De Chinees

Tags

Afrika, Boeken, China, E-boek, E-reader, Henning Mankell, Lezen, Mozambique, Thriller, Vakantie, Zweden

Een dikke pil. Bijna vijfhonderd bladzijden. Een thriller van succes-auteur Henning Mankell. Het boek staat al een paar jaar op mijn Mozambikaanse boekenplank. Ik stelde steeds uit om erin te beginnen. Te zwaar om in bed te lezen. En toen kwam ik dit boek als digitaal koopje tegen. En omdat ik een beetje in de ‘vakantie-modus’ sta, begon ik aan dit boek. Drie dagen later is het uitgelezen. Tijd voor een korte recensie.

De Chinees – Henning Mankell

“In januari 2006 vindt de politie van het Zweedse dorp Hesjövallen achttien mensen die op beestachtige manier zijn vermoord. Birgitta Roslin, rechter in Helsingborg, is met stomheid geslagen want bijna alle slachtoffers zijn verwanten van haar. Omdat haar huisarts haar twee weken ziekteverlof voorschrijft, reist ze naar het noorden en vindt in het huis van een slachtoffer een dagboek van een verre verwant uit de negentiende eeuw. En dan schakelt het boek naar een tweede verhaal. In Nevada (USA) wordt in de 19e eeuw een spoorweg aangelegd. Scandinavische opzichters, Chinese en Afrikaanse dwangarbeiders. En voor de derde maal beginnen we aan een nieuw hoofdstuk (verhaal). In hedendaags China. Een moderne, corrupte TaiPan leest in zijn familie-dagboek. Als lezer weet je al gauw dat er verbanden zijn tussen de drie verhalen.” 

Ik vind het een goed boek. Maar geen topper. Teveel, te uitgebreide zijwegen. Maar ook lijntjes die niet zijn uitgewerkt of afgerond. Het is alsof Mankell het principe ‘Kill your darlings’ vergeten is. Natuurlijk voegt hij er geschiedenis en politiek aan toe. We weten dat hij een sociaal geëngageerd schrijver is (was). Met een zwak voor Afrika.

Raad ik dit boek aan? Ja, maar je moet wel een doorbijter zijn en van historische, sociale en politieke ontwikkelingen houden. Wat weten wij over China en hoe Chinezen denken? Hoe werkt de Chinese politiek en waarom zijn er zoveel Chinezen in Afrika? Hoe verhoudt kapitalisme en communisme zich met elkaar in het post-Mao-tijdperk? Interessante vragen die ik ook regelmatig stel want ook de grote infrastructurele werken in Mozambique worden door Chinezen uitgevoerd.

Cartoon © Zapiro

Duizend vragen aan mezelf (12)

Tags

1000 vragen, Familie, Hond, Ine, Isabel, Johannes Vermeer, Labrador, Lezen, Martin Luther King, The Lion King, Wyns

Laat ik weer eens tijd nemen om de volgende veertien vragen te beantwoorden.

155. Hoeveel boeken lees je per jaar?

Ik denk dat ik gemiddeld dertig tot veertig boeken per jaar lees. Een beetje afhankelijk van vrije tijd. En of het dikke of dunne boeken zijn. Ik hou een lijstje bij van wat ik heb gelezen. Onlangs gelezen.

156. Google je jezelf?

Ja, dat heb ik wel eens gedaan. Dat doen we allemaal toch wel een keertje, ja toch? Maar dat is al heel wat jaartjes geleden. Ik weet dat ik dan allerlei verwijzingen krijg naar dit weblog, mijn Facebook-pagina en de theaterproducties waar ik aan meewerk.

157. Welke historische gebeurtenis had je graag met eigen ogen gezien?

Dat is een mooie vraag. Maar ik heb er niet een twee drie een antwoord op. Even nadenken. Ik houd het op de beroemde rede ‘I have a dream’ die Martin Luther King hield in Washington bij het Lincoln Memorial. Veel historische gebeurtenissen zijn zo gewelddadig en om daar bij te willen zijn … nou nee, dank je. Een goede tweede is de eerste publieke wandeling van Nelson Mandela na zijn vrijlating. Of het vallen van de Berlijnse Muur. En even meekijken als Johannes Vermeer aan het schilderen is … daar zou ik ook wel bij geweest willen zijn.

Allegorie van de Schilderkunst – Johannes Vermeer

158. Zou je met je vriendinnen kunnen samenwonen?

Aan zo’n vraag merk je onmiddellijk dat dit vragenlijstje uit Flow – een damesblad – komt. Laat ik de vraag algemener beantwoorden of ‘ik met vrienden kan samenwonen’. Ja dat kan ik. Dat hebben we tien jaar gedaan in onze Friese periode in Boelenslaan en Wyns. Met twee gezinnen in één huis. Prettig en praktisch. Met veel plezier gedaan. Of ik het vandaag nog zou kunnen? Ja, kunnen wel maar of ik het nog zou willen is een heel andere vraag. In Mozambique houd ik het wel voor mogelijk maar dan voor korte tijd om een vriend of familielid te helpen.

159. Praat je tegen voorwerpen?

Nee, ik denk het niet. Hooguit tegen een stoelpoot, een hoek van de tafel, een kastje of een doos waar ik me aan stoot. En of je mijn vervloeking dan praten kunt noemen … ik dacht het niet!

160. Wat is je grootste tekortkoming?

Oei, wordt dit een openbare bekentenis? Mijn grootste tekortkoming is ‘uitstellen’. En nu verwachten jullie natuurlijk een woordje uitleg. Jammer dan, dat stel ik nog even uit.

161. Ben je een honden- of kattenmens?

Ik heb geen hond en ook geen kat. In Mozambique hebben we twee schildpadden – een huwelijkscadeau. Vroeger thuis hadden we een tijdje een poes. Ik had daar niet zoveel mee. In Friesland hadden onze huisgenoten katten en honden. Hun labradors vond ik prima gezelschap. Ik ben dus een hondenmens. De kippen en schapen hoorden bij het leven op de boerderij. Maar ik heb er altijd voor gezorgd dat wij geen huisdieren hadden. Teveel gedoe. Zeker omdat we graag op reis en vakantie gaan, lange weekends weg. Naar festivals, naar de film, naar theatervoorstellingen … en als je dan steeds je buren moet lastig vallen om voor de hond of kat te zorgen … nee, daar was ik principieel op tegen.

162. Hoe laat je merken dat je iemand aardig vindt?

Gewoon door zelf aardig te zijn tegen anderen. En wat je geeft krijg je meestal ook terug. Een praatje, soms een compliment. Interesse tonen. Als deze vraag gaat over ‘een stapje verder gaan’ – iemand aardig vinden omdat er misschien een liefdesrelatie in kan zitten – dan is het antwoord natuurlijk uitgebreider. Maar dat wordt hier niet gevraagd. Nee toch?

163. Met welke reden eet je?

Hahaha. Omdat ik het lekker vind natuurlijk. Wist je dat het woordje ‘lekker’ een van de weinige Nederlandse woorden is die Isabel heeft toegevoegd aan haar eigen woordenschat?

164. Dans je voor de spiegel?

Nee, niet echt. Ik moet natuurlijk ja antwoorden want ik repeteer vaak in ruimtes waar een spiegelwand is en dan dans ik ook wel eens. En tijdens mijn opleiding tot drama-docent stond ik ook met enige regelmaat dansend voor de spiegel. Laat ik het liever ‘bewegen’ noemen. Maar thuis voor de spiegel zul je mij niet dansend aantreffen. Mocht Isabel het me vragen dan zou ik eerst weigeren en later beschroomd wat pasjes zetten … Don’t tell her.

Op onze bruiloft

In de twaalf jaar dat ik aan het werk was in Afrika ben ik ontzettend vaak de dansvloer opgetrokken door onze jongeren. Een traditie op het eind van een voorstelling. Het publiek wordt gevraagd om mee te dansen. En ik was vaak de eerste die werd gevraagd. En dat heb ik nooit geweigerd en op onze bruiloft vonden een paar vrienden het nodig om me een spoedcursus te geven. Zie foto. Lachen … vooral voor alle aanwezigen.

165. Waarin ben jij anders dan andere mensen?

Ik ben niet heel veel anders dan anderen. Alles wat ik hier antwoord zal ook opgaan voor heel veel andere mensen. Ik ben nauwelijks materialistisch. Ik geef geen bal om auto’s. Ja, ze moeten rijden, dat wel. Ik hou van het onbekende. Ik hoef niet te weten waar ik vanavond slaap als we op reis zijn. Ik heb een grote fantasie en een goed ontwikkeld associatie-vermogen. Ik hou van multi-culti. Ik hou van een zwarte vrouw.

166. Welke jeugdfilm zou je kinderen aanraden?

Ik heb geen flauw idee. Ik ben al lang uit dit genre films gegroeid. Als ik een familiefilm kan noemen is dat “The Lion King” (De Leeuwenkoning). Een verhaal over familie, traditie, trouw en verraad, vriendschap, leven met verantwoordelijkheid in een hechte gemeenschap. Natuurlijk noem ik deze film omdat ik pas vorige week met Olivia – mijn oudste kleindochter – naar de musical ‘The Lion King’ ben geweest in Scheveningen. Een groot succes. Voor ons beiden.

Met Bompa naar The Lion King

167. Blijf je tot het laatst op feestjes?

Ja, dat gebeurt wel eens. Ik ben eerder een plakker dan een vroeg-vertrekker. In Mozambique is dat anders. Dan ben ik meestal de BOB en dan wordt het al gauw vervelend als dronken mensen tegen je aanlullen in onverstaanbaar Portugees en niet willen begrijpen dat ik niet meer wil drinken omdat ik nog moet auto rijden. Dan wil ik graag naar huis. Het is dan een hele kunst om Isabel wel zo ver te krijgen dat ze mee gaat …

167. Welk nummer heb je de laatste tijd grijsgedraaid?

Geen. Ik ben niet zo’n grijsdraaier. Dat was meer iets van Ine. En dan sloot ik me daar graag bij aan. De albums van Adele krijgen al wel een licht-grijze kleur, met dank aan Isabel. Ik luister veel naar muziek maar meestal naar mijn iPod of iTunes op de shuffle-stand. Of naar Classic FM.

In de serie 1000 VRAGEN AAN MEZELF

Lezen in de trein

Tags

Anne de Vries, Bartje, Braille, Lezen, Muziek, Partituur, Trein, Vervoer

Van het ene komt het andere. Gisteren schreef ik over de trein. Daar is veel meer over te schrijven dan dat ene stukje. In de trein lees ik. Ik denk dat veel mensen dat doen. Zeker in de ochtenduren wordt de gratis metro-krant door velen gelezen. Een nieuwe activiteit op de trein is ingegeven door de smartphone. Spelletje spelen, berichtjes sturen, filmpje kijken. Ik heb het idee dat het lang en luidruchtig met elkaar bellen wat is afgenomen.

Als ik iets wil schrijven over ‘lezen in de trein’ moet ik natuurlijk beginnen met het verhaal van mijn ouders (zaliger). Zij hebben elkaar ontmoet op de trein. Zittend in hetzelfde coupe en je raadt het al … lezend. In hetzelfde boek. ‘Bartje’ van Anne de Vries. Ze raakten aan de praat en meer dan zestig jaar later schrijft hun oudste zoon dit stukje.

De eerste jaren nadat we vanuit Friesland in West Brabant zijn gaan wonen, ben ik nog heel vaak op en neer gependeld tussen Leeuwarden en Bergen op Zoom. Met de trein. Op een van deze reizen ontmoette ik twee medereizigers die zaten te lezen. Meestal werp ik een stiekeme blik op hun boek. Heel soms begin ik dan een gesprekje. Ook die dag sprak ik mijn lezende mede-reiziger aan. De eerste was een blinde man. Hij kwam tegenover me zitten en haalde een braille-tijdschrift uit zijn tas. En begon te lezen. Uiteraard met zijn vingers. Ik keek gefascineerd toe.

Braille tijdschrift

Ik kon het niet laten en sprak hem aan. Ik zei dat ik niet wist dat er ook braille tijdschriften bestaan. Boeken dat wist ik wel. We hadden een kort gesprek, volgens mij stapte hij uit in Zwolle. Het laatste moment gaf hij mij dat tijdschrift. Hij had het uit. Ik heb het jaren bewaard en waarschijnlijk ligt het nog wel ergens achter op een plank.

Geen uur later komt er een andere man naast me zitten en hij haalt ook een boek uit zijn koffertje. En hij begint te lezen. In een dik boek met noten. Het boek van een dirigent.

Partituur van een dirigent

En opnieuw kijk ik met open mond naar deze lezende man. Voor de tweede keer op dezelfde trein, op dezelfde dag zit ik naast een lezende man maar ik kan hun boeken niet lezen. Geen woord, geen letter. En ook deze man wordt door mij aangesproken. Wat dacht je anders? “Hoort U wat U leest?” is mijn eerste, voorzichtige vraag. “Ja”. Ik schud mijn hoofd en zeg dat ik het fascinerend vind en dat ik enigszins jaloers ben. En ik vertel hem over de ontmoeting met de blinde man. Wat ik kan bewijzen met het braille-tijdschrift. We hebben een praatje gemaakt dat ik me niet meer herinner. Even later stapt ook hij uit.

Wat ik zelf zat te lezen die dag weet ik niet meer. Van sommige boeken weet ik nog wel waar ik ze heb gelezen. Herinneringen aan een boek gekoppeld aan een vakantie-plek. Zo herinner ik me dat ik ‘Zout op mijn huid’ (Benoite Groult) en ‘Ver heen’ (Piet Kuiper) heb gelezen op de trein van Leeuwarden naar Boechout. En beide keren was het boek uit op mijn eindbestemming. ‘De Schaduw van de Wind’ (Carlos Ruiz Zafón) las ik op de Transsiberië Express.

In de serie LEZEN en VERVOER

Trein

Tags

Afrika, Beijing, Boeken, Bompa, Harlingen, Lezen, Märklin, Moskou, Thalys, Transsiberie Express, Trein, Wales

Alweer bijna tien dagen geleden dat ik iets schreef op mijn weblog. Heb ik geen inspiratie? Heb ik niets te vertellen? Nou nee. Het komt er gewoon niet van. In Mozambique krijg ik meerdere malen per dag een ‘klik’ in mijn hoofd … klik – alweer een mogelijk onderwerp. In Nederland gebeurt dat wat minder. Omdat ik me er minder voor openstel of omdat ik wat minder verwonderd ben om bijzondere zaken te zien. En wie zit nu te wachten op mijn bespiegelingen op het dagelijkse leven in de Lage Landen? Iets over de kabinetsformatie? Over kleindochter Carmen die vandaag vijf jaar wordt? Ik zou iets kunnen schrijven over voetbal. Over mijn bijna voetbal-desinteresse de laatste weken. Of over Tom Dumoulin? Prachtige overwinning trouwens in een spectaculaire Giro. Moet ik meer schrijven over de theaterproducties waar ik bij betrokken ben? Dat komt nog wel.

Laat ik maar aan een nieuw thema beginnen. Vervoer. Dat klinkt saai maar ik ga wat stukjes schrijven over: de trein, de fiets, de auto, het vliegtuig. Niet noodzakelijk in deze volgorde en niet dagelijks. Vandaag over de trein. Ik en de trein. Laat ik eerst vertellen waar deze ‘klik’ vandaan komt. Met enige regelmaat plof ik thuis neer op de bank. Televisie gaat aan en ik zap en ik zap en ik zap nog meer. En dan beland ik soms bij de EO. Deze omroep brengt al jaren de serie ‘Rail Away’. Over treinen en mooie treinroutes. En dan blijf ik altijd hangen. Een beetje meereizen met de trein vanop de bank. Wegdromen naar mooie bestemmingen op het ritme van het spoor. De liefde voor treinen is er met de paplepel ingegoten. Mijn grootvader (Den Bompa) werkte zijn hele leven bij ‘Den IJzeren Weg’. Elk jaar bracht Sinterklaas nieuwe onderdelen – locomotieven, wagons, sporen, wissels – voor onze Märklin treinen.

Ik heb – op een korte periode na – nooit dagelijks met de trein gereisd. Toch zit ik best vaak in de trein. Op weg naar een werkafspraak. Of op weg naar een voorstelling of een museum. Een boek en de krant gaan mee. Een beetje lezen en dan wegdoezelen. Af en toe een praatje maken met een toevallige medereiziger en tegenwoordig kan ik online gaan met free wifi in de trein. Ik heb een aantal grotere treinreizen gemaakt. Niet heel veel. Ik zou er best meer willen maken. De eerste internationale treinreizen waren van Boechout (in Vlaanderen) naar Harlingen Haven (Nederland).

Trein naar Harlingen Haven

Op weg naar Terschelling. Die reis heb ik vaak gemaakt. In beide richtingen. In de 70’er jaren moest de machinist nog uitstappen bij de overweg tussen het station van Harlingen en het station van de haven. Hij bediende dan handmatig de slagbomen. Ook herinner ik me de trein-reizen met de Ziekenkas (CM). Van Antwerpen Oost naar Zwitserland. Melchtal (met de 14-jarigen – ik was 13) en naar Glüringen. Met speciale treinen vol kinderen. Vertrek in de namiddag en de volgende morgen wakker worden in Zwitserland. Heel speciaal.

Later volgde de eerste rit door de Kanaaltunnel met de Eurostar. En de eerste keer met de Thalys naar Parijs. Een treinreis naar Milaan met de (voetbal)vrienden. Treinen in Wales en Engeland. Met de trein naar Keulen. Met de trein in ruim acht uur van Bangkok naar Sisaket in Thailand. Van New York naar Philadelphia. Met de trein naar Pisa en Firenze. En in 2009 de hoogmis van het treinen: De Trans Siberië Express.

Zomer 2009

Ik heb er al vaker over geschreven. In vijf dagen (en nachten) van Moskou naar Irkoetsk in Siberië. Daarna overstappen op de Trans Mongolië Express. Van Irkoetsk naar Ulan Bator. En tenslotte de Trans Mantsjoerije Express van Ulan Bator naar Beijing. Een schitterende reis. Ik vond het heerlijk. En tegelijkertijd ook saai want de eerste drie – bijna vier dagen – zie je niets behalve bomen. Geen weidse vergezichten. Geen spectaculaire bruggen over kronkelende rivieren. Nee, de bomen beletten alle uitzicht. Het doorkruisen van het Oeralgebergte gebeurde jammer genoeg in de nacht. En toch vond ik deze treinreis geweldig. Het eindeloze ritme van kedeng kedeng kedeng brengt je in een andere gemoed-toestand. Ik deelde mijn coupe met een Russische moeder en haar dochtertje en een Nederlandse vrouw. Ik vergelijk deze treinreis als het verblijf op een camping. De eerste dag verken je enkel je eigen camping-veldje. Een wandeling naar de wc / douche of naar de samowar. Een praatje met je buren. Dat is genoeg. De volgende dag maak je een grotere wandeling. Je ontdekt de andere veldjes (wagons) en de restauratiewagen. En elke drie of vier uur maakt de trein een stop op een groot, tussengelegen station. Op de informatieborden kun je lezen hoe lang de trein halt houdt. Meestal tussen de 8 en 15 minuten. Ik haastte me dan meestal naar het plein voor het station. Even iets opsnuiven van de stad. En dan weer terug naar het perron. Wat fruit kopen of een pak koekjes. De plaatselijke bevolking staat bij aankomst al klaar op het perron met handkarren vol lekkers.

Verkoop op de perrons

En daar gaan we weer. Op weg naar het oosten. Elke dag een tijdszone verder. Elke dag heeft daardoor maar 23 uur.

Ik vond het heerlijk. Mooie en bijzondere ontmoetingen met medereizigers. Veel gelezen. Me overgeven aan het ritme van de trein. Het is zoveel meer dan de simpele verplaatsing van A naar B zoals je dat met een vliegtuig wel doet. En terwijl ik dit zit te schrijven, krijg ik zin om weer een (grote) treinreis te maken. Iets voor volgend jaar … In Mozambique zijn de mogelijkheden beperkt. Je kunt met de trein van Maputo of Komatipoort naar Kaapstad. Of van Livingstone (Zambia) naar Dar es Salaam (Tanzania) …

Trein routes zuidelijk Afrika

In de serie: VERVOER

De ondergrondse spoorweg

Tags

Boeken, Colson Whitehead, De ondergrondse spoorweg, Gulliver, Lezen, Slavernij

Het is alweer even geleden dat ik iets over een boek heb geschreven. Niet omdat ik niet lees. Integendeel. Maar ik schrijf er niet vaak over. Nu wel. Omdat ik weer een bijzonder boek kan toevoegen aan mijn *****vijf-sterren-lijstje. Kortom: een aanrader. Benieuwd welke boeken daar nog meer staan? Klik HIER.

Colson Whitehead – De ondergrondse spoorweg

“Omstreeks 1850. Cora is een jonge slavin op een katoenplantage in Georgia. Haar helse leven staat op het punt om nog erger te worden: de wrede eigenaar heeft zijn oog op haar laten vallen. Ze besluit om te vluchten en met hulp van de Ondergrondse Spoorweg – een clandestien netwerk van anti-slavernij-activisten – begint ze een lange, huiveringwekkende reis door de zuidelijke staten van Amerika richting het vrije Noorden, met een fanatieke slaven-jager op haar hielen.”

Al heel snel kruipt het verhaal – het boek – onder m’n huid. Zo zeg je dat toch? Al snel besef ik dat dit een boek is dat ik lang zal blijven onthouden. Dat in tegenstelling met de meeste thrillers die ik lees. Natuurlijk is het niet voor het eerst dat ik iets lees (of zie) over het slavernij-verleden. In dit geval in de Verenigde Staten. Het verhaal van Cora is verzonnen – enkel gebaseerd op een historisch opsporingsbericht. Er staan er meerdere in dit boek. Grotendeels volgen we het verhaal – de vlucht naar de vrijheid – van Cora. Andere hoofdstukjes vertellen in het kort iets over de andere personages uit het boek. Meestal niet chronologisch. Samen vormen ze een bijzonder verhaal. Niet helemaal historisch / realistisch maar dat is juist de kracht van dit boek. Niet ‘Alice in Wonderland’ maar ‘Cora in Slavernij-land’.

Ruw. Vaak ongepolijst. Bij een film zou ik geregeld mijn ogen even dichtknijpen. Of mijn oren. “In North Carolina bestaat het zwarte ras niet, behalve bungelend aan een touw.” Maar ik blijf verder lezen.

Ik citeer een stukje uit de VPRO-recensie van Dirk-Jan Arensman. “Wat volgt is een literaire achtbaanrit, waarin de feiten van het Amerikaanse slavernij-verleden met de wilde vlucht van Whiteheads verbeelding versmelten tot een zinderende, allegorische avonturenroman. Want eenmaal in die trein gestapt, krijgt Cora niet alleen te maken met de slavenjager Ridgeway – een geweldige schurkenfiguur die haar moeder ooit door zijn vingers zag glippen, en nu des te fanatieker de achtervolging op haar inzet.” 

De schrijver verwijst in het boek naar ‘Gulliver’s Reizen’. Zo voelt het ook aan. Cora komt op haar reis in bizarre situaties terecht. Een ‘Anne Frank achtig’ verblijf op een zolder. Medische experimenten. Tentoongesteld worden in een museum. Ku Klux Klan bijeenkomsten. Ik ga hier niet alles vertellen … Er blijft steeds de hoop dat het Cora zal lukken om te ontkomen. Haar verleden achter zich te laten. Wilskrachtig, leergierig en met een groot doorzettingsvermogen. 

Meer over BOEKEN

De eerste vijf zinnen

Tags

Adriaan van Dis, Boeken, Boekenweek, Boekenweekgeschenk, Herman Koch, Hilary Mantel, Jaap Robben, Jonny Steinberg, Kees van Beijnum, Lezen, Mano Bouzamour, Tommy Wieringa

Het is weer Boekenweek. Dat is de liefhebber natuurlijk niet ontgaan. Meer dan gebruikelijk is er aandacht voor boeken en lezen. Ik lees het hele jaar rond. Niet elke dag evenveel maar wel dagelijks. En ik heb weer wat nieuwe boeken aangeschaft. Zes en één cadeautje. Vaak naar aanleiding wat ik de afgelopen week hoorde, zag of las. Ik geef het toe. Ik ben gevoelig voor reclame of misschien moet ik zeggen voor lovende woorden cq boekpromotie. Ik heb nostalgisch zitten genieten van Adriaan van Dis en urenlang zitten praten met vrienden over mooie boeken.

Ik kopieer de eerste vijf zinnen van de boeken die ik klaar heb staan om te lezen. En op het eind vermeld ik de titel en auteur van al die boeken. In willekeurige volgorde. Kun jij ze aan elkaar koppelen. Nee, geen prijsvraag – gewoon mijn manier om mijn stukje vandaag te vullen. Veel leesplezier.

Boek 1. “Wanneer Asad zijn kinderjaren beschrijft, is er voor hem eigenlijk maar één plaats om te beginnen. Het was vroeg in de ochtend, hij weet niet welke dag, maar het was in 1991, in januari. Dit weet hij dankzij het collectieve geheugen. Iedereen in Mogadishu kent, de hoofdstad van Somalië, weet wat er die maand is gebeurd. Hij denkt dat hij toen acht was. Of hij daarvoor wist dat hij Daarood was en dat anderen dat niet waren, is nu niet meer te achterhalen, maar één ding is zeker: die dag kwam hij erachter.”

Boek 2. “Moeder Maria vol genade, ik ben aangenomen op het Hervormd Lyceum Zuid, godverdomme hé. Mijn broer en ik liepen vrolijk tussen rokende jongelui het bordes af van de school waar ik net een kennismakingsgesprek had gehad. Omdat ik van mijn zwakzinnige basisschooljuf een vmbo-advies had gekregen terwijl de Cito-uitslag mij tot het vwo verhief, moest ik met een van mijn ouders op gesprek komen. Aan de hand daarvan zou er worden gekeken of ik wel of niet geschikt was voor het lyceum. Zoals gewoonlijk bij schoolgesprekken ging mijn broer mee.”

Boek 3. “In mijn tong jeukten mieren, mijn voeten waren zwaar. Ik stond in mijn zwembroek en met de handdoek om mijn schouders bij de achterdeur. Mama was de keuken binnengekomen, maar had me nog niet aangekeken. ‘Daar ben je’, zei ze alleen en ze tilde het deksel van de pan. Met een pollepel schepte ze eerst mijn soepkom vol, daarna de hare.”

Boek 4. “Vijf maanden nadat ze voor het eerst een paar oude sportschoenen aantrok, kan het Beatrijs nog steeds verbazen dat zij het werkelijk is die over het kaarsrechte voetpad aan de rand van de stad rent. Waar de weilanden eindigen staan de dorpse huisjes, daarachter de flatgebouwen waar de meesten wonen. Ranke populieren, rijen straatlantaarns die als waterige penseelstreken in de verte bij de viaducten van de ringweg oplossen. Ze hijgt en blaast en zweet. Haar dijen schuren langs elkaar.”

Boek 5. “De meisjes op het bovendek vegen hun haren uit hun gezicht. Aan weerszijden van de zeestraat de nevelige blauwe bergketens. De plaatsen waar je nooit zult komen, het leven daar. Ilhams ogen dwalen over het Rifgebergte, het land dat ze achter zich laten. Waarom zijn ze zo lang in Rabat gebleven?”

Boek 6. “‘Opstaan’. Geveld, verdwaasd, zwijgend: hij is gevallen, languit neergeklapt op de kasseien van de binnenplaats. Zijn hoofd is opzij gedraaid, zijn ogen zijn op het hek gericht, alsof er hulp te verwachten valt. Eén goedgeplaatste klap zou nu zijn dood betekenen. Bloed uit de jaap op zijn hoofd – het resultaat van zijn vaders eerste inspanningen – druipt over zijn gezicht, en zijn linkeroog zit dicht, maar als hij moeite doet, kan hij vanuit zijn rechterooghoek zien dat het stikwerk van zijn vaders laars rafelt.”

De titels en de auteurs. In willekeurige volgorde. Wolf Hall – Hilary Mantel, Het mooie seizoen – Kees van Beijnum, De belofte van Pisa – Mano Bouzamour, De dood van Murat Indrissi – Tommy Wieringa, Birk – Jaap Robben, Een man van goede hoop – Jonny Steinberg. Kunnen jullie de fragmenten en de boektitels aan elkaar koppelen?

En omdat ik het boekenweek-geschenk – Makkelijk leven – Herman Koch – er gratis bij kreeg, eindig ik met de eerste vijf zinnen uit dat boekje.

Boek 7. “Ik schrijf zelfhulpboeken. Ik denk dat u mij wel kent. Van mijn succesvolste boek, Makkelijk leven, zijn wereldwijd meer dan veertig miljoen exemplaren verkocht. Is het succes mij naar het hoofd gestegen? Ja en nee.”

En tenslotte … welk fragment is het meest uitnodigend om verder te lezen? Ik ben benieuwd.

Een boek en een film

Tags

Boeken, Chocolat, De Officier, Dreyfus, Film, Koken, Lasse Hallström, Lezen, Robert Harris, The Hundred Foot Journey

Tweemaal goed gekozen. Het boek dat ik deze week las heb ik ****1/2 ster gegeven. En ook de film die ik onlangs zag, scoort een hoog cijfer. Het boek en de film hebben niets met elkaar te maken. Zuiver toevallig las ik het boek (uit 2014) en keek ik de film (ook uit 2014) in dezelfde week. Ik heb het over ‘De Officier’ (Robert Harris) en ‘The hundred foot journey’.

Foto uit de film “The Hundred Foot Journey”

Heb je de film ‘Chocolat’ ooit gezien en zat je te watertanden. Ik wel. En dezelfde regisseur – Lasse Hallström – heeft nu – oa in opdracht van Ophrah Winfrey en Steven Spielberg – ‘The Hundred Foot Journey’ geregisseerd. Een beetje hetzelfde concept als in Chocolat. Buitenstaanders komen een klein Frans dorp binnen en veroorzaken een onbedoeld conflict met enkele bewoners. De Indische Kadam familie, onder leiding van Papa, is gevlucht uit India en vestigt zich uiteindelijk in Saint-Antonin-Noble-Val in het zuiden van Frankrijk. Hier openen ze het Indiaas restaurant Maison Mumbai recht tegenover Le Saule Pleureur, een klassiek Frans restaurant met één Michelin-ster. De eigenaresse – een mooie rol van Helen Mirren – is hier niet van gediend. Het protest begint. Zoon Hassan Kadam is een culinair genie. Hij tovert de heerlijkste gerechten op tafel – vaak met kruiden uit zijn geboorteland … Moet ik meer vertellen? Nee toch? Een aanrader – misschien een beetje zoetsappig – maar een feel good movie op zijn tijd vind ik heerlijk.

En dan het boek. ‘De Officier’. Het verhaal achter de Dreyfus-affaire. In januari 1895 wordt de joods-Franse officier Alfred Dreyfus voor het oog van een woedende menigte van zijn zwaard en rang ontdaan en veroordeeld tot levenslange opsluiting op Duivelseiland. Dreyfus is schuldig bevonden aan spionage voor de Duitse aartsvijand. Een van de toeschouwers is Georges Picquart, officier van de Franse inlichtingendienst. Hij stelt later als hoofd van de geheime dienst een onderzoek in naar de zaak-Dreyfus. Hij is niet pro Dreyfus maar wel pro eerlijke rechtspraak. En hij ontdekt gerommel met de bewijzen die zijn aangevoerd. Picquart ontdekt dat de werkelijke spion nog altijd in het Franse leger actief is. Hij zet een operatie op touw om hem in de val te lokken. Het resultaat hiervan is echter vele malen schokkender dan verwacht: een spoor van corruptie en leugens leidt tot in de hoogste regionen van het Franse leger en de regering. Maar zijn oversten kunnen zich geen nieuw Dreyfus-proces veroorloven. Zij liegen en manipuleren. Picquart wordt op een zijspoor gezet.

Ik heb het boek verslonden. Ik hou van geschiedenis en van goede thrillers. Hier gaan deze zaken hand in hand. Een aanrader en uitgeroepen door Vrij Nederland als het beste spannende boek van 2014. Ik ben het met ze eens.

De zomer van Kim Novak

Tags

Boeken, E-boek, Griet Op de Beeck, Håkan Nasser, Lezen, Zweden

Ik lees nog steeds, dagelijks. Met veel plezier. Niet meer kunnen lezen lijkt me een der gruwelen des levens. Mijn moeder heeft kilometers boeken gevreten. Ik denk dat er drie bibliotheken waren waar ze alles (wat haar boeide – en dat was veel) heeft gelezen. Sint Amands, Boechout en Midsland, Terschelling. Ik weet niet beter of ook ik was wel ergens te vinden met een boek. Ik schrijf hier zo af en toe over wat ik lees. Lang niet altijd. De laatste tijd lees ik wat meer werk-gerelateerd. Dan zijn andere tussendoortjes meer dan welkom. ‘De zomer van Kim Novak’ is zo’n boek(je).

De zomer van Kim Novak

“Twee veertienjarige vrienden, Erik en Edmund, pubers met het bijbehorende gedrag, taalgebruik en gevoelens, brengen samen de zomer van 1962 door in een vakantie- huisje aan een Zweeds meer. Ze roeien, zwemmen, lezen, roken, tekenen strips en maken fietstochtjes. Henry, de oudere broer van Erik, begint in het zomerhuis een relatie met Eric’s lerares Ewa, die sprekend op Kim Novak lijkt. De beide veertienjarige vrienden hebben ook zo hun gedachten en gevoelens voor de jonge, knappe vrouw. Ewa is echter verloofd met een beroemde, agressieve top-handballer en dan …”

Ik heb veel politie-thrillers van Håkan Nasser gelezen uit zijn verfilmde serie ‘Van Veeteren’. Met veel plezier. Dit is een heel ander verhaal. Ik heb er erg van genoten. Het is maar 165 bladzijden dik (of dun). Ik lees zelden achter-flap-teksten. Ook nu niet. Ik wist dus niet wat ik moest verwachten. Ik heb veel gelachen met Eric en zijn vriend en hun gedachten. Het boek deed me voortdurend denken aan de Vlaamse auteur Griet Op De Beeck. En dat is nogal wat want ik vind haar boeken geweldig. Ook van dit boek heb ik gesmuld. Is het een thriller? Ja, een beetje maar veel meer een fijne roman (vertelling) met een thriller-element dat pas na honderd pagina’s een wat prominentere plaats krijgt in het boek. Ik vind het een aanrader. Ik geef het ****1/2 ster en dat ik heel veel voor een spannend boek. Een aanrader als je van het genre houdt.

Service in Maputo

Tags

Auto, Lezen, Maputo, Mozambique, Nissan, Offerte, Radiator, X Trail, Zuid Afrika

Zin in een horror-verhaal? Verder lezen zou ik zeggen. Nee, geen verhaal met onthoofde zombies of veganistische skeletten. Of verdwaalde meisjes in het laboratorium van een gek. Nee, mijn poging om een grote service-beurt te laten uitvoeren in de lokale Nissan-garage. In Maputo, de hoofdstad van Mozambique.

Wij hebben een Nissan X-Trail, bouwjaar 2001. Er staat bijna 140.000 km op de teller als er tenminste niet mee geknoeid werd voor we de auto kochten in 2013. Precies een jaar geleden kreeg de auto een grote beurt in Durban (Zuid Afrika). Sindsdien twee keer de olie ververst en filters vernieuwd. Ruim een week geleden steeg plots de temperatuur. Ik kon niet onmiddellijk stoppen dus het duurde even voor ik bij een benzinepomp de radiator kon bijvullen. Een collega van Isabel heeft een gaatje dicht gelast (of geplamuurd). Ik wil dit toch laten nakijken en kies voor zekerheid en vakmanschap. Op naar de Nissan-garage (en hoofddealer) in Maputo. Op donderdag (vorige week) ga ik langs. Al mijn gegevens en die van de auto worden in de computer in gevoerd. Ze stellen voor om de auto te brengen op dinsdag om 7.30u. Ik ben er klokslag half acht – zoals afgesproken. Toen begon het lange wachten en aanschuiven. Om kwart over acht ben in aan de beurt. Opnieuw wordt alles gevraagd en genoteerd in de computer. Daarna worden de belangrijkste gegevens met een pen op een ander papier overgeschreven. Opdracht: servicebeurt horende bij 140.000 km, check de radiator, de automatische versnellingsbak, de remmen, de airco. Geen nieuwe banden. Daarna loopt een controleur met me mee naar onze auto. Vergelijk het met het ontvangen van een huurauto. Op een tekening worden alle krassen en deukjes aangemerkt. Vervolgens loopt hij een hele afvinklijst-lijst af. Gevarendriehoek – check, krik – check, twee gele hesjes – check. Enzovoort. Daarna worden alle bakjes binnenin de auto opengemaakt. Cd’s, een kabeltje, een paar muntjes, een pakje kauwgum, een sleutelhanger met mini-zaklamp … alles moet verwijderd worden. “Waarom?” is natuurlijk de vraag. Omdat ze hun personeel niet vertrouwen? Zucht. Bij de receptie moet ik zesmaal mijn handtekening zetten. Ik begin er niet aan om dat allemaal te lezen. Ik word gebeld als hij klaar is. Op de valreep wordt me verteld dat het mogelijk niet vandaag zal zijn. Enfin, ze bellen me.

Ik blijf in de stad, ruim 25 km vanwaar we wonen. Ik heb mijn boek en de laptop bij. Dat wordt een dagje werken op verschillende terrassen. Om vijf uur rij ik met Isabel terug naar huis. Ik ben niet gebeld.

MotorCare Nissan – Maputo

De volgende dag blijf ik thuis werken en verwacht een telefoontje. Niets van dat alles. Om half vijf op woensdag bel ik zelf de garage. Ik word vier of vijfmaal doorverbonden voor ik de juiste persoon te pakken heb. Hij spreekt Engels, dat maakt het wat gemakkelijker. “Ze zijn er nog mee bezig” is een korte samenvatting. Natuurlijk is mijn vraag: “Waarmee?” Met de check die ik heb gevraagd. Waarom duurt dat twee volle werkdagen en waarom ben ik niet gebeld? Nooit in mijn ruim 42 jaren als auto-eigenaar duurde een beurt langer dan een dag. Tja, er waren andere prioriteiten. Hij belooft me morgen om 9 uur terug te bellen. Ik krijg voorrang. De auto dan toch.

Het is donderdag. Ik ga mee naar de stad en installeer me weer op een terras, dit keer  tegenover Isabels kantoor – met boek en laptop. Zij brengt me naar de garage als de auto klaar is. Het is iets voor twaalven. Ik ben nog niet gebeld. Ik bel zelf maar kom er niet doorheen. Isabel schakelt een collega in die iemand kent bij Nissan. Ze zijn er nog mee bezig maar de offerte wordt zo meteen gemaild. “Don’t worry”. Offerte? Zucht. Ik begin nu toch heel erg te twijfelen. Maar wonder boven wonder kan Isabel een offerte uitprinten. Hou je vast: omgerekend bijna 3000 euro. Help. Dan toch enige opluchting dat het maar een offerte is en nog geen rekening. Ik ga persoonlijk overleggen bij Nissan en uitleg vragen. Ik sta voor een gesloten deur. Lunchpauze. Ik wacht vijfenveertig minuten. Lang leve mijn e-reader.

Ik wacht. Eindelijk word ik vriendelijk te woord gestaan. Veel excuses dat ze me niet gebeld hebben. De ene geeft daarvan de schuld aan een ander. Graag een woordje uitleg over de offerte. Het komt erop neer dat er veel onderdelen moeten vervangen worden. Plus de gewone service-beurt. Dat zijn 18 werkuren. Dat lijkt me schromelijk overdreven, maar enfin. Ik moet vooraf betalen als ik wil dat ze deze reparatie uitvoeren. Ik krijg alle bankgegevens. Ik sputter tegen. “Wat betekenen die sterretjes voor deze vijf onderdelen?” “Die onderdelen zijn niet in voorraad. En moeten besteld worden in Zuid Afrika.”

En nu gaan de alarmbellen pas echt rinkelen. Met een verwrongen smile zeg ik: “Dat kan dus weken duren.” En even vriendelijk wordt er geantwoord: “Ja mijnheer. Ten eerste gaat de onderdelen-fabriek pas aanstaande maandag open wegens zomervakantie in Zuid Afrika.. Dan moeten zij alle bestellingen afhandelen voor heel Zuid Afrika, Namibië, Botswana, Zimbabwe, Swaziland, Lesoutho en Mozambique. Gemiddeld blijven de vrachtwagens een paar dagen staan bij de grens ivm allerlei papierwerk en controles. En dan is het maar de vraag of alle (vijf) onderdelen geleverd worden bij het eerste transport. Kortom, het kan weken duren. En als ik niet vooraf betaal worden die onderdelen niet besteld.”

Wat te doen? Ik heb niet zoveel geld op mijn Mozambikaanse rekening. Ik vraag of ik de auto mee naar huis kan nemen en een paar dagen nadenk. Dat kan. De offerte moet dan waarschijnlijk opnieuw gemaakt worden want de prijzen veranderen dagelijks ivm de schommelende wisselkoers tussen Metacal en Rand. “Kom ik thuis?” “Ja, geen probleem maar rij geen grote afstanden.” “Naar Nelspruit?” “Nee, niet doen. Dat is te ver.”

Ik moet langs de receptie om het diagnose-rapport te betalen. Zucht. Dat duurt een uur. Langs drie verschillende recepties en even zoveel mannetjes en een kassa. Ruim 150 euro armer en ik krijg geen rapport. Dat staat in de offerte zeggen ze. Tenslotte moet ik weer met een mannetje alle deuken en krassen bekijken en krijg eindelijk de sleutel en een papier om het terrein te verlaten. Het is ondertussen drie uur in de namiddag. Om vier uur ben ik thuis. Drie dagen later. 150 euro minder in de pocket en nog steeds een auto met problemen.

Ik ga toch maar een mannetje zoeken via via die de auto kan fixen voor een paar honderd euro. Ik zal hem het rapport anex offerte van Nissan laten zien maar dan zonder de bedragen en de werkuren. Hij zou maar op het idee komen om … Prettig Weekend.

Nog even een nawoord. Ik publiceerde dit stukje vanochtend. Ik werd daarnet door en vriendelijke dame gebeld. Een lang verhaal in het Portugees. Het komt erop neer dat zij een klant-tevredenheids-onderzoek wilt maken. Een telefonische mini-enquete over de MotorCare Nissan Service. Ik versta tot nu toe alles. Dan volgt de eerste vraag hoe ik de service heb ervaren. Ik antwoord: Slecht. Ik hoor ze schrikken. Waarom is haar vraag. Ik antwoord haar dat drie dagen wachten op een telefoontje wel heel lang is, zeker in het perspectief dat ik al een week eerder een afspraak maakte. Tuut tuut tuut. Ze verbreekt de verbinding. Hahaha. Negatieve reacties worden niet geapprecieerd.

Ilha de Goa

Tags

Boeken, Djoser, Ets, Ilha de Goa, Ilha de Moçambique, Lezen, Mozambique, Reizen, Rolf Weijburg

Ilha de Goa – © Rolf Weijburg – Kleurenets 35cm x 50 cm

In de zestiende eeuw was er veel scheepvaartverkeer tussen Ilha de Moçambique en de stad Goa in India die toen beiden Portugees waren. Het kleine eilandje voor de kust van Ilha de Moçambique lag precies op de koers die moest worden aangehouden om naar Goa te varen en heeft zijn naam daaraan te danken. De vuurtorenwachter woont er al 17 jaar. We lopen de trappen op naar de top vanwaar het uitzicht fenomenaal is: Ilha de Moçambique, de Afrikaanse kustlijn verderop, en een zee vol witte zeilen. “Heeft u zelf ook een boot?” Schouderophalend tuurt de man naar de horizon. “Wat moet ik daar nu mee. Ik zit hier goed, hoef helemaal niet van m’n eiland af. En mocht er ooit iets zijn …” Met een weids gebaar laat hij zijn vinger over de horizon glijden. “Kijk eens hoeveel boten er zijn om me te helpen!”

Bovenstaande afbeelding / ets en de tekst zijn van Rolf Weijburg. Ik heb nummer 9/10 van deze ets. Hij hangt boven ons bed in Mozambique.

Deze ets staat ook in het boek: L’AFRIQUE PÉRIPHÉRIQUE – Een Atlas van de eilanden rond Afrika. Het derde deel gaat over de eilanden langs de Oost Afrikaanse kust. Het boek bevat niet enkel prachtige tekeningen (etsen) maar ook foto’s en een heleboel reisverhalen. Rolf is een wereldreiziger en hij doet verslag van zijn reizen middels tekeningen, kaarten en aanstekelijke verhalen. En eens in de zoveel jaar verschijnt er een boek van zijn hand. Een absolute aanrader. Misschien herken je zijn werk. Hij maakt al vele jaren illustraties en kaarten voor de reisgidsen van Djoser. En ook voor Geert Mak (Reizen zonder John) tekende hij de kaart.

Binnenkort is er een documentaire te zien over zijn werk. Ik hou jullie op de hoogte. Bezoek zijn website en droom weg naar verre oorden. Dat is precies wat wij doen als we de jongen op zijn bootje zien. Op weg naar verre horizonten. Op weg naar het avontuur.

In de serie: BEELDENDE KUNST