Dutch Interior II – Joan Miró – zomer 1928 – Olieverf op canvas – 92 x 73cm – Solomon R. Guggenheim Museum – New York
Waarschijnlijk hebben jullie wel eens eerder werk van de Catalaanse schilder Joan Miró gezien. Ik ook. Het is decoratief en de kleurtjes zijn aantrekkelijk. Interessant om je interieur, je agenda of je bureau een moderne look te geven. Maar of je ook iets begrijpt van zijn werk blijft natuurlijk de vraag. In 1997 bezocht ik samen met mijn Vlaamse (voetbal)vrienden het Miró-museum in Barcelona. We kuierden twee uurtjes rond, bekeken zijn werken en een video. We lazen achtergrond informatie en liepen blij naar buiten. Ik herinner me verschillende groepjes met schoolkinderen die gefascineerd naar al die kleurtjes en gekke dieren keken. Daarna maakten ze hun eigen ‘Miró’. Een zeer succesvolle activiteit onder het motto ‘kunstzinnige vorming’.
Zouden jullie de titel ‘Nederlands interieur’ kunnen verklaren? Ik niet, dat geef ik onmiddellijk toe. Wat zie ik? Kijken jullie mee? Een gek figuur met zwarte lippen aan de linker kant. Een soort ballonmannetje met een dikke buik. Een vloerkleed. Rechts op de voorgrond een dier – een soort hert of jong veulen met een witte kuif, ranke voorpoten en een kleine varkensblaas. Daarboven zie ik de suggestie van muziek en dansen. Zangers en mogelijk de schaduw van een octopus of een kwal. Muzieknoten, een koploze ballerina die de can-can danst, een figuur met een wit blaasinstrument, een toeter. Links daarvan een grote lege tekstballon. Of is het de witte buik van een Alladin-achtige geest met een Dali-snorretje? Daaronder een zwart, dansend muzieknoten-poppetje. In de rechter bovenhoek het uiteinde van een drakenstaart, een zwart vierkantje, een spin en een gitaar of een luit aan de muur.
De nieuwsgierigheid overwint. Ik ga op zoek … en ook nu weer … bingo! Wat blijkt?
In de zomer van 1928 bezocht Joan Miró Nederland. Waarschijnlijk nieuwsgierig om de werken van Hollandse 17e eeuwse meesters met eigen ogen te zien. En als een echte toerist kocht hij enkele ansichtkaarten. Reproducties. Terug thuis (in Parijs) werden deze souvenirs de inspiratie van drie schilderijen, allemaal voorzien van de titel ‘Dutch interior’. Respectievelijk nummer 1, 2 en 3. Voor het bovenstaande schilderij (nummer twee) liet hij zich inspireren door een werk van Jan Steen in het Rijksmuseum in Amsterdam. Leuk, daar hebben we Jan weer.
Ik kan me voorstellen dat je nu wilt weten welk schilderij van Jan Steen dat is. Het is …
Kinderen leren een poes dansen / De dansles – Jan Havickz. Steen – 1660 – 1679 – Olieverf op houten paneel – 68,5 cm × 59 cm – Rijksmuseum, Amsterdam
Ik ga vergelijken. Zo op het eerste zicht zie ik weinig overeenkomst. Ik herken de luit in de rechter bovenhoek en een dier op de voorgrond. Ook de compositie lijkt wel wat op elkaar, evenals het kleurgebruik waarbij de blauwe jurk het meest opvalt. Als ik beter kijk zie ik ook dat de fluit bij Jan Steen en de toeter van Miró op dezelfde plaats zijn afgebeeld. Via internet vind ik een artikel in Het Parool met onderstaande foto.
Links Jan Steen – De Dansles / Rechts Joan Miró – Nederlands interieur II
Leuk om de nummertjes op de schilderijen met elkaar te vergelijken. Grappig om te zien dat het raam een zwart vierkantje is geworden en de voyeur – ja, daar is hij ook weer – een spin. Bij Jan Steen wordt een verhaal verteld, bij Miró wordt je fantasie meer geprikkeld (als je er de tijd voor neemt).
Ik ga hier het werk van Jan Steen niet zelf beschrijven maar wil je meer weten klik dan HIER (wikipedia) of HIER (histoforum). Als je meer wilt weten over ‘Nederlands interieur – nummer één en nummer drie’ klik dan HIER door naar een Engelstalige wikipedia-pagina.
Joan Miro (1893 – 1983) was een Spaanse (Catalaanse) schilder, beeldhouwer en keramist. Zijn werk wordt omschreven als surrealisme of abstract expressionisme dat een appél doet op het onderbewustzijn. Zijn eigen – haast kinderlijke – creaties zijn vaak een vertaling van zijn Catalaanse trots. Werk van Miró – een unieke, visuele taal van organische vormen, lijnen en abstracte objecten met heldere kleuren – is direct herkenbaar, zelfs vandaag de dag.
Bronnen: Info Guggenheim – Dutch Interior II door Lucy Flint en Miró herenigd met voorbeelden uit het Rijks (Kees Keijer)
In de serie: BEELDENDE KUNST en MDLM
Oo ja, ook dit schilderij zou best een plekje kunnen krijgen in mijn werkkamer. Zeker nu ik er meer over weet.