Gewoon een paar kleine onderwerpen. Niet een echt samenhangend stukje.
Mijn schoonzusje en haar man (op de vlucht uit ‘gevaarlijk’ zuidelijk Afrika) zijn gestrand in Londen. Ze mogen niet doorvliegen naar Dublin of Belfast, waar ze wonen. Ze moeten eerst verplicht 10 dagen in een quarantaine-hotel. Hoe vaak ze al getest zijn, weet ik niet. Ik raak de tel kwijt. Twee details zijn het vermelden waard. Eén: zij moeten dat hotel ZELF betalen. 5000 Britse ponden. OMG. Twee: zij zijn nog niet gevaccineerd (eerder luiheid dan principieel). Ik weet niet of deze twee zaken met elkaar in verband staan. Mijn schoonzusje wil al heel heel lang een keer naar Londen. Nu is ze daar en mag ze de deur niet uit.
Ik heb mijn boeken top 50 aangevuld zoals ik een paar dagen geleden al aankondigde.
Ik las een grappige quote op Twitter van Dimitri Leue (acteur). “Sluit de begraafplaatsen! Daar zijn de meeste doden! Sluit de ziekenhuizen! Daar zijn de meeste zieken! Laat de theaters open, daar is de tragedie maar om te lachen.”
Nog een grapje. Iets over ons woke-gedrag (*).
Geen sigaretten meer in beeld. Geen stereotype blanke cowboys meer in beeld, alsof er geen cowgirls – al dan niet met een kleurtje – bestaan. Geen circusdieren meer in beeld. Om maar te zwijgen van kindermishandeling en een minderjarige herkenbaar in beeld brengen. Dat de sporen de woke-censuur hebben overleefd is wel een puntje van aandacht.
Verder rest de vraag of Sinterklaas het aandurft om de Nederlandse en Vlaamse kinderen in Mozambique te bezoeken. Je begrijpt het al … alweer een los eindje!
(*) Woke staat voor ‘wakker’ zijn: alert op misstanden en problemen in de maatschappij, en het voorkomen van kwetsen van anderen (bijvoorbeeld door discriminatie of uitsluiting). Letterlijk is woke de verleden zijn van het Engelse ‘to wake up’ (wakker worden of wakker maken). (Bron: watbetekent.nl)
Vrijdagen probeer ik zoveel mogelijk ‘vrij’ te houden voor niet-werkgerelateerde zaken. Boodschappen doen. Aanschuiven voor noodzakelijke stempeltjes op allerlei officiële documenten. Af en toe een klus(je) in huis of in de tuin. Afspraken maken met werklui die mogelijk iets komen doen in huis of tuin en dan hopen dat ze ook een offerte sturen. Op vrijdag bepaal ik net iets meer dan op andere dagen hoe ik mijn tijd verdeel.
Gisteravond zag ik voor het eerst berichten over een nieuwe corona-variant – B.1.1.529 Waarschijnlijk krijgt deze variant vandaag of morgen een naam met een Griekse letter. Omega zou fijn want dat is de laatste letter van het Griekse alfabet. Wishful thinking. De medische diensten in de provincie Gauteng in Zuid-Afrika (oa. Johannesburg en Pretoria) meldden gisteren de ontdekking van deze afwijkende covid-soort. Natuurlijk krijgt zo’n bericht mijn onmiddellijke aandacht. We wonen tenslotte dichtbij Zuid-Afrika.
Veel landen (Verenigd Koninkrijk, Israël, Singapore, ea) reageren door een onmiddellijk inreisverbod uit zes Afrikaanse landen. Vandaag werd ook Mozambique aan dat lijstje toegevoegd. [Zucht]. Waarschijnlijk zal de hele EU (of Schengenzone) later vandaag het luchtruim sluiten voor alle vluchten uit zuidelijk Afrika.
Ik begrijp deze maatregel. Stoer doen voor mensen die ver weg zijn is gemakkelijker dan stoer doen op binnenlands terrein. Nederland houdt zijn hart vast voor de nieuwe verordeningen die vanavond worden aangekondigd. Ik hoop dat de scholen openblijven. Hetzelfde hoop ik voor alle culturele instellingen.
Ik doe nauwelijks iets anders dan elk half uur de belangrijkste nieuwssites aan te klikken. Niet dat het me veel oplevert. Het belangrijkste nieuws weet ik al. En waarschijnlijk vragen jullie je nu af hoe het gaat met de pandemie in Mozambique.
26 november 2021 – Dit zijn cijfers sinds het begin van de pandemie maart 2020.
Dat zijn cijfers waar ministers De Jonge (NL) en Vandenbroucke (BEL) een figuurlijke moord zouden willen voor plegen. Mooie rapportcijfers maar het helpt geen moer. Over een kleine drie weken begint de zomervakantie in dit deel van de wereld. Vorig jaar leidde het strandseizoen tot een ongekende piek. Heel veel besmettingen – vooral onder de expat-gemeenschap. Op dit moment zijn de stranden nog altijd ‘No go zones’. De overheid besluit binnenkort of de stranden toegankelijk zijn in de eindejaars-periode. Ik ben benieuwd. De scholen zijn open, zo ook de restaurants en de winkels. Enkel drankwinkels moeten zich aan beperkte openingsuren aanpassen. Mondkapjes draag je nog steeds verplicht in winkels, openbare gebouwen en in het openbaar vervoer. Dat is al zo sinds maart vorig jaar. Er wordt gevaccineerd maar eerder mondjesmaat dan massaal.
Covid-19 is nog wel aanwezig in het nieuws en in gesprekken op straat maar al lang niet meer op de voorpagina. Dat verandert waarschijnlijk wel met de vliegverboden vanuit Mozambique. Maar ook dat is natuurlijk alleen maar van belang voor een heel klein deeltje van de bevolking. De meeste mensen hebben nauwelijks de mogelijkheid om verder te reizen dan binnen hun eigen woongebied. Dus voorlopig niet meer vliegen vanuit Johannesburg. Niet meer vliegen naar Europa via Lissabon, Doha en Addis Abeba. Dan gaat er mogelijk / waarschijnlijk een dikke streep door mijn vakantieplannen … we gaan het zien.
Blijf gezond, hou je aan de voorschriften en voor de rest … Carpe Diem.
Er werd flink gereageerd op mijn steden-in-slaap-val-lijstje van gisteren. Dus laat ik er vandaag nog even mee verdergaan. Enkele weken geleden zag ik tot tweemaal toe een lijstje passeren op Twitter of Facebook waarbij de vraag gesteld werd in hoeveel steden ben jij geweest?
Dat lijstje neem ik natuurlijk niet mee naar bed als ik probeer in te slapen. Misschien beantwoord ik die vraag nog wel een keer. Ik vind dat ik JA mag antwoorden als ik er ook daadwerkelijk ben geweest. Alleen op het vliegveld bij een tussenlanding of er langs rijden met de auto of de trein telt niet. Nou ja misschien voor 1%, goed voor een vermelding in de marge.
E van EINDHOVEN
Waarschijnlijk bezocht ik Eindhoven voor de eerste keer toen ik een jaar of twaalf was. Mijn ouders hadden een huisje (een chalet) in Eksel, in Belgisch Limburg. Eksel – toevallig ook met een E. We brachten er heel veel weekenden door. Dus een uitstap naar Eindhoven lag voor de hand want dat is nauwelijks 40 kilometer verderop. We bezochten het Evoluon. Dat deed ik later nog een paar keer. Of ik toen al supporter was (werd) van PSV kan ik me niet echt herinneren. In 1972 speelden PSV tegen Lierse SK (mijn clubke in België). De Eindhovenaren wonnen thuis met 1 – 0 maar Lierse zon op revanche. Het werd maar liefst 4 – 0 en Lierse door in de Uefa-Cup. Vanuit Bergen op Zoom gingen we met enige regelmaat naar een tentoonstelling, naar een museum of naar een theatervoorstelling in de Lichtstad.
Ook met een E … Enschede, Eeklo, Eupen, Edinburgh … maar dat zijn weer andere verhalen.
F van FREDRIKSTAD
De stad in Noorwegen die ik het beste ken. Ik ben er dan ook heel vaak geweest. In het zuiden van Noorwegen, niet zo ver van de Zweedse grens. Ik ben er aangekomen met de trein, met de bus, met een gehuurde auto en met mijn eigen auto. De muziek- en cultuurschool van Fredrikstad maakte drie jaar deel uit van het Cirque Nouveau project en de voorstelling Ithaka die ik regisseerde. Daarna was de school – waarvan Per een tijdje directeur was – deelnemer van het grote UMOJA-CFC-programma. De meeste collega’s uit die programma’s waren en bleven collega’s maar Helga en Per werden vrienden voor het leven. Diezelfde school werkt ook nu nog samen met een school in Maputo. Twee jaar geleden regisseerde ik nog een keer een gezamenlijke show van beide scholen. Ik wil graag weer en keertje naar Fredrikstad, lekker bijpraten en dan met de kleine ferry naar Gamlestan en dan rondzwerven door de oude stad. Ik denk dat Ithaka II – circus-muziek-theater – op een voormalige scheepswerf in de zesde stad stad van Noorwegen, een van mijn dierbaarste (werk)herinneringen is.
Ook met een F … Firenze, Frankfurt, Faro, Fort Portal, Fes … maar dat zijn weer andere verhalen.
G van GENT
Als ik dat zo typ: ‘G van Gent’ moet ik onmiddellijk denken aan Cyriel Van Gent. Acteur en een van de hoofdrolspelers in Johan en de Alverman (Don Cristobal). Jeugdsentiment. Maar ik heb het hier uiteraard over de Vlaamse stad. Een mooie stad, ik was er vaak maar ik heb er maar één keertje overnacht. En opnieuw zijn museum- en theaterbezoek de belangrijkste reden waarom ik vaak in de Arteveldestad te vinden was. Het liefst zou ik de verleden tijd in de vorige zin willen vervangen door de tegenwoordige tijd maar door mijn langdurig verblijf in Afrika is het laatste bezoek al weer jaren geleden. Naast de vele culturele en historische bezoeken ben ik er ook een paar keer om politieke redenen geweest. Ja, ik beken. Ik was enkele jaren een actief T.A.K.-lid, het Taal Aktie Komitee. Ik ben in Gent een keer opgepakt door de politie tijdens een betoging in 1973. Boudewijn, 25 jaar koning der Belgen – Blijde Intrede in Gent. Twee jaar later sprak in namens de Vlaamse Jeugd op de eerste republikeinse conventie in de Gentse stadsschouwburg. Het ging me echter meer en meer irriteren dat Vlaams werd geassocieerd met uiterst rechts. Ik wilde daar helemaal niets mee te maken hebben. VMO en WERE DI en ander fascistisch gespuis, het stuitte me tegen de borst. Ik vertrok algauw daarna naar Leeuwarden. Laat ik dit stukje positief eindigen met de wens om gauw weer een keer naar Gent te gaan. Naar het S.M.A.K., naar Het Lam Gods en tegen dan heb ik vast nog meer tips (gekregen).
Ook met een G … Groningen, Gibraltar, Glasgow, Göteborg, Galveston, Granada … maar dat zijn weer andere verhalen.
H van HOUSTON
Ik voeg Houston toe in mijn half-wakker-half-slaap toestand. Natuurlijk is de zin “Houston, we have a problem” wereldberoemd. Tijdens onze mooie reis door het diepe zuiden van de Verenigde Staten (2002) kwamen we ook voorbij deze grote stad in Texas. En als echte toeristen brachten we een dagje door in het Nasa Space Centre.
Koen in Houston, Lyndon B. Johnson Space Centre (2002)
Ik vond het een interessant bezoek. Niet omdat ik buitengewoon geïnteresseerd ben in ruimtevaart maar het hele Apollo-programma was toch een rode draad door mijn jeugd.
Ook met een H … Harlingen, Hasselt, Heerenveen, Haarlem, Harare, Heidelberg
ps. De steden die in opsom bij … Ook met een … heb ik ook bezocht maar daar vertel ik nu niets over. Sorry Derk en Trienette …
‘Schaapjes tellen’ … iedereen weet wat dat betekent. ‘Steden tellen’ daarentegen klinkt waarschijnlijk wat vreemd. Toch gebruik ik steden in plaats van schaapjes. Ja, ik lig veel te vaak wakker en met mijn drukke werkschema moet ik wel voldoende uurtjes maken in bed. Niet alleen horizontaal maar ook slapend. Ik las, alweer een hele tijd geleden, dat er een alternatief is voor de springende schaapjes over een hek. Gebruik het alfabet. Van A naar Z. En bedenk bij elke letter een stad (of plaats) waar je goede herinneringen aan hebt.
Ik heb het al verschillende keren uitgeprobeerd. Ik ben – denk ik – nog nooit verder gekomen dan Kopenhagen. Droom-tellen jullie even mee?
A van AMSTERDAM
Ik kom graag in de Nederlandse hoofdstad. Ik heb er nooit gewoond maar ik ben er wel heel vaak geweest. Ik heb er een half jaar lang een bijscholing gevolgd. Mijn dochter woonde er bijna twintig jaar. We hadden bijna vijftien jaar een opera-abonnement in de Amsterdamse Stopera. Ook heel veel andersoortige theatervoorstellingen zag ik in A’dam. Hetzelfde gaat op voor tentoonstellingen. Natuurlijk heb ik Amsterdam ook bezocht als toerist. Een paar keer een rondvaart gemaakt door de grachten met mijn Afrikaanse familie en andere gasten. Het Anne Frank huis bezocht ik samen met de cast van Het Middelburgs Theater. Er woont familie. Er wonen vrienden. Enzovoort, enzovoort. Dit denk ik er niet allemaal bij hoor als probeer in slaap te vallen.
Ook met een A … Addis Abeba, Atlanta, Antwerpen, Athene, Algeciras … maar dat zijn weer andere verhalen.
Amsterdam – foto: Pixabay
B van BARCELONA
Het was een hele tijd onze lievelingsstad in Europa. Ik was er voor het eerst als jong kind in 1964 op weg naar Torrox aan de Costa del Sol. Met Ine ben ik vier of vijf keer in Barcelona geweest. Een paar keer tijdens een zomervakantie en later ook als stedentrip. En met de mannen – mijn Vlaamse vrienden – zijn we natuurlijk ook al een keer afgezakt naar de Catalaanse hoofdstad.
Ook met een B … Brugge, Beijing, Bangkok, Belfast, Berlijn … maar dat zijn weer andere verhalen.
C van CAMBRIDGE
Nadat Catelijne haar gymnasium-diploma had gehaald besloot ze om verder te studeren in Cambridge. Ik vond dat een goed idee. Uiteraard omdat ik dan kon vertellen … “Mijn dochter studeert in Cambridge.” Dat klinkt chique, vind je niet? Samen met haar goede vriendin Ysabelle woonde ze eerst een tijdje op kamers bij een karikaturale Engelse hospita. Cambridge is een mooi, historische stadje. Ik kuierde er graag door de straatjes.
Ook met een C … Chartres, Caïro, Cannes … maar dat zijn weer andere verhalen.
D van DAR ES SALAAM
Al bij de vierde letter van dit in-slaap-val-rijtje ben ik in Afrika beland. De grootste stad van Tanzania. Het is niet de hoofdstad – dat is Dodoma. Ook met een D maar daar ben ik nooit geweest. Gedurende acht jaar kwam ik meerdere keren per jaar in Dar es Salaam. In het Arabisch betekent dat ‘Huis van de Vrede’. Ik heb gezeild in (vanuit) Dar es Salaam. Mijn portemonnee is er ooit gerold. Een pinautomaat slikte mijn credit card in. Van de vier steden die ik nu horizontaal liggend in bed heb bedacht is dit veruit de grootste stad. Met het Umoja-programma hebben we er vaak opgetreden. We hebben er festivals en conferenties georganiseerd. Ik heb er de files vaak vervloekt en nam er een paar keer de boot naar Zanzibar.
Ook met een D … Dubrovnik, Dublin, Den Bosch, Den Haag … maar dat zijn weer andere verhalen.
Laat ik het hier maar bijlaten voor jullie ook in slaap vallen. In een volgende aflevering tel ik verder, beginnend bij de E van …
Dit stukje gaat vandaag opnieuw over een boek. ‘Grensgevallen’ van Rolf Weijburg.
Laat ik het maar meteen vertellen. Ik ken Rolf Weijburg, de schrijver – kunstenaar persoonlijk dus mijn aanbeveling is misschien een tikkeltje gekleurd. Ik schreef op dit blog vaker over hem. Lees HIER. Eerst maar eens de publiciteitstekst van de uitgever vermelden.
‘Grensgevallen’ is een bundel reisverhalen met het oversteken van internationale grenzen als rode draad. Verhalen van vier decennia reizen naar niet alledaagse bestemmingen. In het hart van de Sahara, langs de randen van Arabia Felix, via een smokkelroute of langs de zompige oevers van de grensrivier neemt de auteur u mee op reis de grens over. Reizen die worden onderbroken door nukkige ambassadeurs, terwijl ook diefstal, gevangenschap en zelfs een kapper voor onverwacht oponthoud zorgen. U gaat mee als de auteur het land wordt uitgezet, valt terloops een land binnen en leert hoe u in twee landen tegelijk kunt zijn. Aan de hand van de auteur steekt u met gevaar voor eigen leven de verste grens ter wereld over en zelfs de grens van het paradijs ligt in dit boek binnen handbereik. Een boek als een reis, meer nog dan een reisboek.
Bijna 300 bladzijden zeer lezenswaardige verhalen, af en toe wat feitjes, tekeningen, kaarten en (oude) foto’s. Ik lees graag reisverhalen en Rolf is een zeer goede verteller. Dat bewijst hij met ‘Grensgevallen’ en ook met zijn verhalen over de vijfentwintig kleinste landen van de wereld die hij allemaal heeft bezocht. Hij werkt nu aan een boek met verhalen, etsen en tekeningen over die kleine landjes. Klik HIER dan kun je een aantal van die verhalen alvast lezen. Gratis en voor niets.
Ik heb het boek in heel veel korte lees/reis-etappes gelezen. Dan reisde ik bijvoorbeeld in gedachte met hem mee over Grieks en Turks Cyprus, daarna op weg naar Libanon (in oorlog) en nog verder. Daarna stak ik – bij wijze van spreken – de Rovuma-rivier over, de grens tussen Tanzania en Mozambique. Maar ook dichter bij huis verbaas je je over de complete idiotie van Baarle Hertog en Baarle Nassau. Om een brief – poste restante – op te halen op het hoofdpostkantoor in Vaticaanstad (kleinste land ter wereld) moet je er eerst voor zorgen dat je aan de praat komt met de Zwitserse Garde.
Rij met hem mee met krakkemikkige vrachtwagens, een oude Peugeot, een kamelen-karavaan (o nee, dat lukte uiteindelijk toch niet) of op het dak van een goederentrein. Vaar met hem mee op een dhow (Arabische zeilboot) van Azië (Yemen) naar Afrika (Djibouti) of verdwaal met een moeras-stoomboot tussen eindeloos drijvende papyrusbossen in de Grote Stud (Soedan). Zijn vizier is altijd gericht op de volgende grens. Of op het halen van een noodzakelijk stempeltje, visum, importstempeltje of welk bureaucratisch verzinsel dan ook. Hoelang duren de grenscontroles? Vijf minuten of een paar weken? Het overkomt Rolf allemaal. Hij ontmoet kleurrijke, corrupte, luie en vriendelijke douaniers. Het is fijn dat ik een aantal van zijn (af en toe) reisgenoten persoonlijk ken. Zo reis ik ook even mee met Roelof, Jaap, Catherine of Bashir.
Natuurlijk roepen zijn verhalen veel herinneringen bij me op. Mijn reiservaringen zijn klein bier ten opzichte van Rolfs figuurlijke giga-brouwerijen als Duvel, Brugse Zot, Kilimanjaro en Nile tezamen. Is dit een beeldspraak of een vergelijking die lezers moeten begrijpen? Ik hoop het. In het voorjaar van 1982 trokken we met z’n zessen in een vw-busje naar de Sahara. We hadden het plan om bij elke grens een stempel te laten zetten in ons paspoort. Het moeilijkst te verkrijgen stempeltje was in Luxemburg. De stempel om van Ceuta (Spaanse enclave) Marokko in te komen was het meest onzichtbare. Je dumpte je paspoort door een luikje van een houten kiosk en je moest vervolgens hopen dat het houten hokje je paspoort weer uitspuwde. In Israel moest ik uitleggen waarom er een stempel van Syrië, Libanon en Zimbabwe in mijn paspoort stond. Ik kwam het land binnen. Omgekeerd was dat niet gelukt. We lieten onze paspoorten ooit achter bij een mannetje boven op de grens tussen Damascus (Syrië) en Libanon. Hij bracht ze keurig gestempeld terug naar het restaurant waar we hadden afgesproken. Ik had ooit één toeristen-stempel in mijn paspoort. In Timboektoe (Mali) kon je zo’n stempel halen bij een mini-mud-toeristen-kantoortje. De USA weigerde me ooit een stempel om hun grens te passeren omdat ik een hand-geschreven paspoort had. Dat kostte me drie dagen. Maar of je dat tijdverlies moet noemen betwijfel ik.
Een willekeurige bladzijde uit een van mijn vele verlopen paspoorten (*)
Het gaat hier niet over mijn verhalen maar over die van Rolf. Hou je van lezen? Hou je van bijzondere reisverhalen? Zoek je nog een sinterklaas- verjaardag- of nieuwjaarscadeau … sla je slag. Koop of bestel dit boek. Het is bovendien mooi vormgegeven door zijn broer Ed. Koop het boek het liefst bij je lokale boekhandel of bij de schrijver zelf via rolfweijburg.nl Je vindt daar nog veel meer moois. Heel veel etsen en ook andere boeken van Rolf.
GRENSGEVALLEN
Over grenzen in Afrika, Europa en het Midden-Oosten
Tekst, etsen, tekeningen, landkaarten en de meeste foto’s – Rolf Weijburg
ISBN 978-90-9033376-2
(*) Ik weet dat ik nooit een verlopen of een vol paspoort heb weggegooid maar waar o waar heb ik ze opgeborgen? Help.
Het onderschrift is niet helemaal juist. Of toch wel? Ik fotografeer digitaal sinds de zomervakantie in 2002. Dat is bijna twintig jaar geleden. Dat leverde al vele duizenden foto’s op. Sinds de uitvinding van de smartphone en WhatsApp is de hoeveelheid foto’s en filmpjes op diverse apparaten de figuurlijke pan uitgerezen. Ik heb de automatische opslag op ‘foto’s’ op mijn Macbook Pro uitgeschakeld. Ik hoef daar geen automatische back up van. Dat doe ik zelf wel. Al deze jaren kopieer ik elke twee of drie maanden mijn foto’s naar fotomappen. Eerst op de computer of laptop. Later naar een externe harde schijf. Ik ben ondertussen toe aan zeven externe schijven voor opslag van muziek, foto’s, films en series. Als je goed kunt tellen – en wie kan dat niet – tel je op bovenstaande foto maar zes schijven. Of GB-boxjes of hoe je zo’n ding ook maar wilt noemen.
Ik ben er namelijk eentje kwijt die dus vanzelfsprekend niet op de foto staat. Ik ben er flink knorrig van. Balen, boos, verdrietig, chagrijnig. Waar is dat ding? Het is de schijf die ik de laatste drie of vier jaar in gebruik heb. Een schijf met 2 TB capaciteit. Er is nog ongeveer 400 GB ruimte. Deze schijf koppel ik met grote regelmaat aan mijn laptop en dan kopieer ik alle foto’s naar het juiste mapje. Bij mij is dat ingedeeld naar jaartal en vervolgens naar kwartaal. Sinds een paar dagen is dat dus: FOTO’S 2021 / 04 okt nov dec 2021. En vervolgens een onderverdeling Eigen foto’s en WhatsApp-foto’s. Ook mijn digitale boekenkast sinds 2014 staat op die schijf.
Natuurlijk stel ik me dan de vraag: “Wanneer en waar heb ik die schijf voor het laatst gezien of gebruikt?” Ik weet het niet met zekerheid. Was het op mijn laatste dag in Leeuwarden? Ligt die schijf daar? Ik denk het niet want die schijf gaat altijd met me mee. Op en neer van Nederland naar Afrika en omgekeerd. De andere schijven hebben een plekje in de tweede la van mijn bureau en zijn minder reislustig. Ik verbleef na Leeuwarden nog een paar dagen in Heemstede. Wel zo gemakkelijk want dat is dicht bij Schiphol. Ik herinner me niet of ik die schijf daar al dan niet heb gebruikt.
Ik heb min of meer inpak-rituelen. Meestal zit die schijf in dezelfde tas als mijn laptop. Dit keer had ik heel veel bagage. Veel boeken voor de Nederlandse school. Drie koffers en mijn laptoptas. Twee koffers met plastic omwikkeld tegen diefstal. Een kleine koffer – een formaat dat mee mag in het vliegtuig als handbagage – was niet geseald. Bij het inchecken vroeg ik of mijn KLM Silver Member kaart nog toeliet dat ik drie koffers incheckte. Onverwacht mocht dat. Dus ook de kleine koffer ging aan boord van de drie vluchten. Vierentwintig uur later rolden de drie koffers keurig van de bagageband.
Een paar dagen na mijn aankomst zijn alle koffers uitgepakt en opgeborgen. Weer een paar dagen later wil ik een laatste back up maken van de foto’s zomer 2021. Waar is mijn harde schijf? Ik kan hem (of haar) niet zo gauw vinden. Grrr. Het is nogal een rommeltje in mijn werkkamer zo bij start van het nieuwe schooljaar. Overal boeken, schriften, mappen enzovoort. Isabel zegt dat de schijf wel tevoorschijn komt. Niet dus. Ik heb werkelijk al overal gekeken. Niet te vinden.
Waar o waar? Heb ik die schijf tijdens mijn lange wachttijd in Rome of Addis gebruikt? Ik weet het niet meer. Zat die schijf in het boven- of zijvakje van mijn niet-gesealde koffer? Ik weet het niet. Zo ja dan betekent het dat een onverlaat die schijf heeft gejat. Zo’n 2TB schijf kost al gauw een kleine 100 euro. Ik weet het niet.
Eigenlijk wil ik er niet echt over nadenken want dan moet ik mogelijk toegeven dat ik ALLE fotomateriaal sinds 2016 (of is al vanaf 2014) kwijt ben. Nee, nee, nee. Ik heb nog één hoop … als je iets kwijt bent geraakt ga je eerst zoeken en nog eens zoeken. Dan geef je het op. En een tijdje later … als je er juist niet naar zoekt … wonder boven wonder vind je het verloren gewaande ding op een onverwachte plaats. Wat zou dat een opluchting zijn … maar ik vrees met grote vreze …
Mozambique – officieel: República de Moçambique – ligt in het zuid-oosten van Afrika aan de Indische Oceaan. In het noorden grenst het land aan Tanzania. In het noord-westen aan Malawi en Zambia, in het westen aan Zimbabwe en in het zuiden en zuid-westen aan Zuid-Afrika en Eswatini. Het Mozambique-kanaal in het oosten scheidt Madagascar, Mayote en de Comoren van Mozambique.
Embleem van: Republiek Mozambique
Tussen de eerste en de vijfde eeuw na Christus migreerden Bantu-sprekende volkeren vanuit het noordelijke en westelijke deel van zuidelijk Afrika – over land naar het huidige Mozambique. Noord-Mozambique ligt vol in de moesson-passaatwinden van de Indische Oceaan. Tussen de 7e en 11e eeuw ontwikkelde zich aan de kust een reeks Swahili-havensteden, die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van een aparte Swahili-cultuur en -taal. In de late middeleeuwen werden deze steden bezocht door handelaren uit Somalië, Ethiopië, Egypte, Arabië, Oman, Perzië en India.
De islamitische Arabische Mussa Ibn Bique, was de eerste bekende heerser in Mozambique, nog vóór de komst van de Portugezen. Vasco da Gama arriveerde voor het eerst in Mozambique in 1497. Er bestonden toen al verschillende Arabische, commerciële pakhuizen aan de kust. Het grootste deel van de bevolking had de islam aangenomen. Vanaf 1505 is er sprake van kolonisatie door de Portugezen. De Portugese matrozen noemden dit gebied ‘Terra de Mussa Ibn Bique’ ter ere van de eerste Arabische heerser. Het land van Mussa Ibn Bique. Maar dat wordt daarna al gauw verbasterd op z’n Lusitaans (Portugees) tot ‘Moza-in-bique’ tot het hedendaagse ‘Moçambique’.
Na meer dan vier eeuwen Portugese heerschappij werd Mozambique in 1975 onafhankelijk en werd kort daarna de Volksrepubliek Mozambique.
Over de vlag van Mozambique en de betekenis van de symbolen en kleuren heb ik al eens eerder geblogd. Klik HIER.
Precies drie weken geleden maakte ik mijn traditionele hup. Van Nederland naar Mozambique. Op bezoek, thuis bij mijn geliefde Isabel. (*) Je zou denken dat ik dat steeds gemakkelijker doe. Ik weet het niet. Eerlijk gezegd zijn de corona-regels een sta in de weg om te kunnen vergelijken met eerdere jaren. De reistijd blijft min of meer hetzelfde. Kortweg gezegd: 24 uur van huis naar huis. Dit keer iets langer want ik moest ruim 8 uur wachten (doodslaan) in Rome. Natuurlijk is dat gelukt want de klok tikt gewoon door. Omdat mijn werkzaamheden onmiddellijk van start gingen nam ik weinig tijd om terug te kijken. Ik kreeg en krijg uiteraard heel vaak de vraag: “Hoe was je vakantie?”
Ja, hoe was de vakantie? Laat ik beginnen met te zeggen dat ik mijn tijd in Nederland niet persé als vakantie heb ervaren. Ja, er waren dagen die op vakantie leken. Zeker weten. Maar de belabberde zomer (ik heb het over het weer) nodigde niet echt uit om gestrekt op een handdoek te gaan liggen niksen op een strand. Mijn niksen op een strand bestaat meestal uit kilometers lang wandelen langs de vloedlijn. Als de regels en het weer het toestaan liefst in mijn blote niksie. Verder hou ik van een korte plons in de zee, veel lezen en een paar keer een kort bezoek aan een strandtent. Het is er niet van gekomen. Niet in Dishoek, niet in Vrouwenpolder, niet in Zandvoort, niet op Terschelling. Ik heb de Noordzee NIET gezien. Ook de Waddenzee niet. Wel het Nauw van Calais of moet je dan zeggen: Het Kanaal?
Ik heb uitermate genoten om weer thuis in Leeuwarden te zijn. Super om Hanneke vaak te zien. Wat is Leeuwarden toch een fijne stad. Onvergelijkbaar met toen ik er net kwam wonen in 1979. Leeuwarden bruist nog steeds – met dank aan de na-effecten van Culturele Hoofdstad van Europa (2018). Ik haalde bijna dagelijks mijn 10.000 stappen. Ik ging naar de film, liep over de markt, vernieuwde mijn bibliotheek-abonnement. Ik bezocht concerten. Ik ging uit eten in de plaatselijke horeca, ik kookte zelf of schoof aan bij vrienden. Ik las veel en keek relatief weinig tv of Netflix.
Ik zat heel veel op de trein. Een paar keer leende ik een auto. Van Catelijne of van Hanneke, dank daarvoor. En ik huurde ook voor korte tijd zelf een auto. Tot zover klinkt alles positief. Vind je niet? Voelt het ook zo? Tja, ietsjes minder. De hele tijd maalde al die veranderende corona-regels door mijn hoofd. Doe ik dit wel of niet? En dat dan? Mag dit wel of niet? Mag en kan ik naar Duitsland (Markus en Inge), naar België (familie en vrienden), naar Frankrijk (Catelijne en co), naar Spanje (mijn zus)? Wel of niet een mondkapje, quarantaine of knuffelen …?
En natuurlijk was er ook werk dat gedaan moest worden. Maar ook dat werd ernstig beïnvloed door corona. Het grote, jaarlijkse NOB-evenement vond enkel ONLINE plaats. Ik geef les op een NOB-school. Geen échte ontmoetingen met collega’s of uitgevers van taal-methodes. Ook de NOB-dag in Antwerpen met Vlaamse collega’s werd enkele dagen voor de betreffende dag geannuleerd. Balen. Mijn persoonlijke planning was deels gebaseerd op deze dag. Ik kreeg op e-mail-verzoeken vaak de reactie dat de desbetreffende persoon op vakantie was. Zucht. Andere e-mails verdwenen (zogenaamd) in spam-boxen. Tweede zucht.
Tot vijf keer toe was ik in Goes. Of in Tilburg of Rotterdam maar dat was ook voor Goes. Er komt weer een themajaar aan in 2022. Goes Europa. En voor de vijfde keer op rij ben ik daarbij betrokken. Het was fijn om bijna alle bekenden en medewerkers (van weleer) weer te zien. Ik ga er de komende maanden vast veel vaker over schrijven. En een onverwachte brainstorm-ochtend over een nieuw project in Wouw. Tja, wie weet?
Wat waren dan echte hoogtepunten? Ten eerste moet ik zeggen: mijn kleinkinderen weer veel vaker zien. Heerlijk, dat is absoluut nummer één. Spoedig gevolgd door de dagen op de Wahrberg in Duitsland. Lees er mijn stukjes van juli maar op na. Ook de paar dagen in Frankrijk waren heerlijk. Daar zag ik de zee wel, vanuit ‘ons’ appartement in Le Portel (Boulogne sur Mer). Gewoon uit het raam kijken en me dagelijks verbazen over het grote verschil tussen eb en vloed.
Wel veel (oude) vrienden gezien en dat voelt fijn en vertrouwd. Nu nog hopen dat zij ook weer eens naar Mozambique kunnen afreizen. Wees welkom !!! Net onder mijn huid – en soms duidelijk zichtbaar – wroet en wringt het rouwen om Rob, Jean Jacques en Per. Het heeft nog niet echt een plekje gekregen, dat voel ik wel.
Wat heb ik niet gedaan? Nauwelijks een museum van binnen gezien. Ook geen theatervoorstelling of festival bezocht. Geen opera, musical, toneelstuk of cabaret gezien. Mijn geplande dagen in Antwerpen gingen niet door. Ik ben niet naar Spanje gereisd. Deels door Corona-voorschriften, deels door te hoge kosten. Ik was maar twee keer (kort) in Bergen op Zoom. Ook dat had ik anders verwacht. Het dagje met Ender en Icarus in Rotterdam verliep anders dan gedacht want het regende pijpenstelen. Het stiekeme plannetje om een (lang) weekend naar Belfast te gaan (daar woont mijn Mozambikaanse schoonzusje en haar man) bleef bij een (mislukt) plannetje. Had ik al verteld dat Isabel er al die tijd niet bij was? Het is nog steeds lastig om een toeristenvisum te krijgen voor niet-Europeanen. Dus best veel in mijn eentje. Niks mis mee maar samen is toch leuker. Door werkverplichtingen kon ik niet naar mijn geliefde Zundert voor het jaarlijkse corso. Ik had Gea, Meile, Finne, Nore, Aline, Duco en Marjolein, Hilde en Guido, Bona en Andre, Beer, Philipine, Peter, Gerard en Diana, Karel en Ria, Bep, Luuc en Ida, Ton, Ciska, Myriam, Rob en Rebecca, Johan en Els, Rob en Jan, Ineke en Ben … ook graag even gezien en gesproken. (**) Het is er niet van gekomen. Iets van … teveel hooi op een te korte vork … er komt wel een volgende keer. Zomer 2022 of tussen alle werkzaamheden door in Goes in het voorjaar. We gaan het zien.
(*) Op bezoek bij … mag je vrij interpreteren want ik zeg altijd dat ik twee thuizen heb.
(**) Best gevaarlijk zo’n namenlijstje want het is vast en zeker onvolledig. Excuses.
Zeg eens eerlijk, heb je enig idee waar dit stukje over gaat? Helpt bovenstaande foto om het te weten of helemaal niet?
Al bijna tien jaar rij ik met grote regelmaat naar Heemstede. Tussen Hoofddorp en Haarlem, in Noord-Holland. Soms reis ik met de trein maar even vaak met de auto. Als ik er dan bijna ben, zie ik bij een stoplicht een bijzonder gebouw op mijn rechterhand. En wegwijzers naar Cruquius en een meubelboulevard. Ik weet en zie dat dat bakstenen gebouw een gemaal is. Veel meer weet en wist ik niet. Tot nu. Nog maar eens het bewijs dat het geschiedenis-onderwijs in Vlaanderen wel degelijk verschilt met dat in Nederland. Wij leerden nauwelijks iets over de grote waterwerken ten noorden van de Belgische grens.
Op de tweede foto las je waarschijnlijk ook ‘Cruquius-museum’. Officieel heet het: Haarlemmermeermuseum De Cruquius. Cruquius is de naam van het dorp waar dit museum is gevestigd. Het dorp is vernoemd naar waterbouwkundige plannenmaker Nicolaus Cruquius – geboren op Vlieland als Nicolaas Kruik.
Een mooie namiddag-bestemming met de kleinkinderen. Ze kennen het gebouw ook van de buitenkant. Nu gaan we samen op onderzoek. Ik keek mijn ogen uit. Natuurlijk ken ik de Haarlemmermeer. Eerlijk gezegd vooral als naam van de gemeente waar de luchthaven Schiphol is gevestigd. Lang geleden was het een meer. Hé hé zou je zeggen maar ik heb er nooit aandacht aan besteed. Op foto drie zie je hoe groot dat meer was. Oorspronkelijk waren het drie meren tussen Amsterdam, Haarlem en Leiden. Omdat de bewoners rond die meren steeds meer veen afstaken – als verwarming voor de koude maanden – voegden de drie meren zich steeds meer aan elkaar tijdens en na grote stormen. Het grootste meer had als bijnaam: ‘De Waterwolf’. Een hongerige wolf.
In de zeventiende eeuw bedacht Jan Adriaanszoon Leeghwater al een plan om het meer leeg te pompen met behulp van heel veel windmolens. De omliggende steden waren bang dat ze inkomsten zouden verliezen door minder scheepvaart. Ruim een eeuw later kwam Cruquius met een verbeterd plan, ook met windmolens. Maar ook dit keer bleef het bij plannen.
Twee zware stormen (1834 en 1836) zweepten het water op tot de poorten van Amsterdam en Leiden. Genoeg is genoeg zal Koning Willem I vermoedelijk gedacht hebben. Hij had in 1830 heel wat prestige (en land) verloren nadat België zich had los gemaakt van de Nederlanden. De koning was in de ban van grote industriële projecten in Engeland waar stoommachines voor een ware revolutie hadden gezorgd. In 1839 werd de wet tot droogmaking van het Haarlemmermeer aangenomen. Het meer had een oppervlakte van ruim 18.000 hectare en was twee tot vier meter diep. In 1840 werd begonnen met het graven van een 60 kilometer lange ringvaart en bijhorende ringdijk.
Drie stoomgemalen – Leegwather (bij de Kaag), Cruquius (bij Heemstede) en De Lijnden (bij Osdorp) – pompten ruim 800 miljoen kubieke meter van het meer in de ringvaart. In 1852 spartelden de vissen op het droge. Opdracht volbracht. In 1855 werd het drooggevallen land de nieuwe gemeente Haarlemmermeer. De rest is geschiedenis. Van een agrarisch gebied tot een grote internationale luchthaven.
Als bezoeker loop je door het gemaal dat nu nog als museum-attractie in gebruik is. In vroegere tijden brachten schepen kolen naar het gemaal, in het grote ketelhuis werd de steenkool verhit en de daarbij ontstane stoom zetten de pompen in werking.
De kinderen bleven geboeid want ze hadden in de eerste zaal een schatkist met hangslot ontdekt. Zij kregen een blad met veertien vragen. Bijvoorbeeld: Hoeveel liter stoom kan je maken van 1 liter water? (*) Als ze alle antwoorden juist invulden konden ze de code kraken en de schatkist openen. Een kleine verrassing om mee naar huis te nemen. Een geslaagde middag, een geslaagd bezoek.
Museum-tv heeft een pagina met een mooi filmpje van 7 minuten over het museum. Klik HIER. Zeer de moeite waard, niet alleen deze mini-documentaire maar ook het museum zelf.
Wil je nog meer lezen? Klik dan HIER bij het Noord-Hollands Archief.
Ja, het corona – covid-19 spook waart nog steeds rond in mijn hersenpan. Bij wie niet trouwens? Mijn zomer staat in het teken van bezoekjes afleggen, het nieuwe schooljaar voorbereiden en GOES 2022. Dat laatste zou eigenlijk GOES 2021 zijn maar alles werd een jaar uitgesteld.
Meer dan me lief is volg ik de corona-maatregelen – opgelegd door diverse overheden – op de voet. Het begon natuurlijk met de verplichte PCR-test voor vertrek. Gelukkig kreeg ik te horen dat ik negatief regeerde op dat vervelende staafje in mijn neus. Op het vliegveld van Maputo moest ik de negatieve test wel drie keer laten zien. Met veel gesukkel kreeg ik uiteindelijk ook een verplichte corona-app, die ik voor mijn transfer in Rome nodig had, gedownload.
Zowel in Addis (Ethiopië) als in Rome (Italië) werd mijn negatieve PCR-test gevraagd voordat ik aan boord van het vliegtuig mocht. Op Schiphol werd me niets gevraagd. Ik schreef al eerder dat ik verbaasd rondkijk in Nederland dat er nauwelijks iets te merken is van beperkingen. Enkel in het openbaar vervoer moet ik (men) een mondkapje dragen. Maar als je iets eet of drinkt mag het natuurlijk even af. Op NS-stations geen anderhalve meter maar ‘5 tegels afstand’.
Afstand houden – in de praktijk zie ik dat nauwelijks. In een overvolle trein sta ik opgepropt tussen Russische jongeren, jonge meiden op terugweg van het strand, grootouders met kinderen en forenzen. Voor het eerst in mijn leven biedt iemand mij een opklapstoeltje (zitplaats) aan. Zucht, slik. Het is dus te zien dat ik bij de 65+groep hoor. Ik bedank vriendelijk.
Ik vind het rechter mondkapje (uit Duitsland) ietsjes prettiger in gebruik dat het linker.
Half juli ging ik samen met Hanneke op vriendenbezoek naar Duitsland. Ik schreef er al eerder over. Als ik me heel strikt had gehouden aan de regels was ik misschien wel niet gegaan. Ik werd niet één keer gecontroleerd, ook niet bij de grens. In winkels ben je verplicht een mondkapje te dragen. Dat doe ik dan ook. Brave burger.
In Nederland bezoek ik concerten, de bioscoop, een museum. Er wordt niets gecontroleerd of gevraagd. Ik schuif geregeld aan op een buitenterras. Ik bezoek vrienden (zonder te knuffelen). Ik volg mijn gezond verstand.
Overal in Leeuwarden lees je op de stoep deze oproep
Mijn dochter en haar twee meiden hebben een vakantie in Noord-Frankrijk geboekt en ze zouden het fijn vinden dat ik een paar dagen langskom. Dat doe ik graag. Maar hoe? Met de trein of met een huurauto? De trein is best duur en dan kom ik in drie landen: Nederland, België en Frankrijk. Elk met eigen regels. De regels in Frankrijk worden strenger. Ook met de auto moet ik me houden aan corona-voorschriften.
Reisbeperkingen voor Frankrijk vanaf 8 augustus (info: ANWB)
Digitaal Corona Certificaat. Was het maar zo simpel. Ik krijg dat niet voor elkaar. Nog niet. Ik ga het verhaal niet te uitgebreid maken. Heel in het kort. Ik ben 2x gevaccineerd met COVISHIELD. Dat is de Indiase variant van AstraZeneca. Met een klein (niet onbelangrijk) verschil: er worden geen QR-codes bijgeleverd. Ik kan dus mijn vaccinatie niet digitaal opslaan. Gelukkig heb ik wel stempels in mijn ‘gele boekje’. De GGD-Utrecht zoekt naar een oplossing voor mij en vele tienduizenden lotgenoten.
Op het journaal en in de krant lees ik dat Frankrijk en Nederland steekproefsgewijs grenscontroles houden. Ik twijfel of ik naar Frankrijk ga want ik zal ook in elk restaurant, bar, zelfs de buitenterrassen mijn ‘passe sanitaire’ (gezondheidspas) moeten tonen. Zucht. Grrr.
Ik bel de avond voor vertrek ongeveer 15 minuten met mijn dochter. Ze bevestigt dat je inderdaad geen terras opkomt zonder die controle. Na een paar minuten neigen we allebei naar ‘dat moet ik niet doen, ik blijf in Nederland’. Tien minuten later besluit ik het toch anders. Ik ga wél en word ik aan de grens (bij De Panne – Duinkerken) tegengehouden – dikke pech – dan draai ik om ga terug. Bij haar logeeradres vermijden we restaurants en bars. Ik kan ook op een drie-pits-fornuis ‘thuis’ koken.
Ik zie geen hond bij de grens, ook geen controleurs. Ik ben op vakantie zonder passe sanitaire maar wel met mijn gele boekje. De volgende dag maken we een grote wandeling. We zien een weide ingericht als caféterras, met ligstoelen en geïmproviseerde tafeltjes. Een container doet dienst als tijdelijk bar.
In de buurt van Cap Blanc Nez
We zoeken een plekje. Catelijne gaat de drankjes en ijsjes bestellen. Ik blijf op afstand. Haar digitaal corona certificaat wordt gescand. Ook ik moet me melden. In keurig Frans leg ik uit dat ik in Afrika woon, tweemaal ben gevaccineerd maar geen QR-codes heb. Ik toon mijn gele boekje. Ik word goedgekeurd. Yes, oef.
Ook de volgende dag gebruik ik dezelfde strategie. In een speeltuin met trampolines en in een restaurant. Ik word elke keer goedgekeurd na mijn charmante praatje. Of ze een oogje dichtknijpen of niet, dat weet ik niet. Ik ben blij dat ik me niet bang heb laten maken en wel op bezoek ben gegaan. Ben ik asociaal bezig, breng ik anderen in gevaar? Ik vind van niet. Nee, natuurlijk niet.
Een bliksembezoek aan mijn zus in Spanje schrap ik wel van mijn wensenlijst. Snik. Er volgt nu nog één spannend moment. Opnieuw moet ik voor vertrek (naar Mozambique) een negatieve PCR-test met reisdocumenten kunnen voorleggen. Het testmoment staat al in mijn agenda. Mijn portemonnee protesteert heftig tegen deze noodzakelijke maar overbodige uitgave. 129 euro. Zucht.
En nog meer stom corona-nieuws. Het door mij zo geliefde CORSO in Zundert mag dit jaar niet uitrijden. Geen rijdend corso op de eerste zondag van september. Al het tweede jaar op rij. Er wordt nu een haalbaar plan uitgebroed en gepresenteerd aan de (lokale) overheid. De wagens wel tentoonstellen maar ze niet laten rijden. Wordt vervolgd.
ps. Ik probeer de komende weken het corona-onderwerp te vermijden op dit blog. Beloofd is beloofd.
Koen Schyvens 