Al vroeg vanochtend opende ik mijn Twitter-pagina. Nee, ik ben daar nog niet echt vertrokken ondanks mijn goede voornemen. Gewoon even scrollen en mogelijk iets aanklikken. En daar verschijnt ze …
… in vol ornaat. Of kun je zoiets niet zeggen over een dame in bikini? Een iconische foto uit de James Bond film Die Another Day. Wie heeft deze scene niet minstens één keer gezien? (*) Plots was ze wereldberoemd. Halle Berry. Ik noemde haar vrijwel onmiddellijk: De mooiste vrouw ter wereld‘. En dat ben ik heel veel jaren blijven zeggen. Ook na films als Catwoman, Monster’s Ball, Cloud Atlas. Ja, ik ben fan.
Een paar jaar geleden zag ik ‘haar’ verschijnen op Twitter en ik klikte op ‘VOLGEN’. Met enige regelmaat plaatst zij (waarschijnlijk haar management) een foto. Meestal een beeld uit een film of een geposeerd moment op de rode loper. Maakt niet uit. Ik kijk er graag naar.
Bingo … ik maak een schermafbeelding van deze foto-tweet want daar zit een mini-stukje in voor mijn blog vandaag. En wat zie ik nu? Ik sta zelf ook op deze foto. Links onderaan in het hoekje. Hahaha, samen met Halle Berry. Mijn dag kan niet meer stuk.
Las je haar tekst? Dat het zo verdomde koud was tijdens deze filmopname? Dan ben ik er beter op gekleed met mijn warme sjaal. Sneeuw in de verte, op de grens tussen Syrië en Libanon.
En hoe vergaat het jullie nu het voor het eerst sinds lang koud is in de Lage Landen?
Ik moest terug scrollen tot 24 oktober vorig jaar om te ontdekken waar ik was gebleven op mijn route richting vraag 1000. Ik denk niet dat er ooit zo’n lang bloggat – dit zou een Pannenkoekwoord kunnen zijn – heeft gezeten tussen twee edities in deze serie. Na Mijn Digitaal Lockdown Museum avontuur is het tijd om weer wat persoonlijker te worden. Laat ik de draad oppakken.
726. Welke film zou je kijken op een filmavond met vrienden?
Dat hangt heel erg af met welke vrienden. Ik kijk uit naar ‘Don’t look up’. Ik denk dat Isabel daar niet warm voor loopt. Alhoewel … Leonardo DiCaprio en Jennifer Lawrence?! Of ‘The Power of the Dog’. Allebei Netflix-films. Ik spaar deze films op om met Hanneke, Marcus en Inge te kijken.
727. Voel je je anders als je een jurkje draagt?
Ja, zeker weten. Ik hoop dat jullie nu niet om foto’s gaan vragen …
728. Welke geur doet je meteen weer denken aan vroeger?
Als ik daar een top 5 van zou moeten opschrijven dan zijn het waarschijnlijk drie of vier geuren die iets met eten (en koken) van doen hebben. Waarschijnlijk ruik ik dan de kookkunsten van mijn oma. Zij werd 125 jaar geleden geboren – precies vandaag maar dan in 1897. Wat ik graag weer eens zou willen ruiken? Een dennenbos op Terschelling onmiddellijk na een zomerse regenbui. Of een met turf gestookte kachel.
729. Wat zou je anders doen als je met niemand rekening hoefde te houden?
Meer op reis gaan. En dan vergeet voor het gemak corona-restricties en beschikbare financiën.
730. In welke oude beschaving had je wel willen leven?
Dan is het van groot belang in welk segment van die samenleving je terechtkomt. Ervan uitgaande dat ik dan ook theatermaker en leraar ben dan lijkt me de tijd van de grote Griekse schrijvers een interessante periode. Ongeveer 500 voor Chr. in zomers Griekenland.
731. Denk je lang over beslissingen na?
Ja, maar dat heeft meer te maken met mijn uitstel-gedrag. Iets dat vaak positief uitpakt moet ik erbij vermelden.
732. Ben je weleens de bioscoop uit gelopen voor het einde van de film?
Niet vaak maar toevallig wel afgelopen zomer. ‘The Green Knight’ … na een klein half uurtje had ik het wel gezien. Nou ja … de rest heb ik dus niet gezien.
733. Om welke ongepaste grappen lach je stiekem toch?
Weet ik eigenlijk niet. Wat is ongepast? Misschien lach ik wel eens stiekem om een seksistische grap maar vraag me niet om een voorbeeld te geven.
734. Horen de slechte dagen ook bij het leven?
Wat moet ik daar nu weer eens op antwoorden? Ja natuurlijk maar ik zou het eerder momenten met tegenslagen noemen. Een lange stroomstoring, gestolen autospiegels, aangebrande groenten en een overlijdensbericht in de familie op één dag. Dat is een slechte dag dat mag duidelijk zijn. Zelf niet lekker in m’n vel zitten of weinig inspiratie hebben is ook een slechte dag maar van een heel andere orde.
735. Wat zou er in jouw gebruiksaanwijzing moeten staan?
Oei. Interessante vraag. Ik ben het meest gevoelig als het over ‘eten’ gaat. Ik kook (bijna) altijd en weet graag hoe laat we gaan eten. Bijvoorbeeld rond half 7. Dat is het moment dat vrouw-lief thuiskomt op een doordeweekse dag. Het avondeten is dan bijna klaar. Ik wacht tot ze er is om dan nog de laatste zaken in de keuken te doen. En dan aan tafel! Zeker op vrijdagen (mijn thuisdag) doe ik extra mijn best. Als mevrouw dan komt aankakken om acht uur met de mededeling dat een collega trakteerde op een borrel in de stad en dat haar telefoonbatterij leeg was … Nou dan is het goed om mijn ‘gebruiksaanwijzing’ heeeeel nauwkeurig te volgen. Dan ben ik een boze ontploffer. Kort maar wel heftig. Krijg ik een oprechte sorry dan is het over en voorbij. En eet ik waarschijnlijk in mijn eentje in mijn werkkamer. En nog een dingetje dat onder het kopje ‘eten’ valt. Geen telefoon aan tafel en alles proeven. Je hoeft het niet lekker te vinden maar proeven doe je met je mond. Niet met je ogen of met vooroordelen. Natuurlijk weet ik na een tijdje wat iemand écht niet lust. Geen courgette voor Catelijne. Geen zoet en zout gemixt in hetzelfde gerecht voor Isabel. Geen vlees voor vegetarische vrienden. Geen melkproducten voor Trienette.
736. Hoe groot is onze vrije wil?
Is dit een filosofische vraag? Daar zijn al heel wat interessante boeken over volgeschreven. Ik herinner me goede filosofie-lessen op school van Rob K. en Salvatore C. Nu denk ik bij deze vraag alweer aan alle corona-maatregelen. Het woord ‘vrijheid’ en ‘vrije wil’ vliegen – vaak ongepast – in het rond. Ik houd me min of meer aan de opgelegde voorschriften. Ook als ik me afvraag of zo’n maatregel terecht is. Wappies zullen vast beweren dat mijn vrije wil is aangetast. Nou, volgens mij niet. Het is mijn eigen vrije wil om me aan de maatregelen te confirmeren. Ja toch?
737. Welke cursus wil je graag nog volgen?
Voor ik Isabel leerde kennen had ik waarschijnlijk ‘boekbinden’ geantwoord. Na het verhuizen en veel kleiner gaan wonen in Leeuwarden is de zin en noodzaak verdwenen. Bijna alle tijdschriften zijn oud papier geworden. De laatste twee cursussen die ik heb gevolgd waren ‘Portugees’ en ‘Kunstgeschiedenis’. Die laatste cursus was leuk maar te oppervlakkig en te veel in de vorm van twaalf lezingen. Veel te weinig ruimte voor gesprekken, vragen, ideeën, verbindingen leggen … Als ik weer een cursus ga volgen zal het vast weer iets over geschiedenis of kunst zijn. Ik volg enkele online-cursussen (bijscholing) in verband met mijn schoolwerk. Zoals ‘hybride onderwijs’. Of ik die GRAAG volg … weet ik niet. Het is oké en hoort bij mijn betaalde activiteiten op dit ogenblik.
738. Maak je soms grappen ten koste van jezelf?
Dagelijks. Zelfspot is heerlijk. Ik heb dan de woorden “Ik bén een oude man!” meer dan waarschijnlijk gebruikt.
739. Welke bloemen koop je het liefst voor jezelf?
Ik heb twaalf jaar lang witte avalanches gekocht. Ik kocht ze voor mezelf. Bij een foto van Ine. Na mijn verhuizen uit de Holleweg (november 2017) in Bergen op Zoom ben ik gestopt met die tweewekelijkse traditie. In Leeuwarden en Mozambique koop ik nooit bloemen voor mezelf. Ja, planten voor de tuin maar dat is niet echt voor mezelf.
740. Welke dierlijke eigenschap zou je wel willen hebben?
Vliegen. En jullie?
741. Mag je gesprekken met de ene vriendin vertellen aan de andere?
Het is maar weer eens duidelijk dat deze vragenlijst in een damesblad (Flow) stonden. Ik ben zeer discreet als het moet. Laatst vertelde Isabel me iets over de Mozambikaanse vrouw van een gezamenlijke vriend. Ik antwoordde dat ik dat al lang wist. “Hoe dat zo?” “Nou gewoon omdat hij (die vriend) me dat al lang geleden in vertrouwen had verteld.” Isabel was verbaasd dat ik dat niet met haar had gedeeld.
742. Met wie deel je je dromen?
Mijn letterlijke dromen vertel ik af en toe aan Isabel. Andersoortige dromen deel ik zelden (denk ik).
743. Is nieuw altijd beter?
NEE. Met opzet gebruikte ik hoofdletters. Dat zal vast ook iets zijn van mijn generatie of van het ouder worden.
744. Wat doe je wanneer een feestje maar geen feestje wil worden?
Weggaan. De vraag is dan wel of mijn wederhelft dat ook zo ervaart. Gelukkig hebben we daar goede afspraken over. Als het me niet bevalt dan ga ik naar huis en dan ben ik bereid haar later op te komen halen. In de praktijk is dat nog nauwelijks voorgekomen. Een enkele keer herinner ik me dat en toen bracht een vriend haar thuis. No problem!
745. Wat heb je geleerd op school waar je nog steeds wat aan hebt?
Lezen uiteraard. Hoofdrekenen alhoewel ik dat steeds minder doe. Een beetje Frans, een beetje Engels. Kortom vooral algemene kennis. De tabel van Mendeljev en de stelling van Pythagoras liggen op het kerkhof van verloren kennis.
746. Zeg je altijd de waarheid, ook als die een ander kan kwetsen?
Nee. Het is een mooi principe maar zo ‘Hollands’. Of zoals ze dan in Afrika (en elders) zeggen ‘typical Dutch’. En natuurlijk ontkom je er niet altijd aan. Rond de pot blijven draaien lost ook weinig op. Maar wat is ‘de waarheid’? Het is en blijft natuurlijk ‘een mening’.
747. Wat heb je onlangs weggegeven aan iemand die het harder nodig had?
Een soort eindejaars-pakket voor onze huishoudelijke hulp. Tegelijkertijd heb ik flink wat ruimte gemaakt in een voorraadkast, een voorraadlade, diepvries en ijskast. En iets wat lijkt op een niet bestaande en niet afgesproken dertiende maand zat ook in dat ‘pakket’.
748. Ben je online anders dan in het echte leven?
Ja, natuurlijk want online heeft niemand last van mijn grommen, scheten, ongeduld, slapeloosheid, zweten, flauwe grappen … moet ik nog meer voorbeelden geven? Ik vertel hier wel wat persoonlijke zaken maar er is altijd een vorm van zelf-censuur. Zeker als ik het over andere mensen heb. Ik probeer daarmee mijn blog niet achter een ‘slotje’ te plaatsen. Wat ik trouwens wel heel goed begrijp van collega-bloggers.
749. Wat doe je als je ergens bent verdwaald?
Dat gebeurde voor het laatst zo’n drie jaar geleden. In de buurt van Barbeton (Mpumalanga – Zuid-Afrika). We maakten een uitstap met de auto. Ik had de route min of meer van te voren bekeken. In de bergen was er plots geen internet-bereik. Dus geen navigatie en geen google-maps. Mijn gevoel en een klein beetje de zon brachten ons toch weer in de bewoonde wereld. ’t Was wel even spannend. Ask Isabel. Ik heb geen probleem om de weg te vragen maar vaak helpt dat heel weinig want de meeste mensen (in Afrika) kennen enkel hun eigen buurt(je).
750. Wanneer ben je voor het laatst naar het theater gegaan?
Wat een rotvraag om dit logje mee af te sluiten. Maar het is de vragensteller vergeven want hij of zij wist bij het bedenken van deze 1000 vragen niets over covid-19 laat staan gesloten theaters, bioscopen en musea. Onder normale omstandigheden had ik vast geantwoord: “Eergisteren of vorige zaterdag of 29 december of zoiets.”
Ik val in herhaling als ik zeg dat de theaters, de bioscopen en de musea in Nederland gesloten zijn. In België mogen de theaters en de bioscopen weer openen na een uitspraak van het hoogste gerechtshof. Daarom vandaag een schilderij van een (Amerikaanse) bioscoop in de jaren 30 van de vorige eeuw.
Twenty Cent Movie – Reginald Marsh – 1936 – eitempera op hardbord – 76 x 102 cm – Whitney Museum of American Art, New York
Ooit gehoord van Reginald Marsh? Een Amerikaanse schilder, 1898 – 1954. Ik was zijn naam (bijna) vergeten maar zijn grote schilderijen niet. Ik was drie keer in New York, voor het laatst eind 1999. Het is nog juister om te zeggen dat ik driemaal op (in) Manhattan was. Mijn dagen waren gevuld met theater- en museumbezoek. Af en toe een wandeling in Central Park en natuurlijk op tijd een natje en een droogje. Het Whitney Museum of American Art vond ik echt een geweldige ontdekking. Het schilderij dat ik vandaag heb gekozen komt uit het boek Selected Works from the Permanent Collection. Het boek kocht ik na een bezoek aan dat museum.
Er is veel te zien op het schilderij. Het zou me niet verbazen als er ook een puzzel van gemaakt is. Kijken jullie mee?
We zien het Lyric Theatre in 42th Street in New York met veel bezoekers bij de twee ingangen. In het midden de kassa. Minstens zo opvallend zijn de vele reclameborden voor de films die er te zien zijn. Boven de kassa hangen geschilderde portretten van filmsterren. Zo herinner ik het me ook – in een veel eenvoudigere vorm – de Rex-bioscopen in Antwerpen in mijn jeugd. In het boek lees ik dat de posters gebaseerd zijn op films die op dat moment populair waren.
Wat natuurlijk opvalt zijn de bezoekers. Net zoals op het schilderij ‘De straat’ hebben zij nauwelijks of geen contact met elkaar. Zij poseren voor de schilder, voor de kijker. Zij imiteren als het ware de Hollywood filmsterren. De blonde vrouw met rode handtas en de man met het hoedje scheef op z’n kop (beiden op de voorgrond) lijken eerder acteurs op een toneelpodium dan bezoekers. Rechtsvoor – bij de manneningang – zien we een zelfverzekerde man die zo uit een gangster- of maffiafilm is weggelopen. Kijk nu nog eens naar de foto’s van de filmsterren boven de kassa. Natuurlijk zie je nu de overeenkomst met de drie personages op de voorgrond.
Het hele schilderij zou ook zomaar een ‘geschilderde foto’ van een theatervoorstelling kunnen zijn. Een momentopname van een volkse revue of een broadway-musical. Reginald Marsh maakte heel wat van dit soort schilderijen. Je kunt hem enigszins vergelijken met Edgar Degas en Henri de Toulouse-Lautrec. Niet qua schilderstijl, wel hun fascinatie voor theater en kermis. Op Marsh’s schilderijen is er heel wat bloot te zien. Striptease-danseressen en burlesque tijdens de grote depressie. Klik HIER of HIER als je meer van zijn werk wilt zien. Op dit schilderij wordt naakt enkel gesuggereerd door de twee standbeelden in beide ingangen en op de affiches: ‘Human Emotions Stripped Bare’ en ‘Joys of the Flesh‘. Bioscopen waren (zijn) natuurlijk ook geliefde rendez-vous plaatsen om af te spreken met je liefje of je minnares. Binnen in het donker wordt er vast veel ‘gefoezeld’ maar buiten op straat, bij de kassa is er geen enkel contact tussen een man en een vrouw.
Nog twee weetjes. De stijl kun je sociaal-realisme noemen. Een haast journalistieke stijl. Dat is nog beter te zien in ander werk van Marsh. Hij deed twee keer mee aan de Olympische Spelen in 1932 en 1936. Niet als atleet maar als schilder. Ben je verbaasd, luister dan eens naar deze aflevering van ‘Nooit geweten’
“Koen, waarom schrijf je zo weinig te laatste tijd?” Een vraag die ik mezelf stel. Het antwoord volgt wat moeizamer. “Euh … omdat ik met iets anders bezig ben of zoiets. Of is dat wat al te gemakkelijk?”
Als ik een tijdje geleden meldde dat ik mijn eerste rondje Nederland er had opzitten dan kan ik dat nu aanvullen met … ik ben al aan mijn derde rondje bezig. De bestemmingen blijven hetzelfde. Vanuit Leeuwarden naar Heemstede, Bergen op Zoom, Ossendrecht, Drachten en Goes. Tussendoor ook nog naar Tilburg, Oude Bildtzijl en Haarlem. Rotterdam, Harlingen en Utrecht zitten nog in de planning. En wie weet ga ik nog even de landsgrenzen over.
Ik kan ook lijstjes maken van boeken, concerten, musea en films die ik bezocht of heb gelezen. Laat ik er twee even uitlichten. Boek: Koorts (van Deon Meyer) en film: The Painter and the Thief (Noorse film). En ik ben naar de kapper geweest maar dat is van een heel andere orde.
Deze film. Ik ga er voorlopig niets over vertellen. Bang dat ik iets verraad. Iets met spoilers … Ik vind het een aanrader maar dat is heel persoonlijk en uitermate subjectief. En mocht je naar ‘The Green Knight’ willen gaan kijken … doe het niet. Een afrader. Ik liep na goed een half uur de bioscoop uit. Ik kan me niet herinneren wanneer ik dat voor het laatst heb gedaan.
En wat is Leeuwarden toch een fijne stad om te wonen, om te zijn. Catelijne zei me onlangs – toen we samen door Ljouwert kuierden – dat haar vriendinnen Leeuwarden ‘Klein Amsterdam’ noemen. Tja, het zal vast een compliment zijn. Wat vooral opvalt zijn de (overvolle) terrassen en heel veel (binnenlandse) toeristen. Het succes van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2019 houdt nog steeds aan. Heel begrijpelijk en ook terecht.
Nog even iets anders. Wat keek ik uit naar het moment dat ik over dat boek (Koorts) zou kunnen vertellen aan mijn vriend Per in Mozambique. Jammer genoeg staat de vorige zin in de verleden tijd. Ik keek en niet ik kijk … Mijn maatje, mijn luisterend oor, mijn Noors-Zweedse (oud) collega, mijn Mozambikaanse buurman … hij is niet meer. Hij overleed zondagochtend. Totaal onverwacht. Ik staar wat wezenloos naar mijn beeldscherm. De juiste woorden zitten nog verstopt achter het ongeloof.
Zaterdagmiddag ging ik in Leeuwarden naar een orgelconcert van Bach. Ik had als enige uitzicht op de stadsorganist.
Heel bijzonder. Ik dacht de hele tijd: hierover ga ik wat vragen en vertellen aan Per, zelf een begaafd pianist. Als de dood nabij is zijn er veel vragen en weinig antwoorden. Rust zacht mijn vriend.
Gisteren schreef ik kort iets over de nieuwe verfilming van DUIN – een science-fiction klassieker uit 1965. Ik schreef erbij dat ik erg uitkijk naar deze film (release in oktober 2021). Waarom? Omdat Duin (het eerste boek) al jarenlang een prominente plaats heeft in mijn (Hebban) 25 mooiste boeken ooit.
Ik heb met opzet de oude voorkant van het boek gekozen. DUIN – Frank Herbert (1965)
“In een verre toekomst wordt het geslacht Atreides op keizerlijk bevel gedwongen zijn erfplaneet te verlaten en een nieuw leven te beginnen op de woestijnplaneet Duin. Duin is uniek: het is de enige vindplaats van de specie, een stof die de stuurlieden van de Hooglinieschepen van het ruimtegilde in staat stelt tussen de sterren te reizen. Kort na aankomst wordt hertog Leto vermoord door de Harkonnens, de oude vijanden van het geslacht Atreides, en wordt diens erfgenaam Paul gedwongen de woestijn in te vluchten, waar hij onderdak vindt bij de Vrijmans, de oorspronkelijke bewoners van de planeet. Met hen begint hij aan de moeilijke taak de planeet voor zijn geslacht – en voor het belang van de mensheid – te heroveren.”
Ik las het boek in 1980 (misschien een jaar later). Ik vond het geweldig terwijl ik helemaal geen groot liefhebber ben van science-fiction. Ik was niet de enige die enthousiast was over dit boek. Veel van mijn studiegenoten en docenten aan de AVEK (Akademie voor Ekspressie en Kommunikatie) in Leeuwarden dachten er hetzelfde over. In 1984 boekten we met z’n tweeën (Ine en ik) een lang weekend Londen. Reden: de première van de film DUNE van David Lynch met oa Sting. We waren blij maar niet super enthousiast. In hetzelfde weekend kochten we in een spelletjeswinkel in Londen het spel DUNE. Een uitgave van Avalon Hill.
Het bordspel: ‘Duin’ (Avalon Hill)
Thuis ging ik meteen aan de slag om de spelregels te vertalen. Een hele klus. Het is een strategisch spel – best een nieuw concept voor die tijd. Een spel zonder dobbelstenen, best wel anders dan bijvoorbeeld Risk of Monopoly. Een paar weken later zaten we met z’n zessen rond de grote keukentafel in Wyns. Ine, Godert, Salvatore, Duco, Marjolein en ik. We verdeelden de karakters. Salvatore de keizer Shadam, Ine de Bene Gesserit, Duco Atreides en ik de verraderlijke baron Harkonnen. Het waren memorabele avonden (en nachten). We hebben het vele tientallen keren gespeeld. Zelfs als we een weekendje naar Drenthe of de Ardennen gingen speelden weDuin. De jonge Jules (onze zoon) zat dan in zijn pyjama vanop een afstandje (op de trap) mee te kijken. De volgende ochtend – wij sliepen onze roes uit – speelde hij het hele spel in z’n eentje. We hadden hem het verhaal in het kort verteld. Het zijn heel dierbare herinneringen.
Ik heb de volgende drie boeken ook nog gelezen maar met minder enthousiasme. Ine las de hele originele reeks van zes of zeven boeken. De Duin-boeken die later zijn verschenen – geschreven door de zoon van Frank Herbert – trokken me niet. Volgens mij heeft Jules ze wel allemaal gelezen. Hij en Yvonne zijn hele grote spelletjes-liefhebbers. Dus vanzelfsprekend ging ons klassieke bordspel naar hen. Ik geloof dat ze ondertussen ook de nieuwste editie hebben aangeschaft.
En om het verhaal nog wat mooier te maken. Mijn jongste kleindochter – dochter van Jules en Yvonne heet … Duin. Wat een fantastische naam, wat een schat van een kleindochter. Hier zit een fiere Bompa te stralen van oor tot oor.
Maar nu terug naar de titel van dit stukje: ‘Durf ik het aan?’ Ik plaats hier maar één vraagteken maar het zijn er eigenlijk veel meer. Durf ik het aan om het boek (Duin) te herlezen? Omdat ik in oktober meer dan waarschijnlijk de nieuwe film ga kijken denk ik erover na om eerst het boek te herlezen. Wat gaat er gebeuren met mijn nostalgische lees-herinneringen? Gaat het meevallen of wordt het een trieste ontdekking dat dit boek niet meer de sensatie veroorzaakt van veertig jaar geleden? Ik weet het niet. Hebben jullie ervaring met het teruglezen van lievelingsboeken? Het boek staat klaar op mijn e-reader. Ik hou jullie op de hoogte.
Ik schrijf zelden over films die ik heb gezien. Vandaag maak ik een uitzondering. Ik las ergens in een recensie: ‘The King, goed voor een middagje bankhangen op een regenachtige zondagmiddag.’ Ik check de ingrediënten: we hebben een bank, het is zondagmiddag, de regen ontbreekt maar buiten wordt het algauw donker. De televisie gaat aan. Isabel zit onder een dekentje, ik zit in het andere hoekje van de bank. Netflix. Ik ga op zoek naar ‘The King’. Ik weet nauwelijks iets over de film, ja … het is een kostuumdrama en het is deels gebaseerd op stukken van William Shakespeare. Meer weet ik niet.
Let op: spoilers.
Hal, de jonge kroonprins van Engeland leeft zijn eigen leven. Hij heeft lak aan het gekonkel aan het hof. In de kroeg met vrienden en vriendinnen voelt hij zich meer op zijn gemak. Maar ja, dan gaat tirannieke papa (Henry IV) dood en zit er niets anders op dan de kroon van Engeland te accepteren. Hij wil geen kopie worden van zijn wrede, oorlogszuchtige vader. Maar als hij verraders ontdekt aan het hof en de Franse kroonprins hem uitdaagt, dan zit er niets anders op dan de strijd aan te gaan met de Franse aartsvijand. Komen de termen ‘Honderdjarige oorlog’ en ‘De slag bij Azincourt’ je bekend voor? Dan verraad ik niets als ik zeg dat Henry V de Engelse koning was op dat slagveld en John Falstaff zijn legeraanvoerder. De slag van Azincourt (25 oktober 1415) komt vaak voor in historische romans die zich afspelen in de vijftiende eeuw. Ook Bart van Loo vertelt er over in De Bourgondiërs.
Is dit een actiefilm? Een historische oorlogsfilm? Ja, allemaal een beetje waar maar het is ook een acteursfilm. De voor mij onbekende, jonge hoofdrolspeler Timothée Chalamet laat veel aspecten van zijn karakter (Hendrik V van Engeland) zien. Ik ben gecharmeerd van deze jonge acteur. Isabel ook trouwens. Ik lees dat hij Paul Atreides speelt in de nieuwe Duin verfilming. Ik kijk er nu al naar uit.
Na het zien van de film scrolde ik wat door recensies. De film wordt in het algemeen goed ontvangen. Ik lees dat de regisseur en scenarioschrijver(s) de Shakespeare-verhalen (Henry IV deel 1 en 2 en Henry V) wilden verfilmen voor een groot publiek op de wijze van Game of Thrones. Daar zijn ze deels in geslaagd vind ik. Ik kijk met plezier terug op een zondagmiddagje bankhangen.
Een aantal collega-bloggers plaatsen op zaterdag heel vaak een link naar een YouTube-filmpje. Afhankelijk van mijn stemming (of moment) klik ik zo’n liedje meteen aan. Soms ook niet. Soms pas een paar dagen later. Ook ons aller Pannenkoek is begonnen met een mooie liedjes-serie. Persoonlijke verhalen en herinneringen die gekoppeld zijn aan een liedje.
Ik was iets aan het opzoeken deze week in verband met een tekst die ik aan het schrijven ben en daarbij stuitte ik op onderstaand YouTube-filmpje.
Een Ennio Morricone trilogie – spaghetti-western-muziek
Heerlijk. Puur jeugdsentiment. Ik zag al deze films in de (George) Heylen-cinema’s in Antwerpen. Meestal in ‘de Metro’ in de Anneessensstraat. De muziek is ondertussen legendarisch. In bovenstaand filmpje (bijna 22 minuten) zie je geen filmbeelden maar het Nationaal Symphonisch Orkest van Denemarken. Dirigent(e) van dienst: Sarah Hicks. Het fijne van dit filmpje zijn de close ups van de muzikanten. Vooral van de bijzondere instrumenten / instrumentalisten om de juiste Morricone-sound te produceren. Met een extra dikke pluim voor de vrouw die het ‘fluiten’ voor haar rekening neemt. Heel bijzonder. Ik zou na twee seconden al beginnen lachen en weg is dan de juiste setting van de lippen. Probeer het maar eens: fluiten en glimlachen tegelijkertijd.
Ik had me voorgenomen om elke maand vijfentwintig vragen te beantwoorden. Laat ik dan ook de daad bij het (geschreven) woord voegen.
626. Welke eigenschap vind je niet mooi aan jezelf?
Loslaten is niet mijn sterkste eigenschap. Ik ben af en toe een vastbijter. Een idioot misverstand, een foute reactie of een slechte grap kan bij de geliefde nog wel eens voor ontploffingsgevaar zorgen. Als er dan inderdaad een explosie volgt dan wil ik het uitleggen. Mijn gelijk halen. Dat wordt dan algauw mezelf goedpraten in de ogen van mijn wederhelft. Dan ben ik meestal aan het verkeerde adres bij mijn tonnetje dynamiet. Ik krijg dan (in eerste instantie) geen ruimte om te nuanceren of om me te excuseren. Dan zet ik – dom dom dom – de hakken in het zand en wordt het duelleren of veel te lang zwijgen. Ook dat laatste is geen mooie eigenschap. Zo, de kop is er af. Nog vierentwintig vragen. Het hoeven wat mij betreft niet allemaal biechtstoel-vragen te zijn.
627. Welk gerecht zou je elke dag willen eten?
Niets. Ik hou heel erg van afwisseling maar als ik een ingrediënt zou noemen dan is het KAAS. Dat kan ik echt elke dag eten. Zelfs meerdere keren per dag. Omwille van de afwisseling uiteraard de ene keer brie of camembert. Een volgende keer blauwe kaas in de saus of in de salade. Oude boerenkaas, smeerkaas, feta, witte cheddar, mozzarella … en BROOD wil ik ook het liefst elke dag eten.
628. Met welk gevoel loop je door een dierentuin?
Omdat ‘lopen in de dierentuin’ een typische familieactiviteit is, loop ik meestal met een grote smile rond. Vroeger was dat de Antwerpse Zoo of Plankendael. Later volgden heel wat bezoeken aan Het Emmer Dierenpark. De laatste jaren De Beekse Bergen en Blijdorp.
2016 – Jules is jarig in ‘Afrika’ (Diergaarde Blijdorp / Rotterdam Zoo)
Ik ben nog nooit in Artis geweest, realiseer ik me nu. Maar … een hele grote maar … sinds ik vaak in Afrika verblijf, vind ik dierentuinen erg surrogaat en krijg ik steeds meer bedenkingen bij het opsluiten op dieren in een artificiële omgeving. Leve de wildparken! Bijvoorbeeld het Krugerpark waar ik al vaak over heb geblogd. Het lijstje van wildparken dat ik heb bezocht is veel langer dan het aantal dierentuinen.
629. Wanneer had je eerder je grenzen moeten aangeven?
Ik ben in eerste instantie een JA-zegger want als je NEE zegt op een vraag dan is het meteen OVER en UIT. Het gevaar van ja-zeggen is dan wel dat je te lang met iets of iemand meegaat en dan tegen grenzen aanloopt of ze zelfs overschrijdt. Een onschuldig voorbeeld is meegaan naar een feestje waar ik eigenlijk geen zin in heb en dan veel te lang moet blijven omdat ik ook de BOB ben en er altijd nog een allerlaatste drankje of gesprekje moet volgen. Meneer wacht wel.
630. Wat vind je de beste slechte film die ooit gemaakt is?
Leuke vraag. De eerste film die bij me opkomt is ’10’ – film uit 1979 met Julie Andrews, Dudley Moore en natuurlijk Bo Derek. Modern noemen ze dat … My Guilty Pleasure.
Door het opzoeken van deze trailer zie ik dat de hele film op YouTube staat. Maar of ik …
631. Is elke dag een nieuw begin?
Onzin. Natuurlijk niet. Ja, wel van die specifieke dag maar elke dag staat natuurlijk in een onlosmakelijk verband met de vorige en de volgende dagen. En sommige dagen zijn natuurlijk wat meer ‘een nieuw begin‘. Begin van een nieuw schooljaar of semester. De eerste repetitiebijeenkomst. De dag dat je op reis (vakantie) vertrekt. De eerste dag nadat je weer thuis bent gekomen en de draad van het gewone leven oppakt. Enzovoort.
632. Waar ga je het liefst naar toe op een eerste date?
Ik ben een bijna onbeschreven blad wat ‘daten’ betreft. Als ik ‘daten’ ruim interpreteer dan kom ik aan twee momenten. Of moet ik zeggen twee dames (in mijn specifiek geval)? Het waren in beide gevallen dames die ik al een hele tijd kende. Dus er was geen sprake van blind daten. Wel was er twee keer sprake van nogal wat push-werk van anderen. “Je moet echt een keer …” Ik gaf toe. Een drankje. Een etentje. En nog een drankje. Ik ben de beroerdste niet maar echt ontspannen was ik niet. Er volgde dan ook geen tweede één-op-één afspraak. We bleven elkaar wel zien zoals dat ook al was vóór zo’n geforceerde ‘date’.
633. Wanneer heb je je voor het laatst moeten inhouden?
Ik zou nu mijn antwoord op vraag 626 kunnen uitbreiden. Ik hou het kort. In zo’n explosieve situatie of in de stilte daarna zijn er natuurlijk voortdurend momenten dat je – bewust of onbewust – keuzes maakt. Je inhoudt. Op je woorden let. Gelukkig maar, wil ik eraan toevoegen.
634. Kun je iemand nadoen?
Een beetje. Zinnetjes, stemmetjes, typetjes. Bijvoorbeeld Jiskefet-typetjes of Koot en Bie-typetjes. Ik kon vooral mijn vader goed nadoen – beetje zwarte, wrange humor als ik er nu aan terugdenk.
635. Wat had je veel eerder moeten doen?
De Postcodeloterij opzeggen.
636. Zing je altijd mee in de auto?
Soms, stukjes van een liedje. Absoluut niet altijd. In de auto luister ik afwisselend naar podcasts, radio 1 (actualiteiten) of naar een musical-mix.
637. Met wie zou je graag willen ruilen van leven?
Een idiote vraag. Over een dagje ruilen zou ik kunnen nadenken maar een leven … kom op zeg. Volgende vraag.
638. Wanneer heb je voor het laatst heel hard gejuicht?
Dat was vast met een overwinning van Wout van Aert. En dat waren er heel wat het afgelopen seizoen. Tour etappes, Strade Bianchi, Milaan – San Remo.
639. Hoe gaat het met je liefdesleven?
Als je al wat langer hier meeleest dan weet je het antwoord op deze vraag. Ps. Ze belde me vijf minuten geleden op met de vraag wat we vanavond eten. De liefde van mijn lief gaat (ook) door de maag. Hahaha. Het antwoord is tajine met kip, couscous en een frisse salade.
640. Waardoor raak je geïnspireerd?
Door iets dat ik hoor, lees, zie, ruik, proef, voel. Door iemands verhaal. Door iets dat ik heb meegemaakt. Soms door een herinnering. Doordat iemand op het juiste moment de juiste prikkel geeft. Van dat soort zaken. Een voorbeeld is mijn her-vertelling van Amor en Psyche. Al doende, lezende en schrijvende raak ik steeds meer geïnspireerd.
641. Welk muziekinstrument zou je graag willen bespelen?
Gitaar. Ik denk dat dat binnen mijn motorieke mogelijkheden ligt. Bij piano twijfel ik daar ernstig over. Als ik mezelf zie als muzikant – wat ik dus niet ben – dan zal dat eerder begeleidend, sfeermakend zijn dan als solist. Denk maar in de richting van een kampvuur en iemand die zit te tokkelen op een gitaar en dan ook nog liedjes die plots opkomen weet te begeleiden met een paar akkoorden.
642. Heb je een grote algemene kennis?
Ik vind zelf van wel. Of ik dat kan bewijzen? Nee. Ik word stilaan een oude man dus waarschijnlijk zullen de twintigers van nu zeggen dat ik … laat maar.
643. Voor wie heb je een zwak?
Is dat nog niet duidelijk? Natuurlijk is dat Isabel. Mijn kinderen en mijn kleinkinderen, dat mag toch duidelijk zijn. Ik heb goede vrienden en daar heb ik een zwak voor. Ook familie en schoonfamilie. En binnen al deze categorieën heb ik een groter zwak voor de een dan voor de ander. Maar dat is totaal afhankelijk van het moment en dat kan morgen weer heel anders zijn.
644. Wat is je grootste obstakel?
Sinds eind maart 2020 mag het duidelijk zijn dat corona / covid-19 mijn (ons) grootste obstakel is. Moet ik er een tekeningetje bijmaken?
645. Wat ben je vandaag aan het doen?
In telegramstijl: thee zetten, Isabels lunch maken, kippen voeren, watertank bijvullen, moestuin water geven, kruidentuin sproeien, schildpadden voeren, een plons in ’t zwembad, douchen, broodje met kaas eten, (internet) krant lezen, Zondag met Lubach kijken, oefeningen maken voor mijn Nederlandse lessen, koffie drinken, emails beantwoorden. WhatsApp-berichtjes sturen en beantwoorden, online lesgeven, voorbereidingen voor het avondeten uitvoeren, werkkamer beetje opruimen, telefoontjes beantwoorden, dit logje schrijven … en de dag is nog maar halverwege.
646. Waar had je langer over moeten nadenken?
Over al dan niet verhuizen. Te vroeg? Te laat? Wat bewaren, wat wegdoen, wat verschepen? Waar? Zee, bos, stad, dorp, appartement of kamer? Van dat soort zaken.
647. Heb je liever gelijk of geluk?
Ik denk dat ik stiekem graag gelijk heb. Zie alweer mijn antwoord op de eerste vraag hierboven. Geluk is trouwens mooi meegenomen. Zijn dat eigenlijk tegengestelden: gelijk en geluk? Nee toch.
648. Wat vind je van de partners van je vriendinnen?
Dit zijn vragen uit een damesblad. Natuurlijk heb ik vrouwelijke vrienden. Vriendinnen dus. Heel wat zelfs. Hou ik me bezig met wat ik van hun partners vind? Nauwelijks. Op eentje na dan maar dat ga ik hier niet uit de doeken doen. En de partners van mijn vrienden? Hetzelfde antwoord. Waarom zou ik daar iets moeten van vinden?
649. Welke eigenschap zou je van je vader willen hebben?
Dan moet ik nadenken over mijn vader van voordat hij ziek werd. Zijn sociaal engagement was groot en dat bracht hij (mijn ouders) ook in de praktijk. Bijna mijn hele jeugd woonden er ook anderen bij ons thuis. Nooit officieel als pleeggezin maar het kwam er wel heel dichtbij in de buurt. Ik tel ze even … laat ik enkel de eerste letter van hun voornamen noteren en tussen haakjes (j – jongen) of (m – meisje). C (j), P (j), M (j), H (m), H (j), J (m), M (m). En in de korte vakanties kwam daar ook M (j) bij. Ook twee Waalse jongeren gingen met ons mee op vakantie om Nederlands te leren / praten. Het verhaal van Valbona heb ik al eerder verteld.
650. Met welk idee moet je nog steeds iets doen?
Er staan twee nieuwe her-vertellingen klaar om uitgewerkt te worden. Verder moet er een carport gerealiseerd (gebouwd) worden – vindt vooral mijn lieftallige Belinha. Dat laatste is dus eerder een dingetje dat hoog op de wensenlijst (to do list) staat. Het idee is er al lang. De uitvoering (en de centjes) laat nog op zich wachten …
Waarom ik vannacht aan de Antwerpse cinema’s (bioscopen) uit de 60- en 70’er jaren moest denken, weet ik niet. Omdat ik niet terug in slaap viel, speelde ik een kwis-spelletje met mezelf. ‘Noem tien namen van cinema’s in Antwerpen waar je in je jeugd naar toe ging.’
De eerste twee die me te binnen schoten waren Ciné Rubens (in de Carnotstraat) en De Metro (in de Anneessensstraat). Ik kom er zometeen nog op terug. Wij woonden in Boechout – ruim tien kilometer van ’t stad, van het centrum van Antwerpen. Wij gingen – denk ik – zo’n vier keer per jaar naar de cinema. Wij zijn: mijn vader, mijn moeder, mijn broertje en ik. Ik denk dat mijn moeder het meest verzot was op ‘naar de film gaan’. Zij adoreerde – bij wijze van spreken – Charlton Heston, Kirk Douglas, Alain Delon, Robert Wagner. Mijn vader was meer fan van de Franse film en acteurs – Jacques Tati, Bourvil, Fernandel en in mindere mate Louis de Funès. Maar ook Buster Keaton en de Dikke en de Dunne – de helden uit zijn jeugd.
Goed. We gingen altijd met de auto en die werd ergens geparkeerd in de buurt van de cinema’s – tussen Frankrijklei en het Astridplein. Daarna liepen we meestal in optocht naar de Anneessensstraat (*) want daar hingen kleine vitrines aan de muur met affiches en foto’s van de films in de zalen van het Rex-Heylen-concern. Daar moest gekozen worden. Wordt het een lachfilm, een kinderfilm of toch iets anders? Nadat de keuze gemaakt was, liepen we altijd naar een restaurant op de hoek van de Stationstraat en de Breydelstraat. Naast dat restaurant (een veredelde frituur met wat tafeltjes) was ook een bioscoop. Eén van de seksbioscopen in het Antwerps stationskwartier. Zag ik daar Emmanuelle 1 – of was dat toch in De Metro? Ik weet het niet meer. Stiekem – ja, ik beken – in mijn eentje op een vrijdagnamiddag – na school. Ik moest nog heel dringend een werkstuk met een vriend afmaken …
Negen van de tien keer aten we mosselen met friet in dat restaurant. De tiende keer: paling in ’t groen. Het werd een terugkerend ritueel. Na het eten liepen we naar de juiste cinema. Bijvoorbeeld naar Den Astrid (op het Astridplein). Daar zagen we de typische (Duitse) familiefilms. Heintje Simons – Die Shule brennt, Ein Herz geth auf Reisen, enzovoort. Vóór de hoofdfilm was er bijna altijd een voorfilm en Belgavox (de Belgische variant van het Polygoonjournaal). Hier zag ik ook de eerste getekende Asterix-film. Ik vond het geweldig. Naast Den Astrid was Ciné Savoy maar ik herinner me niet of ik daar ooit binnen ben geweest. In één van die twee zalen zag ik Mira – maar dat was zonder mijn ouders, dus een paar jaar later.
Als je het Astridplein oversteekt, loop je naar de Carnotstraat. Daar was mijn lievelingsbioscoop. Ciné Rubens. Dat was de enige zaal in ’t stad waar ze een 70mm-projector hadden. En een heel groot scherm – breedbeeld. Ben Hur, Spartacus, De Tien Geboden, Earthquake … dat soort spektakelfilms zag ik daar. Ook James Bond films denk ik – maar dat kan ook in De Rex of De Metro geweest zijn. We waren altijd goed op tijd want we wilden achteraan zitten. Geen stijve-nek-loge op de eerste rijen. Recht tegenover De Rubens was ook een bioscoop maar die naam herinner ik me niet. Zou het Den Astra kunnen zijn?
Foto: Pixabay
Wel herinner ik me natuurlijk Ciné Rex aan de Keyzerlei. Dat was de zaal voor de grote kassuccessen. Volgens mij zag ik daar The Godfather (deel 1) en Jaws. The Deer Hunter en Kramer versus Kramer. Apocalypse Now en Marathon Man. One Flew over the Cuckoo’s Nest en Turks Fruit … maar dat was al in de periode zonder mijn ouders. Ik denk dat De Rex de belangrijkste zaal van het Heylen-concern was.
Of we Bambi (mijn eerste film ooit in de cinema), Jungleboek, de Aristocats, Dumbo in De Rex zagen of in De Metro (Anneesssensstraat) weet ik niet meer. Ergens vaag denk ik dat De Metro twee zalen had, maar zeker weten doe ik dat niet. We gingen ook naar De Quellin (Quellinstraat) en Den Ambassade (ook in de Anneessensstraat). Films uit die tijd die ik me herinner zijn de spaghetti-westerns met Terence Hill en Bud Spencer (oa. My name is Nobody), de Don Camillo-films, films met Danny Kaye (nog een favoriet van mijn moeder). The Sound of Music. Love Story of films met Jerry Lewis, de lievelingsacteur van mijn broer. Dokter Pulder zaait papavers. Af en toe een western met John Wayne. Was dat in De Vendôme (Anneessensstraat) of in Den Odeon (Frankrijklei)? Ik weet het niet meer. Wat ik nog wel weet zijn de geschilderde reclameborden boven de ingangen van sommige cinema’s. Geschilderde affiches, geschilderde foto’s.
Vanaf het hoger middelbaar ging ik naar Pius X (op ’t Kiel) naar school. In die jaren broste ik heel af en toe (niet verder vertellen) en dan was ‘een cinemakke pakke’ een geliefde activiteit. In die tijd kwam De Calypso (Quellinstraat) met een nieuw concept. Eén bioscoop – drie zalen. Ik vond het helemaal geweldig. Daar zag ik oa Jonathan Livingston Seagull, Life of Brian, de twee delen van Novecento (1900), Jesus Christ Superstar – ik zat bijna altijd met een ‘lief’ naast me in De Calypso. Zo herinner ik het me toch. Popcorn kan ik me niet herinneren. Eten, drinken of roken in de bioscoop … volgens mij gebeurde dat gewoon niet. Naar De Roma (in Borgerhout) ben ik toen nooit geweest.
Heb ik mijn eigen kwisvraag goed beantwoord? Herinner ik me tien namen van zalen? Volgens mij zijn het er zeker elf. Dan voeg ik er voor de volledigheid De Cartoons aan toe. Twee zaaltjes ergens verstopt tussen Het Steen en het stadhuis. Volgens mij bestaan ze nog steeds. Geen Heylen-cinema’s – veeleer een soort filmhuis – met een andere (betere) programmatie. Zo, de slapeloze nacht heeft zich vertaald naar een nostalgisch logje. En mocht een leeftijdgenoot nog andere zalen in ’t stad herinneren … reageer. Alvast merci.
(*) Anneessensstraat – valt het je op? Zoveel keer dezelfde letter na elkaar. Eerst de dubbele NN, dan de dubbele EE, gevolgd door een dubbele SS en nog een keer de dubbele SS en tenslotte de dubbele AA.
Koen Schyvens 