Durf ik het aan?

Tags

Ardennen, Avek, Boeken, David Lynch, Duin, Familie, Film, Frank Herbert, Herlezen, Ine, Kleindochter, Leeuwarden, Londen, Spelletjes, Sting, Vrienden, Wyns

Gisteren schreef ik kort iets over de nieuwe verfilming van DUIN – een science-fiction klassieker uit 1965. Ik schreef erbij dat ik erg uitkijk naar deze film (release in oktober 2021). Waarom? Omdat Duin (het eerste boek) al jarenlang een prominente plaats heeft in mijn (Hebban) 25 mooiste boeken ooit.

Ik heb met opzet de oude voorkant van het boek gekozen. DUIN – Frank Herbert (1965)

“In een verre toekomst wordt het geslacht Atreides op keizerlijk bevel gedwongen zijn erfplaneet te verlaten en een nieuw leven te beginnen op de woestijnplaneet Duin. Duin is uniek: het is de enige vindplaats van de specie, een stof die de stuurlieden van de Hooglinieschepen van het ruimtegilde in staat stelt tussen de sterren te reizen.
Kort na aankomst wordt hertog Leto vermoord door de Harkonnens, de oude vijanden van het geslacht Atreides, en wordt diens erfgenaam Paul gedwongen de woestijn in te vluchten, waar hij onderdak vindt bij de Vrijmans, de oorspronkelijke bewoners van de planeet. Met hen begint hij aan de moeilijke taak de planeet voor zijn geslacht – en voor het belang van de mensheid – te heroveren.”

Ik las het boek in 1980 (misschien een jaar later). Ik vond het geweldig terwijl ik helemaal geen groot liefhebber ben van science-fiction. Ik was niet de enige die enthousiast was over dit boek. Veel van mijn studiegenoten en docenten aan de AVEK (Akademie voor Ekspressie en Kommunikatie) in Leeuwarden dachten er hetzelfde over. In 1984 boekten we met z’n tweeën (Ine en ik) een lang weekend Londen. Reden: de première van de film DUNE van David Lynch met oa Sting. We waren blij maar niet super enthousiast. In hetzelfde weekend kochten we in een spelletjeswinkel in Londen het spel DUNE. Een uitgave van Avalon Hill.

Het bordspel: ‘Duin’ (Avalon Hill)

Thuis ging ik meteen aan de slag om de spelregels te vertalen. Een hele klus. Het is een strategisch spel – best een nieuw concept voor die tijd. Een spel zonder dobbelstenen, best wel anders dan bijvoorbeeld Risk of Monopoly. Een paar weken later zaten we met z’n zessen rond de grote keukentafel in Wyns. Ine, Godert, Salvatore, Duco, Marjolein en ik. We verdeelden de karakters. Salvatore de keizer Shadam, Ine de Bene Gesserit, Duco Atreides en ik de verraderlijke baron Harkonnen. Het waren memorabele avonden (en nachten). We hebben het vele tientallen keren gespeeld. Zelfs als we een weekendje naar Drenthe of de Ardennen gingen speelden we Duin. De jonge Jules (onze zoon) zat dan in zijn pyjama vanop een afstandje (op de trap) mee te kijken. De volgende ochtend – wij sliepen onze roes uit – speelde hij het hele spel in z’n eentje. We hadden hem het verhaal in het kort verteld. Het zijn heel dierbare herinneringen.

Ik heb de volgende drie boeken ook nog gelezen maar met minder enthousiasme. Ine las de hele originele reeks van zes of zeven boeken. De Duin-boeken die later zijn verschenen – geschreven door de zoon van Frank Herbert – trokken me niet. Volgens mij heeft Jules ze wel allemaal gelezen. Hij en Yvonne zijn hele grote spelletjes-liefhebbers. Dus vanzelfsprekend ging ons klassieke bordspel naar hen. Ik geloof dat ze ondertussen ook de nieuwste editie hebben aangeschaft.

En om het verhaal nog wat mooier te maken. Mijn jongste kleindochter – dochter van Jules en Yvonne heet … Duin. Wat een fantastische naam, wat een schat van een kleindochter. Hier zit een fiere Bompa te stralen van oor tot oor.

Maar nu terug naar de titel van dit stukje: ‘Durf ik het aan?’ Ik plaats hier maar één vraagteken maar het zijn er eigenlijk veel meer. Durf ik het aan om het boek (Duin) te herlezen? Omdat ik in oktober meer dan waarschijnlijk de nieuwe film ga kijken denk ik erover na om eerst het boek te herlezen. Wat gaat er gebeuren met mijn nostalgische lees-herinneringen? Gaat het meevallen of wordt het een trieste ontdekking dat dit boek niet meer de sensatie veroorzaakt van veertig jaar geleden? Ik weet het niet. Hebben jullie ervaring met het teruglezen van lievelingsboeken? Het boek staat klaar op mijn e-reader. Ik hou jullie op de hoogte.

In de serie: BOEKEN

1000 vragen aan mezelf (34)

Tags

1000 vragen, Buren, Ethiopië, Familie, Isabel, Jacaranda, Mekelle, Tigray

Het ritme van één keer per maand vijfentwintig vragen beantwoorden was een nobel streven. In de praktijk is het alweer maanden geleden dat ik er werk van maakte. Het is alweer eind maart (2021) … daar gaan we weer … nou ja, ik dan toch.

651. Hoe zou je je leven in drie steekwoorden omschrijven?

Gevarieerd / Reislustig / Loyaal

652. Wat is er het fijnst aan volwassen zijn?

Dat ben ik ondertussen al best lang dus een antwoord zou eenvoudig moeten zijn. Uiteraard ben ik de enige die verantwoordelijk is voor wat ik doe. Dat ben je als kind niet. Dus is een tamelijk voor de hand liggend antwoord: doen en laten wat ik zelf wil. Dat laatste klinkt als ‘vrijgevochten’. Dat is het niet want ook deze volwassene heeft gekozen om zijn dagelijks leven te delen met iemand anders. Gevolg: je doet niet altijd wat je zelf wilt. Ja, uiteindelijk wel natuurlijk maar je begrijpt vast wat ik bedoel.

653. Ben je een vechter?

Ik zou graag JA antwoorden maar ik ben eerder een vluchter denk ik. Uiteraard vecht ik voor wat écht belangrijk is. Maar ik herinner me een voorval zo’n vijfentwintig jaar geleden. Burenoverlast. Onze directe buren (wij woonden in huurhuizen) hadden de volumeknop bijna altijd op standje ‘maximaal’. Niet alleen de radio en de televisie maar ook hun stemmen. Vader, moeder en drie kinderen. Er werd alleen maar naar elkaar geroepen – leek het wel. Geschreeuwd. Als de kinderen iets deden wat niet mocht werden ze naar hun (kleine) tuin gestuurd. Het schreeuwen (krijsen en huilen) nam nog wat meer toe in volume. Eens dat je je begint te ergeren is er geen weg meer terug. Op een dag kreeg onze jongste mot op straat met hun oudste. Kinderen onder elkaar. Maar het buurjongetje riep de hulp in van papa. Buurman pakte onze zoon bij zijn kladden (lurven – kan ook). Iets fysieks – dus over de grens. Je blijft met je tengels af van het kind van een ander. Ook van je eigen kinderen trouwens. Ik ben uiteraard verbaal verhaal gaan halen. ’s Avonds of ’s nachts in bed besloot ik (wij) om te vertrekken, te verhuizen. We zoeken iets anders, we huren omdat we dan de vrijheid hebben om te gaan en staan waar we willen. We vertelden het aan alle andere buren in ’t straatje. Zij vonden ons besluit te zot voor woorden, we moesten vechten. Dat was het advies. Ik had daar geen zin in. Zonde van mijn energie. Uiteindelijk liep het met een sisser af want minder dan twee maanden later verhuisden de lawaaimakers zelf. Eén of ander akkefietje met zijn werkgever, schulden en trammelant met zijn broer. De opluchting was groot. Ik zou er uiteindelijk zesentwintig jaar blijven wonen.

654. Hoe groot is je fantasie?

Hoe moet je dat uitdrukken? Niet in kilowattuur. Ook niet in ampère. Kilometers per uur, mm per vierentwintig uur … nee ook niet. In aardbeien per weggeblazen zeepbel. In tutuutjes per eekhoorntjesbrood-taart?

655. Kunnen mensen veranderen?

Als ze dat zelf willen dan kan dat. Maar iemand anders proberen te veranderen. Nee, dat gaat niet. Daar zijn al zoveel huwelijken op stuk gelopen.

656. Probeer je je problemen eerst zelf op te lossen?

Ja. Maar of dat altijd verstandig is weet ik niet. Ik vraag vaak te laat hulp. Als het over praktische zaken gaat, roep ik de hulp van anderen wat gemakkelijker in. Een kapotte waterleiding. Bomen snoeien. Het zwembad schoonmaken. Maar dat zijn natuurlijk geen problemen.

657. Wat had je graag tien jaar eerder geweten?

De uitslag van de lotto want dan had ik 10 jaar de tijd om het formulier in te vullen met de winnende getallen … lol.

658. Wat wordt je eerstvolgende project?

Hier op WordPress, op dit blog … de verzameling gedichten en de 50 foto’s van Isabel op Facebook die daar de inspiratie toe waren, ga ik hier ergens een plekje geven. Ik laat het nog wel weten.

659. Doe je vaak meerdere dingen tegelijk?

Ik ben een man dus het antwoord is nee.

Mekelle – Tigray (in betere tijden) – Ethiopië (2008)

Nee, alle gekheid op een stokje. Meerdere dingen tegelijk doen is niet mijn sterkste eigenschap. Waarom zou je dat willen? Uiteraard is het ook een kwestie van definitie. Op bovenstaande foto lees ik. Natuurlijk adem ik ook. Ik zit te genieten van het boek en het park en de prachtige jacaranda die in bloei staat. Ik weet dat ik toen ook allerlei ideeën opschreef voor de theatertekst Ubuntu-in-wording. Op het moment van de foto was ik me waarschijnlijk ook bewust dat ik werd gefotografeerd. Maar of dit ‘meerdere dingen tegelijk doen’ is, betwijfel ik.

660. Wat zit je nog steeds dwars?

Een verloren vriendschap. Of eigenlijk moet ik zeggen: twee verloren vriendschappen. Ze hebben niets met elkaar te maken. Natuurlijk zal ik daar zelf ook een rol in spelen (hebben gespeeld) maar voor mijn gevoel was het ‘de ander’ die daar echt verantwoordelijk voor was.

661. Vind je het leuk als mensen naar je kijken?

Ik heb het nooit erg gevonden. Nu nog steeds niet. Nog niet zolang geleden stond ik in een lift met een jong gezin. Vader, moeder en hun dochtertje. Onbekenden voor me. Ik schat het meisje drie of vier jaar. Zij zegt: “Kijk mama, een leeuw.” En ze wees naar mijn wilde bos met haar. Ik vond het schattig. De moeder schaamde zich dood.

662. Wat wil je nog heel graag?

Mag ik me ervan maken met één hartewens? Dat dit hele corona-gedoe enkel nog bestaat in de geschiedenisboekjes.

663. Wat was de meest bijzondere uitnodiging die je ooit kreeg?

Dat is veel te intiem om hier open en bloot te vertellen. Ik pas.

664. Hoe zullen je vrienden je beschrijven?

Op soortgelijke vragen antwoordde ik eerder: loyaal, creatief, betrouwbaar maar als je iets nodig hebt van hem moet je hem achter zijn vodden blijven zitten. En een tikkeltje te serieus, soms een beetje zwaar op de hand.

665. Wie heeft je het meest pijn gedaan in het leven?

Een vergelijkbare reactie als mijn antwoord op vraag 663

Hier laat ik het even bij. Ik beantwoordde in het verleden meestal vijfentwintig vragen. Misschien is dat ook wel de reden dat ik me er de laatste tijd niet toe zette. Teveel. Ik ben toch maar mooi vijftien vragen dichterbij de duizendste vraag gekomen.

In de serie: 1000 VRAGEN AAN MEZELF

Tien weken onderweg

Tags

Auto, Baltische Staten, Dertig dagen foto schrijven, Estland, Familie, Ine, Isabel, Kamperen, Krugerpark, Malelane Satelitte Camp, Mozambique, Oud, Zuid Afrika

Het thema van deze tiende week: oud. “Weer heel veel mogelijkheden, weer heel veel mogelijkheden tot creativiteit. Een foto van je grootouders. Of je ouders. Of jezelf. Hangt allemaal af van je leeftijd, ha! Een oud gebouw. Je oude jeans. Een oud detail van iets nieuws. Something old. Er zijn zoveel mogelijkheden.” Dit is een deel van de beschrijving zoals je dat kunt lezen bij Satur9. Je weet wel … een wekelijks foto-idee, een challenge.

Bij het lezen van de woorden ‘oude jeans’ dacht ik onmiddellijk aan mijn oude wandelschoenen. Ik weet zeker dat ik er een foto heb van gemaakt net voor ze in de afvalcontainer belandden. Waar, in welk digitaal mapje staat deze foto? Of herinner ik me een foto van vóór zomer 2002? Dat is het jaar dat ik mijn eerste digitale camera kocht (op Schiphol op weg naar Atlanta – USA).

Ik zie op mijn laptop een paar honderd foto’s in sneltreinvaart. Veel oude gebouwen, een paar oude mensen. Als ik mijn eigen zwarte krullenbos verschillende keren zie, besef ik dat ik flink ben verouderd de laatste jaren. En dan zie ik een paar keer een foto van mijn oude tent.

Zomer 2006 – In de buurt van Talinn, Estland

Niemand denkt bij deze foto aan ‘oud‘. Ik wel, een beetje dan toch. Oud in de zin van: voormalig. Als het weekthema ‘Wat mis ik?’ zou zijn dan had ik deze foto ook kunnen gebruiken. Ik kocht deze tent drie weken nadat Ine was overleden. 2005. Het was volop zomer en ik wilde er nog even tussenuit. Naar vrienden in Frankrijk. De tent die we hiervoor (samen uiteraard) gebruikten vond ik te groot. En ietsjes te onhandig om in mijn eentje op te zetten. Dus … een nieuw tentje. Drie-persoons – lichtgewicht, geen nylon.

Deze foto is één jaar later gemaakt. Mijn zomervakantie 2006 in de Baltische staten. Ik heb er al veel vaker over geschreven. Bij gebrek aan maatje, partner, reisgezel heb ik die vakantie wel twintig foto’s van mijn tentje gemaakt. Hahaha. Ook de daarop volgende jaren was deze tent onderwerp van een heel wat foto’s. Misschien ga ik er een keer een plogje van maken in het kader van ‘thematisch ploggen’.

Flink wat jaren later besloot ik om mijn tentje mee te nemen naar Mozambique. Ik had stiekeme plannetjes om ook met Isabel te gaan kamperen. Buurland Zuid-Afrika is daarvoor een ideale bestemming. Dat Isabel dit ABSOLUUT geen goed idee vind, kan onderwerp zijn van een toekomstig stukje. Mijn tentje ligt naast mijn slaapzak en opblaasmatjes stof te happen. Maar toen werd het kerstvakantie 2017. Mijn kinderen en kleinkinderen komen op bezoek. Hoera hoera hoera. Mijn zoon (en co) huurt een kampeerauto in Johannesburg. Twee weken later rijden ze ons erf op. Mijn dochter (en co) komt met het vliegtuig naar Maputo. Op de vroege ochtend van 2 januari 2018 vertrekken we naar Zuid-Afrika. Naar het Krugerpark en … gaan we kamperen. Ik koop een nieuw nylontentje voor de familie en ik beloof mijn oudste kleindochter dat zij samen met mij (Isabel moet werken en blijft in Mozambique) in het tentje van Bompa mag slapen.

We rijden naar Graskop maar het weer verandert dramatisch. We zoeken een plekje voor de nacht. De gehuurde kampeerauto zal dat noodweer wel doorstaan. De twee kleine tentjes niet. En de verwachtte nachttemperaturen rond de 10c zijn ook niet uitnodigend. We vinden een huisje voor de nacht. De volgende dag rijden we via Orpen het Krugerpark binnen. Vanavond gaan we dan echt kamperen …

We hebben kampeerplekjes gereserveerd bij Malelane Satelitte Camp. Ik haal mijn tentje – na jaren winterslaap – uit de tas. En dan … tromgeroffel … ontdek ik dat ik jaren daarvoor enkel de binnentent, de stokken en een paar haringen (piketten) heb meegenomen uit Bergen op Zoom. Ooo help !!! De rest – de buitentent – heb ik blijkbaar – ooit – in de afvalcontainer gedumpt. Domme Bompa. Hoezo dom? Het is toch lekker weer …

3 januari 2018 – Malelane Satellite Camp (Krugerpark)

Zoals je kunt zien staat mijn oude tent … nou ja, binnentent … te pronken naast een schitterende kampeerauto en een nylon geval. We hebben heerlijk geslapen. Gelukkig bleef het droog.

Tenslotte. Op de eerste foto zie je ook mijn oude auto. Niet echt oud in leeftijd maar het is de auto die ik toen gebruikte. Ik heb helemaal NIETS met auto’s. Ik kan dus niet vol weemoed vertellen over ‘mijn oude auto’ want ik heb er nauwelijks een gevoel bij. Zo’n ding moet starten wanneer ik dat wil. Als ik op de rem trap moet hij (het / zij) stoppen. En in Afrika is het handig dat de airco werkt. Verder heb ik geen enkele voorkeur. Merk, kleur, cc’s … het zal me worst wezen.

In de serie: DERTIG WEKEN FOTO SCHRIJVEN

5 x

Tags

30 weken, Familie, Foto, Foto challenge, Kleinkinderen, Liefde, Nederland

Ik ga nauwelijks woorden spenderen aan de 8ste week van Satur9’s 30 Weeks Photo Challenge. Thema van deze week: LIEFDE. De foto spreekt (eenmalig) voor zich.

Onderschrift overbodig (lijkt me)

In de serie: 30 WEKEN FOTO SCHRIJVEN

Internationale vrouwendag (2021)

Tags

Afrika, Bezoek, Body positivity, Bodyshop, eSwatini, Familie, Flair, Instagram, Lobolo, Mozambique, Reizen, Swaziland, Wildpark

Naar jaarlijkse gewoonte publiceer ik ook vandaag – 8 maart = Internationale Vrouwendag – een aantal foto’s van vrouwen die belangrijk zijn in mijn leven. Ik wissel jaarlijks het thema een beetje. Het thema van vandaag is ‘Finne’. Het wordt zo wel duidelijk wie Finne is. Ik ga als het ware inzoomen … op mijn nichtje. Ik zet haar in mijn blogspot.

Tien dames en twee heren (december 2014)

Een familiefoto, genomen op onze lobolo. Lobolo-watte? Het traditionele Mozambikaanse huwelijk – het overhandigen van de bruidsschat aan de familie van de bruid. Ik ga er nu niet over uitweiden. Ik schreef er al eerder over en misschien doe ik dat binnenkort nog wel een keer (als er tenminste vraag naar is). Wat belangrijk is om te vermelden is dat bijna alle mensen op de foto familieleden zijn. En uiteraard is het niet erg moeilijk om te zien uit welk deel van de wereld ze komen. Ik zoom in op mijn Vlaamse familie. Mijn zus en haar twee dochters. Finne staat uiterst rechts – met capulana voor de gelegenheid.

Van links naar rechts: Lief – Nore – Finne – onze gids in Swaziland

Kerstvakantie 2014. Een safari stond natuurlijk ook op het programma. Twee dagen in Mkhaya Game Reserve (Swaziland / Eswatini). We vierden er de verjaardag van mijn zus(je). We schelen ruim 14 jaar. Ik ben de oudste, zij de jongste. Zij konden niet op onze (gewone) bruiloft aanwezig zijn omdat ze alle drie naar school moesten. Geen vakantie. Mijn zus is (was) leerkracht (juf van kinderen met autisme). Mijn nichtjes zaten toen nog gewoon op de middelbare school.

Ik maak nu een grote sprong. De drie dames hebben nu hun eigen leven. Je moet hopen dat Nore (de jongste) je nooit belt met haar werktelefoon want dan heeft ze waarschijnlijk slecht nieuws. Ken je het woord: ‘Contactopsporingsonderzoek’? Ken je het woord niet? Houden zo want dan is er nooit iemand met een positieve coronatest bij je in de buurt geweest. Dat is wat zij nu doet – mensen bellen. Als je mijn zus belt neemt zij de mogelijk de telefoon op in het Spaans. Want net als haar broer heeft ze haar geboortegrond verlaten in zuidelijke richting. Ik zoom verder in op Finne (de oudste).

Koen en Finne in de Bodyshop Antwerpen (februari 2019)

Finne is weer terug waar ze is opgegroeid. En ik ben heel trots op haar. Vandaar dat ik vandaag mijn blog-spot op haar richt. Finne werkt in The Bodyshop. Ik ging bij haar op bezoek in de winkel op de Meir. Ik keek mijn ogen uit hoe professioneel zij klanten adviseert bij hun aankoop. Uiteraard kocht ik enkele producten voor Isabel die Finne me aanraadde. Afgelopen week publiceerde de ‘Flair’ een uitgebreid interview met haar. MUST FOLLOW – heet de reeks op Flair – Lifestyle. Heel fijn. Tof. Klik HIER om het hele interview te lezen dan begrijp je dat het een fiere nonkel is die deze woorden typt. (ps. Ze zegt nooit ‘nonkel Koen’ want de broer van haar vader heet ook Koen en hij is de ‘nonkel Koen’. Ik ben gewoon ‘Koen’ of de ‘Afrikaanse of Ollandse Koen’- dat zou ook kunnen.)

Ik heb geen Instagram dus daar kan ik haar niet uitgebreid volgen. Maar jullie misschien wel. Klik HIER dan zie je haar profiel. Of misschien kennen jullie wel iemand die interesse heeft in haar specifieke doelgroep. Ik ben trots op haar – mijn stoere en dappere nicht: Finne Smets. Een vrouw om lief te hebben.

Ik zoom weer wat uit. Overal lees je vandaag de oproep om je uit te spreken tegen seksisme. Ook online. Natuurlijk sta ik 100% achter deze oproep. Seksisme de wereld uit.

In de serie: INTERNATIONALE VROUWENDAG

ps. Als ‘bewaarder’ en familieman vind ik het heel tof om op de foto’s van Finne in de Flair en op haar Instagram de roze stoel van mijn grootouders te zien staan (links van haar). Toen Bompa Schyvens overleed in 1983 kreeg ik twee stoeltjes uit zijn huis. Ik liet ze opnieuw bekleden. Kalfs- of runderleer. In 2017 ging ik kleiner wonen en vertrokken de stoelen weer naar Vlaanderen. Naar mijn zus. Nu staan ze bij haar dochter. Mooi vind ik dat.

Oma

Tags

Delafontaine, Dentergem, Doopsel, Familie, Familiegeschiedenis, Grote Oorlog, Ieper, Last Post, Menenpoort, Oma, Plechtige communie, West-Vlaanderen, Westhoek

Gelukkig is het geen ernstige afwijking maar ik onthoud (onthield) gemakkelijk data. Een verjaardag. Een sterfdag. Van dat soort zaken. Ik had de verjaardagskalender – die naar goed Nederlands gebruik ook in ons toilet hing – meestal niet nodig. Sinds ik lid ben van Facebook herinneren zij mij aan verjaardagen. Eigenlijk vind ik dat jammer want nu is mijn gave – ik overdrijf, dat begrijp je – niets meer waard.

Neem nu vandaag. Ik ben mogelijk de enige die zich herinnert dat mijn grootmoeder – mocht ze nog in leven zijn – vandaag verjaart. Ze zou in dat geval 124 geworden zijn. Een zinloze gedachte uiteraard. Maria Delafontaine. De moeder van mijn moeder. Mijn meter.

vlnr Nonkel Pater (Frans De Smedt), mijn vader (Frans Schyvens), een verpleegster, mijn oma (Maria Delafontaine) en mijn opa (Gerard De Smedt). En de boreling – drie dagen oud – ben ik.

Mijn oma werd geboren in Dentergem (West-Vlaanderen) op 15 januari 1897 en ze overleed op 4 juni 1987 in Mortsel (provincie Antwerpen). Ze werd 90 jaar – tot twee weken voor haar overlijden woonde ze zelfstandig in Boechout – recht tegenover mijn ouderlijk huis. Toen ze werd opgenomen in het ziekenhuis sprak ze de legendarische woorden: “Hier ligt de held geveld!” Wat ze het vervelends vond was dat ze nu voor het eerst in haar leven iemand ‘tot last’ was. Dát was absoluut niet haar ‘ding’ – om het populair te zeggen.

Ik was haar eerste kleinkind. Oma. Ik vertel nog heel vaak over haar – meestal in verband met eten. Ze heeft me niet leren koken in de zin van instructies geven maar ik keek hoe zij het deed en sloeg dat – onbewust – op in mijn geheugen. Stoofvlees. Kalfstong in madeirasaus. Asperges. Appelmoes. Rode kool. Fricandonneke. Vol au vent – die zij ‘koninginnenhapjes’ noemde. Tomatensoep. Pudding. Zwezerik. Bleekselderij en prei – altijd in een witte saus. Rabarber. De lijst is nog veel langer. Ik maak deze gerechten zeer regelmatig klaar en dan ruikt het in de keuken naar ‘Oma’. Isabel vindt al deze gerechten lekker – behalve de rode kool. “Veel de zoet!”

Mijn plechtige communie – mei 1968. Vlnr mijn grootvader en peter (Jules Schyvens), Koen met een plastron, mijn grootmoeder en meter (Maria Delafontaine) en rechts op de voorgrond haar oudste broer, Nonkel Gustaaf (Gustaaf Delafontaine)

Ik kan veel logjes vullen met verhalen over haar. Eentje vertel ik vandaag. Zij vertelde me dit verhaal toen ik zelf een jaar of 18 was. Een verhaal toen zij ongeveer dezelfde leeftijd had. Tijdens de Grote Oorlog (1914-1918). Zij woonde toen nog bij haar ouders in Dentergem. Haar vader was meubelmaker met een eigen zaak – gespecialiseerd in kerkmeubilair. Een familie met aanzien. Het jaartal weet ik niet precies. Laten we zeggen ergens op een mooie septemberdag 1915. Ze loopt met haar beste vriendin door het dorp – ik stel me haar flanerend voor – (dat vertelde ze me niet hoor). Ze passeren een braakliggend terrein, een verlaten appelboomgaard. Vervallen muurtjes eromheen. Ze klimmen over de muur en ze rapen en plukken een paar rijpe appels. En net als Eva uit de bijbel neemt ze een lekkere hap uit zo’n appel. Dat was buiten de veldwachter gerekend. Hij arresteerde de dames ter plekke wegens diefstal en huisvredebreuk. Betrapt op heterdaad door de champetter. Ze werden overgebracht naar het politiebureau. Stel je voor … midden in de oorlog, het front is nauwelijks vijftig kilometer verderop.

Natuurlijk werd haar vader ontboden op het politiebureau. Hij wilde de boete betalen maar zijn dochter – mijn oma dus – weigerde pertinent. Nee en nog eens nee. Ze was furieus. Dit is geen diefstal. Het hele dorp weet dat daar – bij die appelbomen – niemand woont. Het is van niemand. Iedereen klimt daar wel eens over de muur. Punt uit. Koppig als ze was besloot ze in de politiecel te blijven tot haar ‘schuld’ was afgelost. Zo gebeurde. Vader Delafontaine droop af zonder een boete te betalen. Zijn dochter kwam na een nachtje ‘op water brood’ weer thuis. Oma vertelde me dat een jarenlange, sluimerende vete tussen haar familie en de familie van de veldwachter een belangrijke rol speelde.

Je kunt je voorstellen dat ik als tiener met m’n oren stond te flapperen toen mijn grootmoeder vertelde dat ze ooit in de ‘gevangenis’ had gezeten. Ongelooflijk. De Grote Oorlog bracht ook verdriet. Haar lievelingsbroer – (nonkel) Rudolph – sneuvelde aan het front. Als ik in de Westhoek ben en de Last Post bij de Menenpoort hoor, gaan mijn gedachte automatisch uit naar mijn oma maar ook naar nonkel Rudolph. Een man die ik uiteraard nooit persoonlijk heb gekend.

Toen mijn grootmoeder overgrootmoeder werd, veranderde haar naam van ‘Oma’ naar ‘Oma Koekje’. Uitleg overbodig lijkt me. Er moest tenslotte onderscheid zijn tussen ‘Oma Rietje’ en ‘Oma Pino’ (meneer oma de mama).

Als ik dit logje nog eens herlees besef ik dat ik dit stukje ook op 2 november – Allerzielen – had kunnen schrijven want alle familieleden die ik opvoer zijn al lang gaan ‘hemelen’. Ik houd ze ‘levend‘ in mijn verhalen – zal ik maar zeggen.

In de serie: FAMILIE en KOEKJESTROMMEL

Hybride

Tags

Auto, Bompa, Culinair, Familie, Hybride, Hybride onderwijs, Onderwijs, School, Skype, Verloren maandag, Whatsapp, Worstenbrood

“Hybride betekent: nauwe vermenging van ongelijksoortige zaken. De term hybride komt voor in de volgende verbanden: Hybride (biologie) is in de biologie een kruising tussen twee soorten. Hybride (kunst) in de muziek of beeldende kunsten is een kruising tussen twee of meerdere genres die wezenlijk van elkaar verschillen.” (Wikipedia). Wist je dat er wel zeventien definities zijn voor hybride? Lees HIER.

Waarschijnlijk heb ik deze term voor het eerst gehoord tijdens mijn middelbare school carrière. Daarna heb ik nog zelden aan dit woord gedacht. Dat veranderde toen ik in 2012 een nieuwe auto wilde kopen. Ik koos voor een hybride Toyota Auris.

2012 – een nieuwe auto

Deze auto is al enkele jaren de auto van mijn schoondochter. De naam van de auto veranderde dan ook volgens mijn kleinkinderen. Eerst reed mama in de auto van Bompa. Nu rijdt Bompa soms in de auto van mama. Dus ook in naamgeving en gebruik was deze auto een tijdje een hybride.

Waarom schrijf ik over deze auto? Zomaar als voorbeeld dat het woord hybride stilaan dagelijks taalgebruik is geworden. Zeker nu ik weer actief werkzaam ben in het onderwijs is de term hybride heel actueel. ‘Hybride onderwijs’ is een term die ik steeds vaker lees en waar ik dus ook invulling aan moet geven. Hybride onderwijs is de term voor onderwijs waaraan je deels vanuit huis kunt (moet) deelnemen en deels vanuit het klaslokaal op school. Deze vorm van onderwijs moet ik af en toe inzetten (corona) zodat het onderwijsproces zo veel mogelijk doorgang kan vinden, bijvoorbeeld als een leerling of de leerkracht zelf even niet fysiek op school aanwezig kan zijn. 

Met andere woorden – lessen voorbereiden die leerlingen kunnen volgen als we (leerling- leerkracht) online contact hebben of taken die ze uitvoeren – na een instructie of opdracht – als ze zelfstandig werken. Mijn kleinkinderen kunnen me vast leren hoe dat bij hen in de praktijk werkt. Zij zijn specialisten geworden. Ik probeer het op mijn eigen manier. Vandaag staat eenvoudige zinsontleding op het programma. Onderwerp, persoonsvorm, lijdend voorwerp.

En ik ben een hybride bompa geworden. Soms in het echt aan tafel een spelletje spelen, voorlezen of een wandeling maken maar veel vaker (al veel te lang) via Skype of WhatsApp.

Deze dag wordt historisch ‘Verloren maandag’ genoemd. Ik maak straks worstenbrood en appelflappen. De madam van Wizzewasjes bracht me op het idee. Jeugdsentiment. Wat dit met hybride te doen heeft, weet ik zo gauw niet. Jullie wel?

Tien jaar

Tags

10 jaar, Bloggen, Familie, Vrienden, Weblog

Op 1 januari 2011 publiceerde ik mijn eerste stukje op web-log. Ik las al een tijdje het blog van Dominiek, observaties en overpeinzingen tijdens zijn dagelijkse wandelingen in Leermens (provincie Groningen). In die periode was ik meer onderweg dan thuis (in Bergen op Zoom). Ik schreef wel eens dat ik meer in hotelbedden sliep dan in mijn eigen bed. Het thuisfront was het wel gewoon maar hoorde toch graag wat ik uitspookte. En waar. Mijn moeder was nog actief op internet. Zij keek uit naar mijn emailtjes. Ik had een lijstje met email-adressen op Yahoo. Mijn moeder, mijn kinderen, vrienden, buren, familie … Ik ben geen beller en dat was trouwens toen nog stervensduur. Ik vond het genoeg dat ik bereikbaar was op mijn mobieltje. Meer was niet nodig.

Zoals ik hierboven al memoreer bracht Dominiek me op het idee om te gaan bloggen. Ik schrijf op een moment als het mij uitkomt. Ik publiceer mijn stukjes op elk willekeurig moment van de dag of nacht. En mijn moeder leest mijn stukje op het moment dat het haar uitkomt. Ze herlas ook regelmatig mijn logjes. Later printte mijn zus mijn stukjes en bundelde zij mijn logjes in een dikke map. Ik lag dus op het nachtkastje van mijn moeder. Berichten versturen per email werd verleden tijd. Als iemand me vroeg waar ik was of wat ik aan het doen was dan was meestal mijn antwoord: “Ik stuur je de link van mijn weblog dan kun je me volgen wanneer het jou uitkomt.”

Dat web-log ermee ophield halverwege 2011 heb ik al vaker verteld. Ik kan dus geen linkje plaatsen naar mijn allereerste logje op 1 januari 2011. Ik schat dat ik daar ruim honderdvijftig stukjes heb geschreven. Bijvoorbeeld over mijn (onze) reis naar Brazilië. Over Umoja. Over mijn bezoek aan Israël.

We zijn nu tien jaar verder. Ik ben alweer bijna acht jaar getrouwd met Isabel. Er zijn sinds die eerste dag (01-01-2010) nog vier kleinkinderen bijgekomen. Ik moet oppassen dat dit geen opsomming wordt van overlijdens maar Dominiek en mijn moeder zijn enkel nog in mijn (onze) verhalen aanwezig. Ze lezen niet meer mee. WordPress houdt statistieken bij, ik kijk er zelden naar. Vandaag wel en ik zie onder andere dat ik 119 stukjes heb gepubliceerd in 2020. Dat er 29.614 bezoeken werden afgelegd aan mijn klein stukje www. Dat ik 188 volgers heb. Dat betekent dus dat ik elke drie dagen een stukje schrijf. Voor mijn gevoel klopt dat. Soms vijf dagen na elkaar, soms een week niets. Dat zal waarschijnlijk ook het ritme zijn in 2021.

Mijn stukjes hebben gemiddeld 725 woorden. Ik krijg gemiddeld 17 reacties per bericht. Dat vind ik best veel maar daar zijn natuurlijk ook mijn reacties op jullie reacties bij inbegrepen. Ik krijg gemiddeld 9 likes per bericht. Dankjewel daarvoor maar het is iets dat ik zelf niet dikwijls doe omdat ik die ‘like-knop’ meestal niet zie. De top 3 van reageerders zijn collega-bloggers: Rietepietz, Thomas Pannenkoek en Regenboogvlinder. Via Facebook reageert Rene B bijna altijd. Ik vind reacties erg fijn maar voel je niet (nooit) verplicht om iets te schrijven. Ik reageer zelf denk ik 30% van de tijd op stukjes van (sommigen) anderen, mogelijk zelfs minder.

Tot mijn grote verbazing is de vijfde aflevering van Daedalus en Icarus (19 december 2020) het best bekeken stukje op één dag in deze tien jaar. Bijna 800 keer. Bizar. Mijn stukje over het kaartspel Yaniv wordt het vaakst aangeklikt – ik denk vanuit Google.

Genoeg statistiekjes. Het nieuwe jaar is begonnen. Ik heb geen bijzondere voornemens voor dit jaar – ook niet wat bloggen betreft. Wensen heb ik uiteraard wel. We zullen zien wat 2021 ons brengt. Een fijne dag (en jaar) voor iedereen die dit leest. Blijf gezond.

Bella

Tags

Beautiful, Belinha, Bella, Familie, Foto, Isa, Isabel, Mana Belinha, Mooi, Namen, Vrienden, Winterstorm

Het is gek om de naam van mijn vrouw te zien staan op alle nieuwssites en in de internetkranten. Winterstorm Bella. Ik hoop dat niemand van mijn lezers (volgers) ernstig getroffen is door dit (relatieve) natuurgeweld.

“Jouw vrouw heet toch Isabel?” Ja, zo staat het op al haar officiële documenten. Isabel. Toen ik haar voor het eerst ontmoette (alweer twaalf jaar geleden) werd ze aan me voorgesteld als ‘Bella’. Welke naam ze die avond zelf gebruikte, weet ik niet meer. Ik kwam er al gauw achter dat ze Isabel heet. Haar vrienden – die ik toen ook leerde kennen – gebruikten veel verschillende varianten. Bella, Isa, Belinha, Mana Bella, Mana Belinha en af en toe ook Isabel. Je begrijpt dat ik moest wennen aan al die namen.

Isabel

Ik besloot bijna onmiddellijk dat ik ISABEL wilde gebruiken. Deze vrouw heet Isabel, zo zal ik haar ook noemen. Ik had (en heb) een hekel aan Bella. Ik vind het geen fijn woord. Natuurlijk komt dat door associaties. Bella is voor mij een koeiennaam, meestal gevolgd door een nummer. Bella 14, Bella 16, Bella 37. Is er niet een verhaal van Jommeke met een koe genaamd Bella? Ik weet zeker dat veel boeren in Wyns koeien hadden die (niet) luisterden naar de naam Bella.

Toch is er ook een grappig detail dat ik niet onvermeld kan laten. Het allereerste woord dat ik ooit produceerde als peuter was … bella. Of dat met een hoofdletter was of niet hoor je natuurlijk niet. Volgens de overlevering (mijn moeder) noemde ik alles ‘bella’. Een bal, een beertje, een ballon, enzovoort. Waarschijnlijk volgden enige tijd later klanken (woorden) als mama en papa maar dat is in de persoonlijke geschiedenis minder belangrijk. ‘Bella’ was het eerste woord.

Nog even terugkomend op al die varianten. Ik ken nog een paar mensen die stug Bella blijven zeggen. Ik vind het niet leuk maar waar maak ik me druk om? Waarschijnlijk omdat ik één van die personen absoluut niet kan pruimen. Op haar werk is Isa de meest gebruikte vorm. Ik zeg wel eens, heel af en toe, altijd in de vragende vorm … Isa? Als ik op iets wat zij zegt of vraagt heel snel reageer. Belinha (dat gebruik in wel heel vaak) is het (Portugese) verkleinwoord van Isabel. Je zou het kunnen vergelijken met Isabelletje of Belletje.

Onderschrift lijkt me overbodig. (*)

De twee vormen met Mana (Mana Bella en Mana Belinha) zijn traditionele vormen van beleefdheid die jongere broers en zussen (moeten) gebruiken. Soms ook jongere collega’s. Haar jongere broer en zus zullen dus ALTIJD Mana Belinha zeggen. Zoals zij Mano zeggen tegen een oudere broer. Neven en nichten noemen mij vaak Mano Koen. De vorm Belinha is vooral praktisch in haar ouderlijk huis want ook haar moeder heet Isabel.

Het is grappig hoe vaak ik berichtjes of mailtjes krijg waarin ik de groeten moet doen aan Isabelle of Isabella. Ach ja … Zucht. Ik heet Koen en niet Coen of Kun (of z’n Duits). Ik vergis me ook regelmatig … is het Marjolein of Marjolijn. Diane of Diana. Ik kan nog wel even doorgaan. Ik begrijp dus de schrijffouten.

Mijn meisje, ze heet Isabel

Bella betekent in het Italiaans natuurlijk MOOI of BEAUTIFUL. Daar kan ik natuurlijk geen bezwaar tegen hebben (want dat is ze) maar toch houd ik het op … Isabel of minha Belinha.

(*) Ik maakte deze fotocollages vorig jaar op haar verjaardag. Blijkbaar vind ik de foto rechts onderaan (tweede collage) erg mooi want ik heb hem tweemaal gebruikt. Dat zie ik nu pas. Grappig.

Kerst 2020

Tags

Brandy, Cadeautjes, Culinair, Escargot, Familie, Kerstboom, Kerstmis, Licht, Mozambique

Hoe vieren jullie Kerstmis dit jaar? Eigenlijk moet ik zeggen vierden – in de verleden tijd. Verschillende adviezen (verplichtingen) van verschillende regeringen. Ik ben het overzicht een beetje kwijt. Wie en waar mag wat of wie mag iets niet? Mijn familie en directe schoonfamilie zitten verspreid over Spanje, Nederland, België, Noord-Ierland (Groot Brittanië), Portugal, Zuid-Afrika en Mozambique. Bubbels is geen Afrikaans begrip, hooguit in een fles. Hoe verliep onze kerst?

Djonasse, Mozambique. Onze kersttafel – buiten op de veranda – op 24 december 2020

Goed. Prima zelfs. Al heel wat jaren plaats ik – een beetje plagend – foto’s van Kerst op Facebook. In korte broek, in of bij het zwembad, op het strand, nippend aan een cocktail. Warm dus. Tropisch. In zomers zuidelijk Afrika. Wat is het fijn om weer even in het foto-archief te duiken. Eind 2017 – begin 2018, al mijn kinderen en kleinkinderen op bezoek. Vorig jaar maakten we plannetjes om dat nog een keer te herhalen maar dat was buiten de waard gerekend. En laat die waard toch Corona Covid heten. Bah, weg met die looser.

Kerst in een hele kleine bubbel. Dat herkent iedereen in West-Europa. Wij hielden ons aan dezelfde regels. Niet zo heel moeilijk want zoals ik al hierboven al schreef, de familie zit verspreid over zeven landen. In Mozambique is kerstavond (24 december) het belangrijkste moment als je iets of wat binding hebt met dit christelijke feest. Ook mijn schoonouders hebben een katholieke achtergrond. Mozambique – Portugese kolonie, weet je wel? Wat staat er op zo’n avond op het programma? Samen komen. Een kerstboom met daaronder cadeautjes. Een grote taart (daar zijn Mozambikanen gek op). Een feestmaaltijd. Liefst ook veel volk maar nu even niet. We zijn met z’n viertjes.

Kerst 2020 bij Isabel en Koen

We hadden afgesproken om het eenvoudig te houden. Cadeautjes zijn een aardigheidje. Het eten liever drie gangen dan een uitgebreid buffet. Als voorafje een plankje met drie kleine gerechtjes: een aspergesalade met tonijn, escargots en een vis-garnalenschelp. Het hoofdgerecht een mooi stukje vlees (biefstuk), gevulde aubergines, aardappel-bloemkoolpuree, peterselierijst, worteltjes en een salade. En een taart (zie foto helemaal bovenaan) als dessert. Zo had ik het in mijn hoofd. Alle voorbereidingen waren klaar op donderdagnamiddag.

Opnieuw werd ik verrast door CULTUURVERSCHILLEN. Je zou zeggen dat ik stilaan mijn (nieuwe) pappenheimers toch moet kennen. Ja, maar ook weer niet. Om iets voor zevenen (dat hadden we afgesproken) zitten we fris gedoucht klaar op de veranda. De ouders van Isabel wonen op minder dan vijf minuten rijden bij ons vandaan. 18.56 – Isabel krijgt telefoon dat het ietsjes later wordt. Dat is eigenlijk heel normaal. Zucht. Mozambikanen komen altijd later dan het afgesproken uur. Dat ze bellen is om mij plezier te doen. Goed. Ik pak mijn e-reader en lees wat. Isabel appt zich de blaren op de vingers. 20.06 – Er wordt weer gebeld. Ze zijn onderweg. Inderdaad een paar minuten later open ik de poort. We groeten elkaar met ellebogen. Ik ga naar de keuken en zet de oven aan. Er verschijnen meer pakjes onder de kerstboom. En dan komt er een hele grote pot met ameijoas (schelpjes) de keuken in. En een grote braadslee met bakkeljauw, aardappelen, uien en hardgekookte eieren. Een grote koelbox vol ijs, bier en wijn. Ik zucht opzichtig (in de keuken). Ik grom. Ik vloek onhoorbaar. Isabel probeert me te kalmeren. Dat lukt maar ten dele.

Isabels vader is diabeet en moet zijn suikerniveau verschillende keren per dag checken. Dat is dan ook het eerste dat hij doet als hij neerstrijkt op onze veranda. Hij moet onmiddellijk iets eten. In no time staat de pan met schelpjes met stokbrood op het tafeltje voor zijn neus. Ik zet er ook wat kaasblokjes en zoute crackers naast. Ik ga weer naar de keuken. Zweten bij een hete oven.

“Waarom? Porque?” IK WEET DAT HET ZO GAAT en toch ben ik weer van mijn apropos. Het is ontzettend lief van ze om eten mee te brengen (voor een heel regiment – zucht) maar laat dat dan weten van te voren. Niet dus. Een overvolle keuken is het gevolg. Nauwelijks extra plaats in de ijskast en de diepvries (want het is een lang wekend). Na zo’n tien minuten haalt Isabel de pot met schelpjes en brood weg en maakt haar vader duidelijk dat hij anders niets meer zal eten van wat haar man (ik dus) heeft bereid. Wat moet ik vanavond met bakkeljauw? Wel of niet serveren naast mijn eigen gerechten?

Ik moet zeggen … daarna werd het een heel gezellige avond en nacht. Heel ontspannen. Veel complimenten. Vooral de escargots waren een groot succes. Dat was voor alle drie de eerste keer. Met veel gevoel voor theater toonde de chef (ik dus) hoe het bijgeleverde tangetje en vorkje moet gebruikt worden. De peterselie-knoflook-boter kun je vervolgens uit de schelp gieten en eventueel eten (soppen) met een stukje stokbrood.

Het zal jullie niet verwonderen dat er veel foto’s werden gemaakt zodat ook Portugal, Noord-Ierland en Zuid-Afrika werden ingewijd in het eten van escargots en dat is heel wat anders dan de Portugese caracois. Die zijn veel rubberachtiger.

Het werd al gauw middernacht. Geen middernachtmis maar opnieuw elleboog-kussen en de beste wensen. Dan de cadeautjes. Om half twee moest ik Isabel echt aanmanen om met de taart te beginnen. Er kwam een brandy (een van mijn cadeautjes) op tafel, er werd gebeld met Noord-Ierland en Portugal. Daar is het tenslotte twee uur eerder, nog net geen middernacht. Ik maak een filmpje voor mijn thuisfront. Ik zie dat de appjes tergend traag worden verstuurd. Zouden er meer mensen hetzelfde idee hebben op dit uur van de nacht? Tja, wie weet …

Isabel duikt in haar mandje na brandy en taart. Mijn meisje is uitgeblust en een tikkie aangeschoten. Mijn schoonmoeder rommelt wat in de keuken. Schoonpapa en ondergetekende bespreken de politieke toestand in het noorden van Mozambique. Veel argumenteren en mekaar aanvullen, afvallen of gelijk geven. De moderator van ons gesprek heet St-Remy, brandy 40%. Om iets na drieën zwaai ik ze uit bij de grote poort. We vergaten de ellebogen, het werden knuffels en omhelzingen.

Ik doe nog een rondje door de tuin, de veranda en de keuken. Ik herschik plastic bakjes in de ijskast en de diepvries. Ik check mijn telefoon op berichtjes en filmpjes. Ik doe de buitenverlichting uit en kruip in bed. Het is 04.35. Het wordt buiten alweer licht. Dat is toch de hele gedachte achter Kerstmis? Dat het weer licht wordt …