Nieuwe oogst (8)

Tags

Chagrijn, Isabel, Kerstmis, Kus, Nederlandse les, Plastic, Scheveningen, Terschelling, Vervuiling, Vis, Vluchtelingen

Ik moet een interne strijd leveren om niet te chagrijnig te worden / blijven. En dat al op de derde dag van het jaar. ’t Is natuurlijk ook maar een gewone donderdag. Isabel is aan het werk. Onze empregado zou vandaag weer aan het werk gaan. Je begrijpt het al. Ik gebruik de werkwoordsvorm ‘zou’. Het is bijna vier uur en hij is er nog steeds niet. Voor de tweede opeenvolgende dag is hij niet op komen dagen. Het moet wel een geweldige oud-en-nieuw-kater zijn die hij moet uitzieken. Sic. Is dat het begin van het einde voor Sr. Bennie?

En hij is niet de enige die niet komt opdagen. Ik geef twee leerlingen Nederlandse les. En je raadt het al. Eentje gaf vorige week al aan even een pauze te willen nemen. En de ander smste me vanochtend om 8 uur dat ze niet kan komen. Ik had alles al klaar gelegd. Extra oefeningen gemaakt. Een eenvoudige tekst geschreven … grrr. En ook de zwembad-schoonmaker is nog niet verschenen. Ik typ dus veel te vaak GRRR de laatste tijd. Daar moet verandering in komen.

Daarom maar een nieuwe aflevering van ‘Nieuwe oogst’. Plaatjes die ik van het internet heb geplukt. Soms van Twitter, Facebook of een nieuwssite. Gewoon kleine grapjes of nadenkertjes. Laat ik maar met iets vrolijks / moois beginnen.

Weg met het grijze chagrijn

De vrolijkste kerstboom die ik afgelopen periode ben tegengekomen is wel deze …

Mijn favoriete kerstboom

Ik lees nog steeds Vlaamse en Nederlandse kranten en tijdschriften. Weliswaar via internet. En naast de puinhoop in Scheveningen en de ontelbare leugens en verdraaide waarheden van The Donald lees ik ook over de containers die bij Borkum overboord zijn geslagen. Terschelling en andere waddeneilanden (kust) worden overspoeld met plastic en piepschuim. Drie containers met gevaarlijke stoffen zijn nog zoek.

Dier en mens

En ook onderstaande cartoon snijdt hetzelfde thema aan. Erg grappig (als het niet zo triest was).

Vertaling is vast niet nodig.

De actie “We gaan ze halen” mag dan wel mislukt zijn. Iets te naïeve voorbereiding. Maar dat er nog steeds zoveel mensen op de vlucht zijn of eindeloos wachten in erbarmelijke (Griekse en andere) kampen is beschamend als je bedenkt hoeveel miljoenen er weer in de lucht zijn geknald afgelopen maandag …

Dit behoeft geen onderschrift

Laat ik maar iets vrolijker eindigen. Dat was tenslotte de opzet van dit stukje.

Gewoon … een mooie gedachte

Niet helemaal waar natuurlijk. Maar wel een prikkelende zin.

Een dooddoener

… maar wel eentje die je zo vaak moet herhalen.

Zometeen spring ik nog even in de auto. Bij gebrek aan ‘trein’. Sorry. De eerste boodschappen van het jaar doen. Wat eten we vandaag?

Wat eet ik vandaag?

Na de kip, konijn en lam van de afgelopen dag kies ik vandaag opnieuw voor een vis-maaltijd. Ik woon tenslotte dichtbij zee. Dat vindt mijn meisje vanavond vast een prima keuze.

Dit plaatje bewaarde ik al lang op mijn bureaublad.

En na het eten beginnen we aan een nieuwe serie. Dat betekent wel … kiezen. En dat is niet altijd vanzelfsprekend … zeker niet gemakkelijk. Maar als we rond half tien – of ietsjes later – het licht uitknippen dan eindigen we onze dag met …

Welterusten

Het valt me nu pas op hoeveel ‘Engels’ ik gebruik – via de plaatjes – in dit logje. Tja … ’t Is mijn dagelijkse taal geworden. Daarom blijf ik bloggen … in het Nederlands. Met zo nu en dan een Vlaamse zinconstructie.

In de serie: NIEUWE OOGST

Advertenties

Arbeidsvoorwaarden

Tags

Arbeid, Arbeidsvoorwaarden, Bank, Functioneringsgesprek, Isabel, Mozambique, Vakantie, Vakbond

Ik kan geen 100% garantie geven over de juistheid van dit stukje. Ik vertel namelijk wat ik hoor (van Isabel en collega’s) en heb geen nader onderzoek gedaan in wetboeken. Toch is dit geen fake-stukje. Ik wil hier niet op de man spelen en zal dus ook geen namen noemen.

Ken je rechten

Er is veel mis in mijn ogen met de arbeidsvoorwaarden van mijn geliefde met haar werkgever. Een kleine-middelgrote bank. Een buitenlandse eigenaar. Gespecialiseerd in  het midden- en klein bedrijf. Zij werkt iets meer dan tien jaar voor deze bank – die ruim vier jaar geleden van eigenaar is veranderd. Sindsdien werkt ze op het hoofdkantoor en niet meer in één van de filialen.

Ze heeft al die tijd nooit één functionerings-gesprek gehad. Nooit. Ze werd geregeld van de ene dienst naar de andere dienst overgeplaatst. Zelden met uitleg of motivatie. Haar salaris bleef steeds hetzelfde. Vooral dat laatste stoort haar enorm. Kort na de overname zijn er meer dan dertig collega’s ontslagen. Zij ontsprong de dans. Het gevolg was wel dat de meeste werknemers blij waren dat zij konden blijven en dus houden ze wijselijk hun mond. Al twee jaar vraagt Isabel een geschreven bevestiging van haar functie en de functies die zij daarvoor heeft bekleed. Twee leidinggevenden verwijzen steeds naar elkaar – naar de ander. Nul resultaat. Als Isabel wilt solliciteren kan ze NIET aantonen wat ze al die jaren heeft gedaan omdat zo’n verklaring ontbreekt. Een paar maanden geleden vertrok één van deze leidinggevende terug naar Portugal. Of dit vrijwillig of gedwongen was, weten de medewerkers niet. De achtergebleven baas zegt nu dat hij niet precies weet wat Isabels functies in het verleden waren en dat hij dus zo’n verklaring niet kan afgeven. Grrr. Voorlopig heeft ze enkel een vage omschrijving van wat ze nu doet.

Een licht-gestoorde arbeidsverhouding is het gevolg. Haar baas ontloopt haar of doet overdreven vriendelijk. Hij heeft er onlangs voor gezorgd dat er iemand van buiten in de positie is gekatapulteerd tussen hem en Isabel. Zonder toelichting of uitleg. De eerste weken was Isabels voornaamste taak om deze persoon in te werken. Dat doet ze met gezonde tegenzin. Extra pijnlijk – door haar functie weet Isabel dat deze nieuwe persoon driemaal meer salaris ontvangt dan zijzelf. Omdat er geen (juiste) functie-omschrijving van Isabel bestaat, kan haar salaris niet ‘wettelijk’ gekoppeld worden aan een officiële salaris-schaal en blijft het afwachten en schipperen.

Half september kwam er een nieuwe CEO. Een Portugees die eerder in Angola heeft gewerkt. Waarschijnlijk moet hij schoon schip maken maar dat weet het personeel niet. Er loopt ook een onderzoek vanuit de Nationale Bank. Veel onrust en vraagtekens bij iedereen. De nieuwe CEO vroeg al na een paar weken of Isabel zijn persoonlijke assistente wil worden. Met lichte aarzeling heeft Isabel dit aanbod aanvaard. Ze is bang dat ze een veredelde koffie-dame wordt en veel onregelmatiger zal moeten werken. Hij zegt dat zij binnenkort een gesprek zullen hebben over deze functie maar dat hij zich eerst wilt inwerken in zijn nieuwe job. Het is nu half december en Isabel zit nog steeds op haar oude plekje. Er kwam geen vervolg op zijn aanbod. Je baas (de grote baas) hierop aanspreken hoort niet tot de gangbare cultuur. Je wacht ‘braaf’ af …

Afgelopen week kreeg ze een email dat haar salaris van december met twee dagen wordt gekort. Een figuurlijke kortsluiting bij Isabel. Wat? Hoezo? Haar vakantiedagen zijn opgesoupeerd en ze was anderhalve dag onwettig afwezig in 2018. Deze email kreeg ze van de dame die ze kort daarvoor heeft ingewerkt en bijna recht tegenover haar zit bij Human Resource / Personeelszaken. Isabel keek uiteraard in haar agenda naar deze dagen. De eerste dag was in januari. De auto begaf het op weg naar haar werk. Wachten op iemand die haar hielp. Ze heeft onmiddellijk gebeld en de zaak uitgelegd. De volgende dag ging ze weer aan het werk. De andere dag was eind juni toen de hele familie werd opgetrommeld om met spoed naar het ziekenhuis te komen. Haar vader was die nacht per ambulance vervoerd en lag in kritieke toestand op intensive care. Daarvoor heeft ze alle officiële documenten en bewijzen. De strafkorting wordt ingetrokken. Bij nader onderzoek blijkt dat zo’n korting wettelijk niet is toegestaan zonder gesprek of waarschuwing. Je begrijpt dat de verhoudingen tussen beide dames niet optimaal zijn. En dat ze afgelopen jaar verschillende keren moest opdraven op zaterdagen of op avonden waarbij de bank nieuwe klanten probeert aan zich te binden – dat wordt niet vergoed. Niet in geld, niet in vrije tijd. Sic.

Ik eindig met nog een paar ‘eigenaardigheden’. Niet enkel bij Isabel maar in het algemeen in arbeidscontracten. Vakantiedagen. Het eerste jaar heeft een werknemer GEEN vakantiedagen. Vanaf het tweede jaar bouw je vakantiedagen op. Eerst twaalf dagen. Daarna doorgroeiend naar 24 dagen. Begin je bij een nieuwe werkgever dan start je weer bij nul tenzij je goed hebt onderhandeld. Maar nu komt het. Je neemt een week vakantie vanaf maandag de zoveelste en je begint weer te werken op de volgende maandag. Dat kost je zeven dagen. Je leest het goed. Zeven. Ook de zaterdag en de zondag worden meegeteld terwijl dat normaal niet je werkdagen zijn. Flexibele werktijden … vergeet het maar. Een verplichte middagpauze van een (onbetaald) uur terwijl een half uur zou volstaan. Meestal zit Isabel al om half acht aan haar bureau maar de werktijd begint om acht uur. Dat is de regel en waag het niet om al om kwart voor vijf weg te gaan.

Ik weet dat Isabel lid is / was van de vakbond. Jaren geleden stelde ik haar voor om haar ‘klachten’ voor te leggen aan de vakbonds-vertegenwoordiger van haar bank. Wat bleek? Dat is / was haar baas.

Ik hou d’r over op. Of nee, nog niet. De salaris-verhoudingen zijn onvoorstelbaar groot. En natuurlijk wonen ‘de bazen’ in mooie huizen en appartementen in de betere wijken – dicht bij het kantoor en worden hun huren door de bank betaald. En rijden ze in auto’s van de bank en hebben een privé-chauffeur en mogen ze met hun familie tweemaal per jaar … STOP. Ik word er chagrijnig van. Ik loop de tuin in en pluk een paar mango’s. Dat zal me vast opvrolijken …

1000 vragen aan mezelf (21)

Tags

1000 vragen, Avek, Isabel, Koen, Kuiten, Lente, Moedig, Schoenenschraper, Traditie, Wyns

De figuurlijke wekker loopt weer af … “Koen het is tijd om weer wat vraagjes te beantwoorden”. Ik geef er gehoor aan maar eerst nog even een figuurlijke pluim voor Marion L, MS en Vlinder1960. Ook Beer en Colette reageerden via FB. Zij hadden een juiste omschrijving bij de foto die ik op 30 oktober plaatste.

Wat is dit?

Het is inderdaad een schoenen- of laarzenschraper – ingebouwd in de voorgevel van een huis – dicht bij de voordeur. In dit specifieke geval in het huis van vriend Werner in Boechout. Is dit een Belgisch fenomeen? Ja, wie weet? In Nederland droegen mensen vaak klompen en die liet je buiten staan – met of zonder slijk. Maar minstens zoveel dank aan Daniela, AnneMarie, Géa, Bermalbooks, Trienette, Sandravda, Rietepietz, Suskeblogt en Regenboogvlinder want ook zij reageerden met inventieve antwoorden.

326. Welke vraag is je al te vaak gesteld?

Of het niet heel gevaarlijk is in Afrika. Zeker om er te wonen … en meestal beantwoord ik die vraag heel vriendelijk. Vaak met de opsomming wat er in Bergen op Zoom allemaal is gebeurd. Tweemaal onze auto gestolen voor de deur, inbraak in huis, verschillende inbraken in ons schuurtje, dochter die vlakbij huis ernstig is lastig gevallen door een creep … daarna hoef ik niet verder te antwoorden. En dan beëindig ik zo’n antwoord met de volgende dooddoener: “Niet alle slangen in onze tuin zijn giftig. Zeker de tuinslang niet.”

327. Is alles mogelijk?

Niet een erg boeiende vraag. Veel te ruim … is alles mogelijk? Waar gaat dit over? Ik pas wegens desinteresse.

328. Hoe traditioneel ben je?

Niet heel erg traditioneel. Ik heb veel zaken in mijn leven gedaan die niet meteen het etiket ‘traditioneel’ verdienen. Ik ben ook geen grote vernieuwer of super progressief. Ik ben ondernemend en niet bang voor verandering. Ik hou wel van tradities maar kan ze ook gemakkelijk negeren.

329. Kent iemand je diepste geheimen?

Nu moet ik heel hard gaan nadenken wat mijn diepste geheimen zijn. Deel ik die? Ja, meestal wel maar misschien zijn dat dan weer geen ‘diepste geheimen’. Een paar zaken houd ik voor mezelf en daar ga ik uiteraard hier niet over schrijven.

330. Hoe ziet je ideale partner eruit?

Ik heb mijn dag niet of de vragen bevallen me niet. Ik geef de voorkeur aan de laatste mogelijkheid. Goed, ik antwoord waarschijnlijk heel clichématig. Een ideale partner is iemand die je volledig vertrouwd, waarmee je kunt lachen en geinen. Iemand die tegen een stootje kan en niet bang is om mij van repliek te dienen. Of ging de vraag over het uiterlijk? Boeiend … euh … niet dus. Ik ben trouwens heel blij met met het visuele plaatje van mijn partner. Isabel dus. En dat ze ook nog ’s nachts naast me ligt, is mooi meegenomen. Dat laatste zinnetje is een letterlijke quote uit de musical Chicago.

331. Waar hunker je naar?

Alweer een vraag waarvan ik denk … laat maar. Ik krijg vandaag de kriebels van woorden als ideaal, partner, hunkeren. Waar verlang ik heel erg naar? Als ik antwoord: “Naar de volgende vakantiereis’ of ‘Een goedbetaalde opdracht” of ‘Een nieuwe auto’ … dan denk ik meteen dat dat geen hunkeren is maar dat zijn wensen. Hunkeren is meer iets van zuchten, begeren, ongeduldig verlangen, ziekelijk smachten, snakken … zoals in stripverhalen uitgedroogde woestijnbezoekers hunkeren naar een slok water. Ik hunker naar betere en interessantere vragen.

332. Ben je moedig?

‘Koen’ betekent ‘dapper / moedig’. En dat ben ik meestal wel. Niet roekeloos moedig, eerder voorzichtig – bedachtzaam moedig.

333. Is er voor alles een juiste plaats en tijd?

Vast wel maar ik ben niet zo van dat soort waarheden. Tegeltjeswijsheid. Af en toe leuk om tegen te komen op Twitter maar wat heb ik eraan? Wijlen Johan Cruijf had er vast een eigen draai aan kunnen geven.

334. Waar voel jij je te goed voor?

Ik dacht eerst te antwoorden … voor niets. Maar natuurlijk word ik niet graag ongevraagd voor het karretje van een ander gespannen. Of word ik of mijn mening misbruikt om iets voor elkaar te krijgen. Daar pas ik voor.

335. Zou jij een jaar zonder mensen kunnen?

Een soort ‘Wat-Als vraag’. Politici beantwoorden die zelden. Ik ben geen politicus maar wat moet ik met deze vraag? Beantwoorden. Goed. Ik denk dat ik het zou kunnen … alhoewel … Waar haal ik alles wat ik nodig heb vandaan? Voedsel, huisvesting, water, energie …? Zijn daar dan wel of geen mensen voor? Een onbewoond eiland? En weet ik van tevoren dat het maar één jaar is? Dus het eerlijkste antwoord is gewoon … nee dat kan ik niet. Laat staan dat ik het zou willen.

336. Wanneer was je voor het laatst trots op jezelf?

Er lag een flinke kluslijst op me te wachten. In en rondom het huis. Geen hele grote zaken. Niets dat onmiddellijk actie vereist. Dus was er alweer sprake van uitstel-gedrag. Tot ik afgelopen vrijdag de geest kreeg. De lijst is gehalveerd. De voldoening is groot zeker als ik beloond word met complimenten en heel veel kussen van ‘de ideale partner’.

337. Ben je nog steeds dezelfde persoon als vroeger?

Nee. Gelukkig niet. En natuurlijk ook een beetje wel. Net als de meeste mensen ontwikkel ik me. En het fanatieke wat ik in me had is fel verminderd. Ik ben een veel mildere variant van mezelf dertig, veertig jaar geleden.

338. Waarom heb je gekozen voor het werk dat je nu doet?

Theatermaken. Regisseren. Schrijven.

Ze liggen in elkaars verlengde. Ik ben een verteller. Ik ben opgegroeid tussen boeken en verhalen. Wij gingen naar de film, naar het (jeugd)theater. Mijn ouders lazen ons voor of verzonnen verhalen. Ik heb dat altijd prachtig gevonden. Dat wilde ik ook. Mijn fantasie gebruiken en vorm geven. Toneel spelen. En dat delen met anderen. En zoals ik graag herhaal … “Ook ik heb van mijn hobby mijn beroep kunnen maken.”

339. Welke slechte gewoonte heb je?

Ik heb daar al vaak op geantwoord. Ik ben een uitsteller. Soms is dat geen enkel probleem – hooguit voor mezelf – maar soms wacht een ander op ‘iets’ van me en dan wordt mijn uitstellen irritant. Mea culpa.

340. Vaar jij je eigen koers?

Ja, dat denk ik wel. Ik zit aan het roer en navigeer. De bemanning van ons kleine bootje heeft wel degelijk invloed op die koers. Gelukkig maar want anders zou het een eenzame tocht worden. Nu ontdekken we samen onbekende kusten en mooie eilandjes.

341. Waar kun jij over doorzeuren?

Ik hoop dat anderen – die deze vraag over mij beantwoorden – geen lange lijstjes op kunnen dreunen. Ik denk dat het vaak herhalen van ‘prioriteiten stellen’ wel een dingetje is. Zeker voor Isabel. Haar wensen-lijstje is mooi maar vaak groter dan de portemonnee. En dan komt Koen weer aanzetten met … prioriteiten stellen querida. En plagend kom ik steeds terug op het verlies van de huwelijks-aanzoek-ring die ik Isabel gaf.

342. Is elke relatie te redden?

Nee, natuurlijk niet. Daar zijn ook in mijn omgeving voorbeelden van die ik hier niet zal toelichten.

343. Met welk lichaamsdeel ben je tevreden?

Mijn benen – meer specifiek mijn kuiten. Of ik dat ook echt vind? Eerlijk gezegd weet ik dat niet maar het is wel frappant hoe vaak Ine dat heeft gezegd. En ook Isabel spreekt heel regelmatig in bewonderende termen over mijn benen. Hahaha.

344. Hoe hou je het leven spannend?

Door een goede mix van vertrouwde zaken te herhalen en te koesteren en nieuwe dingen toe te voegen. Bijvoorbeeld onze vakantiebestemmingen. Veel variatie in activiteiten en bestemmingen. Vaak nieuwe restaurants uitproberen. En we zijn niet het hele jaar samen. Ik ben af en toe in mijn eentje in Nederland en dan weer elders in Afrika. Dat houdt het ook spannend. Even afstand nemen van dagelijkse patronen, verlangen naar elkaar en dan weer samen zijn. Een prima formule.

345. Kun je goed presteren onder druk?

Ja. Dat kan ik prima. Ik slaap dan wel minder maar daar heb ik overdag geen last van.

346. Welke levensfase heb je als prettig ervaren?

Moeilijk kiezen. Ik heb het altijd wel naar mijn zin gehad. Onze jaren in Wyns (Friesland) waren erg prettig. Een grote boerderij gekocht en deels opgeknapt en verbouwd. Prettig, creatief werk. Samenwonen met twee gezinnen. Veel samen delen. De kinderen op de (basis)school doen het goed. Ik ben actief in het dorp. Ik sport. Een prima tijd. Maar ik had net zo goed een andere periode kunnen beschrijven.

347. Vind je andere mensen net zo veel waard als jezelf?

Ken je de term ‘evenwaardigheid’? Dat was een zeer belangrijk uitgangspunt van de Avek. De opleiding tot docent drama (*) in Leeuwarden die ik heb gedaan. Ik heb me daar altijd voor de volle 100 procent in kunnen vinden.

348. Heb je altijd een keuze?

Ja, hoezo? Beste vragensteller … wanneer is er een situatie waarin je geen keuze hebt?

349. Wat is je favoriete seizoen?

De lente.

Foto: Pixabay

De dagen worden langer, alles staat in bloei. Veel groen, veel kleuren, bloemen in bermen. Rokjesdag is in aantocht. Het is nog niet te heet. En de zomervakantie komt eraan … Eerlijk gezegd ben ik tamelijk seizoen-ongevoelig. Een mooie herfst met schitterende rood-bruine tinten – niks mis mee. Koude, zonnige winterdagen waarop er geschaatst kan worden. Helemaal top. Zwoele zomeravonden rondom een vuurtje en pas gaan slapen als het weer licht wordt. Natuurlijk hou ik daarvan.

350. Hoe had je willen heten als je zelf je naam had mogen uitzoeken?

Ik ben heel tevreden met mijn naam. Ik weet niet beter … hahaha. Op mijn paspoort staat weliswaar KOENRAAD – dat moest destijds van de burgerlijke stand. Ik ben altijd KOEN genoemd en ik kan niet zo snel een alternatief bedenken.

In de serie: 1000 VRAGEN AAN MEZELF

(*) Officieel ben ik afgestuurd als ‘Docent expressie door Woord en Gebaar’. Op de AVEK gebruikten we de term ‘Docent Ekspressie en Kommunikatie’ (70’er jaren spelling). Het diploma is ‘Docent drama’.

Allerzielen

Tags

Allerzielen, Boechout, Chrysanten, Familie, Griekenland, Icarus, Ine, Isabel, Kerkhof, Matola

De afgelopen dagen hebben collega-bloggers in grote getale over kerkhoven, chrysanten en andere bloempotten geschreven. In de katholieke traditie worden op 1 en 2 november Allerheiligen en Allerzielen de doden herdacht. Meestal met een bezoek aan het kerkhof. Een gouden periode voor bloemisten.

Als kind vond ik 1 november veruit de saaiste feestdag van het jaar. Ik ging niet altijd mee naar het kerkhof. Saai – voor een kind. Het beperkte zich niet enkel tot het Boechoutse kerkhof maar we moesten ook naar Sint-Amands. Daar was het graf van de grootouders van mijn moeder. Of we ook naar Bouwel gingen weet ik niet. Daar kwam den Bompa vandaan.

Op het kerkhof (Matola – Mozambique)

Mozambique heeft nog wel een grote kerkhof-traditie. Met bloemen. Niet specifiek tijdens deze dagen maar het hele jaar door. Eerst bij de begrafenis. Daarna zeven dagen later nog een keer. En vervolgens na een jaar. Na vijf jaar en dan weer na tien jaar. En daar horen bidden, zingen en dansen ook bij. En eten en drinken natuurlijk. Vorige week was het weer raak – om het oneerbiedig te zeggen. Een neef van Isabel is een jaar geleden – onverwacht – gestorven. Wij waren op tijd. Acht uur ’s morgens. De familie uit de stad met onder andere de weduwe waren er om kwart over negen nog niet. Sorry … en dan maar proberen om niet boos te worden. We liepen met z’n tweeën naar het graf en dan begint Isabel meteen te poetsen.

Vorig jaar liepen we wel over het kerkhof van mijn jeugd. In Boechout dus. Isabel had me dat gevraagd. Voor mij was het een mooie manier om wat te vertellen over mijn familie.

Op het kerkhof (Boechout – Belgie)

Over het ‘plekje in de zon’ waar we de as van mijn broer (in 1993) hebben uitgestrooid. Over de ouders van mijn vader, mijn Bompa (1983) en Bomma Schyvens – Claes (1967). De ouders van mijn moeder, mijn Opa (1964) en Oma De Smedt – Delafontaine (1985). Nonkel Gust en Tante Maria.

En waarom Isabel een beetje bozig naar me kijkt? Ze vindt het niet gepast dat ik foto’s maak op het kerkhof. Is dat echt zo fout? Ik vind van niet. We staan hier bij het urnen-graf van mijn ouders. Mijn vader heeft ze nooit ontmoet. Mijn moeder wel.

Voor mij geen jaarlijkse wandeling naar het kerkhof. Mijn figuurlijke chrysanten zijn de stukjes die ik over ze schrijf. Dat is mijn manier. En wat ik zelf wil … ik weet het niet meer. Ik laat het maar over aan diegenen die me dan vaarwel zeggen. Dat niet weten is natuurlijk ingegeven door het leven op twee continenten. Ine wilde persé geen ‘plek’. Dat hebben we dus gerespecteerd. Haar as is grotendeels uitgestrooid in zee. In het warme Griekenland. Op de verjaardag van kleinzoon Icarus. Hij werd namelijk geboren op dezelfde dag – hetzelfde uur – dezelfde minuut waarop Ine negen jaar eerder (2005) is overleden. Vandaar deze symbolische daad. De mythologische Icarus viel uit de Griekse hemel in zee. Onze Icarus … ook een geschenk. Waarvan vandaan? Doet het er toe, nee. Wij vieren het leven. Gisteren, vandaag en morgen. Ook op Allerzielen. L’Chaim.

Onze buurmeisjes

Tags

Analfabetisme, Buren, Isabel, Lezen, Mozambique, School, Toekomst

Tussen het doorgaande zandpad en onze (lange) buitenmuur staan vier kleine bouwsels. Ze verdienen nauwelijks het woord huis. Ze zijn al gebouwd voordat wij ons optrekje kochten en verbouwden. Het zijn vier huizen en huisvesten drie families. Eén bouwsel is een barraca dat dienst doet als bar/café en mini-kruidenier. Buurvrouw Katja beheert dit plekje maar ze is niet de eigenaar. Zijzelf woont in het hoekhuisje met haar twee dochters. Tucha (10 jaar) en Tina (7 jaar). Haar man komt heel af en toe aanwaaien. Zo’n bezoek eindigt vaak in dronkenschap en de man heeft ‘losse handjes’ om het eufemistisch uit te drukken.

Het eerste advies van Isabel (en haar familie) was om op afstand te blijven van de buren. De uitdrukking ‘Eerst de kat uit de boom kijken’ is een juiste omschrijving. We zijn nu drie jaar later. Ik drink af en toe een biertje bij de barraca. Isabel vraagt buurvrouw Katja geregeld om hulp. Tafels klaarzetten, afwassen tijdens feestjes, kleding uitzoeken, de veranda vegen. En een oogje in ’t zeil houden – zeker als we een weekendje weg zijn. Isabel koopt af en toe een medicijn voor de meisjes. Laatst had Tucha de mazelen. Isabel kocht zalf, poeders en medicijnen. Onze oude ijskast staat ondertussen in haar huis en ze heeft sinds kort elektriciteit via een eigen meter.

Een paar weken geleden vroeg Katja (of Tucha)  – een beetje tussen neus en lippen – of Isabel de madrinha wil worden van de meisjes. Of van één van hen. Wij zouden het peettante noemen. In Mozambique een belangrijk iets / iemand. De madrinha (of padrinho) verbindt zich met het kind. Met goede raad, af en toe wat financiële hulp als het kan en nodig is. Soms een cadeautje – op verjaardag of na een reisje. En op latere leeftijd zijn de madrinha of padrinho vaak de ‘kruiwagen’ naar een baan. Isabel is madrinha van Chantelle – dochter van een goede vriendin.

Isabel was tamelijk stellig in haar antwoord. Ze antwoordt dat ze geen madrinha wil zijn van meisjes die niet kunnen lezen. Ze moeten beter hun best doen. Tamelijk emotioneel vertelt ze dit aan mij tijdens een zaterdag-brunch. Ik ben geraakt. Ik schrik en vind het een dapper antwoord van mijn vrouw. “Kunnen ze niet lezen of weet je het niet?” is mijn reactie. Isabel weet het niet precies. Een uur later zitten we bij de buurmeisjes op het erf. Ik wil graag hun schoolboeken zien. Daar wordt voor gezorgd. De rekenmethode zie ik nauwelijks maar ik wil wel de taal-methode beter bekijken. Ik zoek op waar ze zijn gebleven op school en vraag ze allebei om iets te lezen. Tina zit in de 2de graad (vergelijkbaar met 2de leerjaar / groep 4) en Tucha zit in de 4e graad (4de leerjaar / groep 6). Ik wijs een woordje aan in haar boek maar Tina weet niet wat ze moet doen. Ze raadt het woordje omdat er plaatjes bijstaan. Ze raadt driemaal verkeerd. Dus lezen … nee. Vergeet het maar. Of is ze verlegen? Dat kan ook. Tucha leest wel een heel klein beetje. Tenminste als het korte woordjes zijn. Een volledige zin is erg moeilijk en heeft na veel proberen weinig betekenis.

Ik ben geschokt. De meisjes gaan naar school. Er staan parafen van hun leerkrachten in de boeken. Maar ze kunnen niet of nauwelijks lezen. Hoe kan dat? Isabel kent het echte antwoord niet maar als leerlingen rustig in de klas zijn en braaf overschrijven wat er op het bord verschijnt dan is het algauw ‘goed’.

Ik doe boodschappen en ga op zoek naar heel simpele (lees)boekjes.

A B C – de eerste woorden

Ik beloof om de meisjes wat te helpen. Afspraak elke weekdag van 17u tot 17.45 komen lezen bij Tio Koen. We zijn nu ruim twee weken verder. Het is bedroevend gesteld met de leesvaardigheid van beide meisjes. Schrikbarend slecht.

Tina (7) kan alle letters feilloos spellen. B O N E C A (pop) maar is nauwelijks in staat om letters te combineren. Ik heb het twee weken geprobeerd met plaatjes en woordjes. Ze heeft een goed geheugen – denk ik – en een goed visueel geheugen. Ze herkent het woordje SAPO (kikker) eerder als beeld dan als samenhangende letters. Ze zegt dus keurig ‘sapo’ als ze het woordje ziet. Maar of ze het leest, vraag ik me af. Ze gokt heel vaak mis bij GATO (kat) en GALO (haan).  BICICLETA (fiets) gokt (leest ?) ze altijd juist maar DADO (dobbelsteen) is te moeilijk.

Tucha (10) leest woordjes met twee lettergrepen tamelijk foutloos maar vanaf drie lettergrepen of meer wordt het heel moeizaam. En als ik haar dan zeg om het beetje bij beetje te lezen is ze bij de derde lettergreep het begin alweer kwijt. En dan te bedenken dat ze – volgens de methode van school – al begrijpend moet kunnen lezen over bijvoorbeeld ‘A higiene pessoal’. Vergeet het maar – zelfs deze titel is al te moeilijk. En op de volgende bladzijde van haar boek zie ik dat ze het ‘onderwerp’, het ‘werkwoord’ en het ‘lijdend voorwerp’ moet kunnen onderscheiden.

HELP. Wat doet zij op school? Waarschijnlijk braaf aanwezig zijn. Hebben leerkrachten geen tijd voor testen? Hoe bestaat het dat ze al in graad 4 zit? Honderd vragen heb ik. HELP.

Ik gebruik elke dag een letter/lees-filmpje van YouTube als afsluiter. We herhalen heel veel – vaak in spelvorm – en ik heb voor Tina een heel eenvoudig rijtje gemaakt. Geen echte woordjes maar om haar te dwingen om letters te verbinden. E MA, A TO, I BO, A RO, A MA enzovoort.

Zelf maar iets uitproberen

Of dit iets zal uithalen voor hun toekomst? Een veel te ambitieuze vraag. Onmogelijk om daar iets over te zeggen. Ik vrees met grote vreze. Mama Katja is veel bezig met haar meiden maar niet met schoolse zaken. Niet samen lezen of voorlezen. Een heel klein beetje met rekenen zodat ze weten hoeveel een brood kost of een tomaat. Katja verdient een centje bij als kapster. Beter gezegd ‘haarvlechter’. Daar is ze bijzonder goed en handig in. Ook haar meiden worden vaak liefdevol onder handen genomen. Met mooie resultaten. En waarschijnlijk wordt dat ook hun toekomst … iets doen waarbij ze niet hoeven lezen. Net zoals Maria Helena – onze huishoudelijke hulp. Ik schat haar eind dertig, begin veertig. Ze reageerde laatst niet op twee sms-jes. Waarom niet? Ze kan ze niet lezen …

Wij kijken series

Tags

Borgen, Isabel, La casa de papel, Serie, Televisie, The Hour, The Killing, The legacy

In de rechter kolom op dit blog plaats ik meestal een foto van het boek dat ik nu lees. En daaronder wat we nu kijken. Af en toe een filmposter maar dat heeft maar een heel kort leven. Een film zie je meestal in één keer. Dus het is algauw oud nieuws. Een serie kijken duurt meestal wat langer. Op een doordeweekse dag beperken we ons tot één aflevering per avond. Heel af en toe staan we onszelf een tweede aflevering toe. Op een vrije dag of een regendag … ja die komen ook voor in Mozambique … wordt het soms binge-kijken.

Wat zagen we afgelopen weken?

The Legacy

The Killing

The Hour

La Casa de Papel

Kennen jullie deze series? De twee eerste series zijn Deens en al enkele jaren oud. Wij zagen de eerste twee jaargangen van beide series. Ik weet dat er van allebei een derde jaargang bestaat maar die moet ik nog eens ergens opscharrelen.

Arvingerne (De Erfgenamen) zoals The Legacy in het Deens heet, gaat over een voortslepende familievete na het overlijden van hun moeder. Alle vier de kinderen hebben zo hun eigen wensen en ideeën wat ze met het grote huis, het landgoed en de kunstverzameling willen doen. Het fijne van Scandinavische series vind ik dat je de acteurs niet of nauwelijks kent en dat ze daarom vrij gemakkelijk samenvallen met hun karakters in de serie. Hoe goed Jan Decleir, Lucas van den Eynde, Fedja van Huet of Angela Schijf ook spelen je blijft wel steeds denken … ha, dat zijn Jan Decleir, Lucas van den Eynde, Fedja van Huet of Angela Schijf. Als je begrijpt wat ik bedoel.

Forbrydelsen (Het misdrijf). Bij ons beter bekend als The Killing. Een politieserie met veel politieke zijsporen. Sarah Lund en haar IJslandse trui zijn wereldberoemd geworden. De serie is veelvuldig bekroond. Ik heb erg genoten van de intriges in beide jaargangen. Isabel moest op sommige momenten flink doorbijten. Het politieke gekonkel is niet haar favoriete interesse. Als ik de derde jaargang in handen krijg, ga ik zeker kijken.

The Hour Een Britse serie die zich afspeelt in najaar 1956 in de BBC-televisiestudio tijdens de Suez-crisis in Egypte en de Sovjet-invasie in Hongarije. Zes afleveringen. Een jonge, geëngageerde journalist, een vrouwelijke producer en een rokkenjagende tv-host zijn de drie hoofdpersonages. Een moord, een ogenschijnlijke zelfmoord en veel overheids-controle op het nieuwe BBC-nieuwsprogramma ‘The Hour’. En welk spelletje speelt de directie? Een vleugje seks, spionage, beetje politiek, romantiek en heel veel … sigaretten. Schitterende vormgeving. De kostuums, de decors, het tijdsbeeld van de vijftiger jaren. Ik ben benieuwd naar het tweede deel.

La Casa de Papel (Het Huis van Papier). In het Engels heet deze Spaanse serie Money Heist. Een wereldwijd succes. We hebben de twee delen ‘verorberd’ in minder dan tien dagen. Het idee is niet heel origineel. Het is een soort bewerking van veel ‘inbraak – bankroof’ films. Een populair genre. Een soort Ocean Eleven. Een man die zich professor laat noemen, omringt zich met een team van acht specialisten. Dit team overvalt de Koninklijke Munt in Madrid en probeert daar in minder dan twee weken 2,4 miljard euro te drukken. En ze werken stug door aan hun ontsnappingsplan. De professor onderhoudt – op verschillende manieren – contact met de politie. Geregeld zijn er flash backs naar de vijf maanden voorbereiding en training. Het zijn twee jaargangen maar eigenlijk is het beter om te zeggen dat het 22 (korte) afleveringen zijn. Het is één verhaal. De overvallers worden niet bij naam genoemd maar hebben een stadsnaam aangenomen. Denver, Moskou, Oslo, Helsinki, Tokyo, Nairobi, Rio en Berlin. Het is een zeer onderhoudende serie en als Isabel vanaf de bank roept of ik een dekentje wil brengen of een glas wijn, noem ik haar plagend ‘Berlinha’. En dat is uiteraard een woordspeling die alleen maar betekenis heeft als je fan bent van Casa de Papel. Er schijnt een derde seizoen in de maak te zijn.

Borgen

Borgen (De burcht) In mijn eentje kijk ik af en toe naar een aflevering van de Deense serie ‘Borgen’. Teveel politiek (gekonkel) om Isabel te verleiden om mee te kijken. Ik ken ondertussen haar smaak. Ik kijk ook ‘House of Cards’ in mijn eentje als ik in Nederland ben. De drie hoofdpersonages zijn de eerste vrouwelijke premier van Denemarken, haar spindokter en een ambitieuze journaliste van TV1. Elke aflevering heeft een thema. Deense militairen gedood in Afghanistan. Een dreigende burgeroorlog in Afrika. Een bonnetjesaffaire. Een nieuwe euro-commissaris naar Brussel. Het zorgstelsel is aan vernieuwing toe. Dreigende rebellie in de coalitie. De sensatiepers lust de premier rauw. Relatie-problemen van de hoofdpersonages. Ik kijk er met veel plezier naar. Ik weet dat deze serie in Nederland is bewerkt tot een toneelmarathon die ik jammer genoeg heb gemist. Zucht x 3

Wij zagen uiteraard veel meer series maar deze vier / vijf series bekeken we de afgelopen anderhalve maand. Kijken jullie series? Heb je een tip? Ik hou me aanbevolen.

Wat ligt er bij ons nog klaar? Designated survivor / Collateral / Fargo.

En we wachten al lang op het laatste seizoen van Game of Thrones. Ook naar jaargang 4 van Outlander wordt uitgekeken. En we zoeken nog jaargang 4 van Black Sails. Ikzelf ben met Penoza niet verder gekomen dan jaargang 3 maar wil graag verder kijken. En bestaat er al een  tweede jaargang van Salamander?

Ondertussen in Mozambique (5)

Tags

Boane, Boechout, Djonase, Gemeenteraad, Isabel, Matola, Mozambique, Stemmen, Verkiezingen

Gemeenteraadsverkiezingen

Aanstaande zondag gaan de Belgen (verplicht) naar de stembus om nieuwe gemeenteraadsleden te kiezen. Ik volg het een beetje via internet en de Vlaamse kranten. Boechout. Mortsel. Antwerpen. De Mozambikanen zijn vandaag aan de beurt. Dat betekent ook een extra vrije dag.

Foto: © Noticias

Bij gebrek aan goed functionerende postbezorging moet je je in Mozambique van te voren registreren als kiezer. Je krijgt dan een persoonlijke stempas. Isabel haalde haar stemkaart enkele maanden geleden in een plaatselijke school – die daarvoor was ingericht. Vanochtend vertrok ze al op tijd om te stemmen. Er stonden geen stembussen in diezelfde school. Wel een aantal – vooral oudere mensen – die mopperen en hun beklag doen. “Er kan hier niet gestemd worden want deze locatie behoort niet tot een municipio / gemeente.” Geen informatie hierover tijdens de registratie. Ze had eventueel wel kunnen gaan stemmen in Maputo of Boane maar had dan een ander pasje nodig. Ik schreef er al eens eerder over. Wij wonen in een ‘betwist gebied’. Officieel wonen wij in Matola maar Djonasse en Djuba behoren tot het district Boane. Een administratieve patstelling. Dus vandaag geen blauwe inkt-vinger voor Isabel.

Afgelopen week was er voor het eerst iets te merken dat er verkiezingen aankomen. Veel vlaggen, veel nieuwe t’shirts van Frelimo. Toeterende auto’s. Ik ging op zoek naar partijprogramma’s van de drie grootste partijen. Ik vond niets. Ik vroeg mijn schoonvader waar ik die informatie kon vinden. Hij lachte me vriendelijk toe (uit). Die bestaan niet. Waar stem ik dan op – mocht ik mogen stemmen? Geen antwoord. Op de partij. Frelimo. Renamo. MDM. Maar wat de partijen in ‘mijn’ gemeente willen realiseren is onbekend.

De Nederlandse ambassade stuurde gisteren een ‘whatsapp-alert’ uit om de komende dagen manifestaties, demonstraties en mogelijk oproer te vermijden. En thuis te blijven als dat kan. Verwachten ze toestanden? Ik weet het niet. Waarschijnlijk zal het wel wat onrustig zijn want verkiezingsuitslagen worden in dit deel van de wereld altijd in twijfel getrokken door de verliezers. En dat zijn altijd dezelfde. Rara hoe kan dat? En de geruchten over fraude en manipulatie zullen er – traditiegetrouw – ook komen.

In de serie: ONDERTUSSEN IN MOZAMBIQUE

Thematisch ploggen (5)

Tags

Azië, Bergen op Zoom, China, Culinair, Eten, Familie, Frankrijk, Isabel, Kroatië, Lozere, Luik, Mali, Mas Donzelenche, Mozambique, Nederland, Nelspruit, Schevingen, Swaziland, Vrienden, Zuid Afrika

Een serie die ik nodig weer eens moet aanvullen. Dit wordt aflevering vijf of zes. De vorige plogjes gingen over ‘Kussen’, ‘Achter de schermen’, ‘Slaapplekken’, ‘Koen in de keuken’ en ‘Samen met standbeelden’. Vandaag 12 foto’s met eten of eters. Een onderwerp dat ik heel vaak fotografeer. Uiteraard omdat ik dan meestal in opperbeste stemming ben of het moment wil vereeuwigen. Verder doe ik niet zoveel met die eindeloze hoeveel eet-foto’s. Tot vandaag. Kijk je mee. 12 foto’s … van 2007 tot 2018. Met wat korte opmerkingen onder elke foto.

2007 – Dubrovnik (Kroatië)

Een kampeervakantie in mijn eentje door alle voormalige landen van Joegoslavië. Ik was uitgenodigd voor een groot familie-feest in Kosovo. Een ander hoogtepunt van die vakantie was het bezoek aan Dubrovnik. Ik vroeg de ober om een foto van me te maken. En van het eten uiteraard.

2008 – Sahara – 20 km buiten Timboektoe (Mali)

Een geweldige reis in Mali. Ook Timboektoe werd aangedaan. Een soort bestemming die op veel To Do Lijstjes voorkomt. Ik was er in 2008 – toen het nog mogelijk was. De stad heb je al gauw gezien. Grijs en stoffig. Met een mythische geschiedenis. Ik werd aangesproken door twee jongens die me een ritje aanboden – dieper de woestijn in. En blijven eten en slapen bij een bedoeïnen-familie. Kortom … twee dagen op een kameel en mee-eten met wat de pot schaft. Een top-ervaring.

2009 – Beijing (China)

Alweer zo’n ver-weg-plek. Met de trein van Moskou naar Beijing. Met allerlei tussenstops. En na twee weken kamperen in Mongolië, zeven dagen in de trein was het prettig om weer eens aan een tafel te eten. Ik schreef er al eerder over. Klik HIER

2010 – Mas Donzelenche, Vialas (Frankrijk)

Van 2001 tot 2013 ging ik minstens één keer per jaar op bezoek bij Hanneke en Jean Jacques in Frankrijk. In de Lozère. Ik heb eindeloos veel foto’s van alle geweldige maaltijden en feesten. Op de binnenplaats, in de oude keuken, kijkend naar een film, een verjaardagsfeest of beneden bij de rivier.

2011 – Djuba – Matola (Mozambique)

Alles moet je een eerste keer doen. En sommige ‘eerste keren’ herinner je je beter dan andere. Op de foto hierboven zie je (links) vriend en collega Per en (in het midden) Isabels vader. Het was de eerste keer dat ik officieel bij mijn (toekomstige) schoonfamilie aan tafel aanschoof. Het was mijn officiële introductie. Een belangrijk ritueel in Mozambique. Boy friend meets parents of his girl friend. Een gedenkwaardige avond want ik kwam al bijna twee jaar over de vloer maar altijd wanneer ‘Pai’ niet thuis was. Vanaf deze avond was alles goedgekeurd. En daar ben ik nog steeds heel blij mee.

2012 – Bergen op Zoom (Nederland)

Nog een soort ‘eerste keer’. Isabel voor het eerst in Nederland. Twee maanden vakantie. Deze foto is gemaakt in de tuin van mijn oude buren en vrienden in Bergen op Zoom. Een memorabele avond met buurvrouw Lucy (zaliger) in de hoofdrol. Het was ook emotioneel want ik heb veel soortgelijke foto’s van vóór 2005. Etentjes met de Bergse buren. Uiteraard met Ine en zonder Isabel. Voor mij was deze avond in 2012 een soort nieuwe ‘introductie’ – Isabel en Koen – tot mijn Bergse leventje. Een soort cirkel die zich – met volle goedkeuring van de buren – sloot.

2013 – Op weg naar Kenia

En ook in vliegtuigen wordt gegeten. Op huwelijksreis naar Kenia. En waar we toen vlogen? Boven Mozambique of al boven Tanzania? Het doet er niet toe. En ook in Kenia hebben uiteraard heerlijk getafeld. Maar ik wil me beperken tot één foto per jaar.

2014 – Ezulwini (Swaziland)

Alweer een foto met Isabel aan tafel. Ja, ik zou bijna dagelijks een foto van haar kunnen maken met eten als onderwerp. Hierboven waren we een lang weekend in Swaziland. Een uurtje bij ons vandaan. En dan wordt er uiteraard geluncht. Hier staan zes verschillende kleine sea food / vis-gerechtjes op tafel. Een soort tapa’s. Mmm.

2015 – Nelspruit (Zuid Afrika)

Ja ja, bijna een kopie van de eerdere foto. Ook een lang weekend. Dit keer naar Nelspruit in Zuid Afrika. En het zit er heel dik in dat ik aanstaand weekend weer zo’n foto kan maken want Mozambique heeft een lang weekend. Vrijdag is een vrije dag. Dus er even tussenuit … en wat nog grappiger is … ook nu heeft Isabel heel kort haar. Hahaha.

2016 – Luik (Belgie)

We proberen het nog steeds … elke twee jaar een meerdaagse uitstap met de jeugdvrienden. In 2016 was Luik de bestemming. En natuurlijk wordt er dan gegeten, gekaart, gewandeld, een voetbalmatch bezocht en eindeloos geluld. Vaak over voetbal en wielrennen. En over werk, onze kinderen en kleinkinderen. En in 2018 kwamen de jongens (Gie, Werner en Eric) naar Mozambique. Meer dan geweldig.

2017 – Scheveningen (Nederland)

Een super-dagje. Kleindochter Olivia met Bompa een dagje uit. ’s Middags naar de boulevard van Scheveningen en ’s avonds naar de Lion King en ’s nachts samen naar huis in Bergen op Zoom. Geweldig. Ik hoop dit soort uitstapjes in de nabije toekomst ook te maken met de andere kleinkinderen. Pareltjes !!!

2018 – Djonasse Matola Rio (Mozambique)

En een foto van eters op onze veranda mag natuurlijk niet ontbreken. Een super lunch met vrienden. Van links naar rechts met de klok mee. Hanneke, Stephen, Gilemina, Markus, Inge, Jean Jacques, Julia, Wilhelm, Lourenzo. Zeven verschillende nationaliteiten aan tafel. Nederland, Noorwegen, Angola, Duitsland, Mozambique, Zweden en België. Per en ikzelf staan niet op de foto. We zaten wel aan tafel. Nou ja … ik stond ook heel veel in de keuken.

In de serie THEMATISCH PLOGGEN

 

Ondertussen in Mozambique (3)

Tags

Beluane, Brug, Bureaucratie, Heineken, Illegalen, Isabel, Katembe, Maputo, Mia Couto, Mozambique, Narcos, Tete, Tol, Trein, Zuid Afrika

Grote en kleine nieuwsberichten. Persoonlijke zaken en wat staat er vandaag in de krant. Vandaag deel 3.

Een gewone week. Wat  klussen in en rondom het huis. Boodschappen doen. Koken. En ’s avonds een filmpje of een aflevering van een serie kijken. We zijn ruim halverwege Narcos – Seizoen 2

Sinds een paar weken gebruikt Isabel de trein om naar haar werk te gaan. Ik breng haar ’s morgens naar het station van Beluane. Vijf kilometer bij ons vandaan.

Station Beluane – met de trein naar Maputo

In de stad heeft zij een aansluitende bus. ’s Middags lukt het haar vaak niet om op tijd op het station te zijn. Haar baas komt vaak met last minute klusjes die uitgevoerd moeten worden. Dan is een bus de enige oplossing om thuis te komen.

Boeken van Mia Couto nu ook vertaald in het Chinees / Mandarijn

De meest bekende Mozambikaanse schrijver is Mia Couto. Twee van zijn boeken zijn nu vertaald voor de Chinese markt. Voor hemzelf is dat een droom die uitkomt, vertelt hij in een interview. Hij schreef tot nu toe 34 boeken. Vijf boeken zijn ook vertaald in het Nederlands. En bij Bol.com zag ik dat er nog steeds drie boeken van hem verkrijgbaar zijn. Oa. ‘De bekentenis van de leeuwin’ (Querido 2017), roman, oorspronkelijke titel ‘A confissão da Leoa’, vertaling Harrie Lemmens.

De politie deporteert 200 illegale immigranten

Illegalen. Ook dat speelt hier, in dit deel van de wereld. Het is vooral Zuid Afrika dat in trek is. En dan is Mozambique – vooral de provincie Tete in het noordwesten – een doorgangsgebied. Er werden Ethiopiërs, mensen uit Malawi en Zambia aangehouden en uitgezet. Mensen zonder papieren – zullen we ze maar noemen. ‘Op zoek naar werk’ is hun uitleg.

De brug Maputo – Katembe

Gaat het er toch nog van komen? Gaat de brug in gebruik zijn voor het eind van het jaar? Eind oktober wordt nu gezegd. En dat is al een jaar later dan was gepland. Maar ja … de Noord-Zuid-lijn in Amsterdam kwam er ook pas na … hoeveel jaren vertraging?

Foto: © Noticias

De brug is klaar maar de toegangswegen nog niet. Het is al maanden een grote puinhoop in de stad door de vele werken aan die toegangswegen. Ik beloof er later wat uitgebreider over te schrijven. Als de brug open is. En de snelweg naar Ponta de Ouro en KwaZulu Natal (Zuid Afrika). De discussie gaat nu over hoeveel het gaat kosten om de brug te gebruiken. En de tolpoortjes verderop. Wordt vervolgd.

12.000 ambtenaren hebben niet bewezen dat ze nog in leven zijn.

Jaja. De bureaucratie. Als je een baan bij de overheid hebt, moet je jaarlijks – in de maand van je verjaardag – je in persoon komen melden bij een registratie-kantoor. Dan krijg je opnieuw het certificaat ‘proof of life’. Er wordt niet beweerd dat deze 12.000 mensen fraudeurs zijn, of geesten. Vaak hebben zij niet de mogelijkheid om naar zo’n registratie-kantoor te gaan. Afstand. Drukke werkzaamheden. Ziekte. Enfin … natuurlijk gaat dit over geld. 96% was wel op tijd afgelopen jaar. Ik vind dat best veel.

Heineken stopt met inzet ‘promotiedames’.

Een heel gewoon verschijnsel in winkels, shoppingmalls en kroegen. Een promotieteam deelt folders uit of laat hapjes proeven. Wij hadden laatst twee meisjes in een kroeg die voor elk glaasje whisky – ik denk dat het Jameson was – een tweede glas gratis inschonken. Uiteindelijk moesten we hun cadeautje weigeren. Ik zeker want ik was de BOB. En natuurlijk worden daar mooie meiden voor geronseld. Of zij worden uitgebuit kan ik niet zeggen. Volgens een artikel en een boek in NRC zijn er veel misstanden. Het verhaal gaat dat sommige vrouwen tegelijk ook prostituee zouden zijn, maar dat werd niet in het onderzoek bevestigd. Wel hebben de ‘promotiedames’ laten weten van tijd tot tijd te maken hebben gekregen met ongewenst gedrag van met name barbezoekers. Het ging niet alleen om relatief onschuldige dingen zoals het vragen om een telefoonnummer, maar ook om ongepaste opmerkingen en handtastelijkheden. In dertien gevallen, allemaal in Mozambique, was er sprake van ongewenste intimiteiten. Heineken stopt met deze vorm van publiciteit.

In de serie: ONDERTUSSEN IN MOZAMBIQUE

De K van Koen en Keuken

Tags

Culinair, Eten, Familie, Isabel, Liedjes, Mozambique, Taart

Het was een paar dagen stil op mijn blog. Ik was druk. Of zeg je: ik had het druk? Een tante van Isabel verjaarde een paar dagen geleden. Zij is van de ‘arme tak’ van de familie. Dat zijn trouwens de meeste van haar tantes. Enkelen uitgezonderd. Deze tante – Tia Rosa – en haar man doen hun uiterste best om de eindjes aan elkaar te knopen. Niet altijd gemakkelijk. Eigenlijk zien we dat deel van de familie alleen op begrafenissen. En de terugkerende ceremoniën die verband houden met dezelfde overlijdens. Eén jaar later, vijf jaar later.

Isabel wil dat patroon doorbreken door een verrassingsfeest te organiseren voor Tia Rosa. De oudste telg aan die kant van haar familie. Zij nam contact op met haar oudste zoon – een neef dus van Isabel – en legde hem haar plan voor. Een lunch op zaterdag om 13u. Hoofdzakelijk voor tantes. Isabel nodigt uit en wil niet dat er plots veertig onbekende neven en nichten en hun nog onbekendere vrijers op de figuurlijke stoep staan. Ze moet dit heel vaak herhalen want ook de Mozambikaanse tam tam verspreidt heel snel foute informatie. We gaan uit van 21 uitgenodigden. Voornamelijk tantes. Isabel vraagt hulp van twee nichtjes. En van mij natuurlijk, wat dacht je.

Ook onze nieuwe empregada – Maria Elena – kan laten zien wat ze in huis heeft. Ik verdeel met haar de kook-klussen. Het wordt een mix van typisch Mozambikaans eten en zaken die ik klaar maak. Een beetje anders dan het gangbare …

Vrijdag. Ik doe twee dagen boodschappen. Dona Isabel – moeder van mijn Isabel – helpt. Van haar lenen we ook extra tafels, stoelen en warm-houd-schalen. Zij doet de boodschappen op de markt. Ik bij slager, supermarkt, slijterij en bakker. Bennie koopt vis op een lokale markt. Hij maakt de vis ook schoon. Er wordt een taart besteld bij weer een ander nichtje. Vanaf vrijdagochtend ben ik bezig in de keuken. En ja hoor … natuurlijk is dan precies het gas op. Zul je altijd meemaken. Vrijdagavond kon ik nog ergens – bijna 25 km bij ons vandaan – terecht voor een volle fles. Ik kruip pas na middernacht in bed.

Zaterdag al vroeg dag. Een buurvrouw komt helpen met stoelen en tafels. En de nodige versieringen. Een mix van Afrikaanse beeldjes, kleine Boeddha-beeldjes en Hollandse (KLM) huisjes. Nog wat molens, tulpen en klompen en ook dat is klaar. Ik maak sauzen, roer in pannen en toon de meekokende nicht waar alles staat. O ja, wij hebben twee keukens. Wel zo handig. Binnen in huis en een buitenkeuken. Plus de braai (bbq) die al vroeg wordt aangestoken.

13u Nog niemand heeft zich gemeld. Mozambikanen komen altijd te laat.

14u Nog steeds geen gasten gearriveerd. Wel een paar telefoontjes om het juiste adres te horen. We hebben weliswaar geen officieel adres – daar doen ze in de buitengebieden niet aan – maar we wonen achter een bekende feestzaal waar ook een bushalte is en dat kennen veel mensen van bruiloftsfeesten.

14.25 De eerste gasten melden zich.

15.05 Ook de jarige tante komt aan met in haar kielzog twee of drie niet uitgenodigde gasten. Wat te verwachten was.

15.20 Ik hou een korte welkomst-speech. Tia Helena gaat voor in gebed. Tja, dat hoort er ook bij. Er zijn nu 25 gasten. Inclusief mijn schoonzusje en haar vriend die helpen waar nodig. Is dit alles? Waarschijnlijk niet.

15.45 Alles staat op tafel – lunch-buffet. Er wordt driftig opgeschept. De wijn en het bier gaan hard. De colafles blijft onaangeroerd. Het fruitsap wordt wel gedronken.

16.30 We moeten een tafel bijzetten. Onverwachte gasten – niet uitgenodigden. Ze hebben niet eens de beleefdheid om zich voor te stellen. Tja. Ze hebben zelf een krat bier meegenomen. Dat wel. Dat is trouwens een gewoonte. Als je naar een feest gaat (bruiloftsfeesten uitgezonderd) neem je je eigen drank mee plus wat extra.

16.45 Ook de toetjes staan op tafel. De verjaardagstaart kan aangesneden worden. Veel traditionele liedjes en dansen. Champagne. Toespraken. Tia Rosa zegt dat ze nog nooit zoiets moois in haar leven heeft ontvangen. “Ik kan nu rustig dood gaan want ik heb verder niets meer te wensen.” Daar kwam het ongeveer op neer.

Isabel schenkt de champagne in

18.10 Het is bijna donker. Lichten in de tuin gaan aan. Er wordt muziek gevraagd. Ik sleep een paar zaken naar de veranda en ik word voor even DJ. Vaak overstemmen de gezangen en dansen en handen-geklap de muziek. Veel lol, dat is duidelijk.

19.40 De eerste gasten vertrekken. Ik denk dat er tien mensen meer waren dan we hadden uitgenodigd. Ook drie kinderen ondanks Isabels duidelijke boodschap: geen kinderen. Iedereen buikje vol. De drank is op. Het eten niet dus gaat er van alles mee in plastic zakjes, lege ijs-dozen, tupperware-bakjes. Ik zie het en doe alsof ik het niet zie.

20.55 Tia Sandra is te dronken om nog op haar eigen benen te staan. We brengen haar naar huis. Maria Elena en buurvrouw Katja werken stug door. Ik ruim mee op. Isabel probeert de laatste gasten de deur (de tuin) uit te werken. De lunch is voorbij.

23.15 gaat ook bij ons het licht uit. Letterlijk en figuurlijk.

Zondag – verder opruimen. Kokkerellen met restjes. Vooral (droge) rijst, sla, zwarte bonen, chima en aardappelsalade. Al mijn gerechten waren in een zucht opgeschept en verorberd. Een compliment voor de chef, zullen we maar zeggen. Isabel krijgt wat belletjes om te bedanken en om Koens recepten te kennen.

Maandag – Isabel weer aan ’t werk. Ik herschik twee koelkasten en de diepvries. Bennie – onze hulp – maakt de veranda schoon. Vindt hier en daar nog een kapot glas in de tuin. En ’s middags duik ik de keuken weer in. Geen feestmaaltijd dit keer maar wel zelf gemaakte mayonaise, bitterballen – ook zelf gemaakt, aardappelschijfjes, drie soorten sla uit eigen tuin en gefrituurde aubergine. Zelf gemaakt papaja-ijs als toetje.

Jantar na segunda-feira à noite