Tags
Ananas, Bezoek, Bier, Boane, Boerderij, Bungalow, Buurman, Geiten, HegHaag, Isabel, Kafferkoren, Kalkoenen, Katoen, Kei Apple, Kei-appel, Kippen, Lunch, Maïs, Sorghum, Vrienden, Water, Wilg
Ooit gehoord van de kei-appel? Ik niet maar gisteren kwam daar verandering in.
Een goede kennis, een bijna buurman, nodigde ons uit voor de lunch op zijn boerderij. We kennen Nelson via andere vrienden. Op een gezamenlijk feestje vertelde hij onlangs dat hij ook kippen houdt. Niet in zijn tuin dichtbij ons maar op zijn boerderij zo’n veertig kilometer verderop. Zijn weekend-buitenverblijf. Hij stuurde een Google-pin en zei dat hij ons zou komen ophalen bij de grote, doorgaande weg. Via bijna twee kilometer zandpaden kwamen wij aan bij zijn ‘bedoeninkje’. Wow, best groot – is onze eerste reactie. Een keurig omzoomd terrein.
Zoals gebruikelijk in Mozambique hebben we een koelbox bij met een mooie drankvoorraad oa blonde Leffe. We hebben geen idee hoeveel mensen er zijn uitgenodigd. Blijkt het enkel ons tweeën te zijn. Niets mis mee. Nelson heeft lekker gekookt. We zitten buiten in de tuin in de schaduw met uitzicht op een grote tuin. Een biertje in de hand.
Zijn weekendhuis zouden wij in de Lage Landen een bungalow noemen. Twee slaapkamers met elk een eigen badkamer en een woonkamer met een half open keuken. Meer hoeft dat niet te zijn. Achter op het erf staat nog een huis waar het inwonend personeel verblijft. In dit geval een man uit Quilimane. Tito, de tuinman. Verder nog een groot hondenhok, een buiten-wc en een groot kippen- en kalkoenenhok. Oude bomen en nieuwe aanplant en een wonderschone groene heg. Ruim twee meter hoog. Tussen het groen ontwaar ik met enige moeite een ijzeren hekwerk en bovenop scheermesjes prikkeldraad.
De kippen en kalkoenen trippelen vrij rond in de tuin. Tijdens het eten zien we Tito lopen met een stuk of veertig geiten in zijn kielzog. Jong en oud. We hebben heel veel vragen maar Nelson zegt dat we – als het wat is afgekoeld – een wandeling gaan maken en dat hij dan wat meer zal vertellen.
Zo gezegd, zo gedaan. Blijkt dat er achter de grote tuin nog heel veel percelen liggen die ook bij zijn boerderij horen. In totaal ruim 20 hectare. Vijf of zes percelen met voornamelijk maïs en sorghum (kafferkoren). Tussendoor ook wat pinda’s en maniok. We wandelen verder. Twee grote stroken met ananas. Wow.
We lopen nu aan de buitenkant van de groene heg. Tussen het groen ontwaar ik een geel-oranje vruchtje met een doorsnee van een centimeter of vier, vijf. Nelson noemt het: ‘k-apple’. Ik had er nog nooit van gehoord. Hij plukt er een paar. Er zit een dun, glad velletje rond, vergelijkbaar met een velletje van een abrikoos. Mmmm, wat lekker. De ene is al iets zoeter dan de andere. Een beetje zoetzuur en een tikkeltje bitter.
Thuis ga ik meteen op zoek. Wat is ‘k-apple‘? In het Nederlands heet deze vrucht kei-appel. En ‘kei’ verwijst naar de Kei-rivier in het zuidoosten van Zuid-Afrika. Misschien ken je het voormalige thuisland Transkei van naam. De plant is een wilgensoort. Prima te gebruiken als heg. Ik citeer Vreeken.nl: “De kei-appel is een aantrekkelijke, bladhoudende kamer-, kuip en met enig geluk zelfs winterharde buitenplant! Oorsprong is Zuid-Afrika (o.a. langs de Kei-rivier), de plant groeit uit tot een kleine boom, maar laat zich ook heel goed vormen en snoeien. Als struik of haag worden ze aangeplant tegen ongenode gasten vanwege de scherpe doorns. Na bevruchting van de vrouwelijke bloemen ontstaan de smakelijke vruchten, die rijp zijn als ze ongeveer 6 cm in doorsnee en geeloranje van kleur zijn. De smaak doet denken aan de smaak van appels, vruchten zitten vol vitaminen en kunnen na 4 jaar ontstaan.” Ik vind het eerder naar een gele pruim smaken, ook qua textuur en mondgevoel.
We wandelen verder. Hij heeft ook een groot perceel dat hij voornamelijk laat overwoekeren. Heel veel inheemse struiken, planten en bomen. We zien oa termietenheuvels, aloe vera, heel veel verschillende vrouwentongen, cactussen, acacia’s en nog heel veel meer. Isabel heeft vooral vragen of er ook slangen zijn. In een hoek van dat terrein grazen de geiten van tijd tot tijd, zeker in de winter (lees: doge seizoen). Dan zie ik plots katoen.
Ik zag nooit eerder katoen in Mozambique. Nelson heeft drie bijenvolken en is dus ook amateur-imker. Varkens heeft hij ook gehad maar hij vond dat uiteindelijk geen geslaagd deel-project. Ook het idee om een boerderij-camping te beginnen is bij een idee gebleven. De hele onderneming is een hobby. Hij heeft geen commerciële verwachtingen of doelen. Ja, zoveel mogelijk zelf-voorzienend zijn. Vandaar de kippen, de kalkoenen, de geiten, soms ook schapen. Maïs, granen, pinda’s, zoete aardappelen enzovoort. Vooral voor eigen gebruik en voor zijn personeel. De inwonende Tito en twee vaste krachten uit het nabijgelegen dorp. De geiten zijn soms zijn eigen ‘vijanden’ want die vreten bijna alles op. Dus jonge aanplant kan alleen verbouwd worden achter omheinde percelen – ontoegankelijk voor de geiten. Hahaha.
Een belangrijke vraag is natuurlijk “Waar haal je water vandaan?”. Want zijn hobby-project staat in het bekende ‘The Middle of nowhere’. Dat was dus ook zijn grootste investering ruim twaalf jaar geleden. Hij heeft een contract gesloten met het waterleidingbedrijf in het district. Ruim vijf kilometer pijplijn werd er voor hem gegraven. Hij betaalde daarvoor alle kosten. Nu betaalt hij zijn maandelijkse waterrekening en mag ook water leveren aan zijn directe buren die daar een kleine vergoeding voor betalen. Op sommige akkers heeft hij een druppel-irrigatie-systeem aangebracht. Hij maakt een duidelijk onderscheid tussen het droge en het natte seizoen. Daar zullen zijn Keniaanse roots wel voor iets tussen zitten. In het dagelijks leven is hij een internationale consultant op financieel gebied. Hij werkt op projectbasis voor lokale en landelijke overheden en soms voor een ngo. De boerderij is zijn hobby want reizen doet hij genoeg voor zijn betaalde werk. Een bijzondere man. En dan heb ik nog niets verteld over zijn bescheiden zonne-energie-project-voor-eigen-gebruik.
Nog een laatste detail. Tito (een Mozambikaan) zorgt voor de beesten en nog voor heel veel meer. Alleen hij wil de beesten (kippen, kalkoenen, geiten, lammetjes) niet zelf slachten. Dat vindt hij gevoelsmatig strijdig met al zijn liefdevolle aandacht voor de dieren, dag in dag uit. Dus daarvoor vraagt hij een buurman.
Geweldig toch! Een bijzondere zondag op het Mozambikaanse platteland. Een biologische hobby-boerderij. Alsof ik een soort Afrikaanse Wahrberg heb ontdekt …
Klik op de foto’s als je ze wat vergroot wilt zien.
Koen Schyvens 