Ondertussen in Mozambique (9)

Tags

Afrika, Aids / HIV, Armoede, Bloemen, Citroen, Fruit, Matola, Mozambique, Natuur, Straatkinderen

Tweemaal per week rij ik ’s morgens vroeg via de N4 naar Matola Cidade. Ik geef daar van 7 tot 9 uur Nederlandse les aan Denisse. Ik passeer dan de stoplichten bij Construa en Shoprite tussen half zeven en kwart voor zeven. Op de middenberm – die daar tamelijk breed is – worden op dat moment een stuk of zes jongens wakker. Straatkinderen. De ene morgen liggen ze op een stuk karton nog onder hun dekens. Een volgende ochtend zitten er al een paar rechtop of zoeken een boom of lantaarnpaal om te plassen. Een schrijnende realiteit.

Slapende kinderen op de middenberm van de N4

Overdag zie ik ze niet. Of er een stilzwijgend akkoord is met de buurt weet ik niet. Ik denk dat ze daar mogen zijn (slapen) tot zeven uur en dan op moeten krassen. Ik schat de jongens tussen tien en dertien jaar. Er rijden dagelijks duizenden forenzen langs, op weg naar school en werk. Hartverscheurend maar het stoplicht springt weer op groen en ik rij verder. Regelmatig krijg ik de vraag of ik hier tegen kan. Tegen dit soort taferelen? Pure armoede. Ja, ik kan daar tegen maar realiseer me dan altijd weer dat ik geluk heb gehad dat mijn wieg niet in een Afrikaanse sloppenwijk stond.

Nog een verontrustend bericht in de krant deze week: “Mozambique: 2,2 miljoen mensen leven met HIV / Aids, 860 jongeren worden wekelijks besmet.” De getallen duizelen in mijn hoofd. Gelukkig is er wel grote vooruitgang in de behandeling. Medicijnen. Maar het aantal nieuwe besmettingen blijft verontrustend hoog. 

Laat ik met een paar foto’s uit onze tuin eindigen. Nog zes dagen en de dagen worden weer langer. Joepie. Afgelopen nacht was het koud. 10c – bijna volle maan. Het heeft al maanden niet meer geregend. Het gras wordt geel-bruin. Maar nog steeds tikt de thermometer de 30c aan in de vroege namiddag. En bloeit er van alles. Dat houdt nooit op.

Maracujá (passievrucht) in eigen tuin

Het hele jaar staat er wel iets in bloei in onze tuin

Citroenen in de achtertuin

Een onverwacht cadeautje

Ik hou van planten maar heb weinig verstand van namen. Deze plant is nu een kleine meter hoog. We hebben er verschillende van – een beetje als afscheiding tussen oprit en grasveld. En daar was plots – voor het eerst – een bloem. Het bleek een eendagsvlieg te zijn. ’s Morgens in bloei, ’s middags al gesneuveld door de wind. Ik vind deze bloem prachtig. Wie weet hoe deze bloem / plant heet? Ik vind het een soort anemoon bij koraalriffen. Iets uit een sprookje of een tekenfilm. Voor één dagje bij ons in de tuin. Prettig weekend.

In de serie: ONDERTUSSEN IN MOZAMBIQUE

 

Ondertussen in Mozambique (7)

Tags

Beira, Cycloon, IDAI, Mozambique, Natuur, Natuurgeweld, Overstromingen, Tropische storm

Terwijl de hele wereld – heel terecht – naar de verschrikkelijke moordaanslagen in Christchurch (Nieuw Zeeland) kijkt, likt ook midden Mozambique zijn wonden.

Cycloon Idai komt aan land

Een krachtige tropische storm stortte zich gisteren op Beira, de tweede stad van het land – 500.000 inwoners. De schade is aanzienlijk. Kapotte billboards, veel elektriciteitspalen zijn omgevallen waardoor er overal elektriciteitskabels in de plassen liggen. Ontwortelde bomen. Beschadigde infrastructuur en communicatie. Vernielde daken. Windsnelheden tot 170 km per uur.

Idai houdt huis in Beira

In de noordelijke provincie Zambezi werden dorpen langs de kuststrook afgesneden van het vasteland door de stormvloed. De Mozambikaanse televisiezender TVM meldt dat minstens vijf mensen zwaar gewond zijn geraakt.

Cycloon Idai in midden Mozambique

Cycloon Idai dumpte nog meer water en bracht vernietiging in gebieden waar tientallen mensen al zijn gedood en tienduizenden mensen zijn ontheemd door overstromingen in de afgelopen weken. Sinds oktober kwamen meer dan 50 mensen om het leven door overstromingen in hetzelfde gebied. Ruim 800.000 mensen zijn getroffen en hebben op de een of andere manier hulp nodig. Voor voedsel, voor onderdak. Vele honderduizenden akkertjes staan onder water en dat betekent zeer waarschijnlijk geen oogst. Dus geen voedsel. En dat schrijnend genoeg na een lange periode van extreme droogte. President Nyusi vreest zeker duizend doden. 90 % van de infrastructuur is verwoest. Lees HIER.

Zijn wij ook getroffen? Nee, we wonen relatief ver van de streek waar Idai zoveel schade heeft aangericht. Mozambique is een groot land. Ik probeer het te vergelijken en iets te verduidelijken … De afstand tussen Maputo en Beira is ongeveer 1100 km. Dat is hetzelfde als de afstand Antwerpen – Marseille.

Een dag later heeft ook de Nederlandse pers aandacht voor dit natuurgeweld. Klik HIER.

In de serie: ONDERTUSSEN IN MOZAMBIQUE en #10/40

Duizenden scheermessen

Tags

Bergen op Zoom, Culinair, Ensis, Meeuwen, Natuur, Nederland, Noordzee, Nostalgie, Scheermessen, Strandlopers, Terschelling, Vakantie, VARA, Vroege vogels, Zandvoort

Op hetzelfde strand in Zandvoort – waar ik eergisteren over schreef – zag ik eerst de meeuwen …

Zandvoort (Zuid)

… en toen ik dichterbij kwam … de scheermessen.

Zandvoort (Zuid)

Vele duizenden scheermessen …

Heel veel scheermessen

Als kind bracht ik veel vakantietijd door op het Noordzeestrand. Eerst in Koksijde (BEL), later op Texel (NL) en tenslotte op Terschelling (NL).

En onze activiteiten waren een afwisseling van ravotten in de zee, over de golven springen en duiken. Met een schepnet garnalen vangen. Zandkastelen en forten bouwen bij opkomend tij. En langs de vloedlijn strandjutten en schelpen zoeken. We hadden een mooie verzameling. In een boek zochten we de namen op en in de winter thuis installeerden we op de zolder ons eigen schelpen-museum. We hadden een paar scheermessen. Dat was een geweldige vondst. Een uitzonderlijke vondst. Een mooie aanwinst voor ons museum. En op de badkamer zeepten we ons als 8 en 10-jarigen stiekem in met scheerzeep en ‘scheerden’ we ons als echte kerels.

De soort die je nu in Nederland veelvuldig aantreft heet de ‘Amerikaanse zwaardschede’ (Ensis). Een exoot, meegekomen met schepen uit (zuidelijk) Amerika. Normaal staan ze verticaal in het zand (slijk) en halen ze hun voedsel uit het water. Mini-organismen, plankton en zo. Eigenlijk horen ze thuis is veel warmer water dan de Noordzee. Als het te koud is of er is een heftige storm gaan ze dood en spoelen aan. Een feestmaal voor de vele meeuwen en strandlopers. De foto’s hierboven maakte ik eind januari. Een zonnige dag met temperaturen rond het vriespunt.

Op de website van het VARA/BNN-programma ‘Vroege Vogels‘ vind je meer informatie. Klik HIER.

In de binnenstad van Bergen op Zoom vind je een heel goede viswinkel. Ik was er vele jaren een trouwe klant. Af en toe kocht ik een bundeltje scheermessen … om op te eten wel te verstaan. Ik maakte ze klaar als mosselen. Kort koken in een beetje vocht (liefst bier), wat groenten in de pan. Een dipsausje d’r bij en smullen maar. Het was altijd een bijzonder voorafje want zoiets komt niet elke dag op je bord.

In de serie #01/40

Grillen der natuur

Tags

Hin Ta Hin Yai, Ko Samui, Natuur, Rotsen, Thailand, Vakantie

Je kent ze vast wel … foto’s van bomen die een sterke gelijkenis vertonen met menselijke figuren. Of een aardappel in de vorm van een hart. Of twee elkaar omhelzende worteltjes. Ik – en ik ben vast niet de enige – zie vaak allerlei figuren in de wolken. Afgelopen week wees ik Isabel nog op twee ijsberen. Ze zegt dan net niet dat ik gek ben. Of de kaart van Afrika. Schapenwolkjes heten toch zo omdat we er schapen in herkennen?

Ik heb in mijn concepten nog een stukje klaarstaan over Thailand. Meer specifiek over een populaire attractie op Ko Samui. Eerlijk gezegd viel ons dat eiland wat tegen. Heel erg druk. Duizenden brommertjes. Af en toe zelfs file rijden. Te luide muziek in bijna alle bars en restaurants. Ik heb nog nooit zoveel mensen met tatoeages gezien als daar. Ja, mooie stranden. Heerlijk snorkelen. Lekker eten maar dat kun je bijna overal in Thailand.

Toegangs-poort HinTa Hin Yai

Goed. We maakten een uitstap naar Lamai Beach en bezochten Hin Ta en Hin Yai. Vertaald betekent dat Grootvader en Grootmoeder. Je verlaat de grote weg en vanaf dan is het stapvoets rijden en wringen tot je een plekje hebt gevonden om betaald te parkeren. Vervolgens loop je door een kleine straat / markt. IJs, fruit en de typische toeristen-rommel die je overal kunt kopen. Niets bijzonders. Je loopt door een poort en dan heb je mooi uitzicht op de zee. De blauwe lucht, wolkenformaties en een piepklein strandje en grillige rotsformaties. En omwille van de rotsen is deze plek populair.

Bij Hin Ta en Hin Yai (Ko Samui)

De Thai vertellen een oude legende over Hin Ta en Hin Yai.

“Een oud koppel, luisterend naar de namen Ta Kreng (opa Kreng) en Yai Riem (oma Riem) woonden met hun oudste zoon in de zuidelijke provincie Nakhon Si Thammarat. Hun zoon was nu oud genoeg om te trouwen. Op een dag besloten ze naar de naburige provincie Prachuap Khiri Khan te zeilen en daar de hand te vragen van de dochter van Ta Monglai. Tijdens hun zeereis kwam hun boot terecht in een zware storm. De oude man en zijn vrouw waren niet in staat om naar de kust te zwemmen. Ze verdronken. Ze stierven op zee en veranderden in rotsen. Zij zijn het bewijs dat de wereld de bruid is van hun ware intenties. Opa en Oma – de rotsen – staan daar tot op de dag van vandaag.”

Ja, ja. Wij gaan op zoek. Opa vinden gaat heel eenvoudig.

Opa Hin Ta

Oma hebben we niet onmiddellijk in de gaten. Dat wordt zoeken en voorzichtig glibberen op de gladde rotsen. Maar dan vinden we haar. Gniffelen. Een beetje besmuikt lachen.

Oma Hin Yai

En je zult begrijpen dat daar meer foto’s werden gemaakt. Vooral met Isabels smartphone want hier moesten de vriendinnen in Mozambique natuurlijk ook van mee genieten. Met dank aan WhatsApp.

Op de foto met Opa

En op de foto met Oma

Ach ja, je kunt wel de hele dag op je luie reet bij het zwembad liggen. Of op een strandstoel met een boek en een koude cocktail. Af en toe moet je d’r op uittrekken. Ja toch? En je onderdompelen in de plaatselijke ‘cultuur’ …

In de serie: THAILAND

1000 vragen aan mezelf (16)

Tags

1000 vragen, Duizend vragen aan mezelf, Familie, Isabel, Natuur, Vrienden

Daar gaan we weer … euh … ik bedoel …  daar ga ik weer. Antwoorden op een nieuwe reeks vragen.

220. Bestaat vriendschap op het eerste gezicht?
Nee, dat denk ik niet. Vriendschap ontwikkelt zich en heeft meestal wat tijd nodig. Er zijn zaken die onmiddellijk ‘goed’ voelen op het eerste gezicht. Toen ik het tuinpad opliep van het huis waar we nu wonen, wist ik binnen vijf seconden. “Ja, dit is het.” Nog voor ik een voet in huis had gezet.

221. Gun je jezelf vaak een pauze?
Ja, dat vind ik wel. Regelmatig gaat de figuurlijke stekker uit het figuurlijke stopcontact.

222. Ben je ooit ongewild verliefd geweest?
Eentje om over na te denken. Ongewild verliefd zijn. Het woordje ‘ongewild’ is moeilijk toepasbaar bij verliefdheid. Ik ben wel eens verliefd geworden en heb daar verder niets meegedaan. Hooguit wat slechter van geslapen. Draaien en woelen en wat fantaseren over … en al gauw besluiten. Nee – stop – punt – aan de lijn – we gaan over tot de orde van de dag. Is dat ongewild verliefd zijn?

223. Duw je mensen in hokjes?
Ik hoop dat ik dat zo min mogelijk doe. Maar waarschijnlijk doe ik dat af en toe wel maar hopelijk alleen maar in onuitgesproken woorden en zeker niet in gedrag. In Mozambique gebeurt dit wel veel vaker dan in mijn keurige (politiek correcte) Vlaams / Nederlandse leefwereld. In Mozambique wordt veel in hokjes gedacht. Allereerst in kleur. “Typical white people.” “it’s a coloured girl, so you know them …” “Of course … they are Indian.” En ook in de vakjes: “Alle personeel steelt, liegt en bedriegt.” Of “Zo doen Portugezen altijd. Of “Typisch Maboer.” 

224. Van welk geluid hou je?

Bijna een te intieme vraag. Laat ik aan de voorzichtige kant blijven met mijn antwoord. Isabel die rustig ademt in haar slaap terwijl ik naast haar in bed een boek lees. Vogeltjes in de tuin – ’s morgens net voor het licht wordt.

Gele wever – Bron: Pixabay – 383078

225. Wanneer was je het allergelukkigst?
Vaak. En gelukkig kan ik deze vraag ook beantwoorden in de tegenwoordige tijd. En natuurlijk is een vrije ochtend fijner dan een werkdag. Is wakker worden met het geluid van de zee op de achtergrond en ontbijten op een exotisch strand mooier dan de wekker horen die te vroeg afloopt na een avondje doorzakken.

226. Met wie ben je graag samen?
Eigenlijk een saaie vraag als je hier wat langer meeleest. Met Isabel natuurlijk. En met mijn kinderen en kleinkinderen. En met goede vrienden. En met bevlogen kunstenaars.

227. Wil je alles verklaren?
Nee. Heel duidelijk nee. Zeker als het over het mysterie van het leven gaat. Wel prettig om daar af en toe bij stil te staan. Maar of dat iets verklaart … ik denk het niet.

228. Wanneer heb je voor het laatst je angst opzij gezet?
Ik ben niet zo bang aangelegd. Er komt niet meteen iets naar boven. En als ik eerlijk antwoord geef, weet ik dat ik situaties waarin in mogelijk bang zou kunnen zijn, probeer te vermijden.

229. Wat is je grootste jeugdzonde?
Dat ik geen muziekonderwijs heb gevolgd. Ik gooide er met mijn pet naar. Privé-les van Madam Steeman. Een vriendin van mijn vader. Een zangeres en actrice. Ik zat bij haar op blokfluitles en leerde de eerste begrippen van solfège. Maar ik nam het niet serieus en ik mocht al na een paar maanden iets anders gaan doen. Dom dom dom.

230. Wat weiger je te begrijpen?
Dat de wereld nog steeds zo oneerlijk in mekaar zit. Dat de rijkste 1% van de wereldbevolking net zoveel heeft dan de overgrote meerderheid. Is het niet zoiets als 80%? En honger. En oorlogen omwille van geloofsovertuigingen.

231. Welke anekdote over jezelf hoor je nog vaak?

Vroeger kreeg ik vaak te horen dat ik ‘nen tetten-zot’ ben en overal liefjes heb maar dat is niet gebaseerd op een anekdote. Een anekdote … ik ga navraag doen bij mijn Vlaamse vrienden die eind maart op bezoek komen. En ik kom er op terug.

232. Welke dag in je leven zou je willen overdoen?

Waarschijnlijk moet ik nu een dag aanhalen die heel mooi of bijzonder was. Of juist het omgekeerde? Iets overdoen om het dan anders te doen. Ik ben een keer gepakt – bijna dertig jaar geleden – door de politie met te veel drank op achter het stuur. Rode kaart – mee naar het politiebureau. Terecht dat ze me van straat plukten. Ik moest nauwelijks twee kilometer verderop zijn. Het was behoorlijk stom en onverantwoord. Wel een goede les.

233. Heb je liever meer tijd of meer geld?

Op dit moment zou meer geld helemaal niet zo verkeerd zijn. En dan koop je vanzelf meer ‘vrije’ tijd.

234. Zou je willen weten wat de toekomst je brengt?
Tja, wat moet ik daar op antwoorden? Mijn kleinkinderen zien opgroeien tot mooie, zelfstandige wereldburgers. Zelf nog flink wat jaartjes gezond blijven. Niet vereenzamen. Isabel gelukkig zien zijn aan mijn zijde. Moet ik nog even doorgaan? Natuurlijk wil iedereen een mooie toekomst voor zich zien. Maar de kans dat er verval, aftakeling en dementie mijn kant op komt is natuurlijk een reëel toekomstbeeld.

In de serie: DUIZEND VRAGEN AAN MEZELF

Ook dit is Mozambique

Tags

Foto, Isabel, Markt, Mozambique, Natuur, Strand

Na mijn gemekker van gisteren, plaats ik vandaag zomaar drie willekeurige foto’s. Dat geeft dan meteen ook antwoord op vragen wat ik hier doe. En natuurlijk blijft Isabel de nummer één reden om het hier naar m’n zin te hebben. Voeg dat bij het plan dat we hebben om zaterdag of zondag een dagje naar het strand te gaan. Prettig weekend.

Mozambique

Mozambique

Mozambique

Groeten uit Houtbaai

Tags

Boeken, Dieren, Isabel, Natuur, Vakantie, Zuid Afrika

Zo, we hebben weer internet. Sinds mijn laatste stukje vorige week vrijdag is er heel veel regen gevallen in de Western Cape. Op zaterdag werden we tot tweemaal toe tegengehouden door politie. Wegafzettingen door de overvloedige regen. Bergwegen veranderen hier in no time in rivieren cq watervallen. We probeerden van Franschhoek naar De Kelders te rijden. Een ritje over twee bergpassen. Ongeveer honderd kilometer. Nee dus. Rond zes uur heb ik het B&B gebeld en onze kamer geannuleerd. Eén en al begrip. We vonden vrij gemakkelijk een kamer in Hermanus. En nu zijn we in Houtbaai, ten zuiden van Kaapstad.

Het is weer mooi weer. Zonnig met veel wind. Onze dagen zijn gevuld met typische vakantie-activiteiten. ’s Morgens na het ontbijt nog een beetje luieren, daarna een wandeling of met de auto naar een volgende bestemming. Onderweg regelmatig stoppen voor een foto of een kop koffie. Pinguins spotten in Boulders, wandelen naar de vuurtoren van Kaap de Goede Hoop, een late lunch in Kommetjie.

Koen in Kommetjie

We kiezen deze dagen voor B&B’s en niet voor hotels. En die zijn er hier rondom Kaapstad in overvloed. We checken in tussen 5 en 6. Lezen (al twee boeken uit – oa ‘Spoor’ van Deon Meyer, we kijken een filmpje – meestal op de computer – en gaan op tijd slapen.

Bekijk de foto hierboven nog eens goed. Wat valt je op? Ja, het is zonnig. Er zijn bergen in de omgeving en … enkel blanke mensen. Heel ‘De Kaap’ is ontzettend ‘wit’ – vooral alle toeristische plekken als musea, restaurants, bars, enzovoort. Nauwelijks een zwart of gekleurd iemand te zien. Ja, je ziet ze wel maar dan zijn het obers, schoonmakers, parkeerplaats-aanwijzers (m/v). Isabel is een grote uitzondering met haar mooie zwarte (chocolade) kleurtje. Bijna een bezienswaardigheid voor veel mensen. Dat is een groot verschil met bijvoorbeeld Nelspruit of Johannesburg – ook steden in Zuid Afrika. Nog twee volle dagen voor de boeg. Straks nog even naar Maputo en de (schoon)familie bellen en hopen dat morgen alles rustig verloopt tijdens de (gemeenteraad) verkiezingen.

Knock knock

Tags

Afrika, Isabel, Natuur, Swaziland

Tekst volgt later … euh … waarom eigenlijk? De foto spreekt voor zich. Ja toch?

Wakker worden in Mkhaya (Swaziland)

Regen en nog eens regen

Tags

Jardim, Maputo, Matola, Mozambique, Natuur, Nederland

De internet-kranten en Facebook pagina’s van Vlaamse en Nederlandse vrienden staan vol met sneeuw-verhalen en foto’s. Sneeuw en dat heeft ‘de langste file ooit’ tot gevolg. Een aangepast rooster bij de NS. In Nederland denken we al gauw dat fileleed een Nederlands fenomeen is. Nee, de files in de grote Afrikaanse steden zijn veel langer. Nairobi – Dar es Salaam – Kampala. Er zijn de laatste tien jaren zoveel auto’s bijgekomen dat de weg-infrastructuur daar ver bij achterloopt. Het is natuurlijk ook een teken van vooruitgang. Van ontwikkeling zou je kunnen zeggen. Veel meer mensen kunnen zich een auto veroorloven. Overheden blijven achter bij deze ontwikkeling. De gemeentes Matola en Maputo hebben een ochtendspits-protocol. ’s Morgens rijden vele duizenden auto’s en busjes van Matola – via de tolweg – naar Maputo. ’s Avonds in de omgekeerde richting. Deze ruime vierbaansweg wordt daarom ’s morgens veranderd in drie rijstroken richting de hoofdstad en eentje richting Matola en Zuid Afrika. Het helpt zichtbaar maar het blijft een voorlopig lapmiddel.

Op een dag als vandaag – met ontzettend heftige regenbuien – is het verkeer hopeloos verloren. Dan is er geen doorkomen aan in Baixa (downtown). Maputo ligt aan zee maar heeft een bovenstad en een benedenstad. Nauwelijks twintig meter hoogteverschil maar al het regenwater stroomt in kolkende rivieren naar beneden.

Maputo 13 januari 2013

Jullie zijn het vast met me eens dat sneeuwplaatjes veel mooier en idyllischer zijn dan bovenstaande foto van vanochtend. Het regent al vijf dagen. Sinds gisteren is er door de overheid – voor het hele land – een code rood afgegeven. Dat betekent: grote overstromingen en gevaarlijke – deels afgezette wegen – omdat niemand de bermen en de kuilen kan zien. Normaal slalom je om die putten heen maar ze zijn nu onherkenbaar en dus gevaarlijk.

Ook onze tuin cq zandbak is veranderd in een zwembad.

Onze tuin in Jardim

Nou ja, bij wijze van spreken. Binnen blijft het gelukkig droog maar ik weet dat heel veel mensen in Matola en Maputo grote problemen hebben om hun huis in of uit te komen. Onze namiddag-vergadeting is geannuleerd. Mensen blijven in de stad bij vrienden en familie logeren. En dan volgen al gauw – met al die vochtigheid – de muggen. Het is januari – zomer – in Mozambique. Ik ga dus gauw een muskietennet voor onze slaapkamer op het boodschappenlijstje bijschrijven. Ik wens iedereen in de lage landen veel sneeuwpret toe.

Waar is de mol?

Tags

Bergen op Zoom, Dieren, Natuur

Waar is de mol? In mijn voortuin of in mijn achtertuin? Of is er sprake van meer mollen? Kan een mol onder mijn huis doorkruipen en zich verplaatsen van de voortuin naar de achtertuin? Ik weet het niet.

Molshopen in mijn achtertuin

Toen ik een paar weken geleden thuiskwam uit Afrika zag ik twee molshopen in de voortuin. Er gebeurde verder niets. Niks om me druk over te maken. Er kwamen geen hopen bij. Afgelopen week ontdekte ik plots een nieuwe molshoop in mijn achtertuin. En vanochtend zijn er maar liefst vier hopen bijgekomen. Is dit het werk van één beestje of van een hele familie? Is dit het normale seizoen dat mollen actief wroeten? Ik dacht dat dat meer iets voor het voorjaar was. Maar ja, wat weet ik eigenlijk van mollen. Niet veel. En hoe verjaag ik ze – een beetje diervriendelijk?

Op internet staan er allerlei adviezen. Ik citeer enkele weetjes over de mol. ‘Een mol (Talpa europea) kan oppervlakkig gangen graven met een snelheid van 12 tot 15 meter per uur en dit in zijn territorium van ongeveer 400 m². Gedurende 1 jaar kan een mol een totale hoeveelheid molshopen van ruim 3000 kilo aarde in de tuin omhoog drukken. 
Mollen vertonen zich snel in humusrijke grond waarin ze gemakkelijk veel voedsel in de vorm van regenwormen en andere bodeminsecten terug vinden. Gelukkig leeft de mol solitair en hebben we dus meestal maar een diertje per territorium te bestrijden. Het meeste last van mollen zullen we ondervinden in maart – april als de mannetjes hun gangenstelsels verlaten en op zoek gaan achter de vrouwtjes. Daarna kennen we nog eens een verhoogde mollenactiviteit rond eind juni als de jongen hun moedernest verlaten.’

Blijft mijn vraag: ‘Wat doe ik: afschrikken, verjagen, vangen of doden?’ Nou ja, het liefst zie ik mijn tuin-mol verhuizen. Dat hoeft niet perse naar de buren. Naar het bos lijkt me de beste optie. Maar hoe? Iemand een advies? Als je mij het advies geeft ‘flessen in de grond steken’, beschrijf dan duidelijk hoe ik dat moet doen. Met de hals in de grond? Met een kapotte bodem van de fles in de grond? In de molshoop of juist er naast? Plastic fles of glazen wijnfles? Ik hoop op een goed advies. Alvast dank.