WC, mannelijk of vrouwelijk

Tags

De, Het, Lidwoord, Taal, Taalgevoel, Trein, Vrienden, WC, Wyns

Ik ga niet schrijven over gender-neutrale toiletten of over het verschil tussen dames- en herentoiletten (*). Maar over het lidwoord horende bij het zelfstandig naamwoord: ‘WC’. Wat moet het zijn: DE WC of HET WC?

De NMBS (Belgische spoorwegen) geeft het verkeerde antwoord.

Op de trein ROOSENDAAL – ANTWERPEN

Ik stap in Roosendaal over op de trein naar Antwerpen. Ik ben goed op tijd. Ik zoek een rustig compartiment uit en loop voorbij de WC. En wat ziet mijn oog … “Het WC tijdens een halte in een station niet gebruiken.”

Ai … pijn aan mijn ogen. Ik zet mijn rugzak neer en haal mijn telefoon boven. Ik maak een foto van dit tweetalige bordje. Ik vraag dezelfde dag nog aan een paar vrienden wat het juiste lidwoord is van WC. Ik noteer een 100%-score voor DE. Maar er is een lichte twijfel als ik HET opper. Ja … in het dialect zeggen ze … enzovoort.

Rest de vraag … waarom DE en niet HET? Zouden de mensen bij de NMBS die dit bordje hebben bedacht, hebben vervaardigd en hebben bevestigd allemaal gedacht hebben dat het ‘HET WC’ moet zijn? Ik betwijfel het. Misschien was het een Franstalige afdeling die deze opdracht heeft uitgevoerd. Ik neem de proef op de som en laat Google Translate het zinnetje ‘L’usage du WC est interdit’ vertalen. Dan verschijnt er keurig: ‘Het gebruik van de WC is verboden.’

Ik Google nog wat verder. WC is mannelijk. DE WC, DEZE WC. Ik vind bij KdV – Taalmakers de volgende uitleg:

Zo zit de vork in de steel: de wc is correct. Dit is echter een uitzondering op de ‘regel’, omdat wc eigenlijk een afkorting is van het onzijdige watercloset.

De Nederlandse taal kent naast het onbepaalde lidwoord een, nog twee bepaalde lidwoorden: het en de. Voor onzijdige woorden schrijven we het, en voor mannelijke en vrouwelijke woorden de. Algemene regels voor het gebruik van de en het bestaan helaas niet, enkel regelmatigheden en de hiermee gepaarde uitzonderingen. Gelukkig helpt ons taalgevoel een handje.

Geen duidelijke regel? Dan is er ruimte voor verwarring. Zoals bij wc. Wc is de afkorting van het Engelse water closet, een onzijdig woord. Het geslacht van een afkorting is doorgaans hetzelfde als het volledige woord, maar dus niet bij wc. De afkorting wc wordt algemeen opgevat als een mannelijk de-woord.

Waarom wc dan niet de regel volgt? Omdat de afkorting waarschijnlijk niet in ons taalgebied is ontstaan uit water closet, maar rechtstreeks als Engelse afkorting is overgenomen. Zo werd the wc al snel de wc.

Deze verwarring over lidwoorden brengt me terug naar onze gezamenlijke maaltijden in Wyns. Huisgenoot Rob sprak consequent over DE zout. Alle anderen vroegen om HET zout door te geven. En wat is juist? Het schijnt allebei correct te zijn …

(*) Dan had ik bijvoorbeeld iets kunnen schrijven over de veel langere rijen bij de DAMES. En waarom er nooit een discussie is op een vliegtuig of in de trein of de WC voor mannen of vrouwen is. Ook op naturisten-campings vind je dit onderscheid niet.

Advertenties

1000 vragen aan mezelf (21)

Tags

1000 vragen, Avek, Isabel, Koen, Kuiten, Lente, Moedig, Schoenenschraper, Traditie, Wyns

De figuurlijke wekker loopt weer af … “Koen het is tijd om weer wat vraagjes te beantwoorden”. Ik geef er gehoor aan maar eerst nog even een figuurlijke pluim voor Marion L, MS en Vlinder1960. Ook Beer en Colette reageerden via FB. Zij hadden een juiste omschrijving bij de foto die ik op 30 oktober plaatste.

Wat is dit?

Het is inderdaad een schoenen- of laarzenschraper – ingebouwd in de voorgevel van een huis – dicht bij de voordeur. In dit specifieke geval in het huis van vriend Werner in Boechout. Is dit een Belgisch fenomeen? Ja, wie weet? In Nederland droegen mensen vaak klompen en die liet je buiten staan – met of zonder slijk. Maar minstens zoveel dank aan Daniela, AnneMarie, Géa, Bermalbooks, Trienette, Sandravda, Rietepietz, Suskeblogt en Regenboogvlinder want ook zij reageerden met inventieve antwoorden.

326. Welke vraag is je al te vaak gesteld?

Of het niet heel gevaarlijk is in Afrika. Zeker om er te wonen … en meestal beantwoord ik die vraag heel vriendelijk. Vaak met de opsomming wat er in Bergen op Zoom allemaal is gebeurd. Tweemaal onze auto gestolen voor de deur, inbraak in huis, verschillende inbraken in ons schuurtje, dochter die vlakbij huis ernstig is lastig gevallen door een creep … daarna hoef ik niet verder te antwoorden. En dan beëindig ik zo’n antwoord met de volgende dooddoener: “Niet alle slangen in onze tuin zijn giftig. Zeker de tuinslang niet.”

327. Is alles mogelijk?

Niet een erg boeiende vraag. Veel te ruim … is alles mogelijk? Waar gaat dit over? Ik pas wegens desinteresse.

328. Hoe traditioneel ben je?

Niet heel erg traditioneel. Ik heb veel zaken in mijn leven gedaan die niet meteen het etiket ‘traditioneel’ verdienen. Ik ben ook geen grote vernieuwer of super progressief. Ik ben ondernemend en niet bang voor verandering. Ik hou wel van tradities maar kan ze ook gemakkelijk negeren.

329. Kent iemand je diepste geheimen?

Nu moet ik heel hard gaan nadenken wat mijn diepste geheimen zijn. Deel ik die? Ja, meestal wel maar misschien zijn dat dan weer geen ‘diepste geheimen’. Een paar zaken houd ik voor mezelf en daar ga ik uiteraard hier niet over schrijven.

330. Hoe ziet je ideale partner eruit?

Ik heb mijn dag niet of de vragen bevallen me niet. Ik geef de voorkeur aan de laatste mogelijkheid. Goed, ik antwoord waarschijnlijk heel clichématig. Een ideale partner is iemand die je volledig vertrouwd, waarmee je kunt lachen en geinen. Iemand die tegen een stootje kan en niet bang is om mij van repliek te dienen. Of ging de vraag over het uiterlijk? Boeiend … euh … niet dus. Ik ben trouwens heel blij met met het visuele plaatje van mijn partner. Isabel dus. En dat ze ook nog ’s nachts naast me ligt, is mooi meegenomen. Dat laatste zinnetje is een letterlijke quote uit de musical Chicago.

331. Waar hunker je naar?

Alweer een vraag waarvan ik denk … laat maar. Ik krijg vandaag de kriebels van woorden als ideaal, partner, hunkeren. Waar verlang ik heel erg naar? Als ik antwoord: “Naar de volgende vakantiereis’ of ‘Een goedbetaalde opdracht” of ‘Een nieuwe auto’ … dan denk ik meteen dat dat geen hunkeren is maar dat zijn wensen. Hunkeren is meer iets van zuchten, begeren, ongeduldig verlangen, ziekelijk smachten, snakken … zoals in stripverhalen uitgedroogde woestijnbezoekers hunkeren naar een slok water. Ik hunker naar betere en interessantere vragen.

332. Ben je moedig?

‘Koen’ betekent ‘dapper / moedig’. En dat ben ik meestal wel. Niet roekeloos moedig, eerder voorzichtig – bedachtzaam moedig.

333. Is er voor alles een juiste plaats en tijd?

Vast wel maar ik ben niet zo van dat soort waarheden. Tegeltjeswijsheid. Af en toe leuk om tegen te komen op Twitter maar wat heb ik eraan? Wijlen Johan Cruijf had er vast een eigen draai aan kunnen geven.

334. Waar voel jij je te goed voor?

Ik dacht eerst te antwoorden … voor niets. Maar natuurlijk word ik niet graag ongevraagd voor het karretje van een ander gespannen. Of word ik of mijn mening misbruikt om iets voor elkaar te krijgen. Daar pas ik voor.

335. Zou jij een jaar zonder mensen kunnen?

Een soort ‘Wat-Als vraag’. Politici beantwoorden die zelden. Ik ben geen politicus maar wat moet ik met deze vraag? Beantwoorden. Goed. Ik denk dat ik het zou kunnen … alhoewel … Waar haal ik alles wat ik nodig heb vandaan? Voedsel, huisvesting, water, energie …? Zijn daar dan wel of geen mensen voor? Een onbewoond eiland? En weet ik van tevoren dat het maar één jaar is? Dus het eerlijkste antwoord is gewoon … nee dat kan ik niet. Laat staan dat ik het zou willen.

336. Wanneer was je voor het laatst trots op jezelf?

Er lag een flinke kluslijst op me te wachten. In en rondom het huis. Geen hele grote zaken. Niets dat onmiddellijk actie vereist. Dus was er alweer sprake van uitstel-gedrag. Tot ik afgelopen vrijdag de geest kreeg. De lijst is gehalveerd. De voldoening is groot zeker als ik beloond word met complimenten en heel veel kussen van ‘de ideale partner’.

337. Ben je nog steeds dezelfde persoon als vroeger?

Nee. Gelukkig niet. En natuurlijk ook een beetje wel. Net als de meeste mensen ontwikkel ik me. En het fanatieke wat ik in me had is fel verminderd. Ik ben een veel mildere variant van mezelf dertig, veertig jaar geleden.

338. Waarom heb je gekozen voor het werk dat je nu doet?

Theatermaken. Regisseren. Schrijven.

Ze liggen in elkaars verlengde. Ik ben een verteller. Ik ben opgegroeid tussen boeken en verhalen. Wij gingen naar de film, naar het (jeugd)theater. Mijn ouders lazen ons voor of verzonnen verhalen. Ik heb dat altijd prachtig gevonden. Dat wilde ik ook. Mijn fantasie gebruiken en vorm geven. Toneel spelen. En dat delen met anderen. En zoals ik graag herhaal … “Ook ik heb van mijn hobby mijn beroep kunnen maken.”

339. Welke slechte gewoonte heb je?

Ik heb daar al vaak op geantwoord. Ik ben een uitsteller. Soms is dat geen enkel probleem – hooguit voor mezelf – maar soms wacht een ander op ‘iets’ van me en dan wordt mijn uitstellen irritant. Mea culpa.

340. Vaar jij je eigen koers?

Ja, dat denk ik wel. Ik zit aan het roer en navigeer. De bemanning van ons kleine bootje heeft wel degelijk invloed op die koers. Gelukkig maar want anders zou het een eenzame tocht worden. Nu ontdekken we samen onbekende kusten en mooie eilandjes.

341. Waar kun jij over doorzeuren?

Ik hoop dat anderen – die deze vraag over mij beantwoorden – geen lange lijstjes op kunnen dreunen. Ik denk dat het vaak herhalen van ‘prioriteiten stellen’ wel een dingetje is. Zeker voor Isabel. Haar wensen-lijstje is mooi maar vaak groter dan de portemonnee. En dan komt Koen weer aanzetten met … prioriteiten stellen querida. En plagend kom ik steeds terug op het verlies van de huwelijks-aanzoek-ring die ik Isabel gaf.

342. Is elke relatie te redden?

Nee, natuurlijk niet. Daar zijn ook in mijn omgeving voorbeelden van die ik hier niet zal toelichten.

343. Met welk lichaamsdeel ben je tevreden?

Mijn benen – meer specifiek mijn kuiten. Of ik dat ook echt vind? Eerlijk gezegd weet ik dat niet maar het is wel frappant hoe vaak Ine dat heeft gezegd. En ook Isabel spreekt heel regelmatig in bewonderende termen over mijn benen. Hahaha.

344. Hoe hou je het leven spannend?

Door een goede mix van vertrouwde zaken te herhalen en te koesteren en nieuwe dingen toe te voegen. Bijvoorbeeld onze vakantiebestemmingen. Veel variatie in activiteiten en bestemmingen. Vaak nieuwe restaurants uitproberen. En we zijn niet het hele jaar samen. Ik ben af en toe in mijn eentje in Nederland en dan weer elders in Afrika. Dat houdt het ook spannend. Even afstand nemen van dagelijkse patronen, verlangen naar elkaar en dan weer samen zijn. Een prima formule.

345. Kun je goed presteren onder druk?

Ja. Dat kan ik prima. Ik slaap dan wel minder maar daar heb ik overdag geen last van.

346. Welke levensfase heb je als prettig ervaren?

Moeilijk kiezen. Ik heb het altijd wel naar mijn zin gehad. Onze jaren in Wyns (Friesland) waren erg prettig. Een grote boerderij gekocht en deels opgeknapt en verbouwd. Prettig, creatief werk. Samenwonen met twee gezinnen. Veel samen delen. De kinderen op de (basis)school doen het goed. Ik ben actief in het dorp. Ik sport. Een prima tijd. Maar ik had net zo goed een andere periode kunnen beschrijven.

347. Vind je andere mensen net zo veel waard als jezelf?

Ken je de term ‘evenwaardigheid’? Dat was een zeer belangrijk uitgangspunt van de Avek. De opleiding tot docent drama (*) in Leeuwarden die ik heb gedaan. Ik heb me daar altijd voor de volle 100 procent in kunnen vinden.

348. Heb je altijd een keuze?

Ja, hoezo? Beste vragensteller … wanneer is er een situatie waarin je geen keuze hebt?

349. Wat is je favoriete seizoen?

De lente.

Foto: Pixabay

De dagen worden langer, alles staat in bloei. Veel groen, veel kleuren, bloemen in bermen. Rokjesdag is in aantocht. Het is nog niet te heet. En de zomervakantie komt eraan … Eerlijk gezegd ben ik tamelijk seizoen-ongevoelig. Een mooie herfst met schitterende rood-bruine tinten – niks mis mee. Koude, zonnige winterdagen waarop er geschaatst kan worden. Helemaal top. Zwoele zomeravonden rondom een vuurtje en pas gaan slapen als het weer licht wordt. Natuurlijk hou ik daarvan.

350. Hoe had je willen heten als je zelf je naam had mogen uitzoeken?

Ik ben heel tevreden met mijn naam. Ik weet niet beter … hahaha. Op mijn paspoort staat weliswaar KOENRAAD – dat moest destijds van de burgerlijke stand. Ik ben altijd KOEN genoemd en ik kan niet zo snel een alternatief bedenken.

In de serie: 1000 VRAGEN AAN MEZELF

(*) Officieel ben ik afgestuurd als ‘Docent expressie door Woord en Gebaar’. Op de AVEK gebruikten we de term ‘Docent Ekspressie en Kommunikatie’ (70’er jaren spelling). Het diploma is ‘Docent drama’.

Herinnering aan een fietstocht

Tags

Bahamontes, België, Bergen op Zoom, Boechout, Col d'Aubisque, De Muur, Fietsen, Fietsvakantie, Frankrijk, Ine, Koksijde, Nederland, Nostalgie, Wyns

Laat ik beginnen met een foto.

Zoonlief op de fiets

Waarschijnlijk vragen enkele vrienden en bekenden zich af: “Is dit echt of gaat J naar een thema-feest?” Nee, het is echt, geen trucage. Zoonlief is licht besmet met het fiets-virus. Waarschijnlijk wilt hij niet achterblijven bij zijn zus en haar vriend. Ook zij zijn met enige regelmaat fietsend aan te treffen in Nederland of Vlaanderen. En ook Y heeft haar fiets besteld.

Ik ben nooit een fanatiek fietser geweest. Ja, ik ging met de fiets naar school. Tien kilometer heen en tien kilometer terug. Ik had een tijdje een racefiets tot hij gejat werd.

Samen met Ine op fiets-vakantie gaan was geen goed plan. Geen haalbare kaart. Ze had zo haar eigen geschiedenis met fietsvakanties. Ik beperkte me tot wat lange dagtochten. Zo herinner ik me een tocht van Wyns naar Borger en een week later terug. Ik fietste ook van Bergen op Zoom naar Sint Idesbald (Koksijde). En met J van Bergen op Zoom naar Boechout. Ine en de kinderen gingen met de auto. Eén keertje ging de fiets mee naar Frankrijk. Mijn beklimming (en afdaling) van de Col d’Aubisque vanuit Laruns hoort bij de stoere verhalen die ik mijn kleinkinderen wil vertellen. Maar het absolute hoogtepunt onder dit kopje, is de fietsvakantie samen met onze zoon. Van Vlissingen naar Maastricht. Eerst de LF13 Schelde Rheinroute (Vlissingen – Venlo) en daarna een deel van Maasfietsroute (Venlo – Maastricht). Hij was een jaar of twaalf. Vijf dagen uit en thuis. Alles mee in fietstassen. Tent, slaapmatjes, kookspullen, regenkleding, enzovoort. In de Limburgse heuvels ontdekte J dat zijn vader beschikt over beperkte klim-kwaliteiten, veel minder dan in zijn verbeelding. Toen dat echt tot hem doordrong verwoordde hij zijn teleurstelling als volgt: “Het is alsof ik voor de tweede keer in mijn leven hoor dat Sinterklaas niet bestaat.”  En hij trok weer een sprintje berg-op naar een denkbeeldige finish.

Ik heb mijn fiets weer van stal gehaald en Fietsboerke.nl gebeld voor een service-beurt. Ik kruip weer op de bank en beperk mijn fiets-enthousiasme met een nummer van Bahamontes en van De Muur.

Fietsservice aan huis

In de serie: VERVOER

Duizend vragen aan mezelf (13)

Tags

1000 vragen, Bergen op Zoom, Ine, Isabel, Moulin Rouge, Uiterlijk, Vrienden, Wyns, Zomer

Het is weer tijd om een paar vragen te beantwoorden.

169. Oefen je voor een telefoongesprek?

Meestal niet. Heel af en toe wel – half bewust, half onbewust. Ik ben geen grote beller. Integendeel zelfs. Ik stuur liever een appje of een mail dan kan de ontvanger zelf bepalen wanneer het uitkomt om mijn bericht te lezen en eventueel te antwoorden. De paar keer dat ik me herinner dat ik een telefoongesprek oefende, was werk-gerelateerd. Ook gesprekken in een andere taal zal ik vast een beetje oefenen. Nou ja, de eerste zinnen of vragen – daarna weet je toch nooit hoe een gesprek gaat.

170. Wanneer heb je voor het laatst gehuild bij anderen?

Dat overkomt mij niet zo vaak. Toch niet de laatste tijd. Ik herinner me een snotterpartij tijdens een vakantie met Isabel, al heel wat jaren geleden. En rondom het overlijden van mijn moeder zijn er tranen gevloeid.

171. Met wie breng je het liefst een vrije dag door?

Dat antwoord is zo voorspelbaar … met Isabel natuurlijk. En voor lezers die niet weten wie dat is. Klik dan gauw het woord ‘Isabel’ aan, neem een kop koffie of een glas wijn want dan ben je gauw een paar uur verder voor je alles hebt gelezen.

172. Wat was het beste advies dat iemand je ooit gaf?

Het beste? Dat is moeilijk na te gaan maar een advies dat ik me goed herinner kwam van Jacques M. In juni 1989 bij een nachtelijk vuurtje in Wyns. We twijfelden of Ine een nieuwe baan zou aannemen in Halsteren (bij Bergen op Zoom). We woonden toen in Friesland in een grote boerderij met kippen en schapen en onze twee kinderen. Verhuizen naar de andere kant van ’t land. Tja … allebei onze baan opzeggen, de kinderen weghalen uit hun vertrouwde omgeving … Een moeilijk besluit. Toen vroeg Jacques ons om ons in te beelden hoe ons leven er drie jaar later zou uitzien als we in Brabant woonden. Dat vertelden (fantaseerden) we. Toen was zijn advies om dan ook drie jaar te gebruiken om dat uit te laten komen en niet alles meteen te willen na de verhuizing. We verhuisden een half jaar later …

173. Waar denk je aan bij de zomer?

Dat is door mijn ‘twee thuizen realiteit’ veranderd. Bij de zomer in Europa denk ik algauw aan mooi weer, meer vrije tijd, vakantie, lange avonden buiten zijn en nog wat van dat soort heerlijkheden. De zomer in Mozambique begint binnenkort, het is tenslotte aan de andere kant van de evenaar. Kerst luidt het begin van de zomervakantie in. De dagen zijn wat langer en het is warm. Soms zelfs heet. Te heet. En dan is het fijn dat we airco hebben, een grote veranda en een zwembad. Omdat het vaak mooi weer is zijn vakanties naar de zon, geen doel meer. 

174. Hoe ruikt je favoriete parfum?

Fris, niet te zoetig en niet te kruidig.

175. Welke kritiek raakt je het meest?

Oei, pittige vraag. Ik denk over zaken waar ik ook zelf-kritiek op heb maar waar ik nog niet door een ander mee geconfronteerd wil worden. Ik ga d’r nog eens over nadenken en wie weet kom ik daar later nog eens op terug.

176. Wat vind je van je uiterlijk?

Moet ik nu iets zeggen over mijn te dikke buik? In het algemeen ben ik best tevreden over mijn uiterlijk en ja … twintig kilootjes lichter zou zeker het algemene beeld ten goede komen.

177. Ben je aardig voor jezelf?

Ja, dat denk ik wel. Ik verwen mezelf niet bovenmatig en ik straf mezelf zelden. Het is meer zoiets van … laat maar komen, laat maar gaan.

178. Zou je plastische chirurgie overwegen?

Nee. Hier en daar een pukkel of wat klein-vals-vlees-pruppeltjes laten weghalen, overweeg ik heel af en toe.

179. Welke film heb je minstens vijf keer gezien?

Uit: Moulin Rouge

180. Vul je graag testjes in?

Nooit over nagedacht. Ik doe dat zelden. Heel af en toe een enquête. Ik was een paar jaar lid / deelnemer van het onderzoeksbureau van Maurice de Hondt. Maar testjes? Nee, ik denk dat ik ze negeer of simpelweg niet zie. Een korte kwis vul ik wel met enige regelmaat in.

181. Zou je terug naar vroeger willen?

Nog zo’n vraag waar ik een heel logje zou kunnen aan besteden. Want het antwoord is: meestal niet en heel soms wel. Misschien ga d’r later wat uitgebreider over schrijven.

182. Hoe egocentrisch ben je?

Niet heel erg maar ik denk wel ietsjes wat meer dan vroeger. In een lichte vorm door me wat vaker te onttrekken aan veel anderen in mijn onmiddellijke omgeving. Wat meer op mezelf zijn of met z’n tweetjes. Of is het bijhouden van een openbaar weblog zoals ik doe … egocentrisch? Als jij daar ja op antwoordt dan ben ik in jouw ogen vast egocentrisch.

In de serie: 1000 vragen aan mezelf

Duizend vragen aan mezelf (12)

Tags

1000 vragen, Familie, Hond, Ine, Isabel, Johannes Vermeer, Labrador, Lezen, Martin Luther King, The Lion King, Wyns

Laat ik weer eens tijd nemen om de volgende veertien vragen te beantwoorden.

155. Hoeveel boeken lees je per jaar?

Ik denk dat ik gemiddeld dertig tot veertig boeken per jaar lees. Een beetje afhankelijk van vrije tijd. En of het dikke of dunne boeken zijn. Ik hou een lijstje bij van wat ik heb gelezen. Onlangs gelezen.

156. Google je jezelf?

Ja, dat heb ik wel eens gedaan. Dat doen we allemaal toch wel een keertje, ja toch? Maar dat is al heel wat jaartjes geleden. Ik weet dat ik dan allerlei verwijzingen krijg naar dit weblog, mijn Facebook-pagina en de theaterproducties waar ik aan meewerk.

157. Welke historische gebeurtenis had je graag met eigen ogen gezien?

Dat is een mooie vraag. Maar ik heb er niet een twee drie een antwoord op. Even nadenken. Ik houd het op de beroemde rede ‘I have a dream’ die Martin Luther King hield in Washington bij het Lincoln Memorial. Veel historische gebeurtenissen zijn zo gewelddadig en om daar bij te willen zijn … nou nee, dank je. Een goede tweede is de eerste publieke wandeling van Nelson Mandela na zijn vrijlating. Of het vallen van de Berlijnse Muur. En even meekijken als Johannes Vermeer aan het schilderen is … daar zou ik ook wel bij geweest willen zijn.

Allegorie van de Schilderkunst – Johannes Vermeer

158. Zou je met je vriendinnen kunnen samenwonen?

Aan zo’n vraag merk je onmiddellijk dat dit vragenlijstje uit Flow – een damesblad – komt. Laat ik de vraag algemener beantwoorden of ‘ik met vrienden kan samenwonen’. Ja dat kan ik. Dat hebben we tien jaar gedaan in onze Friese periode in Boelenslaan en Wyns. Met twee gezinnen in één huis. Prettig en praktisch. Met veel plezier gedaan. Of ik het vandaag nog zou kunnen? Ja, kunnen wel maar of ik het nog zou willen is een heel andere vraag. In Mozambique houd ik het wel voor mogelijk maar dan voor korte tijd om een vriend of familielid te helpen.

159. Praat je tegen voorwerpen?

Nee, ik denk het niet. Hooguit tegen een stoelpoot, een hoek van de tafel, een kastje of een doos waar ik me aan stoot. En of je mijn vervloeking dan praten kunt noemen … ik dacht het niet!

160. Wat is je grootste tekortkoming?

Oei, wordt dit een openbare bekentenis? Mijn grootste tekortkoming is ‘uitstellen’. En nu verwachten jullie natuurlijk een woordje uitleg. Jammer dan, dat stel ik nog even uit.

161. Ben je een honden- of kattenmens?

Ik heb geen hond en ook geen kat. In Mozambique hebben we twee schildpadden – een huwelijkscadeau. Vroeger thuis hadden we een tijdje een poes. Ik had daar niet zoveel mee. In Friesland hadden onze huisgenoten katten en honden. Hun labradors vond ik prima gezelschap. Ik ben dus een hondenmens. De kippen en schapen hoorden bij het leven op de boerderij. Maar ik heb er altijd voor gezorgd dat wij geen huisdieren hadden. Teveel gedoe. Zeker omdat we graag op reis en vakantie gaan, lange weekends weg. Naar festivals, naar de film, naar theatervoorstellingen … en als je dan steeds je buren moet lastig vallen om voor de hond of kat te zorgen … nee, daar was ik principieel op tegen.

162. Hoe laat je merken dat je iemand aardig vindt?

Gewoon door zelf aardig te zijn tegen anderen. En wat je geeft krijg je meestal ook terug. Een praatje, soms een compliment. Interesse tonen. Als deze vraag gaat over ‘een stapje verder gaan’ – iemand aardig vinden omdat er misschien een liefdesrelatie in kan zitten – dan is het antwoord natuurlijk uitgebreider. Maar dat wordt hier niet gevraagd. Nee toch?

163. Met welke reden eet je?

Hahaha. Omdat ik het lekker vind natuurlijk. Wist je dat het woordje ‘lekker’ een van de weinige Nederlandse woorden is die Isabel heeft toegevoegd aan haar eigen woordenschat?

164. Dans je voor de spiegel?

Nee, niet echt. Ik moet natuurlijk ja antwoorden want ik repeteer vaak in ruimtes waar een spiegelwand is en dan dans ik ook wel eens. En tijdens mijn opleiding tot drama-docent stond ik ook met enige regelmaat dansend voor de spiegel. Laat ik het liever ‘bewegen’ noemen. Maar thuis voor de spiegel zul je mij niet dansend aantreffen. Mocht Isabel het me vragen dan zou ik eerst weigeren en later beschroomd wat pasjes zetten … Don’t tell her.

Op onze bruiloft

In de twaalf jaar dat ik aan het werk was in Afrika ben ik ontzettend vaak de dansvloer opgetrokken door onze jongeren. Een traditie op het eind van een voorstelling. Het publiek wordt gevraagd om mee te dansen. En ik was vaak de eerste die werd gevraagd. En dat heb ik nooit geweigerd en op onze bruiloft vonden een paar vrienden het nodig om me een spoedcursus te geven. Zie foto. Lachen … vooral voor alle aanwezigen.

165. Waarin ben jij anders dan andere mensen?

Ik ben niet heel veel anders dan anderen. Alles wat ik hier antwoord zal ook opgaan voor heel veel andere mensen. Ik ben nauwelijks materialistisch. Ik geef geen bal om auto’s. Ja, ze moeten rijden, dat wel. Ik hou van het onbekende. Ik hoef niet te weten waar ik vanavond slaap als we op reis zijn. Ik heb een grote fantasie en een goed ontwikkeld associatie-vermogen. Ik hou van multi-culti. Ik hou van een zwarte vrouw.

166. Welke jeugdfilm zou je kinderen aanraden?

Ik heb geen flauw idee. Ik ben al lang uit dit genre films gegroeid. Als ik een familiefilm kan noemen is dat “The Lion King” (De Leeuwenkoning). Een verhaal over familie, traditie, trouw en verraad, vriendschap, leven met verantwoordelijkheid in een hechte gemeenschap. Natuurlijk noem ik deze film omdat ik pas vorige week met Olivia – mijn oudste kleindochter – naar de musical ‘The Lion King’ ben geweest in Scheveningen. Een groot succes. Voor ons beiden.

Met Bompa naar The Lion King

167. Blijf je tot het laatst op feestjes?

Ja, dat gebeurt wel eens. Ik ben eerder een plakker dan een vroeg-vertrekker. In Mozambique is dat anders. Dan ben ik meestal de BOB en dan wordt het al gauw vervelend als dronken mensen tegen je aanlullen in onverstaanbaar Portugees en niet willen begrijpen dat ik niet meer wil drinken omdat ik nog moet auto rijden. Dan wil ik graag naar huis. Het is dan een hele kunst om Isabel wel zo ver te krijgen dat ze mee gaat …

168. Welk nummer heb je de laatste tijd grijsgedraaid?

Geen. Ik ben niet zo’n grijsdraaier. Dat was meer iets van Ine. En dan sloot ik me daar graag bij aan. De albums van Adele krijgen al wel een licht-grijze kleur, met dank aan Isabel. Ik luister veel naar muziek maar meestal naar mijn iPod of iTunes op de shuffle-stand. Of naar Classic FM.

In de serie 1000 VRAGEN AAN MEZELF

Opruimen of verzamelen

Tags

Administratie, Bergen op Zoom, Boeken, Bulkboek, Opruimen, Verzamelen, Wyns

Het is niet voor het eerst dat ik hier meld dat ik een verzamelaar ben. En als ik het iets genuanceerder uitdruk dan kan ik zeggen dat ik het moeilijk vind om iets weg te gooien. Toch geef ik mezelf af en toe de opdracht te kijken naar zaken die misschien wel weggegooid kunnen worden. Het is een oefening van doorzettingsvermogen. En natuurlijk komen er heel wat verhalen van vroeger naar boven. Veel mensen hanteren het volgende criterium: ‘Word ik blij van dit ‘ding’ nu ik het vasthoud?’ Zo ja, dan wordt het bewaard – zo nee, dan gaat het in de vuilcontainer. Ook verhuizen is een prima selectie-moment. Dat laatste is ondertussen al zevenentwintig jaar niet gebeurd. Ik kan het nauwelijks geloven en bevatten. Zevenentwintig jaar.

Enfin, er zijn ondertussen al flink wat kilo’s papier in de kliko terechtgekomen. Fijn dat de papiercontainer elke vier weken wordt geleegd. Het bespaart me ritjes naar de gemeentelijke stortplaats.

Heb ik een criterium? Ja. Iets in de aard van: ‘Als ik morgen – onverwachts –  zou overlijden dan moeten mijn kinderen mijn huis in Bergen op Zoom leegmaken. Wat zouden ze bewaren?’ Dit gebruik ik een klein beetje als uitgangspunt. Het gemakkelijkst was de veel te lang bewaarde administratie. Heel veel mappen zijn verdwenen uit mijn werkkamer. Bankafschriften, verouderde verzekeringspolissen, bewaarde vakantie-folders, oude contracten. Tot zover geen centje pijn. Ook de papieren van al lang verkochte auto’s volgen dezelfde route. En dan was daar plots een map: ‘Wyns’. Dat vraagt om een woordje uitleg. In 1983 kochten wij ‘Wyns nr 5’ in het dorp met dezelfde naam. In Friesland, gemeente Tietjerksteradeel. Het dorp heeft geen straatnamen. We kochten een grote boerderij en verkochten die eind 1989. Het waren belangrijke jaren in mijn (ons) leven. Een mooie, haast onbezorgde periode. Maar wat doe je met koopaktes, hypotheekaktes, briefwisseling met de vorige en de nieuwe eigenaar, verbouwingsplannen gesteund door het plaatselijke dorpsbelang? Nou, niets natuurlijk. Maar het is een voorbeeld van mijn bewaar-neiging. Ook deze map bestaat niet meer. Oant sjen … zeggen ze in het Fries.

Oude Bulkboeken

Mijn huis staat vol met boeken. Boekenkasten vol. Vele honderden boeken. Romans, dichtbundels, thrillers, kunstboeken, woordenboeken, reisgidsen, gekochte fotoboeken, kinderboeken, strips, toneelstukken, vakliteratuur over theater, drama en stem- en dramatherapie. Boeken over assessments, het enneagram, familieopstellingen. Vakliteratuur over asielzoekers en inburgering. Cursussen Spaans. Theaterjaarboeken. En zo kan ik nog even doorgaan met een lijst van vele jaargangen tijdschriften. Het criterium dat ik hierboven beschreef, helpt me oude tijdschriften weg te gooien. No problem. Alles wat valt onder het kopje ‘theater’ wordt voorlopig bewaard.

En toen vond ik een paar jaargangen ‘Bulkboek‘. Succesvolle, Nederlandstalige romans die zijn heruitgeven op krantenpapier. Ik had een paar jaar een abonnement. Spotgoedkoop. Nostalgie – even terug op de schoolbanken in Antwerpen. Toch maar weggegooid. Maar eerst een foto maken en daarna worden ook mijn Bulkboeken oud papier.

En jullie? Wat doen jullie met reeds gelezen boeken? Weggeven? Weggooien? Verkopen? Bewaren? Ik vind het moeilijk. Ik koester het gevoel om voor een boekenkast te staan van anderen. En dan de verschillen en de overeenkomsten te zien. ‘Toon mij je boekenkast en ik vertel wie je bent.’  In mijn geval moet ik waarschijnlijk zeggen ‘Wie ik was’ want de laatste tweehonderd boeken die ik kocht staan opgeslagen in mijn e-reader en op mijn computer.

En nog een laatste gedachte bij dit stukje ‘Opruimen of verzamelen’. Het bijhouden (en schrijven) van een blog is eigenlijk een vorm van ‘verzamelen’. Gelukkig vraagt dat weinig fysieke ruimte. Dus geen last van zilver- en papiervisjes. Die visjes volgen dezelfde weg … via de vuilnisbak naar een tweede leven. Ik ga eens googlen wat er zoal van oud papier wordt gemaakt …

En ik sta open voor ‘tips’ …

Het wringt, het knaagt, het zuigt

Tags

A. F. Th van de Heijden, Abces, Amsterdam, Beeldende kunst, Boeken, Geheugen, Herinneringen, Lezen, Marc Chagall, Tandarts, tandontsteking, Tonio, Wyns

Ik denk dat ik meer dan dertig jaar niet meer aan het woord ‘abces’ heb gedacht. In de betekenis van ‘tandontsteking’. Patat, ik heb het zitten. Een abces. Ik voelde het gisteren al opkomen maar ik stak figuurlijk mijn kop in het zand. Ik zei nog maar even niks tegen mijn lief. Zij sliep de slaap der onschuldigen. Ik lag te wroeten in bed. Ik sliep een uurtje en dan was ik weer wakker. Ik pakte mijn boek er maar bij. Een uurtje lezen en dan weer wat slapen. Het wordt vanzelf ochtend. Ik heb me beperkt tot één paracetamol. Dat gaf even verlichting.

Ik weet dat er een kies dringend aandacht moet krijgen van de tandarts. Zeer waarschijnlijk moet de tand eruit. Ik hoopte het uit te stellen tot ik weer in Nederland ben. Ik vrees dat dat niet gaat lukken. Ik ben bang – schijtens benauwd – om naar een plaatselijke tandarts te gaan maar waarschijnlijk zit er niets anders op. En mijn abces slingert me terug naar lang geleden. Ik had er toen een paar keer last van. Ik woonde toen nog bij m’n ouders. Ik herinner me het advies van mijn Oma. “Spoelen met zout water. Rauwe ajuin kauwen. Genoeg fruit eten. Genoeg vitaminen binnen krijgen.” Het vreemde is dat ik aan fruit geen gebrek aan heb in Mozambique.

Lezen moet me afleiden. Dat lukt. Maar ook daar wringt het, knaagt het en zuigt het. Bij de auteur, bij zijn herinneringen. Ik ben halverwege ‘Tonio’ (A. F. Th van der Heijden).

En een schilderij van Marc Chagall blijft maar in me rondspoken.

‘Naakt over Vitebsk’ (1933) – Marc Chagall

Een beetje afwijkend schilderij in het rijke oeuvre van de Joodse schilder van Russische afkomst. Het is niet moeilijk om te duiden waarom ik steeds maar aan dit schilderij moet denken als je mijn persoonlijke geschiedenis een beetje kent en ‘Tonio’ hebt gelezen. Niets aan de hand met onze zoon maar de taferelen van een stervende geliefde in een ziekenhuis zitten voor altijd in mijn dna, mijn hoofd. Het boek maakt een ongelofelijk aantal herinneringen in me wakker. Lang niet altijd dramatisch, verre van zelfs. Ik hop van Barcelona, naar Rotterdam, naar Ny Smellinghe (Drachten), Nikiti (Griekenland), Den Bosch, Amsterdam, Wyns, naar Boelenslaan en weer terug.

Isabel geeft me raad over wat te doen met mijn abces. Ze lijken veel op die van mijn oma. Straks zal ik waarschijnlijk een drankje krijgen van een of andere medicinale plant. Ze is al aan het bellen met haar moeder. En ze zegt dat ik geen trieste boeken moet lezen onder deze omstandigheden. Haar eerste advies volg ik op. Het tweede weet ik nog niet … wat denk jij?

Ps. Ik mijn fantasie maak ik  er witte rozen van in de linker-beneden-hoek van het schilderij.

Meer over Beeldende Kunst. Meer over Boeken.

1000 vragen aan mezelf (5)

Tags

1000 vragen, Dans, Djonase, Film, Het Goede Doel, Ine, Isabel, Kanker, Macaneta, Openbaar Vervoer, Raymond Van het Groenewoud, Sexy, Todinho, Vrienden, Wyns

Vandaag de volgende veertien vragen en antwoorden.

57. Welke films kijk je liever op de bank dan in de bioscoop?

Sinds ik veel vaker in Mozambique verblijf, is mijn bioscoop-bezoek drastisch verminderd. Vroeger vond je mij tien tot vijftien keer per jaar in de bioscoop. Tel daar dan nog één of twee filmfestivals per jaar bij op. Nu staat de teller in 2016 nog op nul. Films kijken we dus thuis. Hangend op de bank of half zittend (liggend) in bed. En we kijken tegenwoordig veel meer serie’s dan films. Ook dat doe je niet in de bioscoop. En in Nederland heb ik Netflix … thuis dus. Toch nog even antwoorden op de vraag. ‘James Bond’ in de bioscoop. Ook de ‘Lord of the Rings’ – achtige films wil ik liever in de bioscoop zien. Grootse epossen verdienen een groot scherm.

58. Hoe mild ben jij in je oordeel?

Veel milder dan vroeger. Ik ben eerder een softie in mijn oordeel. Ik sta meestal open voor verschillende standpunten. Mijn (milde) oordeel over het werk van Todinho – onze huishoudelijke hulp – leidt regelmatig tot meningsverschillen met Isabel. Zij is veel harder en strenger in haar beoordeling. Deels een persoonlijk verschil tussen ons – deels een cultureel verschil.

59. Ben je een goede slaper?

Nee. Dat ben ik niet. Ik ben een lichte slaper. Ik val snel in slaap maar kan twee uur later alweer klaar wakker zijn. Ja, ik lig af en toe wakker. Meestal weet ik waarom ik lig te draaien en te keren. Dan spoken er allerlei zaken door mijn hoofd. Iets dat ik net daarvoor heb meegemaakt. Of iets dat ik morgen moet doen. Een beslissing die ik heb uitgesteld. Een deadline die eraan komt. De nachten voor een première zijn kort. Ik word dan al vroeg wakker. Ook in de nacht voor ik op reis vertrek, slaap ik licht en ben voor de wekker wakker.

60. Wat is je laatste ontdekking?

Een ontdekking? Dan denk ik aan zaken als ‘Het ontdekken van Amerika’ of ‘De ontdekking van het buskruit’. Wat heb ik het laatst ontdekt? Afgelopen zondag, ik ontdekte dat de nieuwe brug naar Macaneta op precies dezelfde plaats begint waar eerder de krakkemikkige, onbetrouwbare ferry vertrok. Ik dacht dat ze op verschillende plaatsen de Nkomati-Rivier kruisten. Kun je dat een ontdekking noemen?

61. Geloof je in leven na de dood?

Nee. Een kort antwoord. Onze geliefden blijven enkel ‘levend’ in onze verhalen, in onze herinneringen. Dus ik blijf over hen vertellen.

62. Op wie ben je boos?

Op Brith en Irmelin. Ik ga daar een apart blogje over schrijven. Denk ik.

63. Gebruik je vaak het openbaar vervoer?

Nee, maar ik maak er wel gebruik van. In Nederland neem ik met regelmaat de trein. Naar Schiphol, naar de Randstad, naar Groningen, naar Friesland. Als een bestemming moeizaam is te bereiken met het openbaar vervoer dan neem ik gemakshalve de auto.  In Mozambique gebruik ik de chapa zelden, enkel op Catembe en dat is hooguit tweemaal per jaar.

64. Wat heeft je het meest verdriet gedaan?

Het ziek worden en het overlijden van (mijn) Ine. Mijn geliefde, bijna zesentwintig jaar lang. De moeder van onze kinderen. Kolere K*t Klote Kanker. Een gruwel. Groot verdriet.

65. Ben je geworden wat je vroeger wilde worden?

Ja, als elfjarige antwoordde ik al ‘toneel-regisseur’ op de standaard-vraag “Wat wil je later worden?” van het PMS.

66. Op welk nummer kun je lekker dansen?

Ik ben geen groot danser of liefhebber.

Op de dansvloer

Ik doe het wel maar meer om mijn lief te plezieren dan om mezelf een plezier te doen. Ik herinner dat ik helemaal uit mijn dans-bol ging op ons trouwfeest in Mozambique toen ‘België’ van Het Goede Doel werd gedraaid. Hetzelfde gebeurt als ik ‘Vlaanderen Boven’ en ‘Meisjes’ van Raymond van het Groenewoud hoor. Waarschijnlijk omdat ik bij alle drie nummers lekker kan mee-bleiren. En dansen, nou ja … ‘bewegen op de dansvloer’ is misschien een betere omschrijving.

67. Welke eigenschap waardeer je enorm in een geliefde?

Eerlijkheid en oprechtheid. Natuurlijk, haast vanzelfsprekende eigenschappen. En ik kan het heel erg waarderen dat mijn geliefde zich mooi – en dan bedoel ik smaakvol én sexy – kleedt. Foto is overbodig. Ja toch?

68. Wat is je grootste aankoop geweest?

Tweemaal een huis. De eerste keer in 1983 in Wyns (Friesland). En de tweede keer, minder dan een jaar geleden. In 2015 in Djonase, Matola Rio in Mozambique.

69. Geef je mensen tweede kansen?

Ja. En ook wel derde kansen als daar een reden of noodzaak voor is. Dat hangt natuurlijk samen met mijn antwoord op vraag 58.

70. Heb je veel vrienden?

Op Facebook bijna tweeduizend. Dat is geen prestatie, dat is het gevolg van mijn vele, internationale werk. Natuurlijk zijn dat geen vrienden zoals in de vraag wordt bedoeld. Ja, ik heb veel vrienden. En natuurlijk is de definitie van ‘vriend’ een rekkelijk begrip. Ik heb ‘vrienden’ en ik heb ‘bevriende (ex) collega’s’. Ik heb een aantal ‘vrienden’ die ik goed ken via ‘echte vrienden’. Dus net een iets andere vrienden-categorie. Begrijp je wat ik bedoel? Als ik de ‘strenge’ definitie hanteer, kom ik toch gauw aan een tiental vrienden. Zowel mannen als vrouwen. Verschillende nationaliteiten.

Meer stukjes in deze serie van ‘1000 vragen aan mezelf’. Lees HIER.

Eenentwintig jaar later

Tags

Bergen op Zoom, Culinair, Ender, Familie, Nostalgie, Wyns

Verhuizen betekent ook (vaak) dat je kinderen naar een andere school gaan. Dat gebeurde ook bij ons toen we in de kerstvakantie 1989 – 1990 verhuisden van het Friese platteland naar Bergen op Zoom. Onze oudste verhuisde van het ene naar het andere gymnasium. Zij zat toen in de tweede klas. Onze jongste was net begonnen in groep drie van de plaatselijke basisschool. We zochten een geschikte school. Omdat we er vrij zeker van waren dat we spoedig weer zouden verhuizen, kozen we een school waar hij kon blijven. Ook na een eventuele verhuizing in de buurt. We kozen voor de Montessori-school van Bergen op Zoom. Ook in de hoop dat die het best zou aansluiten bij zijn (korte) schoolverleden. De dorpsschool van Wyns telde namelijk in totaal 23 kinderen verdeeld over groep 1 tot en met 8. Dus er was enigszins sprake van individueel onderwijs – samen met andere kinderen in dezelfde klas.

Na iets meer dan anderhalf jaar werd ik gepolst voor een functie in het schoolbestuur. Dat heb ik aangenomen. Met interesse en met plezier. Ik werd na een tijdje secretaris en was nauw betrokken bij de verhuizing van de school. Van het Zilverschoonplein naar de Noordsingel. Een van de laatste keren dat ik mijn zoon – toen twaalf – ging ophalen was na de traditionele schoolmusical van groep acht en het afscheidsfeest. Ik heb mijn bestuursfunctie ingeleverd en kwam nooit meer terug in het gebouw. Ik reed er wel vaak langs. Af en toe maakte ik een praatje met een meester en een juf of een medebestuurslid als ik ze in de stad bij toeval tegenkwam. De Montessorischool van Bergen op Zoom werd een deel van het verleden.

Tot nu. Eenentwintig jaar later. Jules en zijn vrouw zijn in het voorjaar op zoek gegaan naar een school van hun kinderen. Ender – de oudste – werd vier in september. De jongste is spoedig twee-en-een half. Wordt het de dorpsschool? Of de Jenaplanschool? En je begrijpt het al … het is de Montessorischool van Bergen op Zoom geworden. Sinds 5 september gaat mijn kleinzoon naar groep 1 van de basisschool. Dezelfde school waar zijn vader heeft opgezeten. En dan komt de dag dat Bompa terugkeert naar de Montessorischool.

Montessorischool Bergen op Zoom

Yvonne had de juf al verteld dat Ender wordt opgehaald door haar schoonvader. Bompa Afrika. Ik ben ruim op tijd en zoek een plekje op de speelplaats met uitzicht op het hoofdgebouw. Veel andere ouders en grootouders wachten op hun kinderen. In gedachte zie ik de grote optocht van alle kinderen met lampionnen van het Zilverschoonplein naar de Noordsingel. Ik zie de ‘Geest van de Noordsingel’ boven op het dak verschijnen tussen grote rookwolken. Ik had Kees, Mieky en Robert – bevriende acteurs – gevraagd om een bijdrage te leveren aan deze feestelijke verhuizing.

En dan gaan de deuren open. Ik zie juf Marleen naar buiten komen met haar kindjes. Zij was er al in 1995 toen Jules van school ging. We maken een kort praatje. En dan komt Ender naar buiten. Ik heb een brok in mijn keel. We gaan samen naar huis. Hij vertelt over zijn werkjes op school. We moeten boodschappen doen. We maken een heerlijke cheese-cake. Een bijzonder moment.

Een onzinnig lijstje

Tags

Antwerpen, Athene, Beijing, Familie, Ine, Isabel, Lijstje, Lillehammer, Olympische Spelen, Oslo, Reizen, Rio de Janeiro, Rome, Sport, Steden, Vakantie, Wyns

De Olympische zomerspelen komen d’r aan, dat zal nauwelijks iemand zijn ontgaan. Ik hou van sport (kijken). Ik ga de komende weken zo nu en dan wat schrijven over de Olympische Spelen of over sport. Wees gerust, geen wedstrijdverslagen. Gewoon wat associaties. Dingen die ik me herinner en dat is echt niet alleen maar sport gerelateerd. Dus ook de sport-haters hoeven niet af te haken, denk ik toch. Neem nu vandaag, gewoon een onzinnig lijstje van wereldsteden. Steden waar de Olympische spelen (zomer en winter) zijn georganiseerd. En dan vermeld ik erbij of ik er wel of niet ben geweest. Als bezoeker, als toerist en soms om te werken. Maar nog nooit ben ik bezoeker geweest tijdens de Spelen. Alhoewel dit wel op mijn bucket list staat.

Rio 2016

Athene (1896) – ja, heel wat keren geweest. In 1977 voor het eerst. Parijs (1900) – ja, zelfde antwoord. Saint Louis (1904) – nee. Londen (1908) – ja, zelfs onlangs nog een keertje. Stockholm (1912) – ja, tussen 2002 en 2004 kwam ik er vaak om te werken. Antwerpen (1920) – ja, natuurlijk. Ik heb er jaren op school gezeten – op de VIIde Olympiadelaan, recht tegenover het Olympisch Stadion op het Kiel – thuishaven van den Beerschot. Parijs (1924) – ja. Amsterdam (1928) – ja, ik heb er wel nooit gewoond maar ik kom er toch gauw vijftien keer per jaar. Los Angeles (1932) – ja, tijdens een vakantie en rondreis door het westen van de Verenigde Staten. Ik vond Los Angeles helemaal niks. 100 km snelweg, eindeloze rondwegen en honderden wijken. Geen hart. Geen stad. Berlijn (1936) – ja, tien dagen met Ine, nog voor de muur was gevallen / afgebroken (1981). Londen (1948) – ja.  Helsinki (1952) – nee. In 2006 was ik van plan om Helsinki te bezoeken. Met de ferry van Talinn in Estland naar Finland maar de Baltische staten bevielen me zo goed dat ik de overtocht niet heb gemaakt. Helsinki staat nog wel hoog op mijn verlanglijstje. Melbourne (1956) – nee. Rome (1960) – ja, verschillende keren. Vorig jaar nog met mijn hele familie (de Nederlandse, Vlaamse en de Mozambikaanse). En ik vierde er een keertje Oud en Nieuw en een paar jaar later mijn veertigste verjaardag. Tokio (1964) – nee. Het zijn wel de eerste Spelen waarvan ik me iets herinner. De gouden medaille van Gaston Roelants op de 3000 meter steeple. Mexico Stad (1968) – nee. Ook een stad van mijn bucket list. München (1972) – ja. Een half-dag-bezoekje en er vaak langs gereden. Montreal – (1976) – nee. Veel van deze Spelen heb ik in het ziekenhuis gezien na een foute behandeling van klierkoorts (kuskes-ziekte) / ziekte van Pfeiffer. Moskou (1980) – ja. Vier dagen in de Russische hoofdstad, bij het begin van mijn Trans Siberië Express avontuur. Mooie stad. Los Angeles (1984) – ja. Seoel (1988) – nee. Op de dag van de opening van de Spelen kochten we een nieuwe televisie bij V&D in Leeuwarden. We hadden bijna een jaar geen tv gekeken nadat het afdankertje van mijn schoonouders het definitief had begeven. Barcelona (1992) – ja. Verschillende keren. Voor het eerst als kind in 1964. Het was jarenlang onze lievelings-stad in Europa, met zeer regelmatige lange-weekend-bezoeken. Atlanta (1996) – ja. Onze rondreis door het Diepe Zuiden van de Usa begon en eindigde in Atlanta. Sydney (2000) – nee. Australië trok me heel lang niet maar nu ik er relatief veel dichterbij woon, denk ik dat het niet meer heel lang zal duren om down under een keer te bezoeken. Athene (2004) – ja. Maar het is alweer veel te lang geleden dat ik in Griekenland was.

Olympische Spelen 2008 Beijing (*)

Beijing (2008) – ja. Ook vier dagen Peking, aan het eind van dezelfde reis die in Moskou begon. En precies twintig jaar later kocht ik – weer op de openingsdag van de Spelen – een nieuwe televisie. Nu bij de Mediamarkt in Bergen op Zoom. Londen (2012) – ja. En ook begin oktober ben ik er weer (even).

Isabel en Koen – Corcovado – Cristo Redentor (2011)

Rio de Janeiro (2016) – ja. Samen met Isabel verbleven we in 2011 twee keer een paar dagen in Rio. Mooie herinneringen aan deze stad die (toen) droomde van een mooie toekomst … wereldbeker voetbal in 2014, Olympische Spelen in 2016.

Voor de volledigheid – ook het Winter-lijstje. Chamonix (1924) – ja. Een mooie camping aan de voet van de Mont Blanc. Hartje zomer wel te verstaan. Sankt Moritz (1928) – nee. Lake Placid (1932) – nee. Garmisch Partenkirchen (1936) – nee. Wel blijft deze winter-sport-plaats voor altijd verbonden met Nieuwjaar – schansspringen. Tv kijken en daarna naar het familiefeest bij Nonkel Gust. Sankt Moritz (1948) – nee. Oslo (1952) – ja. Heel vaak – sinds 2002. Altijd voor werk. Cortina d’Ampezzo (1956) – nee. Squaw Valley (1960) – nee. Dit is de enige plaats in deze onzinnige lijst waar ik werkelijk niets over weet. Innsbruck (1964) – ja. Ik ben er in de jaren 70 vaak geweest als begeleider van jeugdkampen. De eerste keer dat ik met eigen ogen een olympische spring-schans zag (in de zomer) was in Innsbruck. Ik was diep onder de indruk. Zo steil. Zo diep. En in de verte / in de diepte … het kerkhof van Innsbruck. Grenoble (1968) – ja. Ik antwoord ‘ja’ maar ‘nee’ is meer op zijn plaats. Ik ben verschillende keren via Grenoble gereden, vorig jaar nog, maar nooit in Grenoble gestopt. Sapporo (1972) – nee. De eerste winterspelen waar ik me iets van herinner. Met dank aan Ard Schenk. Innsbruck (1976) – ja. In diezelfde zomer heb ik de olympische bobsleebaan bezocht. Lake Placid (1980) – nee. De eerste Winterspelen die ik uitgebreid – schaatsen en ijshockey – heb gezien. Ik woonde toen net een paar maanden in Boelenslaan (Friesland). Met de onmogelijke vijf gouden medailles van Eric Heiden. Sarajevo (1984) – ja. Een paar dagen op de stadscamping gestaan en de stad (in wederopbouw) veelvuldig bezocht. In mijn eentje in 2007. Een paar jaren na de burgeroorlog. Calgary (1988) – nee. Ik herinner me deze winterspelen vooral omdat ik vaak met Rob (in Wyns) schaatsen zat te kijken. Albertville (1992) – ja. Ook in de zomer. En alweer op een camping. Mooie berg-wandelingen gemaakt vanuit Albertville. Lillehammer (1994) – ja. Ik ben er zowel in de zomer als in de winter geweest. Aanleiding was altijd werk. 2002 / 2004.

Koen in Lillehammer (2003)

Ook hier stond ik ooit – in de winter dit keer – boven op de olympische springschans. En ik heb er zelf op de lange latten gestaan. Langlaufen. Bij mij was het eerder ‘sneeuw-krabbelen’. Nagano (1998) – nee. Salt Lake City (2002) – nee. De hoofdstad van Utah. Ik was er twee keer dichtbij maar we kozen steeds voor een National Park en niet voor een Mormoonse kerk / tempel. Turijn (2006) – ja. Of nee. Eenzelfde antwoord als Grenoble. Verschillende keren langs gereden maar nooit echt bezocht. Vancouver (2010) – nee. Ik heb ooit overwogen om die kant op te gaan maar tot op heden is het er niet van gekomen. Sotsji (2014) – nee. En de plaats van de Winterspelen in 2018 kan ik nog steeds niet uitspreken, laat staan opschrijven.

(*) Over de 5 km foto. Deze foto maakte ik in de zomer van 2009 in een park in Beijing. Een stille, nagelaten getuigenis van de zomerspelen, één jaar eerder. De (blauwe) ideale lijn voor marathon-lopers. Hier het 5 km punt, nog iets minder dan 40 km en dan zijn de lopers weer terug in het legendarische ‘Vogelnest’ – Olympisch stadion van Beijing.

In de serie ‘Olympische Spelen’.