Een teken van leven

Tags

Archeon, Avifauna, België, Broadchurch, Familie, Goes, Kleinkinderen, Nederland, NS, Serie, The Missing, Trein

Bloggen is een vanzelfsprekendheid als ik in Mozambique ben. Nu ik weer veelvuldig hop tussen Vlaanderen en Nederland ben ik nauwelijks actief als blogger. Ik lees weinig logjes van anderen. En zelf schrijven doe ik nog minder. Nu dus wel. En een soort van primeur. Ik zit in de trein (Heemstede – Goes) en de NS is zo vriendelijk om gratis WIFI aan te bieden. Omdat ik op weg ben naar een werkafspraak heb ik mijn laptop bij. Ik ga online en geef bij deze een teken van leven.

“Had je dan drukke dagen?” hoor ik jullie denken. Nou nee, dat valt wel mee. Ik ben wel veel onderweg. Een kleine opsomming. Heemstede, Ossendrecht, Boechout, Goes, Bergen op Zoom, Zundert, Leeuwarden, Utrecht, Oosterhout, Berlaar, Roosendaal. Het is zomervakantie in zuid en noord. Dat betekent ook vrije tijd voor mijn kleinkinderen. Dus … Bompa-tijd. Bezoekjes aan Archeon (met Olivia en Carmen) en Avifauna (met Carmen). Naar de bioscoop. Toy Story 4. De drie anderen zijn op vakantie in Griekenland. Via WhatsApp krijg ik jaloersmakende foto’s.

Ben ik op vakantie? Die vraag krijg ik bijna dagelijks. Nee, zo voelt het niet. Vakantie is anders. Een nieuwe bestemming, geen afspraken en MET Isabel … dat zijn ingrediënten die nu niet voorradig zijn. Dus geen vakantie maar wel veel vrije tijd.

Tijd om series te kijken (met Nederlandse ondertitels) – zelfs overdag. Dus toch ook een beetje vakantie. Broadchurch (drie seizoenen) en The Missing (het derde seizoen).

Ik ga geen uitgebreide recensies schrijven maar wat een wereld van verschil. Broadchurch … goed tot heel goed. Een 8 zou ik zeggen. The Missing 3 is slecht. Waardeloos. Hooguit een 3. Onduidelijk. Zwak verhaal. Slecht scenario en vol continuiteits-fouten. Heel irritant.

Ik lees weinig. Mijn dagen zitten vol met andere zaken. Nog een paar dagen en dan vlieg ik weer uit. Naar mijn meisje. Naar de zon. Mooie dagen in de Lage Landen maar strandweer … nou nee.

Advertenties

Alweer iets over boeken

Tags

Boeken, Cafe Sol, Goes, Jeugdherberg, Lezen, Slot Oostende, Terschelling, Zwerfboek

In een logje van Tessa las ik het woord ‘zwerfboek’. Erg leuk. Ik had het woord wel eens eerder gehoord denk ik. Tessa is een grote lezer en reist voor haar werk geregeld per trein. Van Leeuwarden naar Amersfoort (en terug). Als zij haar boek heeft uitgelezen laat ze dat achter in de trein. Voor een volgende liefhebber. Een mooi initiatief.

Hoe kom ik aan mijn boeken?

Meestal koop ik ze online bij Bol punt com of bij Libris. Ik lees bijna alle fictie op mijn tablet of e-reader. Non fictie lees ik het liefst in een papieren versie. Af en toe krijg ik wel eens van vrienden of familie een boek in epub-formaat. Soms werkt het, soms niet. Laatst ontdekte ik een website waar ze gratis e-boeken aanbieden. Zo downloadde ik gratis ‘Nu en dan de weg kwijt‘. Erg fijn. Een reisverslag door zuidelijk en Oost Afrika waar ik heel veel in herkende.

Of ik neem tijdelijk een boek mee uit Café Sol in Maputo.

Boekenkast in Café Sol (Maputo)

Café Sol vind je in de duurdere Summershield-wijk. Een wijk in de buurt van ambassades en de vele internationale scholen. De boekenkast die je hierboven ziet, is afgeladen vol. Twee rijen dik vol engels-talige boeken. Maar ook Nederlands. Een beetje Duits, Frans en Italiaans. En het principe is eenvoudig. Je mag boeken gratis meenemen. Je hoeft dat ook niet te registreren. Breng ze terug als je ze uit hebt. Of doneer zelf ook een boek dat je hebt gelezen en niet wilt bewaren. Kortom … een kast vol zwerfboeken. Ik ben fan.

Een paar weken geleden had ik een werkafspraak in Slot Oostende in Goes. En wat zie ik? Onderstaande boekenkast …

Boekenkast in Slot Oostende (Goes)

Hetzelfde idee als in Maputo. Ook hier kun je de meeste boeken meenemen zonder registratie. Er zijn een paar uitzonderingen zoals fotoboeken en naslagwerken. En ingeleverde boeken worden nog even gecheckt voordat ze in de kast komen. En in Goes hangt er een informatiebord bij met de ‘spelregels’.

Dit zijn uiteraard geen nieuwe ideeën. Het vakantiehuis van mijn ouders op Terschelling had ook een boekenplank voor zwerfboeken. In de meeste jeugdherbergen vind je zo’n kast. Her en der – in verschillende landen, meestal op het platteland – staan of hangen kleine boekenkastjes met hetzelfde concept. Ik vind het allemaal heel sympathieke initiatieven.

Ik eindig met een boeken-grapje. Zie foto hieronder …

Ik kocht onlangs een boek bij Ikea, nu nog in elkaar zetten …

Iets over Reuzen

Tags

Brabantsedag, Corso Zundert, Dahlia, Friesland, Goes, Heeze, Leeuwarden, Reuzen, Royal de Luxe, Straattheater, Theater, Ubuntu, Vrienden, Zundert

Het kan je bijna niet ontgaan zijn … de Reuzen van Royal de Luxe waren op bezoek in Leeuwarden. Dit jaar is Ljouwert de Culturele Hoofdstad van Europa. Mijn Facebook stroomt figuurlijk over van de foto’s en de jubelende commentaren. Vrienden sturen me foto’s en filmpjes via WhatsApp. Heel mooi. Ik heb ze gemist … het Reuze Kleine Meisje, de Duiker en de hond Xolo.

De Duiker in Leeuwarden. Foto: © Géa Santema

Vanuit het raam bij Géa – om het hoekje van het Schavernek waar ik drie-en-een-half jaar op school (AVEK) heb gezeten. Het lijkt wel een reuze-aquarium …

Ik ben in Mozambique en om daarvoor af te reizen naar us heitelân zat er (jammer genoeg) niet in. Maar niet getreurd. Ik zag de Reuzen al twee keer met eigen ogen in Antwerpen. Nogmaals … heel mooi. De magie van het poppenspel. Met kinderlijke verbazing ga je onherroepelijk mee in dit super-grote-poppenspel. Bijna 500.000 bezoekers drie dagen. Wat een toeloop. Wat een succes.

Maar is dit uniek? NEE … en dat schrijf ik met opzet in kapitalen. Royal de Luxe is geweldig. Ze reizen de hele wereld over met hun creaties. Ooit opende vriend Lex (zaliger) hun grote parade. Ik ken ze al heel lang.

Maar nee – niet uniek, er rijden en lopen meer figuurlijke reuzen rond in Nederland. Wat dacht je van Heeze of Zundert? Respectievelijk De Brabantse Dag en het Corso Zundert. Ook reuze-evenementen. Ik illustreer het graag met wat foto’s.

Brabantse Dag – Heeze

Een grandioos theater-spektakel door de straten van Heeze. Een theaterparade. Duizenden toneelspelers, heel grote thema-wagens. En dat elk jaar opnieuw. Ik heb er één keer een bescheiden rolletje in gespeeld.

Brabantse Dag – Heeze

En als je goed kijkt, zie je ook hier heel veel figuranten in de constructie / wagen zitten die zorgen voor alle bewegingen. Interesse? Aanstaande zondag in Heeze. Niet ver van Eindhoven.

Corso Zundert – Buurtschap Schijf – Foto: Malou Evers

Op handen gedragen. Van een reus gesproken. De winnende wagen in 2017 van het grootste Dahlia-corso ter wereld. In Zundert – bij Breda. Elk jaar rijden er twintig van dit soort wagens door de straten van Vincent van Goghs geboorteplaats. ‘Joekels zijn het. Reuzen.’ om een Zundertse wethouder te citeren.

Corso Zundert – Foto: Erwin Martens

En al dit moois is door honderden vrijwilligers gebouwd en de wagens worden door mensen (duwers) voort bewogen. D’r komt geen trekker of vrachtwagen aan te pas. En … ooo ja … de wagens zijn ‘getikt’ (versierd) met honderdduizenden dahlia’s. Interesse? Over een kleine twee weken in Zundert. De eerste zondag van september. Elk jaar weer opnieuw … zelfde tijd, zelfde plaats … twintig nieuwe wagens van twintig Zundertse buurtschappen. Nog niet overtuigd? Oké, nog een foto.

Corso Zundert – Buurtschap Veldstraat – Foto: Niels Braspenning

En op de twee laatste foto’s hierboven zie je – als je goed zoekt – een man met een wit (en zwart) overhemd. Ik mocht vijftien jaar lang dit reuze-evenement aan elkaar praten. Meld ik niet zonder trots.

En ook in Goes is er sprake van iets reusachtigs. Het vierjaarlijkse zomerspektakel. Ik voeg er nog één foto aan toe.

Ubuntu – Goes Afrika 2009

Lang leve de Reuzen van onze rijke straat-theater-cultuur.

ps. En de grootste ‘reus’ dit weekend in Friesland is natuurlijk Maarten van der Weijden. Wat een held, ambassadeur van KWF. Een reuze-buiging voor Maarten.

Doen alsof

Tags

Anatevka, Elektra Award, Fidler on the Roof, Goes, Het Roosendaals Toneel, Kus van de Spinmevrouw, Othello, Scarlett Johansson, Transgender, Ubuntu, Vlissingen

Afgelopen week las ik dat Scarlett Johansson een aangeboden filmrol heeft terug gegeven omdat er felle kritiek is ontstaan of zij de juiste persoon is om een transgender te spelen. Klik HIER voor één van de vele artikelen over dit onderwerp.

Ik stoor me hieraan. Ik raak in twijfel over mijn eigen vak. Zoals de meesten weten … ik ben (theater)regisseur. Acteren is toch de kunst waarbij we ‘doen alsof’ op zo’n overtuigende manier dat wij – het publiek – ‘geloven’ dat het echt is. Dus wat is het probleem? Is deze actrice plots niet meer in staat om haar vak uit te oefenen?

Ben ik ongevoelig voor de LGBT-gevoelens? Nee. Beslist niet maar toch wringt het in dit geval. Ik weet niet hoe de rolverdeling voor grote Hollywood-producties verloopt. Waarschijnlijk is het een ondoorzichtig spel tussen producenten en agenten. En natuurlijk is Scarlett Johansson een grote naam. De kans op media-aandacht is veel groter dan wanneer een onbekende acteur / actrice deze rol speelt. De transgender-gemeenschap eist deze rol op – om ethische redenen – voor een acterende transgender. Hoezo? Telt het ‘doen alsof’ niet meer?

Een rechten-vrije foto van Scarlett Johansson kan ik niet vinden.

Zoals ik al zei … ik stoor me hieraan. En ik ga na welke keuzes ik ooit maakte als het gaat over acteurs (m/v) koppelen aan personages. Ik geef een paar voorbeelden uit mijn eigen regisseurs-verleden. Kees – een heterofiele acteur in zo verre ik weet – speelde de rol van Molina – een homoseksuele etaleur – in ‘Kus van de Spinnevrouw’. Dat deed hij uitstekend. En of er toen ook homofiele acteurs beschikbaar waren voor die rol? Geen flauw idee. Nog een voorbeeld, het omgekeerde. Anatevka – Fiddler on the Roof. Peter – een homofiele man – speelde (zong en danste) Mottel Tzeitel – een kleermaker die verliefd wordt en trouwt met een meisje. Peter deed dat zo goed dat hij werd beloond met een Elektra-award.

Nog een laatste voorbeeld. ‘Kom terug Jimmy Dean, kom terug’. Ik regisseerde dit stuk lang geleden in Roosendaal. In dit stuk zien we eerst de jonge versie van een groepje tieners. Heel veel later ontmoeten ze elkaar nogmaals. Een jongen van toen verschijnt twintig jaar later op de reünie als vrouw. Ad speelde dat zeer geloofwaardig. Zou dat vandaag niet meer kunnen of mogen? Kom op zeg.

Zijn er dan geen grenzen of bezwaren? Ja, die zijn er. In 2009 schreef en regisseerde ik het zomerspektakel ‘Ubuntu’ in het kader van het themajaar Goes Afrika. Omdat ik niet wilde dat een honderdtal Goesenaren zich zwart zouden schminken – om Afrikaans te lijken – vertelden wij het verhaal van de grote Afrikaanse rivieren. En hoe die eruit zien … enfin. In mindere mate hadden we hetzelfde probleem tijdens de thema-jaren Latijns Amerika en Azië.

Een laatste voorbeeld. Tot tweemaal toe heb ik getracht om Othello – een tekst van William Shakespeare – te regisseren. En zoals waarschijnlijk bekend is, is Othello een Moor. Mag je dat woord nog gebruiken? In Vlissingen zou Koen deze rol spelen. Een blanke acteur. Hoe ik (wij) het probleem ‘zwart’ zou oplossen is nooit echt beantwoord want de productie is nooit in première gegaan. Vandaag zou ik hopen dat een zwarte acteur zich aandient bij de audities …

Om een fascist te spelen hoef je toch geen fascist te zijn. Om een Joods slachtoffer of overlevende van de Holocaust te spelen hoef je toch zelf niet Joods te zijn. Een kapper kan toch een kunstschilder spelen. Een onderwijzeres kan toch een dienstmeisje spelen. Een leraar kan toch ‘doen alsof’ hij een Aziatische keizer is. Je verdiepen in je rol / personage dat is uiteraard wel noodzakelijk. Ik hoop dat transgender-acteurs – waar dan ook in de wereld – gecast worden op hun talent en niet op hun sekse. En dat geldt trouwens voor alle acteurs. Hetero of LGBT.

Internationale Vrouwendag (2018)

Tags

Avek, Buren, E-Njen, Goes, Het Middelburgs Theater, Meisje met de parel, Middelburg, Mozambique, Vrienden, Vrouwendag

Naar jaarlijks gebruik plaats ik ook vandaag foto’s van vrouwen. Internationale vrouwendag.  Meer specifiek foto’s van dames die me het afgelopen jaar hebben geïnspireerd, geholpen, beïnvloed … je noemt het maar. Vrouwen zijn belangrijk in mijn leven. Zowel privé als in mijn werkend bestaan. Kijk en lees mee …

Internationale Vrouwendag

In 1921 stelde het Internationale Vrouwensecretariaat voor om een vaste datum te kiezen voor de vrouwendag. De keuze viel op 8 maart. Op 8 maart 1917 waren in St. Petersburg namelijk vrouwen massaal in opstand gekomen tegen het voedseltekort en de verschrikkingen van de oorlog. Hun stakingen en demonstraties liepen uit op een algemene werkstaking. Bron: Atria.nl

Larissa

Mensen die me al een tijdje volgen zullen wel begrijpen waarom ik deze reeks begin met een foto van Larissa. Zij is de actrice die het Meisje met de Parel speelde. Twintig keer en de zalen waren bijna altijd uitverkocht. De jubileumvoorstelling in het Middelburgs Minitheater. Voor het eerst werkten we samen. Ik raakte al snel onder de indruk hoe gedreven en gedetailleerd zij deze rol heeft aangepakt en gecreëerd.

Marianne

En nu wordt deze keuze al ‘tricky’ … waarom geen foto van Brigitte, Karin, Nanou, Chantal, Simone, Jeanet, Caroline, Ploneke, Roelie, Meike, Carla, Andrea, Marit, Marina, Citty, Marja, Sitah, Margit? Allemaal vrouwen die hebben bijgedragen aan het grote succes van ons ‘Meisje’. Marianne ken ik vijfentwintig jaar. Ik heb haar heel vaak zien spelen. En nu voor het eerst in een productie die ik regisseerde. Onze ‘tussen-door-momenten’ hebben me erg geïnspireerd. Haar ‘honger’ naar meer informatie over  Maria Thins (schoonmoeder van Johannes Vermeer) en het Delft van de zeventiende eeuw waren voor mij pareltjes en fijne onder-onsjes.

Lief

Mijn zus. We zien mekaar niet zo vaak want even overwippen uit Mozambique naar Vlaanderen zit er niet in. We koesteren de herinnering van haar bezoek in 2014. We houden contact met een mailtje, een appje en wat foto’s op sociale media. Af en toe bellen we of zien we mekaar. En dan gaat het over haar werk, haar gezondheid, de spullen van onze ouders, haar dochters en haar en mijn toekomstplannen. Fijn dat ze mijn theatervoorstellingen in Nederland komt bekijken. ¿Cómo estás aprendiendo Castellano?

Olivia Ine

En nog een familiefoto. Mijn oudste kleindochter. Olivia. Nu nog een meisje maar de jonge vrouw is al duidelijk aan het ontwaken. Haar vragen en observaties tijdens het familiebezoek (Kerst & Oud en Nieuw) waren bijzonder. Heel anders dan de drie ‘kleintjes’. Met Olivia en Lief denk ik natuurlijk ook aan Catelijne, Yvonne, Carmen, Hilde, Bona, Amanta, Finne en Nore. De heren blijven vandaag even onvermeld.

Maryse

En van familie schakel ik weer moeiteloos naar een dame die ik door ‘werk’ heb ontmoet. En daar ben ik heel blij mee. Ook in de eerdere openlucht-zomer-spektakels in Goes was Maryse van de partij. Een enthousiaste actrice met het hart op het puntje van haar tong. Voor ‘E-Njen’ heb ik haar gevraagd of ze ook regie-assistente wilde zijn. Ze wist niet goed waarom ik haar vroeg en wat ik van haar verwachtte. Mijn beste omschrijving was: “Mijn praatpaal zijn”. En dat heeft ze helemaal waar gemaakt. Een maatje. Ideeën aftasten en uitwisselen. Af en toe discreet bijpraten over back stage zaken. En minstens zo belangrijk was haar betrokkenheid want zonder haar was Haizi Muzai (Sylke) nooit vliegend opgehaald door watergeest Nixie.

Gerda

En wat zag het allemaal er weer geweldig uit. Ons zelf verzonnen sprookje E-Njen – over het Keizerrijk van de Gans. Ruim vierhonderd kostuums. En Gerda en Eva hebben al die kostuums bedacht en ontworpen. Samen met een grote schare dames (en een man) werden deze kostuums vervaardigd. Geweldig. En volledig kan ik nooit zijn. Maar ook Willian, Lia, Margot, Wietske en Desiree wil ik hier niet onvermeld laten.

Trienette

Al bijna veertig jaar duikt deze dame op in mijn leven. Via een appje. Een cadeautje per post. Een enveloppe met een paar uitgeknipte krantenstukjes. Een uitnodiging voor een verjaardag in Bussum. Een werkopdracht. Foto’s op Facebook – zoals bovenstaande foto. Een uitnodiging voor een theatervoorstelling in Amsterdam met Annet. Zij vertelt en speelt en brengt vrouwen uit het Midden Oosten wat dichterbij. Trienette op bezoek in Mozambique. Een bijpraat-moment in Harlingen. En dan zit ze weer op de tribune in Goes. Een vriendschap die op school (AVEK) begon. Rollina. Marie Jose. Klaartje. Merel. Willeke. Maartje. Marjolein. Philippine. En Rita … de laatste tijd enkel via haar boeken en haar korte reacties op mijn FB of dit blog.

Hanneke

En al bijna net zolang ken ik Hanneke, beeldend kunstenaar. Ook uit mijn Friese tijd. Een collega die een vriend werd. Ook al meer dan vijfendertig jaar. En op deze foto’s komen wat lijntjes bij elkaar. Hanneke drinkt uit een kopje dat ik cadeau kreeg van Trienette en natuurlijk verwijst naar het ‘Meisje van Vermeer’. En de volgende dagen (weken) zal ik vaker over Hanneke en haar werk schrijven. Zij is momenteel aan het werk in Mozambique samen met een Mozambikaanse kunstenaar. Samen maken ze een metersgrote mural.

Lucy

Luus – voor de vrienden. Buurvrouw en in heel veel zaken mijn grote steun en toeverlaat. De eerlijkheid gebiedt dat ik in de verleden tijd moet praten. We zijn geen buren meer. Dat waren we meer dan achtentwintig jaar. Ik ben verhuisd maar daarmee is Lucy en haar familie niet uit mijn leven verdwenen. Integendeel. We ‘koffie-appen’, we sturen mailtjes en af en toe bellen we elkaar.

Is dit lijstje volledig? Nee, natuurlijk niet. En ik hoor jullie denken … “Waar is Isabel?”. Goeie vraag. Ik leg uit waarom ik vandaag geen foto van haar toevoeg. In Mozambique hebben ze hun eigen vrouwendag. Op 7 april. Het is zelfs een nationale vrije dag. Over een maandje zet ik een paar Mozambikaanse vrouwen in mijn blog-schijnwerper. Ik deed dat trouwens al eerder.

Terwijl ik dit stukje zit te typen, kijk ik nog eens naar de boeken die ik afgelopen jaar heb gelezen. Ik schrik. Er staan maar twee vrouwelijke auteurs op mijn lijstje. Erg weinig. Wat ga ik daar aan doen? Lees-suggesties van harte welkom. Op vrouwelijke thriller auteurs ben ik wat uitgekeken …

Een paar foto’s heb ik geleend van Facebook. De andere foto’s heb ik zelf gemaakt.

Goes is overal

Tags

Afrikaans, Auto, Bosch, Fuel injection electrical, Goes, Nelspruit, Nissan, Remlichten, X Trail, Zekering, Zuid Afrika

Eerst een korte inleiding. Eind december attendeerde mijn zoon me op kapotte remlichten. We hebben een Nissan X-Trail in Mozambique. Bij de technische keuring – een soort APK – in oktober was alles nog in orde. Denk ik. Ze keuren heel oppervlakkig want anders verdwijnt minstens de helft van het wagenpark naar de shredder. Goed … mijn remlichten doen het niet. Dat zie je uiteraard niet zelf. Dat moet iemand anders je vertellen.

Vrij snel daarna rij ik langs een verkooppunt van auto-onderdelen. Op het eerste zicht lijken er twee of drie zekeringen kapot. Een mannetje langs de straat heeft er twee vervangen. Probleem … niet opgelost. Ik rij gewoon verder.

Een paar weken geleden krijgt de auto een kleine beurt. Water en olie verversen, lucht- en oliefilter vervangen. En ik vraag nieuwe zekeringen. Die hebben ze niet. Let op … dit wordt een antwoord dat ik nog vaak zal krijgen.

Ik ga bij twee speciaalzaken langs in Maputo. Zelfde antwoord. Ze hebben de zekeringen niet op voorraad. Afgelopen dagen moest ik voor andere zaken naar Nelspruit in Zuid Afrika. Op maandagochtend rij ik als eerste naar de Nissan-garage. En je raadt het antwoord al … deze zekeringen hebben we niet op voorraad. Ze kunnen ze wel bestellen maar ik heb geen flauw idee wanneer ik weer naar Nelspruit afzak. Ze sturen me door naar een zaak in de buurt – gespecialiseerd in auto-onderdelen. En ook daar … niet op voorraad. Ik word heel vriendelijk door verwezen naar Bosch Fuel Injection in Nelspruit. Een paar kilometer verderop.

Bosch in Nelspruit

Bij de eerste receptie word ik doorgestuurd naar de tweede. Met de mededeling dat zij zekeringen verkopen per honderd. Maar hij zal kijken wat hij voor me kan doen. In de werkplaats kijkt een jonge mecanicien naar het probleem. De twee zekeringen blijken het wel te doen. Het zijn de mistlamp-zekeringen die kapot zijn. Ik ga twee zekeringen kopen – het waren de laatste twee – en tien minuten later is dat probleem opgelost. Niet dat ik ooit heb geweten dat er mist was in Maputo maar dat is bijzaak.

Terug naar de remlichten – die doen het nog steeds niet. Ik rij de auto naar binnen want met de felle zon is het niet gemakkelijk werken voor de technicus.

Bosch – Nelspruit Fuel injection electrical

Hij opent een klepje dat ik nooit eerder zag en vraagt een collega om op de rem te trappen. De twee jongens – ik schat ze beiden begin twintig – spreken Afrikaans met elkaar – een zwaar dialect / accent. Ik vind dat leuk en maak een opmerking. Ze gaan verder met hun werk maar nu praten ze keurig Afrikaans. Het is gemakkelijk te begrijpen. Uiteindelijk blijkt dat er niets mis is met de zekeringen maar met de lampjes. Ik ga twee nieuwe lampjes kopen. Bijna een uur later is alles geregeld. Mistlicht. Remlichten. Voor het werk hoef ik niet te betalen. Ik geef een fooi en zeg nogmaals “Thank you” en dat ik het leuk vind om Afrikaans te horen. En ik vertel hem dat ik Vlaams van origine ben.

De man zegt dat hij Nederlands verstaat want zijn moeder, zijn oom en zijn opa komen uit Nederland. Hij wil graag werk zoeken in Nederland. Hij is er nog nooit geweest. Zijn moeder spreekt Engels, Afrikaans en Nederlands door elkaar heen. Ik vraag waar zijn familie vandaan komt … uit GOES is het antwoord.

Hoe bestaat het? Ik maak een rondedans met typische Koen-kreten door de Bosch-garage. Er wordt raar naar me gekeken. Heel begrijpelijk. Uit Goes … Ik ben in Nelspruit – Zuid Afrika. Ik praat met een Afrikaanse man – die ik bij toeval ontmoet – lees bovenstaand verhaal er maar op na – en vraag waar zijn familie vandaan komt … uit GOES. Ik vertel hem heel kort waarom ik zo bijzonder reageer. Zijn moeder heet ‘Van der Groen’ (als ik het goed heb verstaan). Hij heeft ook nog familie in Den Haag. Met een grote glimlach rij ik weg. Ik heb alweer wat te vertellen – thuis, in Goes en op mijn weblog.

ps. Mocht je niet begrijpen waarom ik ‘aansla’ op het woord GOES, dan moet je wat meer lezen op mijn blog. Klik HIER. 

Expat

Tags

Bergen op Zoom, Expat, Goes, Immigrant, Krabbendijke, Maputo, Mozambique, Ossendrecht, Rob van Doeselaar, Schilderij, Sinterklaas, Umoja

Een vernissage in Maputo van een Nederlandse kunstenaar. Geen alledaagse gebeurtenis. Via de Nederlandse ‘Whatsapp-groep in Mozambique’ kreeg ik een uitnodiging voor de tentoonstelling van Rob van Doeselaar.

Ik kende de galerie Fundação Fernando Leite Couto niet en dat wekte verbazing bij enkele Nederlanders die ik sprak. De meeste van hen werken op de ambassade en wonen in de omgeving van zowel de ambassade als dit cultureel centrum. Wij wonen ruim vijfentwintig kilometer verderop. Vandaar …

Rob van Doeselaar (en de Nederlandse ambassadeur op de voorgrond)

En tijdens de korte speeches betrap ik me op de vraag: “Ben ik een expat?” Deze term gebruikte ik namelijk verschillende keren in mijn korte gesprekjes met anderen.

Ook de dag daarvoor had ik een prettige ontmoeting met een Nederlandse man. Hij had me via google gevonden en we hebben gezellig zitten kletsen over van alles en nog wat. We ontdekten een aantal overeenkomsten zoals onze voornaam en dat we in Nederland bij elkaar in de buurt wonen. Krabbendijke en Ossendrecht. En ook hij heeft een Mozambikaanse vriendin.

En afgelopen vrijdag zat ik te lunchen met twee Noorse vrienden en ik trek het meest op met een Zweedse man. Ik vergeet nu voor het gemak mijn Mozambikaanse schoonfamilie en mijn Mozambikaanse vrienden – oud collega’s.

Wat is eigenlijk een expat? Ben ik dat of ben ik een immigrant? Of een lang verblijvende toerist? Of een bijna-pensionado die een soort sabbatical heeft? Ik zoek het op.

Een expat is iemand die tijdelijk in een land werkt met een andere cultuur dan waar hij of zij in is opgegroeid. Onder expats verstaan we meestal hoogopgeleide mensen. Het verblijf in het buitenland kan permanent zijn, maar is over het algemeen tijdelijk.

Expats worden vaak door hun werk naar het buitenland gezonden. Een expat is dan ook wat anders dan een immigrant, hoewel het verschil erg klein is. Immigranten verhuizen vrijwillig naar het buitenland om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Expats doen vaak weinig moeite om zich aan te passen aan de nieuwe cultuur, omdat zij binnen een paar jaar weer terugkeren naar hun vaderland. Velen proberen zich dan ook niet de nieuwe taal meester te maken en vaak zoeken de expats elkaar op. Of iemand een expat genoemd kan worden, is afhankelijk van het land van verblijf. Een Nederlander die naar Luxemburg of Frankrijk verhuist, wordt geen expat genoemd omdat de cultuur niet anders is dan in Nederland. Bron: Ensie.nl

Ik voldoe maar gedeeltelijk aan die definitie. Ik ben nooit echt uitgezonden naar Mozambique. Nee, ik werkte voor een internationaal programma en bezocht in die tijd (2003 – 2014) al onze partner-organisaties (in zeven Afrikaanse landen) verschillende keren per jaar. En om kosten en tijd te besparen gingen we steeds meer zaken regelen vanuit Maputo en niet meer vanuit Noorwegen. En dan komt er op persoonlijk vlak mijn ontmoeting met Isabel bij. Eind dit jaar alweer tien jaar geleden.

Ik draai weinig mee in het kringetje van Nederlandse en Belgische expats. Ik krijg wel uitnodigingen voor de maandelijkse borrel-avondjes. Of om samen voetbal te kijken tijdens een WK. Het meest actief ben ik in de periode dat de goed-heilig-man tijdelijk Spanje voor Nederland inruilt. En je raadt het al … hij bezoekt ook de Nederlandse en Vlaamse kinderen in Maputo. En dan is Koen …

Ik vind het erg prettig om met regelmaat even bij te praten met andere Nederlanders. Gewoon gezellig. Gewoon wat wetenswaardigheden uitwisselen. En of ik wel of niet een expat ben, doet er niet toe.

Nog even terug naar de tentoonstelling. Rob heeft ook een blog. Kijk daar maar rond dan lees en zie je het uit eerste hand. Klik HIER.

A sombra sobre uma superfície roxa (*) – Rob van Doeselaar

(*) De schaduw op een paars oppervlak – olieverf op canvas, 90 x 120

In de serie: BEELDENDE KUNST

Nieuwe oogst (2)

Tags

#MeToo, Bier, Fokof, Goes, Inburgering, Koopjes, Spelling, Zwarte Piet

Het is alweer even geleden dat ik ‘grapjes’ plaatste. Tijd voor vijf nieuwe foto’s.

Dat is toch schrikken. Je rijdt naar Zeeland en je denkt te weten waar Goes ligt … en dan zie ik plots dat “Goes is verhuisd” … naar ’s Heer Arendskerke. Ja … dat is een eind weg …

Ik heb me bewust stil gehouden tijdens de hele ‘Zwarte Pieten discussie’. En ik ben net zo stil tijdens de #MeToo ophef. Terecht trouwens dat er ophef ontstaat over ontoelaatbaar gedrag. Bovenstaande foto vind ik wel een mooie illustratie. Verder geen commentaar.

Loop ik een kroeg binnen in Malelane en vraag ik beleefd welk bier ze tappen. Krijg ik als antwoord: “Fokof”. Toch maar proberen …

Waarom dit prijsverschil?

Best wel een moeilijke taal … dat Nederlands. Dat herinnert me aan een waar gebeurd verhaal dat Marjolijn me ooit vertelde. Ze gaf Nederlandse les aan statushouders. Eén van haar leerlingen – een slimme Ethiopische vrouw die best aardig Nederlands probeerde te spreken – zakte voor de taal-test. Marjolijn was verbaasd en heeft deze test opgevraagd. Op de vraag ‘Hoeveel vingers hebben twee handen’ had deze vrouw ‘Zes’ geantwoord. Marjolijn vroeg waarom ze 6 antwoordde en niet 10. De vrouw zei in keurig Nederlands “Dit is de pink, de ringvinger, de middelvinger, de wijsvinger en de duim. Dat zijn drie vingers plus pink en duim.” Ze dacht dat er bij zo’n vraag een addertje onder het inburgerings-gras zat.

E-Njen (Het verhaal)

Tags

Circus, Dans, Goes, Goes Azië, Muziek, Regie, Theater

Het jubeljaar E-Njen wordt aangekondigd

De hele keizerlijke familie van Kerajaan Angsa is aanwezig bij de Pagode van de Wilde Gans. Het volk is in afwachting wat komen zal. Keizer Lo Yang kondigt het jubeljaar E-Njen (Het Jaar van de Gans) aan. Vóór de eerste dag van het jaar moeten de drie poesaka’s (heilige voorwerpen) worden opgehaald uit verre windstreken. ‘De Gans’, ‘Het Schild’ en ‘De Cirkel’. Zes gezanten – de kroonprins, een kunstenaar, een monnik, een vissersvrouw, een kind en een generaal – worden uitgezonden. Ze reizen onder bescherming van de Draken. Kanselier Zongh Shi aast zelf op de troon van het keizerrijk en hoopt dat de zoektocht mislukt.

In de Sawa

Vrouwen zijn aan het werk in de rijstvelden. Het jaarlijkse oogstfeest ter ere van Dewi Sri wordt voorbereid. Wie wordt de Lise van dit jaar? Vanaf een afstandje kijken de kunstenaar en de vissersvrouw toe. Zullen zij hier ‘De Gans’ kunnen vinden? Maar dan wordt de jonge Ashok ziek. De brug naar de kampong wordt afgesloten. Met een list krijgen de gezanten toegang tot de zieke jongen.

Het textielatelier en de scheepswerf

Protesterende vrouwen. Een demonstratie voor betere werkomstandigheden en een eerlijker loon. Kinderarbeid. Uitbuiting. En een burenruzie tussen de eigenaar van de scheepswerf en de bazin van het textielatelier. Genoeg stof voor journalist Wartawan voor een reportage. Hij vergezelt de kroonprins en een monnik die op zoek zijn naar ‘Het Schild’. Onder de vleugels van de Draak is de prins voorlopig nog onzichtbaar tot een meisje van het textielatelier struikelt, vlak voor zijn voeten …

Tikuvushi en Pangeran Foto: © Johan vd Heijden

De Wajang-tempel

Vier volle manen en nog even zoveel dagen zijn de gezanten onderweg. Nog steeds op zoek naar ‘De Cirkel van Eenheid’. Op de honderd-vijf-en-vijftigste dag na hun vertrek uit de keizerlijke hoofdstad staan de generaal en het meisje aan de oever van een grote rivier. Is dit waar of bestaan zij enkel als schaduwpoppen in een wajang-schimmenspel? Zien ze daar Semar en Petruk? Vliegen er luchtgeesten door de ruimte? En praat het meisje echt met de Maanprinses?

Bij het Kanaal van Dermaga Kayu

De tijd begint te dringen. Shensheng de E-Njen (het heilige Jaar van de Gans) begint heel binnenkort maar dan moeten de gezanten wel op tijd terug zijn met de poesaka’s. Keizer Lo Yang wordt opgewacht door een klein meisje. De kanselier hoopt op een mislukking zodat hij de nieuwe keizer kan worden. Het plein stroomt vol. Discipline en traditie. De keizerin geeft adviezen aan prinses Groene Jade maar zij droomt van haar geliefde. En dan arriveren de eerste gezanten. ‘De Cirkel’ en ‘Het Schild’ zijn op tijd gevonden. ‘De Gans’ ontbreekt nog. Enkel een offer kan nu het keizerrijk redden. Het kind wordt afgevoerd naar de brandstapel. De keizer ontwaakt uit zijn apathie en vraagt de Draken en de Watergeest te helpen.

De openluchtvoorstelling E-NJEN in het kader van het Goes-Azië jaar gaat op 23 augustus in première. Info via GOES-AZIË.

Als U me mist

Tags

E-Njen, Goes, Goes Azië, Theater

Nee, niet op vakantie. Wel heel veel van huis. De repetitie-marathon in Goes is begonnen. Weinig tijd om aan iets anders te denken. Nog negen dagen tot de première.

Foto © Corina Smit-Bijl