De volgende fase

Tags

Beeldende kunst, Beeldhouwen, Cement, Hanneke Roelofsen, Kunst, Lourenzo Tsenane, Mozambique, Mural, Nieuwe mural

Opnieuw een stukje over onze nieuwe mural. Foto’s met een beetje uitleg. Hanneke en Lourenço hebben een collage op papier gemaakt van wat het gaat worden. Knip- en plakwerk – op het platte vlak. Hier en daar suggereren we een aanvulling of een verandering.

Ik laat het ontwerp zien in drie foto’s. Maar eigenlijk moet je ze van links naar rechts ‘projecteren’ op onze zwembad-tuinmuur.

Links vanaf het hokje met pomp en filter

Midden – ter hoogte van het zwembad

Rechts – rondom de buitendouche tot aan de eerste struiken

Het werk verplaatst zich nu van de veranda naar buiten. Vandaag is ook Lourenço Dois aan het werk. Hij assisteert zijn leermeester. Hanneke en Lourenço tekenen de figuren op de muur. En dat gaat met een speels gemak. Ongelooflijk om te zien hoe gemakkelijk zij dat doen. Een stok met een stukje houtskool op het topje. En schetsen maar …

Om de beurt schetsen ze de figuren op de muur.

De tekeningen staan op de muur en dan gaat de assistent aan het werk met hamer(s) en beitel(s).

Nauwkeurig hakwerk

Hij hakt stukjes cement-bepleistering uit de bestaande muur. Allemaal kleine kuiltjes. Een precies werkje. Hakken binnen de lijntjes, zullen we maar zeggen. Dit hakwerk is nodig omdat anders de nieuwe cement-laag die wordt opgebracht niet kan hechten. Het wordt gauw duidelijk – hoop ik.

Het einde van een dagje ‘hakken’

Isabel komt thuis van het werk. Bijna alle figuren zijn uitgehakt. We krijgen al een heel mooi zicht op wat het gaat worden. En zie je de weerkaatsingen links in het zwembad?

Een nieuwe dag

Cement maken

De figuren worden gebeeldhouwd met cement

Links zie je de twee Lourenço’s aan het werk. Hanneke is zo attent om ook planten en stenen te bedekken met plastic. Er worden ladders en tafels aangerukt. Ondertussen zorg ik voor de innerlijke mens.

Aan het werk bij temperaturen boven de 30c

Na het ruw opbrengen van cement volgt het nauwkeurigere werk. Beeldhouwen met kleine spateltjes, plamuurmessen en stokjes.  De figuren zijn onderling verdeeld. Hanneke en Lourenço nemen er elk een stuk of zeven voor hun rekening.

Nog even de kuit van deze schoonheid ‘cementen’ …

In de serie: BEELDENDE KUNST en NIEUWE MURAL

Dit is DEEL 3 – Er komt gauw een vervolg … beloofd is beloofd.

Even bijpraten

Tags

Baixa, Bollywood, Hanneke Roelofsen, Kunst, Lourenzo Tsenane, Maputo, Mural, Regen, Three Idiots, Vrienden

Het lijkt of er niets gebeurd dat de moeite waard is om te vertellen. Dat is dus niet waar. Het is eerder het tegenovergestelde. Er gebeurt heel veel. Ik heb nauwelijks tijd om even rustig te gaan zitten bloggen. Correctie … ik maak geen tijd vrij om dat te doen. En ik hoor jullie al vragen … “Wat is er dan?” Laat ik alvast drie antwoorden geven. Bezoek. Regen. Kunst.

Een week geleden arriveerden vier hele goede vrienden – respectievelijk uit Ethiopië, Nederland en Duitsland. Dat geeft leven in de figuurlijke brouwerij. Bijpraten, foto’s kijken, herinneringen ophalen, boodschappen doen, om de beurt koken, lang tafelen, uitstapjes maken, een Bollywood-film kijken in de openluchtbioscoop van Casa Schyvens. De dagen zijn heerlijk gevuld.

Foto uit ‘Three idiots’

Naast alle leuke momenten hebben we ontzettend veel regen. Abnormaal veel. En dat geeft overlast. Mozambique heeft niet echt een regenseizoen. Het regent wat vaker tussen oktober en maart. Dat zijn de warmste maanden van het jaar en dan ontstaat er gemakkelijk onweer. Een beetje te vergelijken met zomerse onweren in België en Nederland. Deze regenbuien zijn heftig en langdurend. De benedenstad van Maputo staat blank.

Baixa (Maputo) onder water

Maar dat is niets vergeleken met het drama in Hulene B – een wijk van Maputo. Een afvalberg is gaan schuiven door de grote hoeveelheid water. Een catastrofe – tot nu toe 17 doden. Mozambique was weer even wereldnieuws. De NOS deed verslag. Klik HIER. De zandpaden rondom ons huis zijn tijdelijk veranderd in riviertjes, die langzaam weer veranderen in hele grote plassen. Gewone auto’s komen er niet doorheen. Dan ben ik weer blij met onze Nissan X-Trail (die iets hoger op zijn wielen staat).

En dan item nummer 3. Kunst. Een nieuwe mural. We hebben er al twee. Ik schreef er eerder over. Zin om dat nog eens terug te lezen? Klik HIER. En nu komt een vurige wens uit. Twee bevriende kunstenaars werken samen aan een nieuwe mural. Lourenzo Tsenane en Hanneke Roelofsen. Eerst veel bijpraten, aftasten, boeken kijken, schetsen op papier. Opnieuw overleg. En natuurlijk hebben Koen en Isabel een eigen mening over wat wel en wat niet.

Tsenane & Roelofsen

Een foto van de eerste ochtend. Lourenzo bladert door een boek met Hannekes werk. Zij vertelt. Hij reageert en vraagt. En ik heb deze foto met opzet zo gemaakt … want door het raam op de achtergrond zie je een van de murals die Lourenzo twee jaar geleden heeft gemaakt. Een ode aan Mestre Malangatana.

We zijn nu een week verder. En nee … ik laat nog niets zien wat ze aan het maken zijn. Dat komt later nog wel een keertje.

ps. En wat eigenlijk heel vreemd is … ik kijk nauwelijks naar de Olympische Spelen op de televisie. Ik volg het een klein beetje via een App van Nu.nl

De geboorte van een mural

Tags

Beeldende kunst, Kunst, Lourenzo Tsenane, Malangatana, Matola, Mozambique, Mural, Verbouwing

Vorige week plaatste Rietepietz een hele boel foto’s van muurschilderingen op haar weblog. Ook met de vraag wat het verschil is tussen graffiti en een mural (muurschildering). Ook in mijn geliefde Goes zijn er heel wat murals te vinden. Ik heb eerder al een paar stukjes geschreven over de verbouwing van ons nieuwe huis. Onder andere de tuinmuren werden verhoogd, gestukt en geschilderd. En ik heb een bevriende kunstenaar gevraagd om twee murals te maken. Ik laat het ontstaan graag zien in tien foto’s. Met een klein beetje uitleg.

Twee keer zaten we een paar uur te kletsen. Isabel, ik en Lourenzo Tsenane – Mozambikaanse kunstenaar. Over Mozambique, mijn werk, zijn werk, politiek, mestre Malangatana, zijn helden, muziek, theater, Chagall, van Gogh, Lucian Freud. En hij liet foto’s van zijn eerder werk zien. Schilderijen, objecten en murals. We werden enthousiast en een dag later stuurde hij mij – naar aanleiding van onze gesprekken – foto’s van twee ontwerpen. Een ode aan Malangatana – in zijn stijl en een heel eigen werk: Koens werk in Mozambique. Dans, theater, muziek, met Afrikaanse elementen en instrumenten. We waren het er gauw over eens. We maakten prijsafspraken. Aan de slag. Er moet volgens een strak schema gewerkt worden.

Overleg Durão en Lourenzo

De techniek is simpel. Durão is de hoofdmetselaar. Hij heeft de leiding over het stukken (met cement) van de tuinmuren. Lourenzo (rechts op de foto) maakt materiaal- en tijdsafspraken want het werk moet gebeuren in de natte cement (*). Ik zit er bovenop want strikte tijdsafspraken in dit land zijn niet vanzelfsprekend.

Beeldhouwen in natte cement

Het gaat goed. Iedereen komt zijn afspraken na. Lourenzo en zijn assistent zijn geconcentreerd aan het werk.

Detail van de werkzaamheden

In feite kopieert Lourenzo op de muur zijn eerder gemaakte tekening die door ons is goedgekeurd. Zijn assistent blijft hem steeds een stapje voor om verse cement aan te brengen op de muur. Hij loopt op en neer met de kruiwagen.

De eerste fase is afgerond.

Na twee dagen is de eerste fase klaar. De mural is ‘gebeeldhouwd’ in de muur / cement. Alles is gauw droog dankzij het mooie weer in Mozambique. Lourenzo bewerkt het hele ding met schuurpapier en hier en daar een kleine correctie met specie en truweel. We overleggen opnieuw. Nu over kleur. En we maken een afspraak om samen de verf te kopen.

Het schilderen is begonnen.

Hoog en droog, zou je kunnen zeggen. De mural krijgt twee lagen verf. Iets tussen brons en goud in. Een verfroller en diverse kwasten.

De meester aan het werk.

Tussendoor vermaken we ons met een bord spaghetti, verse mango’s uit eigen tuin, een praatje over politiek en op het eind van de dag een biertje.

Fase twee is klaar. De mural is geschilderd.

Gelijktijdig maakt hij ook de andere mural – ode aan mestre Malangatana – maar die laat ik even buiten beschouwing in dit foto-log. Ik vind het mooi. Lourenzo is nog niet tevreden, hij wil het nog meer laten spreken. Hij gaat accenten aanbrengen.

De afwerking.

En ik zie algauw dat hij gelijk heeft. Alles komt nog veel meer tot leven. Uiteindelijk komt er nog één laag overheen. Een transparante, beschermende laag.

Een paar weken later. Ook de muren zijn geschilderd.

Wij zijn blij. En hij is tevreden. Lourenzo heeft prima werk geleverd. Obrigado. Deze mural heeft hij rechts onderaan gesigneerd. We overwegen of er (later) nog een soort ‘lijst’ komt rondom het kunstwerk. De andere mural signeert hij niet want dat vond hij ongepast omdat hij daar de stijl van Malangatana heeft gekopieerd / gebruikt. Zoals wij hem hadden gevraagd.

© Lourenzo Tsenane – mural – februari 2016

En zoals dat gaat met goed werk. Dankzij onze mond op mond reclame heeft hij nieuw werk gekregen / gemaakt bij familie en binnenkort ook bij goede vrienden.

Alle berichten over: Beeldende kunst

(*) Ik twijfel over het juiste lidwoord. DE cement of HET cement? Ook internet geeft geen eenduidig antwoord.

Brieven van Vermeer (1)

Tags

Bangladesh, Beeldende kunst, Brief, De liefdesbrief, Johannes Vermeer, Kunst, Middelburg, Schilderij, Tijl van Limburg

Ik zit de laatste tijd met m’n neus veel in boeken (en op internet) over Johannes Vermeer. En daardoor in z’n schilderijen – bij wijze van spreken. Want het zijn natuurlijk reproducties. De laatste keer dat ik een echte Vermeer zag, is ruim een maand geleden in de National Gallery in Londen. Vandaag keek ik weer eens goed naar De liefdesbrief.

De liefdesbrief – ca 1669 – 1670 – Johannes Vermeer

Vanuit een andere kamer kijken we naar een vrouw en een dienstmeisje. Ze heeft een instrument op schoot en een papiertje in haar rechterhand. Ik zou dit schilderij nooit de titel ‘Liefdesbrief’ hebben gegeven. Jullie wel?

In de vakliteratuur lees ik over allerlei verwijzingen op het schilderij naar de liefde of het gebrek daaraan. Het schilderij op de achtergrond – een bootje (symbool voor de afwezige man) op een rustige zee. Ook op het schilderij daarboven loopt een eenzame man in een verlaten landschap.

Ik vind de uitdrukking van de vrouw eerder zorgwekkend, vragend. Is ze van haar apropos door wat ze leest op het papiertje? Of is het een brief van het meisje die ze aan haar meesteres laat lezen? Komt de mevrouw te weten dat ze beiden dezelfde minnaar hebben?

Detail ‘De liefdesbrief’

Het wicht is blij met het nieuws, mogelijk kan ze zelf niet lezen. Haar mevrouw probeert haar verbazing te verbergen. Is de schilder misschien ook de schrijver van het briefje en de stiekeme observant vanuit een gang of andere kamer? Hoe reageren de dames op zijn snel geschreven kattebelletje? Het is mooi weer – zo aan het binnenvallende licht te zien – maar op het zeezicht-schilderij hangt een flinke, grijze wolk in een blauwe lucht? Onweer op komst?

Ik hoorde voor het eerst over dit schilderij in 1971. Heel Vlaanderen zat toen aan de radio gekluisterd. ‘De liefdesbrief’ was gestolen (gegijzeld) door ‘Tijl van Limburg’. Deze onbekende Robin Hood eiste 200 miljoen Belgische frank voor de slachtoffers van de hongersnood in Bangladesh. Hij belde de BRT (de radio-nieuws-dienst) tijdens het middagjournaal. Vlaanderen luisterde ademloos mee. Na een week werd ‘Tijl’ ontmaskerd, het bleek een 21-jarige te zijn die het schilderij onder zijn matras verborgen hield. Hij kon (stiekem) op heel wat sympathie rekenen voor zijn ‘nobel’ doel.

De restauratie duurde bijna een jaar. Ik zag het schilderij vorig jaar in Het Rijksmuseum in Amsterdam. Jammer genoeg samen met nog een paar tientallen andere bezoekers die zich op hetzelfde moment verdrongen voor dit 44 x 38cm grote (kleine) schilderij.

Lees meer in de serie Beeldende kunst.

Brood en Spelen

Tags

Beeldende kunst, Documenta, Facebook, Familie, Gent, Ine, Jan Hoet, Kassel, Kunst, Museum, S.M.A.K., Vrienden, Watou, Wim Delvoye

Johan en zijn Zundertse van Gogh vrienden zijn druk met ‘Vincent Asylum’ van Loek Grootjans op te bouwen in het S.M.A.K. in Gent. Dat zie ik op Facebook. Annie en Kees  zijn weer afgezakt naar Watou. Dat zie ik op Facebook. Hanneke heeft weer een expositie …

Ik schreef het eerder … er is niet zo heel veel dat ik mis als ik in Mozambique ben. Maar musea en beeldende kunst … dat is ver weg. Dat mis ik wel. Niet dagelijks maar met scheuten. Pijn-scheuten wel te verstaan. Ik kan geen beter woord bedenken. Ook weemoed en jaloezie zijn daar onderdelen van. En heimwee. Hartzeer.

Toneel en literatuur kreeg ik van thuis uit mee. Muziek al wat minder. Dans nauwelijks. Film als vermaak wel, niet als kunstvorm. Foto’s wel een beetje. En beeldende kunst was volop aanwezig in mijn kindertijd. Als vanzelfsprekend. De oudste broer van mijn oma (Nonkel Gustaaf) was beeldend kunstenaar en restaurateur. Hij maakte religieuze kunst om aan de kost te komen. En wereldlijke kunst als hobby. Hij gaf les en had getalenteerde leerlingen (beeldhouwers, oa Willem Vermandere) aan het werk in zijn atelier. Ook zijn vrouw was kunstenares. Ik ben heel vaak op bezoek geweest in hun huis / atelier in Menen, West Vlaanderen. Mijn ouderlijk huis stond na zijn overlijden vol met werk van hem. Een deel daarvan is nu van mij. Mijn opa en zijn broer (Nonkel Pater) waren gepassioneerde amateurschilders. Dorpsgezichten, boerderijen en stillevens. Ze volgden les bij gerenommeerde kunstenaars als Bernard De Pooter en Felix Eyskens. Ik heb mijn hele (jonge) leven naar hun schilderijen gekeken.

In 1979 ontmoette ik Ine. Ook zij had een schilderende vader. En Ine had een grote belangstelling voor moderne en hedendaagse kunst. Als ze geen drama-docente / drama-therapeute was geworden was ze het liefst schilderijen-restaurateur geworden, zei ze heel vaak. Vanaf het begin van onze relatie gingen we naar tentoonstellingen. Zo’n tien keer per jaar. Het Stedelijk in Amsterdam. Boymans van Beuningen. Centre Pompidou. Het Kröller-Müller Museum. Watou. Beaufort. Musea in New York, Barcelona, Bilbao, Düsseldorf, Tilburg, Groningen, Leeuwarden, Brussel, Antwerpen, Maastricht, Neuss, Munster … een heel lange lijst. Met eens in de vijf jaar de Documenta in Kassel als hoogtepunt. Een city-trip zonder museum (of galerie) bezoek was ondenkbaar. En zo gauw Jan Hoet een vaste plek kreeg in Gent toogden wij naar het pas geopende S.M.A.K. (1990). Ik ben nu weer terug bij de eerste zin van dit stukje, als je begrijpt wat ik bedoel. Zo werken associaties en herinneringen.

We liepen door Jan Hoets wereld. De Vlaamse kunstpaus die ons liet kennismaken met heel veel kunstenaars. We liepen van zaal naar zaal en daar stond ik dan, oog in oog met …

Panem et Circenses I © Wim Delvoye

… ik schoot vol. De tranen liepen over mijn wangen. In mijn herinnering lag er ook een leren voetbal op een witte stip voor het doel, maar dat kan ik nergens terug vinden op internet. Die bal heb ik er dus onmiddellijk zelf bij bedacht. ‘Brood en Spelen’. Ik had tot die dag nog nooit gehoord van Wim Delvoye. Hij maakte twaalf soortgelijke werken – de serie ‘Goals’.

Zelden ben ik zo getroffen door een kunstwerk. Een (mini)goal met glas-in-lood ramen in plaats van netten. Eén raak geschoten penalty en het doel ligt aan scherven. De tegenstelling tussen kwetsbaarheid en het ruw fysieke van voetbal / sport. Religieus materiaal en het dag-dagelijkse – de bakker – en het doeltje in één beeld. Bijna een symbool hoe er met kunst wordt omgegaan door steeds kleinere overheids-subsidies. Op de glas-in-lood-ramen staan bakkerstaferelen in de stijl van Breugel, die rechtstreeks verwijzen naar de titel, ‘Brood en spelen’. De smaak van het volk …

Panem et circenses II © Wim Delvoye

Panem et circenses III © Wim Delvoye

Misschien moet ik over mijn ‘beeldende herinneringen’ ook maar een serie maken op dit blog. Best emotioneel, al zeg ik het zelf. Ik vind het nog steeds moeilijk om in mijn eentje naar een museum of tentoonstelling te gaan. Naar toneel, opera, concert, film … in mijn eentje … no problem. Zijn er dan geen musea in Mozambique? Ja, die zijn er wel maar nauwelijks vergelijkbaar in aantal (en kwaliteit) van wat er voor handen is in Europa of Noord Amerika.

Kijk wat ik eerder schreef over beeldende kunst.

 

Foto op zondag (2)

Tags

Foto, Geld, Kunst, Subsidie

Nizar Ali Badr kiezel verhalen

Tags

Beeldende kunst, Kiezels, Kunst, Nizar Ali Badr, Syrië

Alle eer van dit stukje moet gaan naar de Syrische kunstenaar Nizar Ali Badr. Ik ontdekte hem via een foto op Facebook. Hij maakt beeldhouwwerk met kiezels die hij opraapt in de havenstad Latakia (Syrië). Hij geeft vorm aan de trieste realiteit van alledag voor heel veel van zijn landgenoten. Maar er zijn ook hoopvolle creaties van zijn hand. Kiezel-verhalen, kiezel-collages.

© Nizar Ali Badr

Klik door naar een website met nog veel meer foto’s. Ik vind ze heel mooi. Emotioneel. Klik HIER. Ik vind weinig informatie over de kunstenaar. Ik denk dat zijn volledige naam Jabbl Safoon Nizar Ali Badr is. Hij heeft een Facebook profiel. Klik HIER.

© Nizar Ali Badr

I hope no one will blame me I published two photo’s without permission. I like them. All honor is for the artist Mr. Jabbl Safoon Nizar Ali Badr

Zomaar vijf foto’s

Tags

Beeldende kunst, Boy van Poppel, Goes, Isabel, Kunst, Maputo, Matola, Ramadan, Ster ZLM Toer, Vrienden

Aan het werk in Nederland maar met mijn hoofd (en hart) vaak in Mozambique. Vijf foto’s op zomaar een dag in juni.

Africa

Ik mis mijn meisje. Gelukkig heeft ‘whatsapp’ nu ook de functie van (gratis) bellen. Niet dat we grote bellers zijn. Een paar berichtjes met hartjes en xxx zijn ook fijn. En af en toe een foto.

Ramadan 2015

Ik wens mijn vele vrienden die vandaag met de ramadan beginnen een goede tijd toe. Ook premier Rutte deed dit vandaag op Twitter. En natuurlijk was Geert W er als de kippen bij om hem ‘knettergek’ te noemen.

Boy van Poppel

Zonder onderschrift is het natuurlijk onmogelijk om de renner op bovenstaande foto te herkennen. Gisteren begon de Ster ZLM Toer in Goes met een tijdrit. Ik was uitgenodigd en mocht een rondje meerijden met een volgwagen van de organisatie. Boy van Poppel eindigde als 27ste. Wat een snelheid ontwikkelen die renners op een bochtig parcours vol vluchtheuvels en rotondes. Leuk om weer eens van dichtbij mee te maken.

Slecht weer in Matola 17-06-2015

Isabel stuurde me gisteravond een bericht dat het koud is in Maputo. De wind waait uit het zuiden en neemt koude, winterse lucht mee uit Zuid Afrika waar de Drakensbergen en Lesotho onder een dik pak sneeuw liggen. Deze wind bracht ook heel veel zand en stof mee zoals op bovenstaande foto te zien is. Veel schoonmaak werk – zowel binnen als buiten.

Twee grote keien en wat extra …

 

Mozaïek

Tags

Antwerpen, Beeldende kunst, België, Kunst, Luc Tuymans, MAS, Museum, Quiten Metsys

Laat ik beginnen met de foto.

Dead Skull – © Luc Tuymans – MAS

Aan de voet van het MAS – Museum aan de Stroom –  ligt het museumplein met het 1600 m² grote mozaïek ‘Dead Skull’ van Luc Tuymans. De Antwerpse kunstenaar grijpt daarvoor terug naar een gelijknamig schilderij uit 2002. Dat was op zijn beurt gebaseerd op de gedenkplaat voor Antwerpenaar Quinten Metsys (1466-1529) op de gevel van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal.

Op het plein dat zich voor het MAS uitstrekt – zie foto – loop je letterlijk over Kunst – met een grote K. Althans … de kunstenaar is de meest gewaardeerde, nog levende Vlaamse kunstenaar. Als je over het plein loopt zie je heel veel soorten grijze steentjes. Elf verschillende soorten. Maar je herkent niets – geen patroon, geen tekening. Pas als je op de vijfde verdieping staat en naar beneden kijkt, zie je het ‘doodshoofd’ – Dead Skull.

Het MAS brengt het verhaal van een vijf eeuwen lange relatie tussen Antwerpen en de wereld. Een bijzonder gebouw met verschillende deelcollecties. Ze vertellen het verhaal over de wereld in Antwerpen en Antwerpen in de wereld. Het MAS vertelt zijn verhalen aan de hand van vier grote thema’s die altijd over mensen gaan. Machtsvertoon – Wereldstad – Wereldhaven – Leven en Dood. Van mijn eerste kennismaking met het MAS zal ik vooral het gebouw herinneren – zij noemen het zelf een stapelhuis. Een verticale stadswandeling tot het panorama-dek met adembenemende uitzichten over Antwerpen.

Het verval van Matalana

Tags

Beeldende kunst, Kunst, Malangatana, Mozambique

De laatste rustplaats van mestre Malangatana in Matalana, Mozambique.

Graf van Malangatana