Een bruiloft (1)

Tags

Bruid, Bruidegom, Bruiloft, Djellaba, Feest, Halal, Huwelijk, Isabel, Islam, Mozambique, Negligé, Nikkah, qamis, Religieus, Taart, Vrienden, Vrijgezellenfeest

En dan is er zomaar een week voorbij waarin ik niets toevoegde aan mijn blog. Ik beloofde de afgelopen maanden wel eens dat ik over iets – dat ik had meegemaakt – wat uitgebreider zou vertellen. Dikwijls vergeet ik dat dan ook te doen. Shame on me. Zo ook over de bruiloft van Carla en Miro. Carla is de jongste zus van Ines en Ines is een jeugdvriendin van Isabel. Ze kennen elkaar al van de middelbare school in Pemba. Dat is de hoofdstad van Cap Delgado, de meest noord-oostelijke provincie van Mozambique, grenzend aan Tanzania. Bij ons vandaan zo’n kleine tweeduizend kilometer naar het noorden.

Net voor de pandemie verhuisden Carla en Miro (en hun twee kinderen) naar Maputo. Carla kreeg een hoge functie bij het ministerie van onderwijs. Miro werkt bij grote logistieke projecten, her en der verspreid over het land. Met grote regelmaat werken ze ergens in het buitenland. Zus Ines besloot om ook een baan te zoeken in Maputo wat haar tamelijk snel is gelukt.

Enfin, een beetje een lange inleiding. Vorig jaar op de verjaardag van Carla vroeg Miro haar ten huwelijk. Wij waren daar ook bij. Nu was het zover … de bruiloft. Maar zoals alles wat met bruiloften van doen heeft in Mozambique is dit nu ook weer een drie-traps-raket. Zeker voor de intimi. Lees: vriendinnen.

Het begon met het vrijgezellen-feest voor de aanstaande bruid. Nu alweer enkele weken geleden. Op een vrijdagavond kwamen 22 vrouwen bijeen in een afgehuurde villa ergens in Matola. Erg chique. Isabel was een van hen. Ze heeft er weinig over verteld, laat staan foto’s laten zien. Snik. Ja, een paar. Joepie. Mijn vrouw in negligé. Veel rood met een beetje wit en zwarte kant. Alle dames droegen een identiek pakje, vertelde ze. Om middernacht was er champagne, taart en iets dat Isabel me niet kon vertellen. Mijn fantasie gaat dan natuurlijk alle kanten op. Het was ook het moment dat Carla jarig werd. Twee vliegen in één klap (voor haar) zullen we maar zeggen.

Een week later de ‘echte’ bruiloft, verspreid over twee dagen. Op vrijdag Nikkah. Ooit van gehoord? Het is de traditionele Islamitische bruiloft. Religieus dus. Wij waren daarvoor uitgenodigd. Ik kwam die middag aan in Mozambique na een nachtje in vliegtuigen hangen. Brussel – Addis Abeba – Maputo. Ik heb de ceremonie ten dele gezien en meegemaakt. Het begint in twee verschillende ruimtes. Mannen en vrouwen gescheiden. Wat er aan de vrouwenkant gebeurt, weet ik niet. Aan de mannenkant splits het gezelschap zich ook op. De bruidegom en andere moslims gaan naar een zaaltje. Daar doen ze hun schoenen, sandalen of slippers uit. De niet-gelovigen, de niet-moslims wachten buiten dat zaaltje. Ik dus ook. De deur bleef open, er wordt vast gebeden, dat kon ik horen (of raden). Na een klein half uurtje kwamen ze weer naar buiten en ging het gezelschap op zoek naar de bruid. Zij zat gesluierd op een ereplaats op een buitenterras van Hotel Rovuma. Veel bloemen, mooi versierde tafeltjes. Onder (onverstaanbaar) gezang mocht de bruidegom langzaam de sluiers van zijn bruid verwijderen. Het eindigde met een devote zoen op haar voorhoofd. Applaus van alle aanwezigen.

Een hele korte toespraak. Daarna werd een bescheiden bruidstaart aangesneden door hem en haar. Traditioneel geven zij elkaar dan de eerste hapjes van de taart. Morgen (op de tweede dag = burgerlijke bruiloft) wordt dat allemaal grootser overgedaan.

De ceremoniemeester vertelt daarna iets over de hapjes en drankjes. Voornamelijk zelfbediening. Halal, geen alcohol. Natuurlijk gaat iedereen ook met het bruidspaar op de foto.

Ik maak hier en daar een praatje. Na een uurtje nemen we afscheid. Ik heb mijn ogen uitgekeken. Veel mannen in Islamitische qamis of djellaba. Allemaal van kwalitatief mooie stoffen. De dames in prachtige avondjurken die me heel Indisch voorkwamen. Einde van de eerste dag. Dag twee bewaar ik voor een volgend logje.

Wordt vervolg.

Geschokt

Tags

Aljazeera, Cap Delgado, Club of Mozambique, Diksmuide, Djonasse, Frelimo, Gas, Grote Oorlog, IJzertoren, Islam, Jihadisten, Krant, Maputo, Mozambique, NOS, Nostalgie, Ongelijkheid, Onthoofding, Palma, Pers, Politiek, RTL-Nieuws, Tanzania, Terrorisme, Verenigde Naties, Verzet, Vrede

Dat ik nieuws over Mozambique wat meer volg dan het nieuws over bijvoorbeeld Costa Rica, Cambodja of Litouwen mag algemeen bekend zijn. Ik kijk af en toe naar het TVM – 8 uurjournaal en ik lees regelmatig ‘Club of Mozambique’ (engelstalige internet-krant). Ik heb al eerder verteld dat er in het uiterste noord-westen van het land regelmatig jihadistische terreuraanslagen worden gepleegd. Afschuwelijk. Verschrikkelijk. Het gaat van kwaad naar erger.

Muurschildering met Mozambikaanse vlag – Pixabay

Gisteren melden het NOS-journaal en RTL-Nieuws over nieuwe aanslagen en onthoofdingen in die regio. Ja, je leest er zo overheen maar ik schreef echt wel … onthoofdingen. Ik plaatste een paar links op mijn Facebook-pagina. Dat doe ik ook hier op mijn blog. Zie hieronder. Weet ik dan meer dan wat ik lees in de pers? Het antwoord is NEE. In feite lees ik er meer over op internet dan dat ik iets verneem via de plaatselijke pers. Wordt het onder de pet gehouden? Ik denk dat het antwoord is … ja en nee. Wat er precies gebeurd is, wordt hooguit in grote lijnen vermeld. Het regeringsleger en ingehuurde milities uit Rusland en Zuid-Afrika falen. Dat mag duidelijk zijn. Dus de overheid staat niet te springen om hier veel ruchtbaarheid aan te geven. En dan druk ik me heel voorzichtig uit.

De regio – grenzend aan Tanzania – is arm. Een enorme (jeugd)werkloosheid. Voor de kust is tien jaar geleden een enorme gasbel gevonden. Dan zou je denken dat er meer werkgelegenheid zal komen. Dat valt vies tegen. Ik lees dat het hooguit 6500 banen zal opleveren en dat het geld verdwijnt (zal verdwijnen) in de zakken van de (politieke) machthebbers in het zuiden (1) is geen rare veronderstelling. Grote sociale ontevredenheid, dat mag duidelijk zijn. Werkloze jongeren zijn gemakkelijk te ronselen voor verzet zeker als er geen enkel vooruitzicht is op een betere toekomst. Maar dat verzet tegen ongelijkheid uitmondt in religieus geïnspireerd terrorisme is hemeltergend afschuwelijk. Ik heb niet genoeg woorden om dit ten alle tijden te veroordelen.

Nederlandstalige links: Het NOS-bericht – Jihadisten onthoofden … Het RTL-Nieuws bericht – Islamisten richten bloedbad … MO-bericht – Wordt Mozambique … Of klik het woord Mozambique eens aan op de internetpagina van je eigen krant.

Engelstalige links – Club of Mozambique – Attackers behead 50 people (met oa reportages van Aljazeera) en Terrorists attack village De reactie van de VN – UN chief expresses ‘shock’

Is dit een ver van mijn bed item? Zoals je hieronder kunt lezen is dat letterlijk (in kilometers) ver van mijn bed. Natuurlijk is dit vreselijk nieuws. Naast de ingestorte toeristen-industrie (covid-19), de natuurrampen van vorig jaar is dit natuurlijk rampzalig voor het land van mijn vrouw (en veel vrienden en familie). Het dag-dagelijkse leven in Djonasse is er nog niet door beïnvloed. Maar hoe lang zal ik dat nog kunnen zeggen? Een vraag die ik mezelf stel op de dag dat het 102 jaar geleden is dat er een einde kwam aan de Grote Oorlog. ‘Nooit meer oorlog – Plus jamais de guerre – Nie wieder Krieg – No more war’ (2) Laat ik het er ook nog bijschrijven in het Portugees en het Swahili (de taal die in de getroffen regio wordt gesproken). Nunca guerra novamente – Kamwe vita tena.

(1) De hoofdstad Maputo ligt hemelsbreed ruim 2000 kilometer zuidelijker. Via de weg is de afstand tussen Palma en Maputo ongeveer 2.750 kilometer. Dat is min of meer te vergelijken met de afstand Utrecht – Athene (2.823 km) Leeuwarden – Faro (2.540 km) of Brussel – Sint-Petersburg (2.480 km).

(2) Op de IJzertoren in Diksmuide (herdenkingsmonument Grote Oorlog in de Westhoek) staat deze wens in vier talen.

Eid Mubarak

Tags

Aanslagen, Geloof, Islam, Kerstmis, Liefde, Vrienden

Ik heb de hele dag getwijfeld of ik deze titel wel zou gebruiken. Ik ben geen moslim. Ik spreek geen Arabisch. Ik ben niet gelovig in de religieuze zin van het woord. Toch heb ik een aantal vrienden persoonlijk en per sms ‘Eid Mubarak’ gewenst. Voor hen is het een mooie en belangrijke dag.

Eid Mubarak – Gezegend Feest

Ook met Kerstmis wens ik mijn geliefden een ‘Zalig Kerstfeest’ toe. En mijn Joodse vrienden wens is met regelmaat ‘Sjabbat Sjalom’ toe. En ook daar gaat voor op dat ik niet religieus gelovig ben. Ik ben opgegroeid in een katholieke omgeving  maar ik ben jaren geleden van mijn geloof gevallen. Nou, dat klinkt overdreven. Als kind weet je niet beter en volg je de traditie van je ouders.

Al heel lang geloof ik in de liefde, geloof ik in andere mensen, geloof ik het goede. Of daar een hogere macht bij betrokken is, blijf ik heftig betwijfelen. Natuurlijk herken ik veel in christelijke waarden. Die zijn vast niet heel verschillend van Islamitische, Joodse, Hindoe of Boeddhistische waarden. Het gaat over hoe mensen zich tot elkaar verhouden.

En dat is vaak verschrikkelijk als ik het nieuws en de actualiteit volg. Nooit eerder was een Ramadan-periode zo bloedig. Zo vol haat en geweld. Om misselijk van te worden. Een verschrikking hoe zogenaamd Islamitische strijders andere geloofsgenoten afslachten. Walgelijk. Ik zocht een foto of cartoon met treurende Fransen, Belgen, Turken, Irakezen, Saudiërs, Italianen, Amerikanen, Libanezen, Bengalen (Bangladesh) en zo kan ik nog even doorgaan. We staan – begrijpelijk – langer stil bij aanslagen bij onze voordeur (Zaventem, Maalbeek, Parijs) dan bij de verschrikkelijke aanslagen in Bagdad en Istanbul. Maar voor alle nabestaanden is het even verschrikkelijk, even tragisch.

Om ‘Eid Mubarak’ (*) een beetje te begrijpen ging ik natuurlijk een beetje rondneuzen op internet. Het juiste moment is allemaal gebaseerd op de nieuwe maan. En ook hier is een mooi sikkeltje te zien boven ons huis. Met dat verschil dat hier (in het zuiden) de sikkel nagenoeg plat ligt en meer lijkt op een schaal of een kommetje. Tijd om naar de keuken te gaan … er moet eten op tafel komen.

(*) Eid Moebarak (Perzisch عید مبارک-Urdu: عید مبارک; Arabisch: عيد مبارك) is een traditionele islamitische groet, die wordt gebezigd ter gelegenheid van het Offerfeest (Eid al-Adha) en het Suikerfeest (Eid al-Fitr). Eid slaat op de festiviteiten zelf en Moebarak betekent gezegend. De groet betekent dus zoiets als Gezegend Feest en is te vergelijken met de christelijke formule Zalig of Gezegend Kerstfeest. Bron: Wikipedia.

Het huis van de moskee

Tags

Boeken, Het huis van de moskee, Iran, Islam, Kader Abdolah, Lezen, Mart Smeets, Michael Connelly

De eerste weken van januari zijn voorbij. Naast alle drukte ivm het nieuwe huis vind ik voldoende rust om te lezen. Gelukkig maar. Ik ben een wielerliefhebber. En ik lees de stukjes – vaak gebundeld in een boek – van Mart Smeets graag. Ook zijn ‘Thuis in de Tour’. Herinneringen aan alle etappes in de Ronde van Frankrijk die op Nederlands grondgebied zijn georganiseerd. Een soort tussendoor-boekje.

‘De Jacht’ van Michael Connelly was ook uit in een paar dagen. Ik vind Connelly een van de beste thriller-schrijvers die ik ken. Dit verhaal – niet uit de bekende Harry Bosch serie – vind ik niet helemaal geslaagd. Leuk amusement en opnieuw een boek dat ik met veel plezier aan Isabel vertelde als we samen onderweg zijn.

Het huis van de moskee

‘Het huis van de moskee’. Een boek dat ik al heel lang in huis heb. En nooit aan ben begonnen. Af en toe las ik de stukjes van Mirza (Kader Abdolah) in De Volkskrant. Ik werd er niet warm en niet koud van. Zijn boekenweek-geschenk ‘De Kraai’ vond ik ronduit tegenvallen. In 2007 werd ‘Het huis van de Moskee’ als het op een na beste Nederlandse boek aller tijden uitgeroepen. Na ‘Ontdekking van de hemel’ van Harry Mulisch. Dat laatste boek zou zeker ook op mijn top 5 lijstje staan. Ik begon met enige terughoudendheid aan het meesterwerk van Kader Abdolah.

‘Het verhaal begint met Aga Djan, het hoofd van de bazaar en van het huis, die voor het eerst televisie kijkt om de landing op de maan te zien. Geleidelijk aan moet hij met lede ogen aanschouwen hoe zijn gerespecteerde familie, die al eeuwen de geestelijke leider van de plaatselijke moskee in Senedjan voortbrengt, uit elkaar valt. Aga Djan is geen aanhanger van de sjah en Farah Diba maar door zijn mildheid en tolerantie weet hij aanvankelijk de familie samen te houden. Na de revolutie / staatsgreep van Khomeini passen sommige familieleden zich aan het nieuwe regime aan; anderen kiezen voor het verzet. De familie valt uiteen in een periode van verwarring en veel extreem geweld – goedgekeurd en gepropageerd door de leidinggevende ayatollahs.’

Een beproefd procédé – de geschiedenis van een land (of regio) vertellen aan de hand van een grote familie. Een familie-epos. Abdolah gebruikt veel verzen uit de koran – al dan niet aangepast of verstaanbaar gemaakt voor de niet-koran-kenners. Mooie beschrijvingen van de natuur en de dramatische gebeurtenissen in de zeventiger jaren. Een bloedige periode waar wij – in het westen – naar keken door de ogen van Amerikaanse journalisten. Een eindeloze reeks executies uitgevoerd door het Islamitische regime. Met de ogen van nu (2016) zou je Iran van Khomeini een voorloper van het ISIS-kalifaat kunnen noemen. Het religieus fanatisme is verantwoordelijk voor heel veel bloedvergieten. Niet alleen in Iran – maar ook tijdens de afschuwelijke Iran-Irak oorlog waarin Sadam Hussein als marionet van de USA wordt opgevoerd.

Ik heb het boek met veel plezier gelezen. Of het in mijn persoonlijke top 5 van beste Nederlandse boeken belandt, betwijfel ik. Ik geef het **** (4 sterren). Het was fijn om ook mooie zaken over de islam te lezen want we vergeten door het vreselijke geweld in Syrië, Irak en Yemen dat de overgrote meerderheid van de mensen – gelovig of niet – vredelievend is. Of ben ik naïef? Het zij zo …

Schakelen

Tags

Boko Haram, Culinair, Geit, Isabel, Islam, Maputo, Nigeria, Parijs, Politiek, Terreur

Ik probeer mijn aandacht te verplaatsen van ‘Parijs’ naar ‘thuis in Maputo’. En dat is nog niet zo eenvoudig. De gebeurtenissen in Parijs hielden me urenlang bezig. De computer staat open op diverse nieuws-sites. En de televisie staat aan op BBC-World. Ik lees – meestal via Blendle – de Volkskrant, De Standaard, de Morgen, Vrij Nederland. Gelukkig heb ik ook een aantal afspraken in de stad anders was ik mogelijk vergroeid met mijn bureaustoel. De vraag is natuurlijk: ‘Waarom?‘. Ik weet het niet. Natuurlijk is het een combinatie van bezorgdheid, interesse en nieuwsgierigheid. En mogelijk een hang naar sensatie en drama. Maar toch vooral bezorgdheid om de toekomst.

En ik lees veel reacties op de Parijse terreur op Facebook. Het is interessant te lezen wat mensen  – FB vrienden –  schrijven of delen. Ik klik veel meer dan gebruikelijk op links die zij plaatsen op hun tijdlijn. En sinds gisteren zie ik veel meer stukjes met titels als: “Ik ben geen Charlie”. Eergisteren noemde ik mijn blog ook: “Je suis Charlie”. Als een vorm van solidariteit niet om mezelf te vergelijken met de cartoonisten. Ik ben niet zo dapper. Ik beschrijf mezelf liever als iemand die eerder zal vluchten dan zal vechten. Ik zal ook niet snel kiezen voor het bewust beledigen. Ik zal wel mijn mening geven en soms kan dat beledigend overkomen. Dat is dan maar zo. Maar ik vind wel dat iedereen dat moeten kunnen doen als zij denken dat het zoden aan de dijk zet. En dan ga ik ervan uit dat onze justitie optreedt als beledigingen of uitlatingen wettelijk niet zijn toegestaan.

En dan zie ik ergens op internet dat Boko Haram alweer een aanslag heeft gepleegd. Meer dan honderd doden. Amnesty International spreekt zelfs van 2000 doden. Klik HIER. Even afschuwelijk dan Parijs, maar minder ‘schokkend’ want Nigeria is wat verder weg van ons bed. Minder ‘sexy’. Even verontrustend dan Parijs.

Toch maar schakelen naar het hier-en-nu. Het ruikt al de hele ochtend heerlijk in huis en in de tuin.

Zaterdagochtend in Jardim

Een paar weken geleden kregen we een geit cadeau van familie uit Tete. Ja, je leest het goed … een geit. Niet levend maar wel in één geheel, zonder ingewanden en zonder vacht. We stopten de geit (cabrito) in zijn geheel in de diepvries. Een beetje een luguber zicht, ik probeerde niet teveel te associëren. We hebben de familie Sampaio uitgenodigd om vanmiddag te komen eten en wat bij te praten. Donderdagavond kwam het beest uit de vrieskist. Todinho heeft gisterochtend het hele beest in stukken gesneden en gekapt. Een verborgen talent, ik ben onder de indruk, we hebben een slager-in-spe in dienst. Vervolgens verdeelde hij alle stukken vlees in twee flinke teilen vol met knoflook en citroen. Deels om de sterke geur (een beetje penetrant) van geit te verminderen, deels als marinade.

Isabel is vanochtend vroeg begonnen met de volgende fase. Het vlees kruiden en opnieuw marineren. Vervolgens maakt zij een selectie. Een deel staat nu te pruttelen op een houtskoolvuurtje (zie foto). Een ander deel komt vanavond op de barbecue terecht. Meer dan waarschijnlijk zal een deel vanavond opnieuw worden ingevroren maar dan klaargemaakt op Mozambikaanse wijze. Ik maak straks een aardappelsalade en een toetje. Of kies ik voor ‘Pommes Parisiennes‘ – krielaardappeltjes?

Allerlei kleinigheden

Tags

Bali, Bintang, Indonesië, Islam, Lombok, Reizen

Onze reis zit er bijna op. Vandaag de laatste volledige dag. Vanochtend al onze bagage uit de koffers gehaald zodat we morgenochtend opnieuw kunnen inpakken. Ik denk dat we bijna tien kilo extra mee naar huis nemen. En daar komt straks mogelijk nog wat bij. Laat ik nog wat kleine zaken memoreren in dit stukje.

– Iedereen die ooit in Indonesië geweest is weet dat er waarschijnlijk meer scooters en brommers rondrijden dan auto’s. Er is opvallend minder openbaar vervoer dan in Mozambique of in Nederland. Officieel moet je een helm dragen en moet de scooter twee spiegels hebben. Verder is een rijbewijs verplicht. Deze verplichtingen worden massaal overtreden. En we zagen hele jonge kinderen op scooters.

– Een liter benzine voor de brommer kost 0,50 euro en benzine voor de auto kost (maar) 0,60 euro per liter.

– Bali is het eiland van de offerandes. Werkelijk overal zie je kleine, gevlochten mandjes of een bananenblad met verse bloemen, een wierookstokje, een stukje sinaasappel, soms een snoepje en wat rijst. Op straat, in de tuinen, op de veranda’s, bij de huistempels.

– Een getrouwde vrouw draagt een bloem in haar haar achter het rechter oor.

– Op Lombok – en mogelijk in heel Indonesië – bestaat er een uitkering voor de allerarmsten. Zo te zien zijn dat er vele duizenden. Zij kunnen maandelijks 300.000 rupiah (ongeveer 20 euro) ophalen bij het postkantoor. Elke dag zagen we hele lange rijen wachtenden voor het postkantoor. Zie foto.

Aanschuiven voor een uitkering

– Geld pinnen gaat uiterst gemakkelijk. Veel atm’s, zelfs op de kleine eilanden.

– Met mijn jarenlange Afrika-ervaring was afdingen een heel gewone bezigheid. Meestal eindigden we een koop rond de 55% van de oorspronkelijke vraagprijs.

– Op Lombok wordt nog veel met de hand geweven. Een tijdrovende activiteit die vrouwen uitvoeren naast hun andere verplichtingen. Ook een vorm van wat extra inkomen.

– Veel islamieten op Lombok zijn Wetu Telu (Drie Maal). Zij bidden slechts driemaal per dag in tegenstelling met de meeste Mohammedanen. Er zijn allerlei soorten gelovigen. Vaak een Islam met een vleugje Hindoeisme en een vleugje Boedhisme. In de bergen zijn ze het meest traditioneel en hakken mannen hun duim af als ze getrouwd zijn. Geen ring maar deze effectieve manier (sic) om er zo dagelijks aan herinnerd te worden dat ze  getrouwd zijn.

– En natuurlijk kent elke vakantieganger het genot van een koele Bintang. Het plaatselijke bier dat in kleine en grote flessen overal te koop is.

– Gemiddeld betaalden we 175.000 rupiah (12 euro) voor een lunch of diner voor ons tweeën. Twee gerechten plus een salade en twee drankjes.