Tags
Berlijn, Boeken, Duitsland, E-boek, E-reader, Geschiedenis, Het huis aan het meer, IJzeren Gordijn, Ine, Lezen, Non-fictie, Thomas Harding, West-Berlijn
Joepie. Ik had weer een 4 **** sterren boek te pakken. Met dank aan Liesbeth (Apenstaartje) voor de tip. Een non-fictieboek dat leest als een roman. Het huis aan het meer.
Ik hou van geschiedenis en ik hou van lezen. Met dit boek kwam ik dan ook goed aan mijn trekken. Laat ik eerst maar eens de achterflap citeren.
“In 2013 bezoekt Thomas Harding het huis van zijn Duitse grootmoeder, gelegen aan de rand van Berlijn, bij de Groβ Glienicker See, die grenst aan de Wannsee. Deze plek, haar ‘zielenplek’, die zij heeft moeten verlaten toen de nazi’s aan de macht kwamen, ligt er vervallen en verlaten bij. Een betonnen voetpad door de tuin markeert waar de Berlijnse Muur bijna drie decennia heeft gestaan. In een poging het huis van de sloophamer te redden, onderzoekt Harding de geschiedenis van de vijf families die hier hebben geleefd: de adellijke landeigenaar die op het landgoed een wijngaard aanlegde, een welvarende Joodse familie die hier de vrije tijd doorbracht, een beroemde componist in dienst van de nazi’s, een weduwe en haar kinderen en een informant van de Stasi. Uit al deze aangrijpende en dramatische verhalen doemt een twintigste-eeuwse geschiedenis van Duitsland op.”
Ik heb al vaker – met plezier – boeken gelezen over de 20ste eeuw. Zowel in romanvorm als non-fictie. Ook dit boek kun je in dat rijtje plaatsen. Een belangrijk verschil: hier speelt het huis de hoofdrol. En af en toe de schrijver die heel veel onderzoek (en dan benadruk ik: HEEL VEEL) heeft gedaan naar dat huis en haar bewoners. Een bijzondere plek aan het randje van Berlijn. In behapbare hoofdstukken maken we kennis met de mensen die er ooit woonden en verbleven. Vijf families en ook min of meer vijf generaties. De families hebben nauwelijks iets met elkaar te maken behalve dat ze in dat (zomer)huis woonden. Ze zijn (waren) eigenaar, huurder, oppasser, onderhuurder, kraker enzovoort. Aanvankelijk was het een buitenverblijf van een rijke Joodse familie. Later werd het huis permanent bewoond wat in de winter niet vanzelfsprekend was. Als het huis eind jaren 90 totaal wordt uitgeleefd door junks en vossen in de kelder, voel je plaatsvervangende ergernis. De schrijver – wiens overgrootvader het huis ooit liet bouwen – probeert het huis te redden van de sloop.
Het boek heeft veel voetnoten die ik bijna allemaal heb genegeerd. Ik las het op mijn e-reader en dan is ‘bladeren’ net iets teveel gedoe. Ook de laatste zestig bladzijdes zijn een soort appendix. Met een lang nawoord, kopieën van documenten, veel foto’s, krantenartikelen.
Meestal lees ik non-fictie in afzonderlijke delen – een paar hoofdstukken en dan weer wat anders – dus afgewisseld met een roman of een spannend boek. Nu niet. Je wilt weten hoe het verder gaat en dat is eerder iets voor een thriller. Natuurlijk is dat het vakmanschap van de schrijver Thomas Harding.
Ik verbleef samen met Ine in het voorjaar van 1982 tien dagen in West-Berlijn. We reden vanuit Boelenslaan (Friesland) met onze Renault 4 naar Berlijn. Tweemaal een andere route. Voor het eerst achter het IJzeren Gordijn. Best wel bijzonder en ook wel een tikkeltje spannend. We logeerden (gratis) in het appartement van vrienden van een vriend. Een reis die veel indruk op ons maakte. Zeker de dag dat we via checkpoint Charlie naar Oost-Berlijn liepen. Tijdens het lezen van dit boek herinnerde ik me dus heel veel van die dagen in een verdeelde stad. Jammer dat reizen een stuk minder vanzelfsprekend is geworden … blijf gezond.
In de serie: BOEKEN
Koen Schyvens 