Gewoon wat weetjes

Tags

Boeken, Game of Thrones, Groen, Groen Links, Lezen, Mozambique, Verkiezingen, Winter, Zoete aardappel

De een noemt het ‘Wat houdt me bezig’, de ander ‘Fait d’hivers’ en een derde ‘Kan het nog slapper’. Ik heb dit stukje maar ‘Gewoon wat weetjes’ gedoopt.

Gisterochtend heb ik voor de eerste keer – sinds half augustus vorig jaar – weer een trui aangetrokken. (*) Om tien over zes uur ’s morgens. Dat is het moment dat ik naar de auto loop om Isabel bij het station af te zetten. Het was uitzonderlijk koud. 14c Overdag tikt de thermometer gewoon de 31c aan. Het is al dagen prachtig weer. Weinig wind. Strakblauwe luchten en een wassende maan. Dat zorgt dus voor heldere en relatief koude nachten. Tot tweemaal toe hoorde ik Mozambikanen verzuchten: “Winter is Coming.” Natuurlijk ook verwijzend naar GoT. Wij mijden alle commentaren en recensies over deze hit-serie. Wij willen er pas over praten als we alle zes de afleveringen – in korte tijd na elkaar – hebben gezien. Nog een paar weken geduld.

Wie kent deze bloemen?

Het is geen prijsvraag, gewoon een foto. Het zijn de bloemen die groeien op het loof van de zoete aardappels in onze tuin. Mooi hé!? Ze zeggen als er veel bloemen groeien  tussen het loof dat dan de aardappels groot zijn. We gaan het zien … voorlopig blijven we de bladeren eten. Erg lekker. Je maakt ze klaar als spinazie, eventueel met een uitje, wat knoflook en gestoofde tomaat.

Wat meer? Ik lees nog steeds twee boeken tegelijkertijd. Twee dikke pillen. De Bourgondiërs (Bart van Loo) en Otmar’s zonen (Peter Buwalda). Op de een of andere manier kom ik er niet toe om echt door te lezen. Tien, vijftien bladzijden ’s avonds in bed. Overdag ben ik te druk met andere zaken. De gebruikelijke bureaucratische papierwinkel bijvoorbeeld. Twee dagen lesgeven en natuurlijk moeten die lessen ook voorbereid worden. Kortom … ik verveel me niet.

Mogelijk herinneren jullie nog dat ik een tijdje geleden het verhaal dat mijn vader in 1941 schreef als twaalfjarige  – Een eindelooze achtervolging – ben beginnen publiceren op mijn weblog. Ik heb weer enkele bladzijden toegevoegd. Klik HIER als je dat wilt lezen.

Jammer dat er zo snel een einde kwam aan de Giro van Tom Dumoulin. Het maakt de interesse meteen een stukje kleiner. In de (internet)pers is er veel aandacht voor de aanstaande verkiezingen. Ik was niet op tijd om alles te regelen om vanuit het buitenland te kunnen stemmen. Een beetje: ‘Shame on me’. Dat is een zekere ‘groene’ stem die niet wordt uitgebracht. Volgende keer beter. En jullie … ligt de keuze al vast?

(*) Uiteraard droeg ik wel warme kleren toen ik in de winter-periode in Nederland en België was. Dat lijkt me logisch.

Advertenties

Een dagje Krugerpark (2)

Tags

Crocodile River, Familie, Giraf, Krugerpark, Malelane, Mozambique, Nijlpaard, Olifant, Wrattenzwijn, Zebra, Zuid Afrika

Laat ik beginnen met een tweede foto van drie ‘bontkwagga’s’ … zebra’s. Daar eindigde ik gisteren mee. Vandaar …

Allemaal hebben ze een unieke streepjes-code

We zagen buffels en nijlpaarden. Niet vlakbij dus mijn foto’s zijn geen goede weergave van wat we door de verrekijker wel mooi konden zien. Het laatste nijlpaard dat we zondag zagen stond op de bodem van de Krokodillen-rivier vlakbij Malelane Gate. Zie foto hieronder. Heel bijzonder. Crocodile River … ja … zo heet die rivier echt! Deze rivier vormt de zuidgrens van het Krugerpark.

Nijlpaard (Seekoei) in de Crocodile River

Een lievelingswoord in onze familie is ‘kameelpaard’. Het lievelingsdier van mijn kleinzoon Ender. De meeste mensen noemen het kameelperd niet met zijn Afrikaanse naam maar zeggen: giraf. Wat zijn ze mooi en elegant. En als je ze ziet lopen begrijp je wel waarom de vergelijking met een kameel wordt gemaakt.

Giraf aan de wandel

De eerste giraffen die we zagen staken de weg over – net te snel om foto’s te maken. Ze bleven wel blaadjes eten maar stonden grotendeels verscholen tussen de grote struiken.

Twee giraffen

Is het enkelvoud van ‘giraffen’ – een ‘giraf’ of een ‘giraffe’? Ik moet het eens opzoeken, ik weet het niet zeker. Natuurlijk heeft Bompa een filmpje gemaakt en per ommegaande naar Nederland gestuurd. Met dank aan WhatsApp.

“Dag giraf” zei Dikkertje Dap. “Weet je wat ik heb gekregen? Rode laarsjes voor de regen …”

Onze wekker liep om 4.40 af dus net iets vroeger dan op een doordeweekse dag. Waarom ik dit vermeld? Op een wat saaier stukje – de zon is al flink van de partij – de auto schudt zachtjes van links naar rechts. Naast mij zie ik dat Isabel in slaap is gesukkeld. Een blik in mijn spiegel … ook mijn andere reisgenoten zijn in dromenland. Hahaha … Koen gaat op excursie en de meisjes … maar gelukkig spot ik kort daarna de eerste olifant van de dag. En op slag zijn ze helemaal wakker.

Een grote familie olifanten neemt een zondags bad.

Bij dezelfde rivier zien we twee nijlpaarden op de andere oever. Meestal zie je ze in het water. En ook op de andere oever tellen we een stuk of vijf buffels. We rijden verder.

Het blijft een indrukwekkend dier

Het is onbegrijpelijk dat er nog steeds lui zijn die er lol in hebben om olifanten en neushoorns dood te schieten. Zelfs giraffen. Overal wordt gewaarschuwd voor stropers. Maputo is een belangrijke doorvoerhaven van hoorns en slagtanden. Onlangs bij het vertrek van JJ werd zijn bagage besnuffeld door getrainde honden. Niet op zoek naar drugs maar op zoek naar dierlijke materialen.

Eten en drinken bij een meertje

Het hoogtepunt van de dag. De olifant die je op bovenstaande foto ziet bezorgde ons fantastische tien minuten. Met zijn slurf plukt hij eerst een flinke bos sappig gras. Hij schudt de overtollige aarde er af en dan verdwijnt alles in z’n bekkie. Dat herhaalt zich een keer of vijf. Dan is het tijd om alles door te spoelen. Water wordt opgezogen via de slurf en gedeponeerd in zijn mond. Zeg je dat van een olifant: ‘mond’? Ik denk het niet maar ‘bek’ klinkt wat oneerbiedig.

Ik eindig wat minder spectaculair. Met drie zwijntjes. Niet de biggetjes van het sprookje met de wolf. Maar met drie wrattenzwijnen. Warthog of Javalin in het Portugees.

Vlakvark is een vegetariër.

Maar bij mij komt toch als eerste het woord ‘Pumba’ op. En iedereen die de ‘Leeuwenkoning’ (The Lion King) heeft gezien weet natuurlijk wie Pumba is. Als ze onraad bespeuren gaat het staartje als een antenne omhoog. De kleintjes verzamelen zich rond mama en ze vertrekken. Is het gevaar geweken dan zakt mama weer door de knieën om gras of wortels te eten.

Het echte einde is voorbehouden aan mijn Mozambikaanse familie. Het was een mooie dag dames. Wordt vervolgd zou ik zeggen …

Aldovanda – Dona Isabel – Belinha

Mocht je nu denken … dat wil ik ook wel eens zien. Wees welkom. Ik geef je graag advies. Neem gerust contact op. Een reis naar Mozambique of Zuid Afrika hoef je echt niet met een grote reisorganisatie te doen. Ik help je graag op weg. We hebben vaker gasten op bezoek, logeerplek zat en ik ben graag je gids …

Alle foto’s heb ik zelf gemaakt op 12 mei 2019. Ik ga weer eens in mijn foto-mappen snuffelen en maak mogelijk nog een derde plogje over het Krugerpark met foto’s van eerdere bezoeken.

 

Een dagje Krugerpark (1)

Tags

Afrika, Auto, Crocodile Bridge, Familie, Gnoe, Impala, Isabel, Komatipoort, Krugerpark, Lower Sabie, Malelane, Moederdag, Neushoornvogel, The Big Five, Vogels, Waterbok, Zebra, Zuid Afrika

Wij wonen op precies 100 km van de dichtstbijzijnde ingang van het wereldberoemde Krugerpark. Crocodile Bridge Gate. Tot gisteren was Isabel er nog nooit geweest. “Dat is iets voor witte mensen” of woorden van gelijke strekking was steeds haar commentaar. Ook haar zus en moeder hebben nog nooit een wildpark bezocht. ‘Toerist zijn’ is hen niet vreemd – Spanje, Portugal, Zwitserland, Italië, Nederland, België, Frankrijk enzovoort – maar toch niet vlakbij huis … ben je gek?!? Mijn schoonvader is nog in Portugal dus dit was een mooie gelegenheid om zo’n bezoek te regelen. Nou ja … regelen – dat is een veel te groot woord. Je rijdt ernaar toe, je betaalt een dagkaart – Mozambikanen krijgen een flinke korting – en je zoekt je eigen weg. Wij rijden om 7.12u het park in. Rond half vijf rijden we via Malelane Gate weer naar buiten en naar huis. Moederdag 2019. Of moet ik zeggen ‘Schoonmoeder-dag’?

Minha sogra – Dona Isabel – mijn schoonmoeder

In Mozambique en Portugal vieren ze dat trouwens op de eerste zondag van mei. In Zuid Afrika en de meeste Europese landen vieren ze dat op de tweede zondag van mei. Wij gisteren. Laat ik er maar een meer-daags plogje van maken. Een kleine selectie van de vele foto’s. Met een heel gewone camera en met het mobieltje van mijn Isabel. Ja, ze is naar haar moeder vernoemd. In familiekring zegt iedereen Belinha (kleine Isabel) tegen mijn lieftallige echtgenote. Ik was eerder met haar in andere wildparken in Zuid Afrika en Eswatini (Swaziland).

Minha esposa – Belinha

Goed .. foto’s van het Krugerpark moeten natuurlijk dieren-foto’s zijn. Daar gaan we.

Gnoe – Wildebeest en Geelbekreigertjes

We hebben aardig wat vogels gezien. Mijn beperkte foto-apparatuur schiet tekort om dat mooi in beeld te brengen. We zagen naast de veel voorkomende soorten ook een zwartborstslangenarend, een prachtige ijsvogel, een secretaris-vogel, een uiltje, veel maraboe’s, een zwarte ooievaar en verschillende soorten neushoornvogels.

Neushoornvogel – ‘Zazoe’ in The Lion King

Zuidelijke hoornraaf (Bromvoël – in het Afrikaans)

En natuurlijk gingen ook mijn Mozambikaanse meisjes op zoek naar ‘The Big Five’. Dat is niet gelukt. Ik zag ze wel alle vijf maar nooit tijdens één bezoek. Gisteren konden zij de buffel en de olifant op hun lijstje aankruisen. Luipaard, leeuw en neushoorn zal voor een andere keer zijn.

Waterbok

Impala

Krokodil

Zoekplaatje … hoeveel krokodillen zie je op deze foto?

Ik was voor de vierde keer in het Krugerpark. De eerste keer drie dagen met Ine (2004). Begin 2018 twee dagen met mijn kinderen en kleinkinderen. Met de Vlaamse vrienden – Werner zijn zestigste verjaardag – gingen we één dagje. Haast identiek met onze uitstap van gisteren. 365 kilometer op de dagteller van onze auto waarvan 135 kilometer in het park. Voor de kenners: via Crocodile Bridge naar Lower Sabie en dan doorgestoken richting Jock Safari Lodge en dan naar het zuiden – de uitgang van Malelane.

Ik heb van al mijn bezoeken aan wildparken in Afrika heel veel foto’s. Gisteren dacht ik … de meisjes gaan flink wat fotograferen. Ik hoef niet zonodig maar als je dan de eerste zebra’s van de dag ziet … dan kan ik het niet laten …

Burchel’s zebra’s

Morgen deel twee.

Ondertussen in Mozambique (8)

Tags

Brood, Citroen, Djonasse, Gas, Hondsdolheid, Lekkage, Loodgieter, Matola, Mazelen, Mozambique, Tuin, V-Day, Vaccinatie, Verkiezingen, Zambezi, Zonsondergang

In mijn jeugd was 8 mei een officiële feestdag. En een datum uit de geschiedenisboeken. V-Day. Wapenstilstand – einde van de Tweede Wereldoorlog – capitulatie van nazi-Duitsland.

Vandaag een door-de-weekse-dag in zonnig Matola, Mozambique.

Hoofdpunten in het Mozambikaanse nieuws: Boot gezonken op de Zambezi rivier. Zes mensen verdronken – dertien mensen vermist. Het Ministerie van Volksgezondheid van Mozambique begon maandag met een Vaccinatiecampagne tegen poliomyelitis en mazelen in Beira, met als doel 83.553 kinderen te bereiken. Hondsdolheid – in de wijk waar ik afgelopen week naar de film ging, is het ministerie van Landbouw en Voedselveiligheid van plan 14.500 honden en katten te vaccineren tijdens de drie weken durende campagne. Verkiezingen. Met nog vijf maanden te gaan voor de algemene verkiezingen op 15 oktober, mist de Mozambikaanse staat nog steeds bijna 60 procent van het benodigde budget. Maar dat maakt de minister van Economie en Financiën niet ongerust, die heeft er alle vertrouwen in dat de verkiezingen gewoon zullen plaatsvinden. (Bron: Club of Mozambique)

Ik ben een dag of tien geleden begonnen met zelf brood te bakken. Mmm.

Vers brood uit ‘eigen bakkerij’

In Bergen op Zoom had ik een broodmachine – ooit gekregen van buurman Peter. Ik kocht kant en klare brood-mix. Water toevoegen en de machine deed de rest. JJ vroeg me waarom ik nu geen brood meer bakte. Nooit bij stilgestaan. Hij deelde een eenvoudig recept. Dan ga ik dat uiteraard meteen uitproberen. Het brood hierboven is het derde probeersel. Met zaden en noten. Bakker Koen gaat zondag pistolets maken. Of harde broodjes zoals ze dat in Nederland noemen.

Het avocado-seizoen zit er bijna op. Nog twee of drie zie ik er hangen in de boom achter ons huis. Jammer maar het was weer lekker smullen dit jaar. We hebben ook verschillende citroenbomen. Groene, puisterige citroenen die er niet mooi uitzien en veel pitjes hebben. Maar het sap is even lekker dan van mooie gele soortgenoten. En toen was er plots een reuze-citroen. Zie de foto hieronder …

Citroen uit eigen tuin

Ik heb er een ei naast gelegd om de verhouding beter te kunnen weergeven. Wat een joekel.

Veel materiaal dat je hier koopt in de winkel is van inferieure (lees: Chinese) kwaliteit. Een waterslang – nauwelijks drie jaar oud – onderaan de keukenboiler begon vorige week te lekken. Roest. Wat begon met een paar druppels werd al gauw veel druppels en een natte vloer. We hebben een prima canalizador (loodgieter) die meteen wilde langskomen. Probeer dat maar eens te vinden in België of Nederland …

Canalizador aan het werk

Op de foto zie je ook twee gasflessen van Petro-gas. Een kleine en een grote fles. Ze zijn ‘veilig’ vergrendeld met fietskettingen en staan meestal achter een traliehek. Maar Petro-gas bevoorraadt zijn leveranciers niet of heel sporadisch. Een flink probleem. Ik ben afgelopen dagen al op zes adressen langgewenst … niets – nada. Nog even en dan toch maar overwegen om over te stappen naar het Galp-Systeem – dat is veel couranter. Maar dan moeten er wel nieuwe flessen gekocht worden. En dat is duur. Nog even uitstellen …

De dagen worden nu snel korter. Ik bedoel natuurlijk: de uren daglicht. Vandaag kwam de zon op om 6.17 en gaat onder om 17.15

Maputo – Catembe brug – zonsondergang

Korte dagen betekent dat Isabel (bijna) in het donker van huis gaat (nog net niet) en in het donker thuis komt. Ik mis de lange avonden met daglicht in de Europese zomertijd. Maar of ik ze wil inruilen voor de koude temperaturen? Nee, dat nu ook weer niet. We eten nog steeds buiten op de veranda – in korte broek en tshirt – en dat is vaak om acht uur ’s avonds. Graadje of vijfentwintig … Dus nee … niets te klagen.

In de serie: ONDERTUSSEN IN MOZAMBIQUE

Kenneth

Tags

Cabo Delgado, Cholera, Cycloon, IDAI, Kenneth, Mozambique, Orkaan, Overstromingen, Pemba, Regen, Terrorisme

Vorige week trok – voor de tweede keer binnen zes weken – een verwoestende storm over het noordoosten van Mozambique. Opnieuw besteedt de wereldpers aandacht aan dit natuurgeweld. Maar omdat het aantal doden relatief meevalt – uiteraard niet voor de families die geliefden hebben verloren – ebt de internationale aandacht weg. Zelfs in de Mozambikaanse pers zijn Idai en Kenneth niet meer de belangrijkste onderwerpen.

Noordoost Mozambique – Foto: Flickr

Eerst nog een paar cijfers. De Mozambikaanse regering heeft bevestigd dat er tenminste 41 doden en 39 gewonden zijn gevallen en zegt dat de orkaan 35.228 gezinnen in het noorden van het land heeft getroffen, waarbij 32.000 huizen gedeeltelijk werden vernietigd, 2.000 werden volledig verwoest en 31.000 hectare productief land staat onder water. 90% van de huizen op Ibo – een (toeristische) eiland met 6000 inwoners voor de kust van Cabo Delgado – is weggeblazen door rukwinden van ruim 250 km per uur. Météo-France spreekt van een storm met uiterst zeldzame kenmerken voor dit deel van de oceaan: “Het is zeer zeldzaam om zo laat in het orkaanseizoen in het zuidoosten van de Indische Oceaan stormen van dergelijke intensiteit waar te nemen.”

Bovendien volgt Kenneth – waarschijnlijk de krachtigste ooit in het noorden van Mozambique – amper zes weken na de vernietigende doortocht van cycloon Idai, op dat moment de tweede krachtigste ooit, die meer dan zeshonderd slachtoffers in Mozambique eiste. In totaal zijn drie miljoen mensen rechtstreeks getroffen door de cycloon. Volgens het VN-bureau voor humanitaire zaken (OCHA) zijn in totaal 239.731 huizen verwoest. De Wereldbank berekende de kosten voor de heropbouw van huizen en infrastructuur na Idai – in de drie getroffen landen – op 2 miljard dollar.

Het relatief lage aantal slachtoffers van Kenneth komt waarschijnlijk door een betere waarschuwing vooraf. De provincie Cabo Delgado is niet zo dichtbevolkt als het gebied getroffen door Idai. Er er zijn hogere gronden waarop mensen hun toevlucht zochten. Hulpdiensten waren veel eerder in de buurt. Erg schrijnend om te vertellen is dat deze regio al ruim anderhalf jaar ernstig wordt getroffen door terroristisch geweld. Moordpartijen. De lokale bevolking moet onder bedreiging hun schamele oogst afgeven aan deze islamitische militanten. Vele duizenden mensen waren hun huizen al ontvlucht om onderdak te zoeken voor geweld in kampen voor ontheemden. En nu wordt gevreesd dat dezelfde terroristen beslag zullen leggen – aanslagen zullen plegen – op de aangevoerde hulpgoederen en voedselvoorraden. Hulpverleners moeten extra beschermd worden door begeleidende escortes.

Is er dan niets goeds te vertellen? In een lokale krant is aandacht voor de opvang van slachtoffers in Pemba, in de katholieke Maria Auxiliadora kerk (parochie) gelegen in het hart van deze overwegend islamitische regio.

Bron: Club of Mozambique

“We vragen niet naar de religie van mensen, het menselijk leven is alles wat we waarderen,” vertelde pater Ricardo Filipe Rosa Marques, de 41-jarige priester die de leiding had, aan het persbureau AP. Klik HIER voor het volledige artikel.

Het gevaar is nog niet voorbij. Er wordt nog meer regen verwacht en de verwachting is dat de rivieren vandaag het overstromingsstadium zullen bereiken – aldus het humanitaire bureau van de Verenigde Naties – daarbij verwijzend naar een Britse hulpanalyse. Het is het einde van het regenseizoen en het waterpeil van de rivieren staat al erg hoog. Gisteren kwam het nieuws dat ook in deze regio cholera is uitgebroken, net als in de buurt van Beira. De ramp is dus nog niet voorbij. De aandacht vermindert.

In een uitzonderlijk tweede stukje vandaag vraag ik jullie aandacht voor een klein, familiaal hulp-programma. Klik HIER.

Ik pak de draad weer op

Tags

Bloggen, Cabo Delgado, Kenneth, Mozambique, Muggen, Orkaan, Vrienden

Tien dagen niets schrijven op mijn blog was alweer een hele tijd geleden. Had ik dan niets te melden? Blijkbaar niet. Nou ja … ik nam er geen tijd voor.

De draad weer oppakken

Ik was een paar dagen uit huis. En we hadden bezoek van JJ en dan wil ik niet steeds verdwijnen naar mijn werkkamer om een stukje te typen. Het waren heel gezellige dagen. Ouderwets bijgepraat. Films gekeken in onze openluchtbioscoop, spelletjes gespeeld, samen op stap geweest, gezamenlijke vrienden bezocht, lekker gekookt en gegeten. Ondertussen ook gewoon les gegeven aan mijn leerlingen. Ook naar het oranje-koningsfeest in Maputo zijn we geweest. Kortom … het waren zeer aangename dagen. De dagen vlogen voorbij zoals ze dat spreekwoordelijk zeggen. Ik ga d’r vast nog wat over schrijven. Zeker over mijn (ons) bezoek aan de provincie Nampula en Ilha de Moçambique.

Ook over Kenneth ga ik gauw wat uitgebreider schrijven. Alweer zo’n verschrikkelijke storm – een orkaan – die het noorden van Mozambique heeft geteisterd. En de overvloedige regenval in Cabo Delgado is nog steeds aan de gang. Ik kreeg weer veel berichtjes met de vraag of het goed met ons gaat. Heel lief. Ja, alles gaat goed. Mozambique is een (heel) groot land. Wij wonen 2400 kilometer ten zuiden van de nieuwe rampplek. Dat is ver weg, te vergelijken met de afstand Groningen – Malaga. Natuurlijk praat iedereen erover maar in de dagelijkse gang van zaken is het ‘ver weg’.

Mocht je lugubere associaties hebben bij de foto dan kan ik je gerust stellen. Alles gaat goed met ons. Dit touw hebben we boven het logeerbed van JJ gespannen. Zijn muskietennet hebben we vervolgens aan deze draad gehangen. Op de een of andere manier is hij het lievelingshapje van onze muggen. Hij wordt lekgeprikt en ik weet van niets. Hoe dat komt weet ik niet. Iets met lekker bloed, iets chemisch, iets biologisch. Ik ga het eens opzoeken. En of het waar is dat zoemende muggen op zoek zijn naar een partner voor een potje muggen-seks moet ik ook verifiëren want voor ik het weet word ik beticht van fake-facts en dat wil ik niet.

Mijn ecologische voetafdruk

Tags

Afval, Ecologische voetafdruk, Elektriciteit, Klimaat, Milieu, Mozambique, Nederland, Openbaar Vervoer, Vakantie, Vervoer, Vliegen

Ik denk niet dat ik de term “Ecologische voetafdruk” twee jaar geleden al bewust hoorde. Vandaag word je er bij wijze van spreken mee dood gegooid.

Op Wikipedia lees ik : “Uit de resultaten van bedreigde diersoorten per land, consumptie per land, houtverbruik per land, CO² uitstoot per land, cement verbruik per land wordt de ecologische voetafdruk berekend. Vanaf 2000 wordt de ecologische voetafdruk in hectare berekend. Nederland scoort 6,31 ha (nummer 9 in de wereld) en Mozambique 0,75 ha (nummer 137 in de wereld).” 

Eerlijk gezegd word ik niet veel wijzer van de uitleg bij Wikipedia. Ik kijk wat verder. Op de website van het WNF kun je een test invullen. Ik begin aan de vragen maar concludeer al na een paar vragen dat ik hier geen antwoord zal vinden. Op de vraag hoe ik mijn huis verwarm was geen van de keuzemogelijkheden voor ons van toepassing. Ik verwarm mijn huis niet maar dat antwoord staat er niet bij. Uiteraard houdt zo’n ( Nederlandse) vragenlijst geen rekening met een enkeling die in Mozambique verblijft. Dus ga ik zelf maar wat schrijven over ‘Koen & Isabel en Duurzaamheid’.

Mijn voetafdruk

Ik denk dat de conclusie zal zijn … Koen en Isabel doen het niet zo goed. Of soortgelijke bewoordingen. We zitten vast op een 5,5 ha schat ik in. Lager dan het Nederlandse gemiddelde en vele malen hoger dan de gemiddelde Mozambikaan. Ik ga er wat gedetailleerder en genuanceerder over schrijven. Wat doe ik (wij) goed, wat doe ik (wij) niet goed en wat zou beter kunnen?

Wonen

Wij wonen in een vrijstaand huis. We hebben flink wat cement gebruikt voor verbouwingen en aanpassingen. We hebben geen verwarming maar wel airco in onze slaapkamer, in mijn werkkamer, in de woonkamer en in de andere twee slaapkamers. In de woonkamer en de twee slaapkamers die we niet gebruiken staat de airco hoogst zelden aan. Van oktober tot april gebruiken we de airco wel. Niet continue maar met regelmaat. Buiten is het dan overdag rond de 35c. Binnen ook algauw 30c of meer. Werken en slapen is wel zo prettig als het wat koeler is. Het grootste deel van de dag leven we op onze veranda en is een briesje al genoeg om wat koelte te brengen. Spaarlampen branden enkel op de plaatsen waar we zijn. ’s Nachts branden een aantal (spaar)lampen in de tuin omwille van de veiligheid. Wij hebben weinig elektrische apparaten. Geen wasmachine. Geen vaatwasser. Geen droogkast … hahaha het idee alleen al … een droogtrommel.

Kan dit duurzamer? Ja maar enkel als ik geen airco meer zou gebruiken. En dat betekent waardeloos slapen en heftig transpirerend zitten werken. Ik zie hier weinig verbeterpunten in de nabije toekomst. Ook omdat de aanschaf van zonne-energie-producten stervens duur is in Mozambique. Raar maar waar … in een land waar de zon bijna altijd schijnt. Op dit moment kunnen wij ons zo’n investering niet permitteren. Er bestaan geen subsidies, het Chinese materiaal is waardeloos – maximaal zes maanden garantie – en er valt niets te regelen met de elektriciteitsmaatschappij. En zonnepanelen en batterijen zijn een geliefde buit voor dieven.

Voeding

Wij eten vlees en vis en schaaldieren. Ook yoghurt en eieren. Ik drink melk. Ik breng een kleine nuance aan. Ik denk dat wij drie of vier keer per week vlees eten. Een dag rundvlees, een dag varkensvlees en twee dagen kip of kalkoen. Geen grote porties. Twee dagen vis of garnalen. Eén of twee keer per week eten we vegetarisch. Dat laatste zouden we vast wat vaker kunnen doen maar in Mozambikaanse oren klinkt dat heel vreemd. “Typical white people !!!” We eten zelden vleeswaren. Een beetje bacon bij de zondag-brunch maar meestal eten we kaas en / of een eitje bij het brood. En vers fruit …

Groenten en fruit. Hier scoren we heel goed. Het meeste komt uit eigen tuin of van marktjes en kraampjes in de buurt. Zelden iets dat ingevoerd is uit het buitenland. Geen diepvries-eten of kant en klaar maaltijden, geen pizza of fast food, uiterst zelden iets uit blik. We eten producten van het seizoen. Iets dat in mijn jeugd (60 / 70’er jaren) heel gewoon was. We gooien zelden eten in de vuilnisbak. Ik ben goed in ‘kliekjes’ hergebruiken. Als we echt teveel hebben gekookt of klaargemaakt, dan geven we het aan onze huishoudelijke hulpen.

Lifestyle

Hierin zijn we zeer verschillend. Ik hou van ‘vaak hetzelfde aantrekken’. Ik hoef niet steeds iets nieuws te kopen. Ik draag rustig een broek die ik tien jaar geleden kocht en die me nog past. Truien en jassen hebben we zelden nodig en gaan dus jaren mee. Ik ben mode- en merk-ongevoelig. En zeker als ik thuis ben draag ik een korte broek en een tshirt, polo of hemd met korte mouwen. Isabel houdt van variatie. Dat heeft veel te maken met haar werk. Ze krijgt geen kleedgeld, geen bedrijfskleding maar moet wel representatief gekleed zijn als assistente van het management-team. Ze koopt met de hand op de knip. Soms nieuw maar vaak ook tweedehands voor weinig geld. En ze geeft veel weg aan haar zus, vriendinnen of nichtjes. Schoenen, een nieuwe handtas en haar zijn een ander verhaal.

Ook afval scheiden valt onder dit kopje. Dat doen we niet. Moet ik me schamen? Ja natuurlijk maar het hele principe van afval scheiden bestaat simpelweg niet in Mozambique. Ik kan natuurlijk plastic bij plastic stoppen, een doos voor glasafval enzovoort maar alles komt … op de grote hoop terecht. Heel jammer maar dat is de realiteit. We hebben wel een tijdje groenafval bewaard voor compost. Maar dat trok in no time teveel ratten aan. En waarschijnlijk ook slangen en ander beesten-spul dat je liever niet in je tuin ziet. En natuurlijk zou ik dit heel graag anders doen. In Nederland ben ik een keurige – zelfs fanatieke afval-scheider.

We hebben een zwembad en dat kost energie. De pomp zuivert (filtert) het water anderhalf uur per dag. Vast niet duurzaam … De zon verwarmt de watertank voor de douche. Ik lees boeken en de krant op mijn e-reader en tablet. Geen papier … geen reclamefolders of huis-aan-huis- bladen. Heel soms een papieren krant – dat is goed voor mijn Portugees.

Vervoer / Vakantie

In Nederland heb ik geen auto (meer) en probeer ik zoveel mogelijk het openbaar vervoer te gebruiken. Dat lukt me heel aardig. Mijn laatste auto in Nederland was een Auris Hybrid. In Mozambique hebben we twee auto’s. Eentje voor het vuile werk. 4 x 4 vervoer op slechte zandpaden met veel ruimte in de achterbak. En een zuinige auto voor af en toe woon-werk-verkeer en weekendjes-weg. De meeste dagen gebruikt Isabel het openbaar vervoer. Dat is zo’n anderhalf uur heen en anderhalf uur terug. Met de auto zou ze dat in tweemaal vijfenveertig minuten kunnen doen. Ik gebruik de auto voor boodschappen, bureaucratische regelzaken en voor woon-werk-verkeer. Ik heb nog nooit een elektrische auto gezien in Maputo en wijde omgeving. Zelfs geen hybride.

We nemen de auto naar het strand in Macaneta of Ponto de Oro een keer of zes per jaar. Tel daarbij een paar weekendjes op. Naar Swaziland of Nelspruit. (400 kilometer heen en weer).

Tenslotte het vliegtuig. Sinds het Umoja-programma – waar ik voor werkte – is gestopt vlieg ik heeeeeeel veel minder. Gemiddeld maak ik 2,5 keer per jaar de grote verplaatsing NEDERLAND – MOZAMBIQUE. Isabel vliegt één keer per twee jaar mee naar Europa. In 2011 vlogen we naar Brazilië. In 2014 gingen we naar Indonesië op vakantie en in 2018 naar Thailand. Een volgende ver-weg-vakantie staat nog niet gepland.

Kan dit beter? JA, natuurlijk. Moet ik wat minder vaak naar mijn vrouw in Mozambique vliegen? Ik vind van niet. Of omgekeerd … moet ik wat minder vaak mijn kinderen en kleinkinderen willen zien? Moet ik mijn werkzaamheden in Nederland opgeven? Nee.

Conclusie

De omstandigheden in Mozambique zijn anders dan in Nederland of in België. Als ik een eigen huis zou hebben in Europa zou ik zeker goed isoleren, zonne-energie overwegen, groene stroom kopen. Afval scheiden. Minder op vakantie gaan (vliegen of auto) zou ik wel moeilijk vinden. Minder vlees eten zou ik zeker doen. Géén vlees eten … dat nu ook weer niet.

Heb ik ‘vlieg-schaamte’? Een term die ik vorige week voor het eerst las. Nee. Moet ik nadenken over auto en vliegtuig? Ja. Begrijp ik het dat vrienden zeggen dat ze niet naar Mozambique op bezoek komen omdat ze hun ‘ecologische voetafdruk’ willen beperken? Tja … wat kan ik daar op antwoorden? Niets denk ik als ik niet cynisch wil reageren of vragen waarom ze nog steeds twee auto’s voor de deur hebben staan. Uiteraard moet iedereen zelf deze afwegingen maken.

Vind ik dat er iets gedaan moet worden aan milieu en klimaat? Ja. Dat de politiek (de overheid) NU werk moet maken van de klimaatakkoorden? Een volle JA. Dus zal ik en elke burger er aan moeten bijdragen.

Ik blijf GROEN LINKS stemmen in Nederland of GROEN in België. Dat is niet een kwestie van drammen maar van verantwoordelijkheid nemen voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. En berekeningen dat Nederland maar een 0,0001 % kan bijdragen aan CO² vermindering is misschien cijfermatig juist maar Nederland is geen zelfstandige planeet maar een (klein) onderdeel van het grote geheel.

In de serie: #27/40

ps. Zie je op de foto mijn voetstappen op weg naar een bananenboom in onze tuin? Geen vervoerskosten of stookkosten voor mijn banaantjes …

Cholera

Tags

Beira, Cycloon, Hulporganisaties, IDAI, Katrina, Krant, Pers, Rode Kruis, Sofala, Uil van Minerva

Het rampendraaiboek volgt het vaste scenario. Waar iedereen voor heeft gevreesd wordt bewaarheid. Al meer dan 130 gevallen van cholera zijn vastgesteld in de grote Beira-regio (Sofala) na de verwoestende cycloon Idai.

Ik pluk het nieuws overal vandaan. Uit de Mozambikaanse pers, uit de Nederlandse en Vlaamse pers en uit de dagelijkse update van de Nederlandse ambassade in Maputo.

De regering van Mozambique heeft meer dan 2500 gevallen van acute (water) diarree gemeld en heeft al 138 gevallen van cholera bevestigd. Dit aantal verandert per uur. Cholera kan binnen 4-5 uur dodelijk zijn. De nadruk ligt uiteraard op het voorkomen van de ziekte maar daarvoor is in eerste instantie SCHOON water nodig, En daar is op veel plaatsen nog een groot gebrek aan.

Foto: Club of Mozambique

Verwacht wordt dat 900.000 cholera-vaccins (1 dosis per persoon) vandaag of dit weekend in het land aankomen en dat begin volgende week de vaccinatie zal beginnen. Cholera Behandelcentra (CTC) worden in Beira geïnstalleerd om de problemen in verband met cholera en andere door water overgedragen ziekten aan te pakken. De meest specifieke doelgroep: kinderen. Bovendien worden de lokale gemeenschappen in afgelegen dorpen in het overstromingsgebied – zoveel als kan via de radio – geïnformeerd over basishygiëne en behandelingsprocedures.

Een tweede grote zorg – naast sanitatie – is de vernietigde oogst. Ruim 65% van de landbouwgronden in de regio staat onder water. Er zal dus nauwelijks iets te oogsten zijn in de nabije toekomst. Dat kan (zal) leiden tot voedel-tekorten en hongersnood. Dit is namelijk de tijd van het jaar om nieuwe zaden te planten en dat lijkt haast onmogelijk. Het Wereldvoedselprogramma (WFP) benadrukt het belang van landbouwsteun, inclusief zaadaanvoer en extra financiering. Dus om niet meer gewassen te verliezen in de komende maanden, moet er nu gehandeld worden.

De Uil van Baudet … euh pardon … van Minerva krijgt in de Nederlandse media meer aandacht dan Idai. Afrika is te ver weg of te abstract. Niet fotogeniek? Orkaan Katrina was dagen het hoofdpunt van het nieuws. Veel begrijpelijker want iedereen heeft wel een beeld bij New Orleans of de Verenigde Staten. En naar het Caraibisch gebied gaan we misschien wel op vakantie … Gebeurt er dan niets? Nee, dat kan ik niet beweren. Het Nederlandse kabinet heeft 3,5 miljoen euro uitgetrokken voor hulp aan slachtoffers. Het Nederlandse Rode Kruis heeft gironummer 7244 geopend.

Vrienden en familie vragen me hoe ze het best kunnen helpen. Ik heb geen goed antwoord. Ik ken nog geen lokaal hulp-project waarvan ik weet dat alle donaties juist zullen terechtkomen. Daarom toch maar het advies om het Rode Kruis te vertrouwen. Zij zorgen voor de eerste hulp – al is de ramp al meer dan twee weken oud.

Ik hou mijn hart vast … nu is er nog aandacht voor Mozambique (en Zimbabwe en Malawi) maar wat over een maand (of twee)? Dan hebben we het vast over een mogelijke Formule 1 race op Zandvoort, de Europese verkiezingen, Ajax dat weer geen kampioen is geworden en Tom Dumoulin die het moeilijk heeft in de Giro.

Eergisteren werd het avondnieuws gedomineerd door de aankondiging dat de paus in september Mozambique zal bezoeken. Papa Francisco. Van 4 tot 6 september staat Mozambique weer even vooraan in het (katholieke) wereldnieuws. Hij zal vast ook het rampgebied bezoeken en daarmee veel sympathie oogsten. De cynicus in mij zegt dan … ja ja, mooie zet van Frelimo (president Nyusi) een paar weken voor de verkiezingen … (sic).

Mocht je zin hebben nog wat meer te lezen over Idai … ik plak wat links ter besluit van dit vrijdag-namiddag-stukje.

De kokosnoot is een reddingsboei (Trouw)

Waarom is de ramp in Mozambique geen gesprek van de dag? (AD)

Het is nu alle hens aan dek (VRT Nieuws)

Club of Mozambique

UNHCR Nederland (Via deze site / link kun je iets doneren maar er zijn uiteraard meerdere mogelijkheden.)

Over IDAI en #23/40

 

Een ontzettend grote ramp

Tags

Beira, Cycloon, Het weer, IDAI, Mozambique, Pers, Solidariteit, Verwoesting

Langzaamaan begint het door te dringen wat een verwoestende cycloon over Mozambique, Zimbabwe en Malawi is getrokken. Ik schreef er afgelopen week al over. En waarschijnlijk zal ik dat nog een paar keer doen.

Ook de Nederlandse pers pikt berichten over Idai op. Natuurlijk zijn de schietpartij in Utrecht en de provinciale verkiezingen de hoofdonderwerpen. Toch zie ik her en der vertalingen van internationale persberichten. En die liegen er niet om … Twee artikelen uit nu.nl.

“Cycloon Idai in Afrika kan uitgroeien tot grootste natuurramp ooit.” Grammaticaal een eenvoudig zinnetje maar als je de betekenis laat doordringen …

“President Mozambique vreest zeker duizend doden door cycloon Idai.” Ik denk dat dit later een veel te voorzichtige inschatting zal zijn.

Orkaan Idai: eerst kwam de storm, daarna de regen. Dit is een van de vele NOS-items – met een kort filmpje – over de ramp.

Een teken van solidariteit

In de Mozambikaanse pers worden enorme bedragen genoemd voor eerste hulp. Lees: voedsel en medicijnen. Later zullen ‘enorme’ bedragen veranderen in ‘astronomische’ bedragen voor wederopbouw. En dan bekruipt me onmiddellijk een ongemakkelijk gevoel. Ik probeer het uit te leggen. Natuurlijk zal Mozambique hulp krijgen uit het buitenland – dat lijkt me logisch. Fijn. Maar ik ben nu al bang voor het alom gevestigde principe van “Ik doe iets als ik er zelf ook beter van wordt.” Met andere woorden … corruptie.

Laat ik niet te negatief denken nu er nog zoveel onduidelijk is. Graag wil ik vrienden, familie, en bekenden bedanken die ons berichtjes sturen met de vraag of het goed met ons gaat. Ja, met ons wel. Wij wonen ruim duizend kilometer ten zuiden van het rampgebied. Maar van heel veel andere mensen – ook familie en vrienden van Isabel – weten we niets. Het is vrijwel onmogelijk om contact te krijgen met de getroffen regio.  90% van de infrastructuur is verwoest. Geen antennes, geen elektriciteit. Alles kapot. Beira, de tweede stad van Mozambique is volledig verwoest en lijkt op een oorlogsgebied. Elk gebouw heeft schade. Dan kun je je wel voorstellen wat er nog rest van de vele schamele huizen en hutten. Niets meer. Vergelijkingen met Rotterdam dringen zich op. Dit keer geen bombardement maar de natuur. Heler wijken en dorpen zijn van de kaart geveegd. Een vloedgolf van zes meter hoog. Windsnelheden van 170 km per uur. Ga zo maar door. Op Facebook en in lokale kranten verschijnen gruwelijke foto’s van de verwoesting. De eerste luchtbeelden zijn te zien.

Ik weet dat ik heel wat lezers (volgers) heb die – voor ze hier gingen meelezen – nauwelijks iets over Mozambique wisten of er überhaupt hebben van gehoord. Nu is het wereldnieuws. Ik ben benieuwd voor hoe lang. Jammer dat Mozambique pas in de ‘picture’ komt als het slecht gaat. Wordt vast vervolgd.

In de serie IDAI en #14/40

Ondertussen in Mozambique (7)

Tags

Beira, Cycloon, IDAI, Mozambique, Natuur, Natuurgeweld, Overstromingen, Tropische storm

Terwijl de hele wereld – heel terecht – naar de verschrikkelijke moordaanslagen in Christchurch (Nieuw Zeeland) kijkt, likt ook midden Mozambique zijn wonden.

Cycloon Idai komt aan land

Een krachtige tropische storm stortte zich gisteren op Beira, de tweede stad van het land – 500.000 inwoners. De schade is aanzienlijk. Kapotte billboards, veel elektriciteitspalen zijn omgevallen waardoor er overal elektriciteitskabels in de plassen liggen. Ontwortelde bomen. Beschadigde infrastructuur en communicatie. Vernielde daken. Windsnelheden tot 170 km per uur.

Idai houdt huis in Beira

In de noordelijke provincie Zambezi werden dorpen langs de kuststrook afgesneden van het vasteland door de stormvloed. De Mozambikaanse televisiezender TVM meldt dat minstens vijf mensen zwaar gewond zijn geraakt.

Cycloon Idai in midden Mozambique

Cycloon Idai dumpte nog meer water en bracht vernietiging in gebieden waar tientallen mensen al zijn gedood en tienduizenden mensen zijn ontheemd door overstromingen in de afgelopen weken. Sinds oktober kwamen meer dan 50 mensen om het leven door overstromingen in hetzelfde gebied. Ruim 800.000 mensen zijn getroffen en hebben op de een of andere manier hulp nodig. Voor voedsel, voor onderdak. Vele honderduizenden akkertjes staan onder water en dat betekent zeer waarschijnlijk geen oogst. Dus geen voedsel. En dat schrijnend genoeg na een lange periode van extreme droogte. President Nyusi vreest zeker duizend doden. 90 % van de infrastructuur is verwoest. Lees HIER.

Zijn wij ook getroffen? Nee, we wonen relatief ver van de streek waar Idai zoveel schade heeft aangericht. Mozambique is een groot land. Ik probeer het te vergelijken en iets te verduidelijken … De afstand tussen Maputo en Beira is ongeveer 1100 km. Dat is hetzelfde als de afstand Antwerpen – Marseille.

Een dag later heeft ook de Nederlandse pers aandacht voor dit natuurgeweld. Klik HIER.

In de serie: ONDERTUSSEN IN MOZAMBIQUE en #10/40