Klimaatvluchtelingen (3)

Tags

Búzi, Estaquinha, Guara Guara, Herbert Bos, Hulpverlening, IDAI, Klimaatvluchtelingen, Mozambique, Noodhulp, Resettlement, Sofala, Unicef, Water

Vandaag het laatste verslag van wateringenieur Herbert Bos – tijdelijk gedetacheerd bij UNICEF Mozambique. De tekst en foto’s zijn van deze Nederlandse hulpverlener in de provincie Sofala nadat cycloon IDAI en de daarop volgende overstromingen een spoor van vernieling achterlieten.

In de buurt van Buzi (20 km westelijker), ligt Guara-Guara, ook een resettlement area. Dit gebied ligt duidelijk hoger en is ook al bij eerdere overstromingen gebruikt als resettlement. Anderhalve week geleden zijn de eerste klimaatvluchtingen vanuit de kampen in Beira teruggekomen in dit gebied. Ik was daarbij. Ze kwamen aan met vier grote bussen en veel organisaties en overheden waren aanwezig.

Aankomst van klimaatvluchtelingen in Guara Guara (*)

In dit resettlement gebied zijn ook nog geen condities, er zijn geen wegen of watervoorzieningen. UNICEF lost dit nu samen met de overheid en met partners op. Wij werken er aan om binnen afzienbare tijd een goed watersysteem beschikbaar te hebben. In de tussentijd zorgen onze partners met ‘watertrucking’ voor de tijdelijke watervoorziening.

Tot slot Estaquinha. Ook een stadje langs de oevers van de rivier de Buzi. Estaquinha is stevig geraakt door de overstromingen, maar vooral ook door de orkaan. In het stadje zelf is dat te merken aan het groot aantal huizen zonder daken. Ook in Estaquinha is een resettlement kamp aangelegd. Op dit moment wonen hier ongeveer 300 families. De omstandigheden zijn niet optimaal. Er wordt door verschillende organisaties hard gewerkt om zaken te verbeteren. Ook UNICEF neemt initiatief in watervoorziening voor deze nieuwe nederzetting.

Noodopvang voor klimaatvluchtelingen (*)

Werkend in het district Búzi zie ik dus veel klimaatvluchtelingen. Families die gevlucht zijn voor het stijgende water en niet terug kunnen of willen naar hun oude plek. Het gaat echt om grote aantallen, alleen al in het district Búzi gaat het over duizenden families (x 5 = aantal personen). Overige locaties in de provincie Sofala liggen in de districten Chibabava, Nhamatanda, Dondo en Caia. Het gaat dus in totaal over misschien wel honderdduizend personen.

Nieuwe plekken worden aangewezen, maar hebben nog nauwelijks condities. De plekken bestaan uit niet veel meer dan een stuk afgebakende mato (wildernis, bush). Daar ligt dus een grote uitdaging voor de water en sanitatie sector van overheid en organisaties. Ik ben blij dat ik daar een bijdrage aan kan leveren.

Herbert Bos in overleg

Verder zijn door de overstromingen bestaande sociale en economische verbanden tussen families verbroken. Eerdere gemeenschappen zijn versplinterd en verdwenen. Hierdoor is het probleem van de klimaatvluchtelingen niet alleen het probleem van huisvesting of condities, maar zeker ook het sociale probleem rondom het ontbreken van gemeenschappen en verbanden.

Tot zover de verslagen en foto’s van Herbert Bos vanuit Búzi – provincie Sofala (Mozambique)

TEKST en FOTO’S: Herbert Bos (*) Foto’s via Facebook-pagina Nederlandse Ambassade Mozambique

Advertenties

Klimaatvluchtelingen (2)

Tags

Bandua, Búzi Sede, Herbert Bos, Hulpverlening, IDAI, Mozambique, Sofala, Unicef, Water

Wederopbouw na cycloon IDAI in midden Mozambique. Opnieuw een verslag over het werk van hulpverlener Herbert Bos – tijdelijk gedetacheerd bij UNICEF Mozambique. (*) Klik HIER als je deel 1 hebt gemist. Tekst en foto’s zijn van zijn hand.

In het dorp Bandua (zuid-oever Búzi rivier) zijn de overstromingen beperkt gebleven. Dit gebied ligt iets hoger, met als gevolg dat het veel vluchtelingen heeft ontvangen van de lager gelegen gebieden. Dit zijn letterlijk klimaatvluchtelingen. In totaal wonen nu op dit moment 1200 families (meer dan 6000 mensen) in drie kampen. Geen van deze drie kampen beschikt over de absolute basisbehoeften water, latrines en/of voedsel. De totale uitzichtloosheid van de kampen raakte mij erg.

Noodopvang langs de Búzi-rivier (*)

Op dit moment is de Mozambikaanse overheid bezig om al deze vluchtelingen een nieuw stukje grond aan te wijzen, waarop ze een nieuw leven kunnen beginnen. Voor deze nieuwe nederzettingen worden percelen van 20×30 meter aangewezen in een gebied dat nu nog wildernis is. De families gaan vervolgens aan de slag met het schoonmaken van de percelen en bouwen hier een nieuwe hut, of zetten er een tent op. Meestal uit eigen beweging wordt een latrine gegraven. Waterbronnen zijn nog niet beschikbaar, waardoor deze mensen nu nog vaak kilometers moeten lopen.

Omgeving van Bandua (*)

Wij proberen als UNICEF zo snel mogelijk een aantal watersystemen te realiseren voor deze nieuwe nederzettingen. Ondanks al het leed was er toch ook optimisme bij de kinderen. Búzi Sede (hoofdstad van het district Búzi) is een stad van rond de 18.000 inwoners. De stad is volledig overstroomd geweest, waarbij veel is verwoest.

Na de verwoestingen en overstroming (*)

Ook in deze stad hebben vele duizenden mensen het overleefd op daken en hogere plekken. De overlevenden die zijn opgepikt door helikopters zijn veelal naar kampen rondom Beira gebracht (100 km, 3,5 uur rijden afstand).

Ik zit minimaal één keer per week in Búzi Sede. Ik ontmoet en coördineer – samen met de locale overheden – daar alle partners die bezig zijn met water, sanitatie en hygiëne. Veel partners krijgen aanvullende financiering van UNICEF om waterputten te ontwikkelen, latrines te graven en hygiëne kits uit te delen. Omdat het watersysteem van Buzi verwoest is, wordt de bevolking op dit moment van water voorzien via vrachtwagens met een 10.000 liter tank. Verder worden ondiepe putten gebruikt.

Grote nood aan vers water (*)

Omdat dit geen duurzame oplossing is werken we als partners met vereende krachten om voor alle vier de wijken een klein watersysteem te realiseren. Uitdaging daarbij is dat veel grondwater zout is vanwege de nabijheid van de zee. Maar ondanks dat zijn we allemaal erg gecommitteerd om dit op korte termijn gereed te krijgen.

WORDT VERVOLGD

TEKST en FOTO’S: Herbert Bos (*) Foto’s via Facebook-pagina Nederlandse Ambassade Mozambique

Klimaatvluchtelingen (1)

Tags

Búzi, Grudja, Herbert Bos, Klimaatvluchtelingen, Mozambique, Sofala, Unicef

Nederland is in de ban van de aanstaande Europese verkiezingen. Bijna alle berichten op sociale media hebben wel iets van doen met deze verkiezingen. Logisch. Nee, dat is niet helemaal waar – ook Duncan Laurence en GoT zijn nog steeds hot items. Klimaat is gelukkig een belangrijk thema. De aandacht voor de wederopbouw van de getroffen gebieden – na twee verwoestende cyclonen – in Mozambique is enkel lokaal nieuws.

Op de Facebook-pagina van de Nederlandse Ambassade in Mozambique wordt er nog wel veel aandacht besteed aan de wederopbouw. Ik ben zo vrij om de verslagen van veldwerker en hulpverlener Herbert Bos hier op mijn blog integraal te kopiëren.

Herbert Bos (Bron FB NL ambassade Mozambique)

Op basis van eerdere (noodhulp) ervaringen in het land is Herbert Bos door de Nederlandse regering gedetacheerd bij UNICEF Mozambique. Herbert is als wateringenieur verantwoordelijk voor het herstel en de rehabilitatie van watervoorziening en sanitaire voorzieningen in het meest getroffen district van de Sofala-provincie in Mozambique: district Búzi. Dorpen als Grudja, Estaquinha en Buzi Sede zijn tijdens de overstromingen volledig overstroomd. Daarnaast zijn de meeste (landelijke) gebieden tussen de dorpen volledig verwoest, met als gevolg een groot aantal ontwrichte gezinnen. Deze klimaatvluchtelingen zoeken nu naar nieuwe nederzettingsgebieden om opnieuw te beginnen met leven. Aangezien deze gebieden nog geen infrastructuur hebben, is het de verantwoordelijkheid van Herbert om samen met lokale / districtsoverheden en NGO-partners te voorzien in de behoeften aan water en sanitaire voorzieningen in deze hervestigingsgebieden.

De komende dagen zijn ‘mijn’ stukjes en foto’s 100% van de hand van Herbert Bos. Het is ZIJN verslag – met persoonlijke indrukken – van een aantal evaluatieritten die hij de afgelopen weken heeft uitgevoerd. Ik vind het meer dan de moeite waard om deze verslagen hier te publiceren.

De klimaatvluchtelingen van Búzi

In de laatste maanden van maart creëerde de cycloon IDAI behalve hevige stormen ook erg veel regen in centraal Mozambique en Zimbabwe. Dit leidde tot één van de hevigste overstromingen van de rivier de Búzi die er ooit geweest is. Ook nu nog zie ik in het landschap hoe ongelofelijk hoog het water heeft gestaan. De rivierwaterstand was zo hoog als de boomstronk (zie foto hieronder).

Overstroomd gebied (*)

Omdat het stroomgebied van de Búzi rivier behoorlijk vlak is, leidde de hoge waterstanden op beide oevers tot een kilometers-breed overstroomd gebied. Juist de oevers van de rivieren zijn bewoond vanwege de vruchtbare gronden. Dorpen en steden als Búzi Sede, Grudja, Estaquinha en Bandua (deels) werden volledig overstroomd.

Gewoonlijk werk ik als management consultant in Nederland. Maar sinds halverwege april ben ik, vanwege mijn eerdere ervaringen met rampen in Mozambique, voor drie maanden gedetacheerd bij UNICEF Mozambique, standplaats Beira. Mijn werkgever, AT Osborne, heeft mij hiervoor drie maanden betaald verlof gegeven. Mijn taak is het om de watervoorziening in de overstroomde gebieden zo snel mogelijk weer aan de gang te krijgen, op welke wijze dan ook. Een aantal impressies vanuit mijn veldbezoeken in de afgelopen twee weken (NB: vanwege de slechte toegankelijkheid van de wegen is de duur van ieder veldbezoek onzeker en reis ik meerdere dagen over hobbelige zandwegen. Overnachting en eten is altijd weer een zoektocht.)

Na de overstromingen (*)

Impressies vanuit het veldbezoek: Grudja ligt op de noordoever van de rivier en is helemaal overstroomd geweest. Op de foto hieronder zie je de Administraçao waarop duidelijk te zien is tot welke hoogte Grudja overstroomd is geweest.

Administraçao Grudja (*)

Op dit dak hebben 84 mensen 5 dagen gewacht op redding. Grudja kent naast een aantal handpompen één centraal watersysteem. Dit is volledig overstroomd en niet werkbaar meer. Aan mij de taak om dit snel te rehabiliteren. 

Getroffen door IDAI (*)

Daarnaast had het ziekenhuis een watersysteem op zonne-energie. Ook van dat systeem is helaas niets over.

In Grudja zijn veel vluchtelingen. Omdat het redelijk goed te bereiken is (dwz 2 uur vanaf de grote weg EN1), zag ik het uitdelen van hygiëne kits tijdens mijn bezoek. Het is de planning dat een groot aantal gevluchte families uit het district Buzi hier hun nieuwe plek vinden (resettlement areas)

WORDT VERVOLGD

TEKST en FOTO’S: Herbert Bos (*) Foto’s via Facebook-pagina Nederlandse Ambassade Mozambique

Gewoon wat weetjes

Tags

Boeken, Game of Thrones, Groen, Groen Links, Lezen, Mozambique, Verkiezingen, Winter, Zoete aardappel

De een noemt het ‘Wat houdt me bezig’, de ander ‘Fait d’hivers’ en een derde ‘Kan het nog slapper’. Ik heb dit stukje maar ‘Gewoon wat weetjes’ gedoopt.

Gisterochtend heb ik voor de eerste keer – sinds half augustus vorig jaar – weer een trui aangetrokken. (*) Om tien over zes uur ’s morgens. Dat is het moment dat ik naar de auto loop om Isabel bij het station af te zetten. Het was uitzonderlijk koud. 14c Overdag tikt de thermometer gewoon de 31c aan. Het is al dagen prachtig weer. Weinig wind. Strakblauwe luchten en een wassende maan. Dat zorgt dus voor heldere en relatief koude nachten. Tot tweemaal toe hoorde ik Mozambikanen verzuchten: “Winter is Coming.” Natuurlijk ook verwijzend naar GoT. Wij mijden alle commentaren en recensies over deze hit-serie. Wij willen er pas over praten als we alle zes de afleveringen – in korte tijd na elkaar – hebben gezien. Nog een paar weken geduld.

Wie kent deze bloemen?

Het is geen prijsvraag, gewoon een foto. Het zijn de bloemen die groeien op het loof van de zoete aardappels in onze tuin. Mooi hé!? Ze zeggen als er veel bloemen groeien  tussen het loof dat dan de aardappels groot zijn. We gaan het zien … voorlopig blijven we de bladeren eten. Erg lekker. Je maakt ze klaar als spinazie, eventueel met een uitje, wat knoflook en gestoofde tomaat.

Wat meer? Ik lees nog steeds twee boeken tegelijkertijd. Twee dikke pillen. De Bourgondiërs (Bart van Loo) en Otmar’s zonen (Peter Buwalda). Op de een of andere manier kom ik er niet toe om echt door te lezen. Tien, vijftien bladzijden ’s avonds in bed. Overdag ben ik te druk met andere zaken. De gebruikelijke bureaucratische papierwinkel bijvoorbeeld. Twee dagen lesgeven en natuurlijk moeten die lessen ook voorbereid worden. Kortom … ik verveel me niet.

Mogelijk herinneren jullie nog dat ik een tijdje geleden het verhaal dat mijn vader in 1941 schreef als twaalfjarige  – Een eindelooze achtervolging – ben beginnen publiceren op mijn weblog. Ik heb weer enkele bladzijden toegevoegd. Klik HIER als je dat wilt lezen.

Jammer dat er zo snel een einde kwam aan de Giro van Tom Dumoulin. Het maakt de interesse meteen een stukje kleiner. In de (internet)pers is er veel aandacht voor de aanstaande verkiezingen. Ik was niet op tijd om alles te regelen om vanuit het buitenland te kunnen stemmen. Een beetje: ‘Shame on me’. Dat is een zekere ‘groene’ stem die niet wordt uitgebracht. Volgende keer beter. En jullie … ligt de keuze al vast?

(*) Uiteraard droeg ik wel warme kleren toen ik in de winter-periode in Nederland en België was. Dat lijkt me logisch.

Een dagje Krugerpark (2)

Tags

Crocodile River, Familie, Giraf, Krugerpark, Malelane, Mozambique, Nijlpaard, Olifant, Wrattenzwijn, Zebra, Zuid Afrika

Laat ik beginnen met een tweede foto van drie ‘bontkwagga’s’ … zebra’s. Daar eindigde ik gisteren mee. Vandaar …

Allemaal hebben ze een unieke streepjes-code

We zagen buffels en nijlpaarden. Niet vlakbij dus mijn foto’s zijn geen goede weergave van wat we door de verrekijker wel mooi konden zien. Het laatste nijlpaard dat we zondag zagen stond op de bodem van de Krokodillen-rivier vlakbij Malelane Gate. Zie foto hieronder. Heel bijzonder. Crocodile River … ja … zo heet die rivier echt! Deze rivier vormt de zuidgrens van het Krugerpark.

Nijlpaard (Seekoei) in de Crocodile River

Een lievelingswoord in onze familie is ‘kameelpaard’. Het lievelingsdier van mijn kleinzoon Ender. De meeste mensen noemen het kameelperd niet met zijn Afrikaanse naam maar zeggen: giraf. Wat zijn ze mooi en elegant. En als je ze ziet lopen begrijp je wel waarom de vergelijking met een kameel wordt gemaakt.

Giraf aan de wandel

De eerste giraffen die we zagen staken de weg over – net te snel om foto’s te maken. Ze bleven wel blaadjes eten maar stonden grotendeels verscholen tussen de grote struiken.

Twee giraffen

Is het enkelvoud van ‘giraffen’ – een ‘giraf’ of een ‘giraffe’? Ik moet het eens opzoeken, ik weet het niet zeker. Natuurlijk heeft Bompa een filmpje gemaakt en per ommegaande naar Nederland gestuurd. Met dank aan WhatsApp.

“Dag giraf” zei Dikkertje Dap. “Weet je wat ik heb gekregen? Rode laarsjes voor de regen …”

Onze wekker liep om 4.40 af dus net iets vroeger dan op een doordeweekse dag. Waarom ik dit vermeld? Op een wat saaier stukje – de zon is al flink van de partij – de auto schudt zachtjes van links naar rechts. Naast mij zie ik dat Isabel in slaap is gesukkeld. Een blik in mijn spiegel … ook mijn andere reisgenoten zijn in dromenland. Hahaha … Koen gaat op excursie en de meisjes … maar gelukkig spot ik kort daarna de eerste olifant van de dag. En op slag zijn ze helemaal wakker.

Een grote familie olifanten neemt een zondags bad.

Bij dezelfde rivier zien we twee nijlpaarden op de andere oever. Meestal zie je ze in het water. En ook op de andere oever tellen we een stuk of vijf buffels. We rijden verder.

Het blijft een indrukwekkend dier

Het is onbegrijpelijk dat er nog steeds lui zijn die er lol in hebben om olifanten en neushoorns dood te schieten. Zelfs giraffen. Overal wordt gewaarschuwd voor stropers. Maputo is een belangrijke doorvoerhaven van hoorns en slagtanden. Onlangs bij het vertrek van JJ werd zijn bagage besnuffeld door getrainde honden. Niet op zoek naar drugs maar op zoek naar dierlijke materialen.

Eten en drinken bij een meertje

Het hoogtepunt van de dag. De olifant die je op bovenstaande foto ziet bezorgde ons fantastische tien minuten. Met zijn slurf plukt hij eerst een flinke bos sappig gras. Hij schudt de overtollige aarde er af en dan verdwijnt alles in z’n bekkie. Dat herhaalt zich een keer of vijf. Dan is het tijd om alles door te spoelen. Water wordt opgezogen via de slurf en gedeponeerd in zijn mond. Zeg je dat van een olifant: ‘mond’? Ik denk het niet maar ‘bek’ klinkt wat oneerbiedig.

Ik eindig wat minder spectaculair. Met drie zwijntjes. Niet de biggetjes van het sprookje met de wolf. Maar met drie wrattenzwijnen. Warthog of Javalin in het Portugees.

Vlakvark is een vegetariër.

Maar bij mij komt toch als eerste het woord ‘Pumba’ op. En iedereen die de ‘Leeuwenkoning’ (The Lion King) heeft gezien weet natuurlijk wie Pumba is. Als ze onraad bespeuren gaat het staartje als een antenne omhoog. De kleintjes verzamelen zich rond mama en ze vertrekken. Is het gevaar geweken dan zakt mama weer door de knieën om gras of wortels te eten.

Het echte einde is voorbehouden aan mijn Mozambikaanse familie. Het was een mooie dag dames. Wordt vervolgd zou ik zeggen …

Aldovanda – Dona Isabel – Belinha

Mocht je nu denken … dat wil ik ook wel eens zien. Wees welkom. Ik geef je graag advies. Neem gerust contact op. Een reis naar Mozambique of Zuid Afrika hoef je echt niet met een grote reisorganisatie te doen. Ik help je graag op weg. We hebben vaker gasten op bezoek, logeerplek zat en ik ben graag je gids …

Alle foto’s heb ik zelf gemaakt op 12 mei 2019. Ik ga weer eens in mijn foto-mappen snuffelen en maak mogelijk nog een derde plogje over het Krugerpark met foto’s van eerdere bezoeken.

 

Een dagje Krugerpark (1)

Tags

Afrika, Auto, Crocodile Bridge, Familie, Gnoe, Impala, Isabel, Komatipoort, Krugerpark, Lower Sabie, Malelane, Moederdag, Neushoornvogel, The Big Five, Vogels, Waterbok, Zebra, Zuid Afrika

Wij wonen op precies 100 km van de dichtstbijzijnde ingang van het wereldberoemde Krugerpark. Crocodile Bridge Gate. Tot gisteren was Isabel er nog nooit geweest. “Dat is iets voor witte mensen” of woorden van gelijke strekking was steeds haar commentaar. Ook haar zus en moeder hebben nog nooit een wildpark bezocht. ‘Toerist zijn’ is hen niet vreemd – Spanje, Portugal, Zwitserland, Italië, Nederland, België, Frankrijk enzovoort – maar toch niet vlakbij huis … ben je gek?!? Mijn schoonvader is nog in Portugal dus dit was een mooie gelegenheid om zo’n bezoek te regelen. Nou ja … regelen – dat is een veel te groot woord. Je rijdt ernaar toe, je betaalt een dagkaart – Mozambikanen krijgen een flinke korting – en je zoekt je eigen weg. Wij rijden om 7.12u het park in. Rond half vijf rijden we via Malelane Gate weer naar buiten en naar huis. Moederdag 2019. Of moet ik zeggen ‘Schoonmoeder-dag’?

Minha sogra – Dona Isabel – mijn schoonmoeder

In Mozambique en Portugal vieren ze dat trouwens op de eerste zondag van mei. In Zuid Afrika en de meeste Europese landen vieren ze dat op de tweede zondag van mei. Wij gisteren. Laat ik er maar een meer-daags plogje van maken. Een kleine selectie van de vele foto’s. Met een heel gewone camera en met het mobieltje van mijn Isabel. Ja, ze is naar haar moeder vernoemd. In familiekring zegt iedereen Belinha (kleine Isabel) tegen mijn lieftallige echtgenote. Ik was eerder met haar in andere wildparken in Zuid Afrika en Eswatini (Swaziland).

Minha esposa – Belinha

Goed .. foto’s van het Krugerpark moeten natuurlijk dieren-foto’s zijn. Daar gaan we.

Gnoe – Wildebeest en Geelbekreigertjes

We hebben aardig wat vogels gezien. Mijn beperkte foto-apparatuur schiet tekort om dat mooi in beeld te brengen. We zagen naast de veel voorkomende soorten ook een zwartborstslangenarend, een prachtige ijsvogel, een secretaris-vogel, een uiltje, veel maraboe’s, een zwarte ooievaar en verschillende soorten neushoornvogels.

Neushoornvogel – ‘Zazoe’ in The Lion King

Zuidelijke hoornraaf (Bromvoël – in het Afrikaans)

En natuurlijk gingen ook mijn Mozambikaanse meisjes op zoek naar ‘The Big Five’. Dat is niet gelukt. Ik zag ze wel alle vijf maar nooit tijdens één bezoek. Gisteren konden zij de buffel en de olifant op hun lijstje aankruisen. Luipaard, leeuw en neushoorn zal voor een andere keer zijn.

Waterbok

Impala

Krokodil

Zoekplaatje … hoeveel krokodillen zie je op deze foto?

Ik was voor de vierde keer in het Krugerpark. De eerste keer drie dagen met Ine (2004). Begin 2018 twee dagen met mijn kinderen en kleinkinderen. Met de Vlaamse vrienden – Werner zijn zestigste verjaardag – gingen we één dagje. Haast identiek met onze uitstap van gisteren. 365 kilometer op de dagteller van onze auto waarvan 135 kilometer in het park. Voor de kenners: via Crocodile Bridge naar Lower Sabie en dan doorgestoken richting Jock Safari Lodge en dan naar het zuiden – de uitgang van Malelane.

Ik heb van al mijn bezoeken aan wildparken in Afrika heel veel foto’s. Gisteren dacht ik … de meisjes gaan flink wat fotograferen. Ik hoef niet zonodig maar als je dan de eerste zebra’s van de dag ziet … dan kan ik het niet laten …

Burchel’s zebra’s

Morgen deel twee.

Overleg met de buren

Tags

Buren, Djonasse, Matola, Mozambique, Regen, Zand

Ruim drie jaar wonen wij nu in Djonasse. Naar grote tevredenheid. Natuurlijk zijn er van die dingetjes … grrr … zoals in elke buurt. Ik schets even onze onmiddellijke omgeving. We wonen aan een verhard zandpad. Vanaf de grote weg (een geasfalteerde, doorgaande weg) volg je een lokale weg. In droge periodes is de weg hard en stoffig. Veel kuilen en losliggende stenen … dus we rijden nooit sneller dan 10 km per uur. Het is hooguit 300 meter tot aan onze toegangspoort. Als het flink regent verandert de weg in een aaneengeschakelde plas.

Maputo chuvas 02

Deze tijd van het jaar is het droog tot … de waterleiding – ergens onder het pad – sprong. Omdat we de diepte van de kuilen kennen, lukt het ons om thuis te komen. Ik klop aan bij buren die ik niet ken want het betreft een leiding die onder hun muur verdwijnt. Deze buren wonen echter in de stad en enkel een bewaker en zijn gezin zijn aanwezig. Zij zullen het bericht doorgeven aan hun patrao. Isabel praat met enkele buurvrouwen over het ontstane probleem. Er wordt een WhatsApp-groep aangemaakt. Er wordt voorgesteld om gezamenlijk zand te kopen om de weg te verbeteren en een beetje te egaliseren. Prima ideeën …

En zoals dat gaat … sommigen reageren positief en geïnteresseerd, anderen houden zich stil. Een buurman neemt het initiatief om elkaar vandaag om 8 uur te treffen bij zijn poort. Goed voorstel. Wij gaan met z’n tweeën.

Overleg met de buren

Om kwart over acht zijn we met z’n tienen. Prima opkomst. We beginnen met een rondje ‘jezelf voorstellen’ en vertellen waar je woont. Uiteraard zijn er alleen buren komen opdagen die een groter huis hebben en gebruik maken van een auto. De armere mensen sturen hun figuurlijke kat. Ook wel begrijpelijk. Twee mensen willen wel meedoen maar kunnen vandaag niet aanwezig zijn. Ibrah, de initiatief-nemer, doet prima voorstellen. Hij stelt gratis een vrachtwagen ter beschikking. We moeten stevig, rood zand kopen. Heel wat vrachtwagens. Daarna moet dit aangestampt en geëgaliseerd worden. Mogelijk met een pletwals. Ik stel voor om ook kleine keitjes te mengen met het zand. Er wordt instemmend geknikt. Daarna volgt een discussie over onkruid verwijderen en ‘van waar – tot waar’ we de weg gaan verbeteren. Daar bereiken we tamelijk vlot overeenstemming over. Wel verwacht ik daar in de toekomst discussie over – maar nu kijk ik vooral positief naar de ontwikkeling in de buurt. Er is namelijk een projectontwikkelaar in de buurt begonnen met het ommuren van een groot terrein. Volgens de geruchten wilt hij een condominium bouwen met twaalf huizen. Dat betekent dus een jaar lang (of langer) heeeeeel veel vrachtwagens en later twaalf gezinnen met auto’s die over dezelfde weg zullen rijden … enzovoort. Kortom: wordt vervolgd. Voor nu … ik blijf positief. Ibrah stuurt zo snel mogelijk een begroting en / of inschatting van de kosten. Ik hoop dat we ook in toekomst allemaal de neuzen in dezelfde richting laten wijzen.

Nog een paar dingetjes. Ibrah heeft een zaak in bouwmaterialen en wil beter bereikbaar zijn voor zijn klanten. Logisch. En … hij is zelf aan het bouwen, nu woont hij nog elders. Hij heeft dus veel belang bij betere toegankelijkheid. Ook zakelijk. Eén van de buren spreekt zeer goed Engels. Ik vraag waar hij dat heeft geleerd. “Op school, in de praktijk” is zijn antwoord “En jij bent Nederlands” hoort hij aan mijn accent. Ja dus, nou ja … min of meer. Hij heeft vier jaar in Enschede gestudeerd en is nu docent aan de beste universiteit van Maputo. Mooi zo’n burenoverleg, zo leer je anderen kennen.

Op de foto zie je een klein stukje van onze muur, aan de achterzijde van onze tuin. Achter de boom – boven de geparkeerde auto – een muur met een soort torentje. Gezichtsbedrog uiteraard.

Wreed

Tags

Ajax, Amsterdam, Champions League, Internet, Lezen, Matthijs De Ligt, Moura, Nu.nl, Radio, Sport, Tottenham, Voetbal, Vrienden

De eerste titel die bij me opkwam voor dit stukje was: ‘Voetbal lezen’. Want dat is letterlijk wat ik gisteravond en de avond daarvoor heb gedaan. Ik heb de halve finales van de Champions League gelezen. Klinkt dit cryptisch? Waarschijnlijk wel. Ik probeer te beschrijven hoe dat zit.

Bron: Pixabay

Eerst even de droge informatie. Woensdagavond las ik Liverpool – Barcelona. Uitslag 4 –  0 waardoor de Engelse ploeg naar de finale gaat. Gisteravond speelde Ajax Amsterdam tegen Tottenham Hotspur uit Londen. Uitslag 2 – 3. Ajax is uitgeschakeld. Omdat ik weet dat veel van mijn lezers niets met voetbal hebben, ga ik hier niet de hele wedstrijd beschrijven of analyseren. Wel vertel ik iets over de omstandigheden hoe ik deze  – nu al historische – wedstrijd heb gevolgd, heb beleefd.

We eten op tijd. We kijken een aflevering van ‘The Legacy’ – seizoen 3 op mijn Mac-desktop. Isabel gaat naar bed met boek en telefoon. Ik zeg dat ik nog even blijf ‘hangen’. “Voetbal?” vraagt ze. Ja dus. Wij hebben op dit moment geen televisie-abonnement. TVM 1 heeft geen uitzendrechten. Dat wordt dus de radio via internet. Onze internet-verbinding is echter traag in de avonduren. Ik open NPO Radio 1 – Langs de lijn  maar krijg niets te horen. Het zoekende icoontje blijft maar ronddraaien en ronddraaien. Ik open het liveblog van NU.nl Dat is niet genoeg. Ik open het liveblog van VI.nl (Voetbal International) en het liveblog van NOS.nl Drie verschillende websites die alle drie geschreven verslag doen van de wedstrijd. Heel af en toe hoor ik de radio. Dan weer twee minuten, dan weer dertig seconden en heel af en toe wel vijf minuten na elkaar. Ik lees de wedstrijd …

Het verslag van NOS.nl is traag en met veel te veel vertraging. VI is het snelst, bijna elke minuut een update. Nu.nl is ook prima. Zakelijk maar zij schrijven ook iets meer over de sfeer en ze geven commentaar. “Dolberg zit totaal niet in de wedstrijd. De prijs van De Ligt schiet omhoog. Wanyama ontsnapt aan geel. Llorente heerst in de lucht.” Enzovoort. Ik klik voortdurend van site naar site. Het is rust. Ik haal een glas water en een pak koekjes. Ik kus Isabel welterusten.

Ajax zit op rozen, ze leiden met 2 – 0. Tottenham moet nu drie keer scoren om door te gaan. Ik overweeg om naar bed te gaan maar doe dat toch maar niet. Terwijl ik de wedstrijd verder lees op de drie verschillende sites sms ik met Per. En ik WhatsApp ontspannen met Rafik in Zuid Afrika. Hij is jarig en een vurig supporter van het Engelse team.

Ik citeer stukjes uit onze conversatie. 14:15 Koen: Tonight 1x Vertonghen 1x De Ligt … Ajax Goes to Madrid. 14:26 Rafik: I just hope we have a good game 21:12 Koen: The goal of De Ligt is already there. My god … what a start 21:38 Rafik: It’s over … 22:25 Koen: No … it’s not! 2 – 2 Rafik: Now we have a game!!!

Het wordt steeds spannender. Het pak koekjes is bijna op. Zenuw-snoepen heet dat … denk ik. De minuten tikken weg. Ik zap steeds sneller van de ene naar de andere pagina. Alsof dat iets helpt … hahaha. Ik lees: “Heel Amsterdam zit met dichtgeknepen billen”. Vijf minuten extra speeltijd. Nog twee minuten. De radio-verbinding is weer hersteld. Ik luister en lees en klik steeds heen en weer. Nog dertig seconden … opgewonden NOS-presentatoren … weer doorklikken naar de andere site en dan gebeurt het … GOAL … 2 – 3 Tottenham naar de finale. Mijn hart klopt in mijn keel. Ik grijp naar mijn hoofd. Nee toch!!! Ongeloof.

22:57 Koen: Miracle again 22:58 Rafik: Hatrick (met heel veel smileys). 23:00 Koen: Yes. Parabens Rafik: Thx Pai Koen: My god Rafik: Wonderful game. Moura 23:01 Koen: 30 seconden AFTER 5 min extra Rafik: Imagine

Per stuur een laatste sms om 23:02 … Fuck!

Ik citeer liever Erik ten Hag, de trainer van Ajax. “Wreed.” Ik ga naar bed. Ik zit nog vol adrenaline en kan niet slapen. Ik ben GEEN Ajax-supporter maar in deze editie van de Champions League werd ik dat wel. Zeker weten. Wat een knappe prestatie. Zelfs ik voel me rot na dit verlies in de allerlaatste seconde. Wat sneu, wat erg, wat wreed. Zo dicht erbij en dan … helemaal niets. Een paar weken geleden zei ik: “Laat Ajax de KNVB-beker maar winnen, de finale tegen Liverpool spelen en PSV pakt het kampioenschap. Lijkt me een mooie deal en scenario.” Dat was mijn droomscenario. Vannacht dacht deze PSV-supporter: “Wat zou het sneu zijn voor De Ligt en Co dat ze ook het kampioenschap nog verliezen …” 

Sport … de allerbelangrijkste bijzaak ter wereld. Hahaha. En ook wielerwedstrijden volg ik op dezelfde manier. Beetje internet-radio en verder de wedstrijd  … lezen … op verschillende live-blogs. En in 2018 … las … ik ook het CORSO in Zundert … via internet en tweets.

Ondertussen in Mozambique (8)

Tags

Brood, Citroen, Djonasse, Gas, Hondsdolheid, Lekkage, Loodgieter, Matola, Mazelen, Mozambique, Tuin, V-Day, Vaccinatie, Verkiezingen, Zambezi, Zonsondergang

In mijn jeugd was 8 mei een officiële feestdag. En een datum uit de geschiedenisboeken. V-Day. Wapenstilstand – einde van de Tweede Wereldoorlog – capitulatie van nazi-Duitsland.

Vandaag een door-de-weekse-dag in zonnig Matola, Mozambique.

Hoofdpunten in het Mozambikaanse nieuws: Boot gezonken op de Zambezi rivier. Zes mensen verdronken – dertien mensen vermist. Het Ministerie van Volksgezondheid van Mozambique begon maandag met een Vaccinatiecampagne tegen poliomyelitis en mazelen in Beira, met als doel 83.553 kinderen te bereiken. Hondsdolheid – in de wijk waar ik afgelopen week naar de film ging, is het ministerie van Landbouw en Voedselveiligheid van plan 14.500 honden en katten te vaccineren tijdens de drie weken durende campagne. Verkiezingen. Met nog vijf maanden te gaan voor de algemene verkiezingen op 15 oktober, mist de Mozambikaanse staat nog steeds bijna 60 procent van het benodigde budget. Maar dat maakt de minister van Economie en Financiën niet ongerust, die heeft er alle vertrouwen in dat de verkiezingen gewoon zullen plaatsvinden. (Bron: Club of Mozambique)

Ik ben een dag of tien geleden begonnen met zelf brood te bakken. Mmm.

Vers brood uit ‘eigen bakkerij’

In Bergen op Zoom had ik een broodmachine – ooit gekregen van buurman Peter. Ik kocht kant en klare brood-mix. Water toevoegen en de machine deed de rest. JJ vroeg me waarom ik nu geen brood meer bakte. Nooit bij stilgestaan. Hij deelde een eenvoudig recept. Dan ga ik dat uiteraard meteen uitproberen. Het brood hierboven is het derde probeersel. Met zaden en noten. Bakker Koen gaat zondag pistolets maken. Of harde broodjes zoals ze dat in Nederland noemen.

Het avocado-seizoen zit er bijna op. Nog twee of drie zie ik er hangen in de boom achter ons huis. Jammer maar het was weer lekker smullen dit jaar. We hebben ook verschillende citroenbomen. Groene, puisterige citroenen die er niet mooi uitzien en veel pitjes hebben. Maar het sap is even lekker dan van mooie gele soortgenoten. En toen was er plots een reuze-citroen. Zie de foto hieronder …

Citroen uit eigen tuin

Ik heb er een ei naast gelegd om de verhouding beter te kunnen weergeven. Wat een joekel.

Veel materiaal dat je hier koopt in de winkel is van inferieure (lees: Chinese) kwaliteit. Een waterslang – nauwelijks drie jaar oud – onderaan de keukenboiler begon vorige week te lekken. Roest. Wat begon met een paar druppels werd al gauw veel druppels en een natte vloer. We hebben een prima canalizador (loodgieter) die meteen wilde langskomen. Probeer dat maar eens te vinden in België of Nederland …

Canalizador aan het werk

Op de foto zie je ook twee gasflessen van Petro-gas. Een kleine en een grote fles. Ze zijn ‘veilig’ vergrendeld met fietskettingen en staan meestal achter een traliehek. Maar Petro-gas bevoorraadt zijn leveranciers niet of heel sporadisch. Een flink probleem. Ik ben afgelopen dagen al op zes adressen langgewenst … niets – nada. Nog even en dan toch maar overwegen om over te stappen naar het Galp-Systeem – dat is veel couranter. Maar dan moeten er wel nieuwe flessen gekocht worden. En dat is duur. Nog even uitstellen …

De dagen worden nu snel korter. Ik bedoel natuurlijk: de uren daglicht. Vandaag kwam de zon op om 6.17 en gaat onder om 17.15

Maputo – Catembe brug – zonsondergang

Korte dagen betekent dat Isabel (bijna) in het donker van huis gaat (nog net niet) en in het donker thuis komt. Ik mis de lange avonden met daglicht in de Europese zomertijd. Maar of ik ze wil inruilen voor de koude temperaturen? Nee, dat nu ook weer niet. We eten nog steeds buiten op de veranda – in korte broek en tshirt – en dat is vaak om acht uur ’s avonds. Graadje of vijfentwintig … Dus nee … niets te klagen.

In de serie: ONDERTUSSEN IN MOZAMBIQUE

Hasta la Vista

Tags

Campo Cape Cape, CCFM, Chamanculo, Film, Filmfestival, Hasta la vista, Maputo, Mozambique, Sloppenwijk

Een bijzondere avond in Mozambique.

Logo van het 18e Festival van de Europese Film

Het was alweer heel wat jaren geleden dat ik een bezoek bracht aan dit festival. Vaak omdat het aan mijn aandacht was ontsnapt. Of simpel omdat ik er tegen opzag om weer naar de stad te rijden. Vijftig kilometer heen en weer en twee keer tol betalen. Daar heb ik niet altijd zin in.

Ik had de Nederlandse film-avonden aangekruist maar ben niet gegaan. Op zaterdagochtend check ik het programma. Hé ja … een Vlaamse film. Hasta la Vista. Een veel besproken film uit 2011 over drie fysiek gehandicapte jongens die naar Spanje trekken om voor het eerst in hun leven seks te hebben met een vrouw. Ik heb er destijds wel over gelezen maar ik heb hem niet gezien. Dat kan ik nu inhalen.

Bijna alle films in dit festival worden vertoond in het Frans Cultureel Centrum in Maputo. Twee films worden elders vertoond. Een Spaanse film en deze Vlaamse film. Op internet lees ik: ‘Chamanculo C Campo Cape Cape’. De wijk ken ik, de locatie niet. Ook Google Maps helpt me niet verder. Ik bel Oswaldo die vervolgens ook weer iemand belt … enzovoort. Uiteindelijk heb ik een vaag idee waar ik moet gaan zoeken.

Chamanculo is een volksbuurt. Ik denk dat wij – in Europa, het rijke westen – Chamanculo een sloppenwijk noemen. Na vijf keer vragen kom ik aan bij het voetbalveld Cape Cape. De juiste afmetingen van een voetbalveld, twee doelen (uiteraard zonder netten) en een betonnen zittribune. Daar zitten al ruim zeshonderd kinderen. Voor de tribune staat een groot projectiescherm, een beamer (projector) en er komt muziek uit de boxen. De zone rondom de projector en het scherm is omzoomd met een touw. Binnen het touw staan vijf plastic stoeltjes. Er zitten twee mannen. Ik scharrel wat rond maar word onmiddellijk verwelkomd. “Bent U van de Belgisch Ambassade? Of van de Spaanse?” Nee zeg ik naar waarheid. Ik ben gewoon een bezoeker. Toch krijg ik een plekje op een van de vijf plastic stoelen binnen de omheining. Ik word voorgesteld aan de lokale Chief. Als ik zit heet de organisator ons allemaal welkom. De rest vertel ik met foto’s …

Hartelijk welkom op het 18e Festival van de Europese Film

Alles staat gereed. Ik zit gelukkig ver genoeg naar links zodat de projector niet het halve beeld verstoort. Achter mij staan honderden kinderen tot tegen de draad. Ze joelen en praten hardop – volumeknop op 10.

Boa noite Chamanculo …

We happen stof want op het voetbalveld worden verschillende potjes tegelijkertijd gespeeld. Kinderen rollen grote autobanden van de ene naar de andere kant.

Waar zijn de mensen van de ambassade?

Nog een toespaak in de vorm van “Kunnen jullie mij horen?” “Jaaaa”. “Ik hoor jullie niet. Kunnen jullie mij horen?” “JAAAAA” En nog een stuk of tien gelijksoortige vragen en applaus voor de Belgische Ambassade. Volgens mij verwachten ze dat ik even rechtsta. De film kan beginnen.

“Ja dat is het! Kijk hier naar, de drie idioten.”

De film is begonnen. De eerste twintig minuten versta ik nauwelijks een woord Vlaams. De kinderen zijn veel te luidruchtig. Gelukkig zijn er Portugese onderschriften. Hahaha. Later wordt het wat rustiger.

“Mijn moeder droomt ervan om Spanje te leren kennen.”

Een klein half uur nadat de film is begonnen schuiven twee vrouwen aan op de plastic stoeltjes. Iemand van de Spaanse ambassade en van het Belgisch consulaat. Die laatste dame heb ik eerder ontmoet op de 21 juli viering in 2014. Ze zijn meer bezig met hun telefoon dan met de film … maar dat is in de hele wereld hetzelfde … zucht.

Kinderen kijken mee naar Hasta la Vista

Het begint met twee of drie kinderen die onder de draad doorkruipen en voor onze voeten gaan zitten. Binnen de kortste keren zijn het drie rijtjes. We kunnen verhinderen dat ze met een rieten stok door een buurtwerker worden weggejaagd.

“Maar ik wil vanavond naar de stad.”

In de film zijn de jongens en hun begeleidster aangekomen in Spanje. Kinderen beginnen zich te vervelen en druipen af. Op zoek naar ander vermaak. Een vader komt zijn kind ophalen. Een stevige oorvijg. Mijn buurvrouw foetert hem stevig uit. Terecht dat ze protesteert tegen dit onnodig huiselijk geweld. Het kind zit braaf op de grond. Het is iets na negen uur en de film is afgelopen. Nog even een laatste korte toespraak en dat was het dan weer. Ik word op weg naar mijn auto meteen omringd door een paar jongeren. Ik word omhelsd en tegelijkertijd wordt er 100 meticais gevraagd. “Honger.” Ik ken de argumenten. Ik antwoord vriendelijk “Nu niet, misschien een andere keer.” Mijn portemonnee hier boven halen en één iemand iets geven … Nee, dan breekt de hel los. Vooral onderling. Ik help wel op momenten dat het mij uitkomt en er geen jaloezie kan zijn. Ik rij naar de stad. Niet met de intentie van de jongens uit de film. Hahaha. Ik haal Isabel op bij een concert.

Een bijzondere avond. En wat ik van de film vond? Goed denk ik. Een moeilijk onderwerp in een tragisch-komisch jasje. Niet heel beklijvend. Een groot compliment voor het geweldige acteerwerk van hoofdrolspeler Robrecht Vanden Thoren.

Hasta la Vista