Tags
Avek, Bergen op Zoom, Bosch, Delta, Ethiopia, Filterkoffie, Foto, Ine, Isabel, Jean Jacques, Jimma, Kamperen, Koffie, Moccona, Percolator, Satur9's world, Terschelling, Thee, Wyns
Vorige week lanceerde blogcollega Satur9s World een idee. Een challenge … ik heb een hekel aan dat woord. Ik zie haar idee meer als een uitnodiging om je eigen gang te gaan.
Het eerste thema: koffie of thee. Een foto of een paar foto’s en een stukje over datzelfde thema. Een onderschrift, een herinnering, een gedicht of zomaar een fantasieverhaaltje. Deze omschrijving heb ik zelf toegevoegd aan mijn ‘Dertig-dagen-foto-schrijven’.
De titel laat al vermoeden dat ik geen voorkeur heb. Wil ik thee of wil ik koffie? Ik drink het allebei. Als kwantiteit een criterium is dan wint thee. Ik drink veel meer thee dan koffie. En geen voorkeur gaat nog verder. Welke thee? Geen voorkeur. Ik drink earl grey, thee met fruitsmaakjes, citroenthee, gember-rooibos, ceylon tea, kamillethee. Isabel maakt vaak zelf thee met bladeren van bomen uit de tuin. Ik drink het allemaal. Geen voorkeur. Meestal zonder suiker, af en toe met honing al dan niet met citroen. Ik zet ’s morgens vaak een grote pot thee, drink dan één grote kop warme thee. De rest schenk ik over in een kan en die kan gaat in de ijskast. Gedurende de dag drink ik dan ijsthee.
Bij ons thuis (in mijn jeugd) dronk mijn moeder meestal thee en mijn vader Moccona uit zo’n glazen pot of Nescafé. Oploskoffie. Op feestdagen of als er bezoek was dan werd er een ‘filterke’ aangeboden. Mijn ouders hadden daar aparte ijzeren opzetstukjes voor met een soort plat koffiezakje. Later kon je plastic koffiebakjes kopen. Ze stonden altijd ergens in de kast te verpieteren. Ik herinner me niet wanneer ik zelf voor het eerst koffie dronk. Ik denk bij mijn grootouders. Koffie met veel melk.
Koffie leuten is geen Vlaamse activiteit. Ik maakte kennis met het traditionele koffiedrinken rond een uur of 10 toen we jaarlijks op zomervakantie gingen naar Terschelling. Alle Nederlandse buren deden eraan mee. Elke ochtend voor een andere tent, tussen de windschermen. Bij tante Trijn en ome Eppo, bij Roodermond, bij Elzer, bij tante Janny en Ome Willy, bij Nauta, bij Postmus. Mijn ouders kenden deze gewoonte niet. En zoals je weet trok deze jongen eind jaren 70 naar het hoge noorden. Studeren op de AVEK. Daar stonden twee grote koffiezetapparaten in de keuken. Je kon koffie tappen zoveel je wou. Thuis in Boelenslaan en later in Wyns stond er altijd een koffiezetapparaat in de keuken. Het werd verschillende keren per dag gebruikt. Er was altijd een onverlaat in huis die vergat het warmhoudplaatje uit te schakelen. Niks zo goor dan de geur van uitgekookte restjes koffie onder in de glazen pot.
Elk Nederlands huishouden heeft (had) een vergelijkbaar ding in huis. Vaste prik in het keukenkastje: een pak filterkoffie (soms een tweede pak met cafeïnevrije koffie. Een doos met de papieren filters. Melitta. Ik kocht vaak het verkeerde formaat filters. Te klein of te groot. Koffie kreeg nooit heel veel aandacht van me. Ik dronk koffie maar ik kon het ook zomaar een paar dagen vergeten en dat is trouwens nog altijd zo. Na een lekker etentje vind ik koffie wel lekker – niet thuis maar in een restaurant. Liefst met een cognacje en een stukje chocola.
We hebben altijd gekampeerd dus ook daar moest iets – zonder elektriciteit – op gevonden worden. Ik herinner me drie variaties. Ik toon ze in historische volgorde.
Die laatste variant – percolator – gebruik ik nog af en toe in Mozambique. Een cadeautje van Jean Jacques (snik) en Co. Maar eerst nog even terug naar Bergen op Zoom.
Ik kocht een chique espresso-apparaat voor Ine’s vijftigste verjaardag. Een Bosch. Op dat moment de Rolls Royce onder de thuis-espresso-apparaten. Bovenin doe je de bonen. Je stelt de maling in en de hoeveel water. Je drukt op een knopje. Je hoort dat de koffie wordt gemalen en even later druppelt de koffie in je kop of tas. En mocht je melk willen schuimen, dan kan dat ook met hetzelfde apparaat.
Na een paar jaar ging er iets mis. Gelukkig heeft Yvonnes vader er een nieuwe rubberen ring in gemonteerd. Ik kon weer jaren vooruit. Zeker op maandagochtenden als ik mijn traditionele sms ‘koffie klaar, de deur is los’ naar buurvrouw Luus stuurde. Het apparaat heeft de verhuizing uit Bergen op Zoom niet gehaald. In Mozambique gebruiken we een Delta-apparaat.
Als ik ‘we’ gebruik in de vorige zin bedoel ik meer Isabel dan mezelf. In dit apparaat doe je een capsule, sluit je het apparaat en druk je op een knop. Je hebt drie keuzes: weinig water, ietsjes meer water of een volle kop water. Koffie uiteraard. Het is een vreselijk duur systeem. Het apparaat kost weinig, de capsules kosten bijna 60 eurocent per stuk. Vergelijk het maar met een printer (relatief goedkoop) en de cartridges (erg duur).
Heb ik nog andere koffieverhalen? Ja natuurlijk wel. Ethiopië. Ik ben er gedurende acht jaar heel veel geweest. Ethiopië is één van de bakermatten van de koffie. Koffie, het ‘zwarte goud’ van Ethiopië. Bereket nam ons mee naar de plaats waar ooit de koffieplant (boon) werd ontdekt door een herder. Hij constateerde dat zijn geiten – die van die onbekende plant aten – veel actiever waren dan de geiten van zijn buurman lager in het dal. Vlakbij dronk ik een kopje koffie. Zoals er nog veel zouden volgen – al dan niet met een traditionele koffieceremonie.
Laat ik afronden. In de titel schrijf ik ‘Zonder voorkeur’. Hoe drink ik mijn koffie het liefst? Het maakt me niet uit. Echt niet. Zwart. Zwart met suiker (als de koffie heel sterk is, maar het hoeft niet). Met melk. Koffie verkeerd. Met geschuimde melk. Latte macchiato. Galão (al dan niet oscuro). Cappuccino. Het is me allemaal om het even. Echt waar. Ook ijskoffie vind ik lekker. Met koffiemelk of gecondenseerde melk … nee, laat maar. En als ik een week geen koffie drink … ik zal het nauwelijks hebben gemerkt. Of ik ’s avonds koffie vermijd omdat ik dan niet kan slapen? Ik heb nog nooit geconstateerd dat het zo is. En jullie?
Volgend thema: ‘Kader in Kader’.
ps. Misschien moet ik ooit een ode schrijven aan de wondermooie theevelden die ik in Oeganda en Kenya zag. Zo mooi. Beeldschoon.
In de serie: DERTIG DAGEN FOTO SCHRIJVEN
Een Delta apparaat heet in België een Nespresso. Het patent van de Nespresso cupjes is verlopen, dus tegenwoordig kan je in Europa de cupjes van alle mogelijke merken vinden, voor veel minder geld De originele Nespresso cupjes kosten, afhankelijk van de soort, tussen de 39 en 45 cent.
Delta … Nespresso zonder George C
Wat een geschiedenis!
Pure koffie is aan mij niet besteed, thee ook niet echt. Geef mij maar een kop déca of een glas lekkere chocomelk.
Mijn verste herinneringen rond koffie brengen me terug naar vooraan de jaren zestig, toen mijn grootmoeder haar koffiebonen nog maalde met een machientje waar manueel een hendel moest worden aangezwengeld. Zalig ding, waarbij wij broers altijd ruzie maakten om het te mogen hanteren.
Ja, ik herinner me de koffiemolen ook van bij mijn grootouders. En een beetje cichorei bij de gemalen bonen.
Als ik al thee drink dan alleen “gewone”thee, vooral geen smaakjes. Maar meestal geef op de vraag of ik thee wil dit antwoord; “graag doe maar koud en zónder zakje”.
Dan weet iedereen genoeg, gewoon kraanwater!
Koffie drink ik tegenwoordig uit een koffieapparaat dat de koffie zelf maalt en geen dure capsules nodig heeft. Altijd 2 kopjes lungo bij het ontbijt, verder drink ik overdag alleen kraanwater.
Leuk die koude thee zonder zakje.
Ik zie ook wel eens mensen enorm denken 😉
Toevallig had ik vorige week ook een logje over koffie… grappig. Had wel mee kunnen doen met die challenge… Maar het is me teveel een verbond. Dus begin ik er maar niet aan. Leuk logje Koen.
Zo’n 40 jaar geleden zijn wij (ex en ik) gestopt met koffie drinken ’s avonds, omdat hij de hele dag door koffie dronk op het werk. Ik zet een grote pot thee en dat vonden we allebei lekker. Toen we nadat we er al helemaal aan gewend waren een keer ergens wel koffie hebben gedronken. Gewoon zonder erg. En op die avond lagen we allebei wakker, klaarwakker. Waarvan? We hadden geen idee. Maar opeens bedacht ik, dat komt vast van de koffie. Daarna ben ik er wel op gaan letten. Ik dronk op een avond cafeïne vrije koffie, dacht ik want dat had ik gevraagd, maar omdat ik het verschil niet proef vertrouw ik erop dat het goed gaat. De volgende dag, na een halve nacht wakker te hebben gelegen heb ik het nagevraagd. En inderdaad, ik had de verkeerde koffie gekregen. Iemand anders had koffie voor mij gemaakt. Als ik in een restaurant koffie drink na het eten vraag ik ook altijd als het geserveerd wordt… Zeker weten dat het cafeïnevrije koffie is?
Als dat bevestigd wordt zeg ik soms… dan is het goed, want als ik niet kan slapen kom ik je wakker maken, want ik niet slapen, jij ook niet slapen 😂
Mijn schoonmoeder zaliger was net zoals jij … slapeloze nachten of driemaal dubbel checken of het echt wel déca was.
“Water”, zei ze, “ ik wil water”…
“Daar is de kraan” … krijg je dan vast dikwijls te horen 🙂
Wat een leuk idee, die ‘uitdaging’. Ik ben benieuwd watje er mee gaat doen. En mijn koffie? Een paar keer per dag. In Italië natuurlijk ’s morgens een cappuccino en wat later een espresso (zonder suiker), hier ’s morgens en ’s avonds Senseo extra dark roast.
Ik ga het zien. Ik heb al een idee voor ‘Kader in Kader’ en het heeft met beeldende kunst te maken. Dat is dan weer erg voor de hand liggend.
Ha, leuk blog, leuke uitdaging ook! Ik ben daar ook niet zo van, maar hier zitten leuke dingen bij, en jouw draai is in ieder geval zeer lezenswaardig! Wij zijn vooral van de thee, zelf gekweekte hennepthee, en verder alles wat los en vast groeit in en om de tuin: brandnetel, kleefkruid, zwarte bessen blad, kamille… en rond Hollandse koffietijd 1 kopje koffie. Bonen vers gemalen, daarna in een (afwasbaar) filter opgeschonken boven een thermoskan en voor mij met een lik honing en opgeschuimde havermelk 🙂
Havermelk … dat ken ik (nog) niet. Al die soorten zelf getrokken thee dat is echt iets voor Isabel. Ik drink het met plezier.
Dank voor je deelname, Koen! Heel leuk om lezen. Mijn eerste koffie-herinnering is eigenlijk geen echte koffieherinnering: dat ik altijd melk met Nesquick dronk uit een “kroes”. Mijn eigen favoriete kroes. Koffie lustte ik niet. Wanneer ik koffie ben beginnen drinken, weet ik niet, wel dat ik als tiener op mijn kamer zelf koffie maakte. Oploskoffie 🙂 Na vele omzwervingen drinken we nu ouderwets opgegoten koffie.
Als kind dronk ik uiteraard ook Nesquick.