Het is nu bijna twee dagen geleden maar ik ben nog steeds een beetje sprakeloos. Samen met Hanneke bezocht ik dinsdagmiddag het Kröller-Müller Museum in Het Nationaal Park De Hoge Veluwe. Dat was voor mij het derde bezoek. De laatste keer was meer dan dertig jaar geleden dus is was best veel vergeten. Het was koud en het regende veel dus de beeldentuin hebben we nauwelijks gezien.
Binnen was er genoeg te zien. Een tijdelijke tentoonstelling van Fernand Léger. Meestal loop ik aan zijn werk voorbij. Ik herken het meestal wel maar er zijn altijd werken van anderen die meer aandacht krijgen. Dat was nu anders.
Kaartspelende soldaten – Fernand Léger – Kröller-Müller Museum
Maar dan liepen we door naar de vaste collectie.
“In het Kröller-Müller Museum sta je oog in oog met de mooiste Vincent van Goghcollectie ter wereld en geniet je van topstukken van moderne meesters als Claude Monet, Georges Seurat, Pablo Picasso en Piet Mondriaan. Het museum is de schatkamer van De Stijl en het futurisme, maar verrast ook met presentaties van hedendaagse kunstenaars.”
Van mijn sokken geblazen. Ja, dit gezegde gaat op voor me als ik daar rondloop. Ik luisterde deels naar de audiotour, ik las hier en daar wat extra informatie en liet me overrompelen. Dat gaat daar vanzelf.
Vier uitgebloeide zonnebloemen – Vincent van Gogh – Kröller-Müller Museum
Er hangen veel beroemdere schilderijen van Zunderts beroemdste zoon. Maar deze zonnebloemen kende ik nog niet. Of ik was ze vergeten dat kan natuurlijk ook.
Rebecca – Ossip Zadkine – beschilderd hout – Koen bij Caféterras bij nacht – Vincent van Gogh
Ik zat de afgelopen week heel wat uurtjes in de trein. Dat vind ik geen enkel probleem, laat dat duidelijk zijn. Drie lange ritten van bijna 4 uur. Veel tijd dus om wat te lezen, e-mails te beantwoorden, een klein beetje te slapen, de hoofdpunten van het nieuws te bekijken, wat te whatsappen of enkele ‘Better call Saul’ – afleveringen te zien. Kortom: ik verveel me niet en een paar uur later ben ik op de plek van bestemming. In mijn geval de afgelopen week tweemaal Leeuwarden, tweemaal naar huis.
In deze opsomming vergat ik twee belangrijke onderdelen te vermelden: naar mensen kijken (en luisteren) en over hen fantaseren. En een mogelijk praatje maken met een medereiziger. (*) Dat laatste gaat een stuk moeizamer dan vroeger want bijna iedereen tuurt tegenwoordig naar zijn/haar eigen beeldscherm. Telefoon, tablet of laptop. Ik zat tweemaal in het stiltecoupé en daar wordt in principe niet gepraat of luidop getelefoneerd.
Ik reis al mijn hele leven zeer regelmatig met de trein. Er is best veel veranderd. Treinkaartjes waar een gaatje werd in geknipt zijn geëvolueerd naar de persoonlijke OV-chipkaart. Er rijdt geen koffiekarretje (railtender) meer door de trein. Best wel jammer maar ja … in de overvolle treinen tegenwoordig is er natuurlijk geen doorkomen aan. Op de grote stations zijn er nu mini-supermarkten en koffiebars. Het spoorboekje zit niet meer in mijn tas maar ik volg de dienstregeling nu op schermen in de trein of op m’n telefoon.
Vroeger zocht ik altijd naar een achtergelaten krant of tijdschrift. En naar ‘Tussen de rails’ en later ‘Rails’. Het gratis maandelijks magazine van de NS. De NMBS (Belgische treinen) had zijn eigen tijdschrift – hangend aan een haakje en/of touwtje – als ik me niet vergis.
‘TUSSEN DE RAILS’ – verboden mee te nemen.
Ik was er dol op. Als toevallig de maand bijna voorbij was verdween er wel eens een ‘Tussen de rails’ … richting mijn tas of rugzak. Ik geef het dertig jaar later toe. Ik hoop dat de strafbare feiten zijn verjaard.
Toen kwam de tijd van ‘Spits’ en ‘Metro’. De gratis krantjes. Ook die las ik bijna altijd op de trein. NS gooide het toen over een moderne boeg. ‘Tussen de rails’ werd ‘Rails’. Een trendy magazine met vaak een heel bijzondere layout. Het werd meer kijken dan lezen.
‘RAILS’ – verboden mee te nemen
Nu vind ik zelden nog achtergelaten lectuur in de trein. Best wel jammer. Krantenlezers lezen nu hun krant (of magazine) op de smartphone of tablet. Alweer een nostalgisch logje waarbij je mij niet hoort beweren dat het vroeger beter was. Wel anders.
Ik herinner me een treinreis (ik denk van Leeuwarden naar Bergen op Zoom) waarbij ik eerst tegenover een man zat die een partituur zat te lezen. Ik sprak hem aan en vroeg of hij hoorde wat hij las. Hij zei volmondig ja. Op dezelfde reis kwam ik terecht naast een blinde man. Hij had een volledig wit braille-tijdschrift op schoot liggen en zat te lezen – met zijn vingers uiteraard. Ook hem sprak ik aan en vertelde hem onder andere over de man met de partituur. Ik kreeg na een praatje zijn braille-tijdschrift. Heel aardig. Ik heb het minstens 15 jaar bewaard.
Zoiets bijzonders is me de afgelopen dagen niet overkomen. Wel had ik een gesprek met een dertiger uit Groningen die twintig jaar lang een oliebollenkraam had op kermissen en tijdens de kerstperiode. Hij is nu werkeloos want hij kan de energie (elektriciteit) niet meer betalen. Alles doorrekenen naar de klant zit er niet in.
(*) Mijn ouders hebben elkaar op de trein ontmoet. Ze lazen toevallig hetzelfde boek en raakten daardoor aan de praat. De rest is geschiedenis … waarvan de schrijver van dit blog dus een deel van die geschiedenis is. Een treinliefhebber.
Te druk met de voorstellingen van IN HET SPOOR VAN DE STIER in Goes om ’s nachts nog na te denken over een logje. Zaterdagavond speelden we de laatste voorstelling. We worden overspoeld met complimenten. Heel fijn, hartelijk dank. Nu weer terug naar de dagelijkse realiteit. Toch nog twee foto’s …
Foto: Hans ColijnFoto: Patrick van Iersel
Een zoekplaatje? Misschien wel een beetje. Of alle 123 (m/v) muzikanten, dansers, artiesten, zangers, acteurs enz op de foto staan, denk ik niet. Tel er gerust nog zo’n 60 mensen bij op die achter de schermen werken (kostuums, grime, kapsels, catering, decorploeg, enz dan krijg je een indruk waar de schrijver van dit logje zich ophield de laatste tijd.
De eerste zondag van september … Bloemencorso in Zundert. Ik ben in de buurt dus wat dacht je? Natuurlijk ben ik van de partij. Dankjewel voor de uitnodiging. Het was een beetje thuiskomen bij zoveel corso-vrienden.
Zoekplaatje? Nee, ik denk het niet. En als de 2de doorkomst op zich laat wachten, vindt Omroep Brabant twee oud-gedienden op de eerste rij van de tribune.
Foto: Jules Vereecken
Maandag. Wat staat er nu op het programma? Inpakken en hop … huiswaarts keren … Mijn hart maakt alvast een klein sprongetje.
Deze serie heet ‘Werkverblijf in Goes’, dus begrijp je dat ik daar niet woon. Ik voel me er wel heel erg thuis. Ik ken er de weg redelijk goed. Als ik door de binnenstad loop zie ik bijna altijd wel iemand die ik ken. Even knikken, even ‘hoi’ zeggen of een kort praatje. En soms volgt de vraag ‘Jij woont toch in Afrika?’ Dan begrijp je dat mijn antwoord wat langer is.
Maar dit is eigenlijk niet waarover ik snel iets wil schrijven. Wel over het antwoord op de vraag: ‘Wat mis je het meest in Afrika?’ Dat zijn de kinderen en de kleinkinderen natuurlijk maar meestal antwoord ik: de fiets. Daarna waarschijnlijk: kaas. De fiets is hetgeen ik heel vaak mis. En waarom fiets ik daar niet? Omdat het levensgevaarlijk is. Er wordt nauwelijks gefietst, heel erg jammer. De meeste wegen zijn zandpaden en dat fietst niet lekker. De geasfalteerde wegen zijn slecht onderhouden, dus vol kuilen. Verder zijn er geen fietspaden en wordt er links en rechts ingehaald. Vaak ook via de berm. Dus uitwijken als fietser is zelden een optie.
Fietswinkels heb ik nog nooit gezien. Ja, de grote winkelketens verkopen fietsen. Type ATB of mountainbike. In Maputo stad zie ik tijdens het weekend wel eens een groepje ‘wielertoeristen’. Op racefietsen dus. Ik sprak ze wel eens aan. Zij fietsen meestal op de grote ringweg (Marginal en Circular) rond de stad. Eigenlijk zijn dat een soort snelwegen met een goed wegdek. Heel wat stukken zijn tolwegen waar zij dan tussen de tolpoortjes doorlaveren. Best wel gevaarlijk.
In Goes heb ik een auto te leen van mijn zoon en schoondochter. Erg handig voor grotere afstanden. In Goes heb ik een leenfiets. Erg fijn en wat geniet ik van mijn mini-fiets-tochtjes van hier naar daar. En dan dwalen mijn gedachte af naar mijn andere thuis in Djonasse … ‘Oh wat jammer dat …!’
Daar staan ze dan … mijn geleende voertuigen.
Ik spring zo op de fiets want ze verwachten me op de speellocatie van IN HET SPOOR VAN DE STIER, vlakbij de Stoomtrein Goes – Borsele. Nog 12 dagen …
Een grote fototentoonstelling van André Joosse in Goes in de weilanden rondom de verlaten boerderij Klein Frankrijk. In de buurt van de televisietoren en de molen. Helemaal gratis. De opzet is eenvoudig. Je loopt door het weiland en je kijkt je ogen uit naar de foto’s van ‘Verlaten plekken in Europa’, geprint en gepresenteerd op groot zeil. De foto’s staan op gesteld in grote driehoeken.
Tekens twee foto’s, onder vermelding van het land en de plaats waar de fotograaf de foto maakte en een woordje uitleg. De foto’s (van de foto’s) hieronder maken het vast duidelijker.
Het zijn vaak scholen, kloosters, klinieken, industriële complexen, laboratoria, hotels, paleizen, kastelen, enzovoort. Dit genre in de fotografie trekt steeds meer liefhebbers. Zeker op YouTube. Er zijn zoveel details op de foto’s te zien. Achtergelaten speelgoed, beddengoed, instrumenten. Afbladderend gipswerk, fresco’s, graffiti, onbekende meetinstrumenten. Ik kan nog wel even doorgaan. André Joosse heeft ondertussen in achttien landen zulke plekken bezocht en heel veel gefotografeerd.
Op zijn website – klik HIER – staan nog veel meer foto’s van al dat indrukwekkend verval. Stuk voor stuk vreemde, verlaten plekken mét een verhaal. Ik loop weer terug naar de binnenstad. Een wandeling van nauwelijks vijf minuten.
Er zijn alweer vier weken ‘Werken in Goes’ voorbij gevlogen. De teller maakte flink wat overuren. Nou ja … ik dan toch. Correctie: ik en vele anderen. Tijd om het figuurlijke touwtje een beetje te laten vieren. Kortom: laat de vakantie maar komen! Vorige week was er een zeer smakelijk vierdaags Europa festival in de stad. Fiesta Europa op de Markt. Europees Bierfestival in en rondom de Singelstraat en Europese Kunst en Curiosa op de Kade – Stadshaven. Ik heb er in de tussendoor-uurtjes erg van genoten.
Ook openden twee exposities deze week de figuurlijke deuren. Maria Magdalena & het Europajaar – met een uitgebreid programma op diverse plaatsen in de stad. Ik zag al een paar hedendaagse werken in de Grote of Maria Magdalenakerk. Er zijn exposities, lezingen, films, een speurtocht en nog veel meer.
Reynier de Muynck 2. Wilbert Biemans 3. Ron Westerweel 4. Leon van den Akker
De persoon Maria Magdalena (zus van Lazarus in de Bijbel) spreekt al eeuwen tot de verbeelding. De een ziet haar als een overspelige vrouw en de ander als een heilige. Ze wordt (werd) dan ook heel verschillend afgebeeld en geschilderd. Dan weer met lang haar en dan weer ingetogen omkranst met een aureool. Of met symbolische voorwerpen als een rood ei, een kannetje olie, een kruis of een schedel. Goes heeft twee Maria Magdalenakerken. Recht tegenover elkaar. Goes koos haar al in 1150 als beschermvrouwe. Vandaag (22 juli) viert de Katholieke wereld haar naamdag.
Over de andere expositie vertel ik morgen. Verlaten plekken in Europa. Foto’s van Andre Joosse
Meer weten over het Europa-jaar in Goes? Klik HIER
Wonen in Leeuwarden en werken in Goes. Geen voor de hand liggende combinatie. Dus is het thuis-zijn tot begin september verplaatst naar Zeeland. En wat ik daar doe?
Ik ben artistiek coördinator (eindregisseur) van het nieuwe zomerspektakel – In het spoor van de stier – in het kader van een nieuw themajaar in Goes.
Ik vertel de komende dagen en weken wat meer over dit vijfde zomerspektakel. Ik plaats dan ook een link naar de website waar kaartjes voor de voorstelling kunnen gereserveerd worden.
In Nederland nemen leerlingen van groep 8 (6de leerjaar in Vlaanderen) traditioneel afscheid van de basisschool met een musical. De laatste weken (maanden) van het schooljaar wordt er veel tijd geīnvesteerd in de groep 8 Musical. Door leerlingen en leerkrachten. Teksten worden van buiten geleerd, liedjes en dansjes geoefend, rekwisieten gemaakt, decors geschilderd. Ouders steken een helpend handje toe. En dan is het zover … haal het doek maar op.
De leerlingen spelen eerst een voorstelling voor andere leerlingen van de school. En dan is er de openbare voorstelling voor opa’s, (Bompa in mijn geval) oma’s, ooms en tantes. Later volgen nog voorstellingen voor ouders en broertjes en zusjes. Maximaal 3 kaartjes per leerling per voorstelling. Afgelopen donderdag was het zover. Kleindochter Olivia was er helemaal klaar voor en deze trotse Bompa zat op de derde rij.
Natuurlijk kijk ik met fiere grootvader-ogen naar mijn oudste kleindochter. De musical-regisseur (die ik natuurlijk ook ben) verban ik naar het schellinkje. “Hou je koest!”. Nee, het was hartstikke fijn en een tikkeltje emotioneel. Als ‘Mevrouw Laagvlieger’ – een leuk rolletje van Olivia – op bed ligt, is het napraten met mama Catelijne heerlijk. Zij heeft af en toe geholpen en kent de kinderen dus een beetje. Grappig dat we allebei talent zien bij ‘Willem, de vliegende Hollander’. Voor de juffen is deze jongen meestal een ongeleid projectiel.
Natuurlijk heb ik een paar foto’s gemaakt maar je begrijpt dat privacy het niet mogelijk maakt ze hier te publiceren. Gelukkig kan dat wel met mijn toegangskaartje. Fijn dat ik erbij kon (mocht) zijn.
Ps. Isabel is jarig vandaag. Parabéns Belinha. Geen logje over haar of haar verjaardag. Mocht je niet weten wie Isabel is, wat ik me niet kan voorstellen – hahaha – klik dan HIER. Nog twee weken en dan vallen we elkaar weer zielsgelukkig in de armen. Waar? Dat kom je later vast wel te weten. Prettig weekend.
Loop ik mezelf voorbij? NEE, maar ik moet wel uitkijken dat ik binnenkort niet JA moet antwoorden. Aan de titel kun je concluderen dat ik weer in Nederland ben. Dat is zo. Logjes met de titel ‘Werkverblijf in Goes’ zullen hier waarschijnlijk opnieuw een plekje vinden. De repetities van ‘In het spoor van de stier’ worden steeds intensiever.
Mijn werk voor NSM De Walvishaai zit er – wat dit schooljaar betreft – bijna op. Afgelopen maandag was ik aanwezig op de grote NOB-conferentie in Soesterberg. Een hele fijne dag. Kennismaken en bijpraten met collega’s. NOB-Wereld-café. Ik zat aan tafel met Nederlandse en Vlaamse collega’s uit oa Thailand, Peru, Egypte, Polen, Spanje, Brazilië, Frankrijk, Duitsland, Ghana, Nepal, Verenigde Staten enzovoort.
Diewertje Blok was de dagvoorzitter, Michiel Smit de belangrijkste spreker en Karin leerde ons een paar fijne kneepjes van het ‘schapen drijven’. Op het eind van de dag kregen we een getekend verslag. Erg mooi. Een groepsfoto komt er later vast ook nog aan.
Naast (regie)werkzaamheden gaat het (online) lesgeven aan mijn Nederlandse leerlingen in Mozambique ook gewoon door. Ik ontdekte dat ZOOM ook de één-op-één vergaderingen heeft gelimiteerd tot 40 minuten. Jammer. Gelukkig raadde een vader me aan om Google-Meet te gebruiken. Daar is – voor zover ik het begrijp – geen tijdslimiet. Dat ga ik volgende week uitproberen.
Ondertussen dwaal ik af en toe door het (oude) centrum van Goes. Wat me opvalt zijn de vele poortjes en steegjes. Die waren me nooit eerder opgevallen. Ik maakte enkele foto’s met mijn mobieltje maar ik ga de komende tijd wat meer ‘poortjes’ verzamelen.
Poortjes en steegjes in Goes.
Deze drie foto’s nam ik op weg naar een eetafspraak bij vrienden. Ik schoot meer plaatjes maar dat is voor later. Toen ik arriveerde bij mijn eet-bestemming trof ik de heer des huizes aan boven een plakboek. Zo’n soort boek als de Panini-voetbal- of wielrenplaatjes. Ik heb ze zelf ook gespaard. Maar wat blijkt nu? De Heemkundige Kring van Goes en Jumbo Supermarkt hebben een plakboek samengesteld. Bij elke 10 euro aankopen krijg je een pakje met 5 plaatjes.
Ik schuif aan en begin te kijken en te lezen. Wat een mooi initiatief. Een half uur later moet ik plaats maken voor een heerlijke bami-maaltijd. Ik word wat bijgepraat over het boek en de samenstellers. In het boek herken ik heel wat plekken in de gemeente Goes. Ik zie zelfs evenementen waar ik aan heb meegewerkt. Leuk! Ik lees links en rechts wat in het boek. Veel historische informatie is geordend via diverse thema’s. Ik moet er binnenkort wat extra tijd voor vrijmaken. Er schijnen zelfs officiële ruildagen te zijn voor ontbrekende plaatjes. Heerlijk toch. Volwassenen die weer even kind worden en wegdromen bij hun eigen plakboeken van weleer …
Koen Schyvens 