Ik heb een onoplosbaar probleem met mijn e-reader. Een Tolino Shine 3. Heel vervelend want niet kunnen lezen is geen pretje. Gelukkig heb ik nog voldoende papieren boeken. Maar ’s nachts in bed lezen met het licht aan is geen optie. Ik word wakker en begin te woelen en te zoeken naar een andere positie. Normaal pak ik dan mijn boek (e-reader) en ga lezen. Ik word vanzelf rustig. Nu ik ook flink verkouden ben zit er maar één ding op. Opstaan en Isabel niet langer lastigvallen.
Ik verhuis naar de woonkamer, naar het hoekje met de televisie en zoek een serie die ik – wegens desinteresse van Isabel – in mijn eentje wil zien. Ik kies voor ‘Better call Saul’. We zijn er jaren geleden eens aan begonnen na het grote succes van ‘Breaking Bad’. Maar het beviel Isabel totaal niet. We zijn halverwege de derde aflevering gestopt. Nu – ruim vier jaar later – begin ik er opnieuw aan. En het bevalt. Meer dan dat zelfs, ik vind deze serie geweldig. Misschien goed om te vertellen dat ik nu pas twee jaargangen – dus 20 afleveringen heb gezien. Ik ben fan.
Ik probeer – als ik nog twee seizoenen heb gezien – wat beter te beschrijven waarom ik het zo goed vind. Dat komt zeker door de sterke acteerprestaties en de personages. Maar ook door het enigszins trage tempo. Bijna ouderwets traag. Prachtig camerawerk vanuit bijzondere camerastandpunten. Oog voor details. Best veel humor. Kennen jullie deze serie? Kan ik er een genre op plakken? Een mix van drama, comedy, rechtbank en misdaad.
Wil je meer weten over deze serie dan kun je hier natuurlijk doorklikken naar informatie. Maar pas op … waarschijnlijk verraden ze daar delen van het verhaal.
ps. Mijn flinke verkoudheid is zo goed als voorbij en een nieuwe e-reader moet er maar gauw komen, vind ik.
Alweer iets over boeken. Een lijstje in de vorm van fotootjes van de kaften van boeken die ik onlangs heb gelezen of heb beluisterd. Luisteren, dat laatste doe ik sinds enkele maanden. Ik ben lid van de bibliotheek in Leeuwarden en na enig gemier slaagde ik er in om boeken te lenen en via mijn mobieltje (en koptelefoon) ze te beluisteren. Al wandelend of in de auto en dan natuurlijk zonder koptelefoon.
Best een mooi lijstje, al zeg ik het zelf. Wat me opvalt? Dat ik weinig logjes heb geschreven over deze boeken. Recensies schrijven is niet mijn favoriete bezigheid, moet ik constateren. Toch zijn er een aantal boeken bij die kan aanbevelen. Tenminste als je een fervent lezer bent. De draaischijf van Tom Lanoye staat nu genoteerd als kandidaat: ‘Mijn beste boek van 2022’. Dat heeft natuurlijk alles te maken met herkenning. Antwerpen, de KNS, het toneelmilieu, de Vlaamse zaak, politiek, enzovoort. Ook De Boodschapper (Kader Abdolah) vond ik een mooie en boeiende vertelling. Over de historische Mohammed (de profeet).
Wil je mijn lijstje van onlangs gelezen boeken zien, klik dan HIER.
Het bioritme staat blijkbaar afgesteld om wakker te worden rond kwart na vijf. Ook op zaterdag. Vandaag was het zeventien minuten over vijf. Dat zie ik op de wekkerradio naast me. Ik loop de badkamer in om ‘de patatjes af te gieten’ zoals we dat vroeger weleens ginnegappend zeiden. In tegenstelling tot de gewone week (werk) dagen kruip ik weer terug in bed, naast mijn half-wakker-wordende Isabel. Er even heel lekker dicht tegenaan kruipen. Wat wil deze man nog meer? “Zullen nog even proberen te slapen?” Een steeds terugkomende vraag op zaterdagochtend. Ik kreuffel dus terug naar mijn eigen kantje van het bed en pak mijn e-reader. ‘Cirkel in het gras’ van Oek de Jong. Nog ruim honderd bladzijden te gaan. Na een klein half uurtje begin ik te knipperen met mijn ogen. Ik leg het boek weg en doezel nog even weg. Als ik iets na zevenen voor de tweede keer wakker wordt, is het tijd om op te staan. Douchen, tanden poetsen, me een beetje insmeren met body lotion en dan naar de keuken want ik weet dat Isabel al ligt te verlangen naar een eerste kopje koffie. Zij scrolt – liggend in bed – door haar mobieltje. Ik open alle gordijnen en deuren. Het wordt weer een mooie dag.
April en mei vind ik heerlijke maanden in ons stukje van de wereld. Meestal mooi weer, zonnig tot zo’n graad of 28c overdag. Wel vroeg donker. Om iets na vijven gaan de lichten al aan. Als er weinig wind staat, eten we nog steeds buiten. Gisteren was een zachte avond. We zaten tot half tien op de veranda. Beetje de plannetjes voor dit weekend bespreken en ook even vooruitblikken naar onze vakantie eind juli, begin augustus.
Isabel duikt de tuin in en moppert dat sommige planten te weinig water hebben. Ik wijs haar op onze andere avocadoboom. Ik schat ruim honderd vruchten. Het gekke is dat ze altijd een jaar overslaan. Dit jaar heel veel vruchten, volgend jaar helemaal niets. Deze boom heeft heel andere avocado’s dan de boom achter op het erf. Oogsttijd van februari tot april in tegenstelling tot de eerder genoemde avocado’s. Die eten we van mei tot ergens in augustus. Met andere woorden: een half jaar lang verse avocado’s uit eigen tuin.
Ik maak een uitgebreid ontbijt klaar. Ik kocht (uitzonderlijk) heerlijk Frans stokbrood. Veel te duur maar wel lekker. Een vers sapje, een salade met allerlei zaken uit de tuin, een eitje. Morgen hebben we gasten voor de lunch. Ik maak een boodschappenlijstje en ga zo boodschappen doen.
Ik wilde iets schrijven over de ophef die Johan Derksen veroorzaakte en over het opnieuw Zwijmelen op zaterdag van Trees. Maar dat bewaar ik wel voor andere logjes. Dat denk ik nu.
Als ik in Nederland ben blog ik veel minder en lees ik veel minder. Natuurlijk omdat er dan heel andere zaken (vooral mensen) voor handen zijn. Als ik in Nederland ben wandel ik veel meer en eet ik heel veel soorten (lekker) beleg. Ik ben in Nederland heel regelmatig in een museum te vinden, in het theater, in de bioscoop, in een boekhandel en in het OV (openbaar vervoer).
Ik ben nu weer op het Mozambikaanse nest. Ik ben niet heel veel meer gaan bloggen … moet ik bekennen. Wel veel meer gaan lezen. De afwisseling een thriller en dan weer een roman is een vast gegeven. Een non-fictieboek fietst er meestal tussendoor, zonder vast ritme.
Als je weleens een thriller leest, ken je mogelijk de auteurs van bovenstaande boeken. Daniël Silva en Donna Leon. Zij hebben beiden al flink wat titels gepubliceerd. Op het eerste boek hierboven staat ook het hoofdpersonage vermeld: Gabriël Allon. Hij staat op de loonlijst van de Israelisch geheime dienst en hij is een van de beste restaurateurs ter wereld van renaissance schilderijen. Een mooie mix. Ik ken ook een deel van zijn familie, zijn vrienden, zijn (ex) leidinggevende, enzovoort.
Op het andere boek staat niet vermeld dat het een Commisario Guido Brunetti thriller is maar een Venetiaanse misdaadroman. Ik begrijp die keuze van de uitgever. Venetië is altijd het decor van Donna Leons thrillers. Ook hier weet je na een tijdje allerlei privé-zaken van het politiekorps van Venetië en in het bijzonder van de familie Brunetti en de adelijke schoonfamilie.
DE CELLISTE Daniël Silva
“Viktor Orlov, ooit de rijkste man van Rusland, verblijft in ballingschap in Londen. Daar voert hij een strijd tegen de kleptocraten die de macht over het Kremlin hebben overgenomen. Maar op een regenachtige zomeravond slaagt de president van Rusland erin om Orlovs naam van zijn dodenlijst te schrappen. De Londense politie verdenkt een onderzoeksjournalist van de moord. Hoe is deze op sluwe wijze de verdediging van Orlov binnengedrongen? Meesterspion Gabriel Allon, die zijn leven te danken heeft aan Viktor Orlov, denkt dat de Londense politie zich vergist.”
VERBORGEN BEWIJS Donna Leon
“Een oude weduwe wordt vermoord. Detective Brunetti gaat op onderzoek uit en al snel blijkt dat de vrouw informatie had die geheim moest blijven. Wat wist zij en belangrijker nog: welke machtige persoon is verantwoordelijk voor haar dood?”
Zijn dit boeken om te adviseren? Nee, maar er is ook niets mis mee. Gewoon twee spannende verhalen die je in een dag of wat hebt uitgelezen. Op het strand, naast het zwembad, in de trein. Of zoals ik – deels zittend op de veranda en deels liggend op bed. Volgend jaar zal ik me nauwelijks herinneren waar de boeken over gaan. Dat geeft ook niet. De twee andere boeken die ik de afgelopen week las zijn van een heel ander kaliber. Mogelijk wordt een van die boeken op het eind van ’t jaar wel het mooiste boek dat ik in 2022 las. Benieuwd? Ik vertel het later deze week. Gokken mag natuurlijk altijd …
Joepie, het is weer boekenweek. Ooit verzamelde ik alle papieren boekenweekgeschenken. Ik ben vergeten aan wie ik ze heb gegeven in 2017 toen ik kleiner ging wonen. Dat doet er ook niet toe. Ik lees tegenwoordig voornamelijk e-boeken en dan is zo’n verzameling nauwelijks zichtbaar.
Een nieuwe roman van Tom Lanoye. De Draaischijf. Hij staat ondertussen op mijn e-reader. Ik kreeg er Monterosso mon amour van Ilja Leonard Pfeijffer gratis bij. Het boekenweekessay Het Warmtefort van Marieke Lucas Rijneveld voegde ik met grote nieuwsgierigheid toe aan mijn digitaal winkelmandje.
Beide boeken (boekjes) zijn me heel goed bevallen. Ik vind het twee kleine pareltjes, twee aanraders zeker als je niet van dikke boeken houdt. Over de eerste liefde. Het thema van de boekenweek.
MONTEROSSO MON AMOUR. Ilja Leonard Pfeijffer
“Carmen, een kinderloze vrouw van iets meer dan middelbare leeftijd, weet dat zo net nog niet. Ze besluit een sprong in het diepe van haar verleden te wagen. Niets wat haar daartoe dwingt. Ze is de welgestelde echtgenote van een ex-diplomaat, drinkt zonder wroeging haar middagsherry en is als literatuurliefhebster (‘ze voelt zich oud want ze houdt van lezen’) zeer actief in de plaatselijke openbare bibliotheek. Opspelende herinneringen aan haar eerste vakantie aan de Middellandse zee met haar ouders in Monterosso (Cinque Terre), waar ze onder water haar eerste zoen kreeg, brengen haar ertoe in haar eentje het vliegtuig naar Italië te nemen voor een korte voorjaarsvakantie.”
HET WARMTEFORT. Marieke Lucas Rijneveld
Basisschool De Regenboog in Nieuwendijk is aan vervanging toe en moet gesloopt worden. Maar omdat er zich in het leegstaande pand een kolonie zeldzame vleermuizen heeft gevestigd, kan de sloop geen doorgang vinden. Marieke Lucas Rijneveld bezoekt de school om er afscheid te nemen en herinneringen op te halen. De dierbaarste herinneringen aan het veilige ‘warmtefort’ gaan uit naar zijn ‘eerste liefde’, juf Christa uit groep 1. De geur van puntenslijpsel, magnesium in het gymlokaal, de schoolplaten van M.A. Koekkoek, ze roepen een beeld op van een gelukzalige schooltijd en grote liefde voor de juffen en meesters en hun belangrijke taak in het leven van iedereen.
Een vreemde titel vind ik zelf. Wat is dat: ‘Een vrouwenboek‘? Een boek voor vrouwen lijkt het eenvoudigste antwoord. Deze term wordt te pas en te onpas gebruikt. Als ik ‘vrouwenboek’ google ploppen er heel wat top 10 lijstjes van vrouwenboeken op. Ik hoorde deze term voor het eerst eind jaren 70 (van de vorige eeuw) toen ik ging samenwonen met Ine. In Boelenslaan (Fryslan). We hielden allebei van lezen. Zij had boeken in de kast staan die ik niet kende. “Dat zijn vrouwenboeken” vertelde ze me. Ik herinner me ‘Erotica’ (Anaïs Nin), ‘De schaamte voorbij’ (Anja Meulenbelt), ‘Een man’ (Oriona Fallaci), ‘Het gouden boek’ (Dorris Lessing). Ik kan nog wel even doorgaan. Ik heb in al deze boeken wat diagonaal gelezen, wat gesnuffeld maar ze nooit echt gelezen.
Als ik één boek uithad, was Ine al aan het derde boek begonnen. Een veel-lezer. Gelukkig hielden we ook veel van dezelfde boeken. Dat was op vakantie wel zo handig.
Goed, terug naar het heden ondanks de dierbare herinneringen. Ik lees nog steeds gestaag door. Meestal op mijn e-reader. Meestal is het ritme: twee thrillers, één roman en non-fictie tussendoor.
Deze boeken hebben het predikaat ‘vrouwenboek‘. Dat zag ik pas achteraf. Deze twee thrillers staan op de longlist van de Hebban Thrillerprijs 2022. Ook dat zag ik pas nadat ik de boeken had gelezen. Maakt het mij wat uit dat een boek een vrouwenboek is? Ik denk het niet maar ben ook niet helemaal zeker. Als je van thrillers houdt zijn dit twee aanraders. Ik vind het twee goede boeken. Van vrouwelijke, Nederlandse auteurs. Ik kopieer de publiciteitsteksten van de uitgevers. Zijn dat spoilers? Ja, een beetje. Wil je helemaal niets weten over deze boeken, lees dan niet verder. Ik kan ze allebei aanraden als je van dit genre houdt.
Vogeleiland – Marion Pauw
De opstandige Marianne haat haar ouders, school en de maatschappij. Ze loopt van huis weg en gaat met de oudere Berend op het onbewoonde Vogeleiland wonen. Ze leven een idyllisch leven totdat Marianne zwanger wordt en moet bevallen. Ze raakt in paniek en wil terug naar de bewoonde wereld. Berend realiseert zich dat hij in de cel zal belanden als hun verhaal naar buiten komt. Vanaf dat moment wordt Marianne zijn gevangene. Jaren later kampt Nicole, het zusje van Marianne, nog steeds met het trauma van haar verdwijning. Een schokkende gebeurtenis doet de hoop oplaaien dat haar zus nog leeft.
Ik heb het boek dat zich hoofdzakelijk in Kampen en omgeving afspeelt graag gelezen. Het is spannend en intrigerend. Geen politie- of detectiveboek, verre van zelfs. Eerder een spannende familieroman met een agente als bijfiguur.
De Camino – Anya Niewierra
Het is precies een jaar geleden dat Lottes man onverwacht zelfmoord pleegde tijdens het wandelen van de Camino. Emil had als vluchteling uit Bosnië en Herzegovina een moeilijke jeugd, maar toch zou hij nooit zelfmoord plegen. Emil was een geweldige vader, was dol op zijn vrouw en gefocust op zijn werk. Lotte besluit exact dezelfde route te lopen, in de hoop erachter te komen wat hem tot deze beslissing dreef. Maar dan ontdekt ze dat Emil helemaal niet is wie hij altijd beweerde te zijn… een gruwelijk geheim uit het verleden dient zich aan.
Ik had nog nooit gehoord van Anya Niewierra. Dit was dus ook een kennismaking met een nieuwe (thriller)auteur. Ik heb dit boek op mijn persoonlijk ***-sterrenlijstje vier-en-een-halve ster gegeven. Dat doe ik zelden of nooit met thrillers. Ik heb het boek in één dag uitgelezen. ’s Nachts begonnen toen ik niet kon slapen. Ergens in de loop van de middag had ik het boek uit. Wow. Wat goed. Ook dit boek is geen politie- of detectiveboek. Ja, er duikt tegen het eind een politieman op in de kantlijn van het verhaal. Ik heb dit boek bijzonder graag gelezen. Ik vind wandelen en wandelboeken leuk. Natuurlijk heb ik ook wel eens gedroomd om de camino te lopen. Ik ben in Boznië en Herzegovina geweest. Ook in Kosovo en vroeger ook in Joegoslavië. Dat zijn allemaal belangrijke gegevens in dit boek. Ik vind het zeker een aanrader voor de thrillerliefhebber(s).
Nog even terugkomend op de term ‘vrouwenboek‘. Deze twee boeken hebben vrouwelijke protagonisten. Zij spelen de hoofdrol in het verhaal. Is dat misschien een vereiste? Ik weet het niet.
Zal ik eerst maar eens beginnen met een bekentenis? Ik had nog nooit een boek van Willem Frederik Hermans gelezen. Daar heb ik een paar weken geleden verandering in aangebracht. Ik las: ‘Nooit meer slapen’. En dat is me bevallen.
“Nooit meer slapen is het meesterlijke verhaal van de jonge geoloog Alfred Issendorf, die in het moerassige noorden van Noorwegen onderzoek wil verrichten om de hypothese van zijn leermeester en promotor Sibbelee te staven. Issendorf is ambitieus: hij hoopt dat hem op deze reis iets groots te wachten staat, dat zijn naam aan een belangrijk wetenschappelijk feit zal worden verbonden. Deze ambitie hangt samen met het verlangen het werk van zijn vader, die door een ongeluk tijdens een onderzoekstocht om het leven kwam, te voltooien. Nooit meer slapen is een grootse roman over grote dromen.”
Eerst maar eens terugkomen op mijn eerste zinnen. Dat ik nog nooit een boek had gelezen van WF Hermans. Ik vertel hier vaak dat ik graag en veel lees. Mogelijk weten jullie dat ik ooit (1979) ben afgestudeerd als leraar Nederlands. Hoe kan het dan dat ik nooit iets van deze ‘grote meneer’ heb gelezen? Waarom heb ik gewacht tot het WF Hermans jaar? De schrijver werd op 1 september 1921 geboren. Eerlijk gezegd heb ik geen afdoend antwoord. Op de lerarenopleiding moesten we natuurlijk veel lezen. Dat heb ik ook gedaan. Veel aandacht ging uiteraard naar jeugdliteratuur want onze (toekomstige) doelgroep waren jongeren tussen de 12 en 16 jaar. Dus veel Tonke Dragt, Jan Terlouw, Guus Kuijer, Thea Beckman, Gie Laenen, ea. Natuurlijk ook Anne Frank. Ook veel aandacht voor Vlaamse grootheden zoals Stijn Streuvels, Ernest Claes, Felix Timmermans, Hugo Claus, Hubert Lampo, Jos Vandeloo, Johan Daisne, Willem Elschot, Jef Geeraerts, Louis Paul Boon, Gerard Walschap. En ook dichters als Guido Gezelle, Paul van Ostaijen, Anton van Wildenrode, Eddie van Vliet, Jotie T’Hooft.
Dit lijstje wordt saai. Toch ga ik nog even door want ook Nederlandse schrijvers passeerden de revue. Vondel, Brederode, Multatuli, Couperus, Marcellus Emants, Godfried Bomans, Antoon Coolen, Simon Carmiggelt, Frederik van Eeden, Hella Haasse, Willem Kloos, Piet Paaltjes, Bordewijk, Reve, Marga Minco, Mulisch, Wolkers, WF Hermans. Van de meeste van deze Vlaamse en Nederlandse schrijvers heb ik toen minstens één boek gelezen. Waarom Hermans steeds terzijde werd geschoven weet ik niet (meer). Natuurlijk ken ik ‘Nooit meer slapen’, ‘De donkere kamer van Damokles’, ‘Onder professoren’ en ‘Het behouden huis’ van naam. Deze boektitels duiken steeds weer op in lijstjes.
En toen werd het eind november 2021. In de ‘Taalstaat’ hoor ik bijna wekelijks wel iets over WF Hermans. Ergens op een schijf vind ik ‘Nooit meer slapen’ terug als e-boek. Ik ga het lezen. Met plezier maar niet in een heel hoog tempo en grappig genoeg vaak als ik ’s nachts niet kan slapen. Ik reis mee met Alfred, het hoofdpersonage, naar Noorwegen. Ik herken het land waar ik tussen 2002 en 2014 vaak ben geweest. Alfred kan niet slapen. Te veel zoemende en bijtende muggen – ook die herken ik in zomers Mozambique – en in de zomer wordt het nooit donker boven de poolcirkel. Hij is veruit het zwakste expeditielid van het viertal. Hij piekert en piekert maar zijn zoektocht naar een meteoriet gaat wel gewoon verder. Zonder de beloofde luchtfoto’s en natuurlijk nog zonder mobiele telefoon of google maps want het is 1960 – weet je wel. En dan besluit zijn reisgezel een ander pad te volgen. Alfred is nu voor alles op zichzelf aangewezen …
De taal is nog steeds heel goed te lezen. Ondanks dat de zoektocht een beetje voortkabbelt blijf ik met plezier verder lezen. Ik geef het vier ****sterren. En misschien ga ik wel op zoek naar een van zijn andere, zeer bejubelde boeken.
Het is vandaag 6 januari. Driekoningen. Twelfth Night. Na een elfdaagse ‘stilstand’ van de zon worden vanaf vandaag de dagen op het noordelijk halfrond weer wat langer. Sinds vorig jaar heeft 6 januari in de Verenigde Staten een bittere nasmaak gekregen. Maar dat is een heel ander verhaal. Ook het verhaal van ‘Twelfth Night’ (William Shakespeare) bewaar ik voor een andere keer.
In het evangelie van Mattheüs is er enkel sprake van 3 wijzen. Niks koningen en al helemaal geen onderscheidende kleuren. Al die toevoegingen zijn van heel wat eeuwen later. De namen Caspar, Melchior en Balthasar zijn voor eerst terug te vinden in de 8ste eeuw.
Als kind, opgroeiend in katholiek Vlaanderen, luisterde ik geboeid naar alle verhalen. Van Richard Leeuwenhart, de 3 musketiers, de witte van Zichem, de wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging tot de verhalen van ‘de Fé’. Die laatste naam zegt je waarschijnlijk weinig. De Fé … de volkse bijnaam van Felix Timmermans (1886 – 1947). Schrijver, schilder uit Lier.
Ik groeide op in Boechout, een dorp tussen Antwerpen en Lier. Mijn vader was leraar Nederlands. Hij was zelf altijd, net als zijn twee broers, in Lier naar school gegaan. Sint Gummaruscollege. Hij kende Lier als zijn binnenzak. Vandaar dat onze blik bijna altijd richting Lier stond, zelden richting Antwerpen. En wie Lier zegt, zegt Felix Timmermans (schilder, schrijver) – Isidore Opsomer (Schilder) – Louis Zimmer (astronoom) – Lodewijk van Boeckel (kunstsmid).
Mijn vader was behalve leraar ook amateur toneelspeler, conferencier. Al als jonge snotaap zag ik hem zijn eigen geschreven sketches spelen, grappen maken, voorlezen en vertellen. Vaak gebruikte hij fragmenten uit de boeken van Felix Timmermans of hij bewerkte teksten van de Fé. Ik denk dat wij bijna het hele oeuvre in huis hadden. Ik herinner me zeker ‘Het kindeken Jesus in Vlaanderen’, ‘De zeer schone uren van Juffrouw Symforosa, begijntje’, ‘Driekoningentriptiek’, ‘De pastoor uit den bloeyenden wijngaerdt’, ‘Pallieter’, ‘Pieter Bruegel, zoo heb ik u uit uwe werken geroken’, ‘De harp van Sint Franciscus’ … ik stop met deze saaie opsomming. Maar ik moet wel het toneelstuk ‘En waar de sterre bleef stille staan’ vermelden want dat was een van zijn favorieten.
En zo ben ik terug bij de Drie Koningen. Een legendarisch verhaal … in Lier dan toch, misschien ook nog een beetje in Vlaanderen. Om geld op te halen voor een pintje in hun staminee ‘Het Zeemeerminneke’, trekken de manke herder Suskewiet, de palingvisser Pitjevogel en de bedelaar Schrobberbeeck met een draaiende ster zingend langs de huizen. Terwijl Suskewiet de ster draaiende houdt, zingen de drie mannen: “Wij zijn de Drie Koningen met hun ster. Wij komen gerezen van heel ver. Wij gingen en zochten overal, over berg en over dal. En waar de sterre bleef stille staan, zijn wij mee dreeën naar binnen gegaan.”
Felix Timmermans
Felix Timmermans is vooral beroemd geworden omwille van zijn boeken, met Pallieter (1916) als meesterwerk. Hij werd meermaals genoemd als kandidaat Nobelprijswinnaar. Dat boek is in meer dan 50 talen vertaald. Ik denk dat de meeste Vlamingen mensen uit Lier (Lierke Plezierke) eerder ‘Pallieter’ zullen noemen dan ‘Schapenkop’, de officiële bijnaam. Pallieter is een ode aan de natuur, een ode aan de vrijheid. Zal ik het dit jaar weer eens herlezen? Wie weet …
Tot zover over de schrijver Timmermans. Dit MDLM gaat over schilderijen. Ja, schilderen deed de Fé ook. Met olieverf, met waterverf. Hij illustreerde zijn eigen boeken. Als kind vond ik dat aantrekkelijk, een boek lezen maar tegelijkertijd ook naar de plaatjes (tekeningen) kijken. In Lier kun je het Timmermans- Opsomer Museum bezoeken (denk ik) en uiteraard is daar de focus meer gericht op zijn beeldend werk.
MDLM staat voor ‘Mijn digitaal Lockdown Museum’. Mocht je niet weten wat ik daarmee bedoel, lees dan mijn logje van gisteren.
Portret van Anna Boleyn – laat 16e eeuw – gebaseerd op een werk uit 1536 – onbekende artiest – National Portrait Gallery NPG 668
Anna Boleyn was de tweede vrouw van Hendrik VII. De Engelse koning (1491 – 1547) waarvan ik op de lagere school al leerde dat hij zes vrouwen had en dat hij zich losscheurde van de Roomse kerk. De naam van Anna Boleyn heb ik altijd het best onthouden, waarschijnlijk door de Nederlandse klank van haar naam.
Ik ga hier niet de hele geschiedenis vertellen van Anna en Hendrik. Er zijn heel veel boeken, toneelstukken, film en series over hen gemaakt. Of klik op hun namen hierboven, dan lees je wat de Nederlandse Wikipedia over hen heeft te melden. Ik schrijf nog wel wat over het schilderij.
De meest bekende kunstenaar in die periode was Hans Holbein de Jonge. Hij was een tijdje aangesteld als hofschilder. In zijn eerste periode was Anna Boleyn koningin. Holbein ontwierp een triomfboog voor haar huwelijk met Hendrik en ook een tafel-fontein met rozen-water. Deze fontein was haar huwelijkscadeau voor haar man. Later schilderde Holbein ook portretten van Jane Seymour (3de vrouw) en Anna van Kleef (4de vrouw). Wil je die schilderijen bekijken, klik dan op de links met hun namen.
In de eerste helft van de 16e eeuw werd er nog nauwelijks op canvas geschilderd. De drager was meestal een houten paneel. Het eikenhouten paneel van het schilderij hierboven werd geïmporteerd uit Polen (dat toen nog niet zo heette). Dit hout had de voorkeur van kunstenaars vanwege de superieure kwaliteit en gladde, gelijkmatige textuur. Dendrochronologie (de datering van een houten paneel aan de hand van jaarringen) geeft aan dat het paneel waarop Anna is geschilderd afkomstig is van een boom die na 1584 is geveld. Vandaar dat de toegeschreven datum van de afbeelding is vastgesteld als einde van de 16e eeuw. Meer dan een halve eeuw na haar dood dus.
Anna’s ware beeld was ongetwijfeld vervaagd, maar infrarood-technologie (een methode om door verflagen te kijken die normaal gesproken ondoordringbaar zijn voor het menselijk oog) bevestigt dat de details op dit schilderij ontleend zijn aan een eerder werk. Waarschijnlijk een verloren gewaand of verborgen portret van Anna. Door de dun aangebrachte schildering van de huid is ondertekening te zien en is te zien dat haar gezicht op dit portret is afgeslankt. Ook is haar linkerschouder ietsjes verlaagd. Haar beroemde parelketting en de gouden ketting met het monogram ‘B’ voor Boleyn werden opnieuw gepositioneerd voordat dit schilderij voltooid werd. De andere sieraden werden nauwkeurig gereproduceerd. Het is waarschijnlijk dat Anne’s ogen het eerst werden geverfd en gekleurd met een bruin glazuur om ze sterk te definiëren. De kunstenaar verwijst waarschijnlijk naar verhalen over Anne’s uiterlijk waarin haar ‘zwarte en mooie ogen’ speciaal worden opgemerkt.
Mogelijk vraag je je af waarom ik vandaag dit schilderij heb gekozen. Het antwoord is heel eenvoudig. Ik ben gisteren begonnen in het nieuwe boek van Hilary Mantel over Cromwell. Na deel 1 (Wolf Hall) en deel 2 (Het boek Henry) lees ik nu deel 3 (De spiegel & het licht). En dat boek begint op de dag van de executie (onthoofding) van Anna Boleyn.
Alweer een logje over boeken. Lezen is tenslotte een van mijn meest geliefde activiteiten, dat weten mijn volgers allang. Met enige regelmaat snuffel ik rond bij hebban.nl. De site voor boekenliefhebbers. Ik haal er soms ideeën vandaan of ik lees een paar recensies voordat ik besluit of ik een boek koop of toch maar niet. Enkele jaren geleden organiseerden ze de TOP 1000 van Mooiste Boeken. Alle leden (dat is trouwens gratis) werd gevraagd een TOP 25 op te stellen. Dat deed ik. HIER kun je mijn lijst bekijken. Ik heb er nadien nog één keer iets aan veranderd. Onlangs ontdekte ik dat dit lijstje kan uitgebreid worden naar 50 boeken. Oei. Oef. Amai. Daar moet ik eens flink over gaan nadenken. Ik vond de eerste vijfentwintig boeken kiezen niet heel moeilijk. Maar nu … welke boeken spelen niet in mijn ‘eredivisie’ maar wel een niveautje daaronder? Ik zal dat lijstje later wel met jullie delen. Ik blogde weleens vaker over Hebban, klik HIER.
Er zullen waarschijnlijk geen boeken voorkomen die ik de afgelopen weken las …
… maar je weet het nooit. Mrs. Degas van Arthur Japin maakt nog wel enige kans om een plekje te veroveren bij de eerste vijftig. Heel kort iets over de vijf andere boeken. De heks van Limbricht en Tropenbruid – deze twee boeken van Susan Smit lezen heel vlot. Historische romans, deels gebaseerd op waargebeurde feiten, deels aangevuld met de fantasie van de schrijfster. Lichter dan ik (Dido Michielsen) is een mooi – ook historisch – een boek over hoe moeilijk het is (kan zijn) om tussen twee culturen in te moeten opgroeien en leven.
De beller op lijn vier (J.D. Barker) is spannend, zeker in het begin. Later ging het me wat tegenstaan. Ik heb het boek wel uitgelezen maar ga niet onmiddellijk op zoek naar andere boeken van deze schrijver. Hillary Rodham Clinton heeft zich gewaagd aan een spannend boek samen met de Canadese thrillerauteur Louise Penny. Ik had enkele goede recensies gelezen. Ik was benieuwd. Spannend: ja. Geloofwaardig: tja. Grappig: een beetje, zeker als de dames personages opvoeren die erg op Trump en Poetin lijken. Kijk ik uit naar een volgende triller van deze dames: ik denk het niet. Heb je ooit een Ludlum gelezen? Ik wel, heel wat zelfs in de 80’er jaren. Ergens op een camping in Frankrijk (op Île d’ Oleron – 1984) sloeg ik de laatste bladzijde van alweer een Ludlum dicht en zei: “Dat was de laatste letter die ik las van deze auteur. Punt, stop, nooit meer een Ludlum voor mij.” Ik heb woord gehouden. Ik vind Staat van Terreur een soort Ludlum. Een wereldbedreigend complot. Zal de wereld gered worden? Ja natuurlijk, 350 bladzijdes later is de atoomdreiging weer wat minder urgent. De slechterik is uitgeschakeld. Oei, excuses … ik heb het einde verraden.
Nog even iets over de eerste 25 boeken van mijn lijstje. Een collega blogger (bijna 40 jaar jonger dan ik) las onlangs ‘Liefde in tijden van cholera’. Een boek uit mijn top 25-lijst. Zij vond het driekeer niks. Stel dat ik dat boek nu zou lezen, zou deze roman dan nu ook mijn lijst halen? Ik weet het niet. Natuurlijk is zo’n keuze deels bepaald door nostalgie.
Koen Schyvens 