Iets over Reuzen

Tags

Brabantsedag, Corso Zundert, Dahlia, Friesland, Goes, Heeze, Leeuwarden, Reuzen, Royal de Luxe, Straattheater, Theater, Ubuntu, Vrienden, Zundert

Het kan je bijna niet ontgaan zijn … de Reuzen van Royal de Luxe waren op bezoek in Leeuwarden. Dit jaar is Ljouwert de Culturele Hoofdstad van Europa. Mijn Facebook stroomt figuurlijk over van de foto’s en de jubelende commentaren. Vrienden sturen me foto’s en filmpjes via WhatsApp. Heel mooi. Ik heb ze gemist … het Reuze Kleine Meisje, de Duiker en de hond Xolo.

De Duiker in Leeuwarden. Foto: © Géa Santema

Vanuit het raam bij Géa – om het hoekje van het Schavernek waar ik drie-en-een-half jaar op school (AVEK) heb gezeten. Het lijkt wel een reuze-aquarium …

Ik ben in Mozambique en om daarvoor af te reizen naar us heitelân zat er (jammer genoeg) niet in. Maar niet getreurd. Ik zag de Reuzen al twee keer met eigen ogen in Antwerpen. Nogmaals … heel mooi. De magie van het poppenspel. Met kinderlijke verbazing ga je onherroepelijk mee in dit super-grote-poppenspel. Bijna 500.000 bezoekers drie dagen. Wat een toeloop. Wat een succes.

Maar is dit uniek? NEE … en dat schrijf ik met opzet in kapitalen. Royal de Luxe is geweldig. Ze reizen de hele wereld over met hun creaties. Ooit opende vriend Lex (zaliger) hun grote parade. Ik ken ze al heel lang.

Maar nee – niet uniek, er rijden en lopen meer figuurlijke reuzen rond in Nederland. Wat dacht je van Heeze of Zundert? Respectievelijk De Brabantse Dag en het Corso Zundert. Ook reuze-evenementen. Ik illustreer het graag met wat foto’s.

Brabantse Dag – Heeze

Een grandioos theater-spektakel door de straten van Heeze. Een theaterparade. Duizenden toneelspelers, heel grote thema-wagens. En dat elk jaar opnieuw. Ik heb er één keer een bescheiden rolletje in gespeeld.

Brabantse Dag – Heeze

En als je goed kijkt, zie je ook hier heel veel figuranten in de constructie / wagen zitten die zorgen voor alle bewegingen. Interesse? Aanstaande zondag in Heeze. Niet ver van Eindhoven.

Corso Zundert – Buurtschap Schijf – Foto: Malou Evers

Op handen gedragen. Van een reus gesproken. De winnende wagen in 2017 van het grootste Dahlia-corso ter wereld. In Zundert – bij Breda. Elk jaar rijden er twintig van dit soort wagens door de straten van Vincent van Goghs geboorteplaats. ‘Joekels zijn het. Reuzen.’ om een Zundertse wethouder te citeren.

Corso Zundert – Foto: Erwin Martens

En al dit moois is door honderden vrijwilligers gebouwd en de wagens worden door mensen (duwers) voort bewogen. D’r komt geen trekker of vrachtwagen aan te pas. En … ooo ja … de wagens zijn ‘getikt’ (versierd) met honderdduizenden dahlia’s. Interesse? Over een kleine twee weken in Zundert. De eerste zondag van september. Elk jaar weer opnieuw … zelfde tijd, zelfde plaats … twintig nieuwe wagens van twintig Zundertse buurtschappen. Nog niet overtuigd? Oké, nog een foto.

Corso Zundert – Buurtschap Veldstraat – Foto: Niels Braspenning

En op de twee laatste foto’s hierboven zie je – als je goed zoekt – een man met een wit (en zwart) overhemd. Ik mocht vijftien jaar lang dit reuze-evenement aan elkaar praten. Meld ik niet zonder trots.

En ook in Goes is er sprake van iets reusachtigs. Het vierjaarlijkse zomerspektakel. Ik voeg er nog één foto aan toe.

Ubuntu – Goes Afrika 2009

Lang leve de Reuzen van onze rijke straat-theater-cultuur.

ps. En de grootste ‘reus’ dit weekend in Friesland is natuurlijk Maarten van der Weijden. Wat een held, ambassadeur van KWF. Een reuze-buiging voor Maarten.

Advertenties

Cultuur snuiven

Tags

Antwerpen, Beeldende kunst, Leeuwarden, Mozart, Opera, Princessehof, Theater, Tryater

Een voorstelling, een concert, een museumbezoek. Het staat allemaal op het programma deze dagen. De twintig maquettes van het aanstaande Corso in Zundert. Onverwacht kon ik er ook een opera aan toevoegen.

La clemenza di Tito – Bron @ Opera Ballet Vlaanderen

Met de trein naar Antwerpen en dan naar het opera-gebouw. Een wandeling van minder dan tien minuten. Ik ging er al een paar keer eerder heen. En heel lang geleden heb ik er zelf een keertje gespeeld. Met een amateur-theater-gezelschap. Schoolbond 20. Ik heb een kaartje hoog in de nok van de schouwburg. La clemenza di Tito. De laatste opera die Mozart schreef ter gelegenheid van de kroning van een of andere koning. Een klassieke enscenering. Mooie stemmen en toch heb ik moeite dat twee mannelijke – belangrijke – personages gezongen worden door dames. Ik heb het eerder meegemaakt met Mozart-opera’s. Een fijne middag … het kan niet alle dagen voetbal of wielrennen zijn.

Een paar dagen naar Leeuwarden. Dit jaar Culturele Hoofdstad van Europa.

Ik ga er de volgende dagen nog een keertje over schrijven. Een bezoek aan Keramiekmuseum Princessehof, Wereldburgers van de Voorstreek en de beelden-route Fruchtbere Grônd.

Mijn eerste keer #

Tags

Ardennen, België, Boudewijn de Groot, Culturele Hoofdstad, Familie, Friesland, Helikopter, Ine, Koksijde, Leeuwarden, Maboge, Marokko, Meli, Mijn eerste keer #, Muziek, Nismes, Port, Sobelair, Terschelling

Bijna zes weken geleden lanceerde ik een #tag. Een reeks vragen over de ‘eerste keer’. En meer dan tien bloggers hebben de handschoen opgepakt en geschreven over hun eerste keren. Dank dank. Ik had zo’n bijval niet verwacht. Nogmaals dank. En deels tot mijn eigen verbazing heb ik daar zelf nog niet op geantwoord. Ik maak het vandaag goed. Op de valreep, deze laatste dag van januari.

1. Wanneer heb je voor het eerst gevlogen?

Ik heb daar ooit al eens over geschreven. Klik HIER. Ik won een ballonwedstrijd toen ik negen of tien was. Een helikoptervlucht van een half uur. Dat was mijn luchtdoop. En vele jaren later – ik was al twintig – vloog ik voor het eerst met vriend W van Brussel naar Athene. Met Sobelair – een toenmalige dochter van Sabena zaliger.

Van Zaventem naar Athene (en weer terug)

2. Waar ging je voor het eerst naar school?

De papschool. De kleuterschool van Boechout bij de nonnen. Ik was nog net geen drie begin september 1959. Juffrouw Boogaert. En daarna bij juffrouw Mina en tenslotte bij een non wiens naam ik me niet herinner. Zijn er dorps- en leeftijdgenoten die dat nog weten? Kan het zijn … zuster Adolphina … of zoiets? Ik herinner dat er een grote kachel in het lokaal stond – waar nu de parkeerplaatsen van Delhaize zijn.

3. Waar (en wanneer) ging je voor het eerst zonder ouders op vakantie?

Ik was als kind bij de Scouts. Ik herinner me een kamp in Maboge aan de Ourthe. Belgische Ardennen. Ik ging in mijn eentje van Terschelling met de trein naar Boechout. Sliep daar bij mijn grootvader. Toen een dag of tien op kamp en dan weer terug met de rein naar Harlingen Haven en vervolgens naar Terschelling. Ik denk in de zomer 1968. Of zou het zomerkamp met de CM (Christelijke Mutualiteit) naar Middelkerke een zomer eerder geweest zijn? Ik was dus een jaar of tien of elf. Ik reken de logeerpartijen bij mijn Oma en Nonkel Gustaaf in Menen niet mee als ‘vakantie’.

4. Wat weet je nog van de allereerste keer dat je alcohol dronk / proefde?

Waarschijnlijk was dat ook toen ik een jaar of elf, twaalf was. Een glas port. Een ‘portooke’ zoals mij Oma het noemde. Zij had de gewoonte om op zondag na de mis te aperitieven. Cinzano (een soort Martini) en Porto. En bij het eten tafelbier. In beugelflessen. Vergelijkbaar met Piedboeuf maar de juiste merknaam herinner ik me niet.

5. Wat is de eerste single / lp / cassettebandje / cd die je zelf kocht (of kreeg)?

‘Nacht en Ontij’ van Boudewijn de Groot. Een lp die afweek van zijn normale repertoire. Mijn vader kocht platen van James Last en aanverwanten. En kleinkunst-artiesten. Liesbeth List, Boudewijn de Groot, Miel Cools, Miek en Roel, Willem Vermandere en zo kan ik nog even doorgaan. En twee cabaretiers – Toon Hermans (zijn nummer 1) en Wim Sonneveld. ‘Nacht en Ontij’ vond hij maar raar. Daarom kocht ik die zelf. Mijn eerste, eigen elpee.

6. Wie was de eerste dode mens die je zag?

De bomma. De moeder van mijn vader. Ik was tien en was zeer onder de indruk van de kamer in mijn grootouders huis. Ik kende die kamer goed maar nu was die leeg en helemaal zwart gemaakt met grote zwarte gordijnen aan alle muren. En een bed met mijn overleden grootmoeder. Een paar kaarsen rond het bed. Maar het meest rare vond ik een doosje lucifers (een dozeke met stekskes) dat tussen haar kin en nek te zien was. Later vertelde mijn grootvader dat dat wordt gedaan omdat anders de mond van de gestorvene openvalt. Ik zag dat fenomeen later bij mijn andere grootmoeder opnieuw maar dan met een opgerold washandje tussen kin en nek.

7. Weet je nog iets van de eerste keer dat je de zee zag?

Nee maar dat was vast in Koksijde want daar gingen we op zomervakantie. Ik herinner me wel van alles van die vakanties. Veel met trapkarrekes / go-karrekes / skelters op de zeedijk. Naar de Meli in Adinkerke. En papieren bloemen verkopen in ruil voor schelpen. En het meeste indruk maakte een vissersboot die vanuit de zee zomaar het strand op kwam rijden. Een boot met wielen. Ik ben er dagen over blijven praten.

Met de tram naar de Meli

8. Waar stond het bed waarin je voor het eerst sliep nadat je je ouderlijk huis hebt verlaten?

Ik reken een paar onduidelijke weken ‘op kot’ in Brussel niet mee. Toen ik echt het ouderlijk huis verliet, sliep ik eerst een paar weken bij vrienden van mijn ouders op ‘De Hooidollen’ in Leeuwarden. Nu de Culturele Hoofdstad van Europa. Toen een paar dagen bij Eric in een van de Rembrandtdwarsstraten. Ook in Leeuwarden en algauw daarna  op de Brandewyk in Boelenslaan. Ook in Friesland. Met en bij Ine. En bij Sjaan en Rene.

9. Wie was de eerste niet-Nederlander / niet-Vlaming – iemand met een andere culturele achtergrond – waar je mee hebt gepraat?

Ik reken de vele Nederlandse vrienden niet mee. We gingen namelijk elk jaar naar Nederland op vakantie. Eerst Texel en daarna naar Terschelling. Ik vertelde er al veel vaker over. En ik was te jong om me ‘mensen’ te herinneren tijdens onze grote reis naar zuid Spanje in de zomer 1964. Ik werd naar goed ‘Belgisch’ (of Vlaams) gebruik naar de Ardennen gestuurd om mijn Frans bij te schaven. Veertien dagen bij een Waalse familie. Bij Jeanne – een nicht van mijn vader en haar man. De houtvester van Nismes (provincie Namen) in de Ardennen. Een geweldige vakantie. Ik heb veel opgetrokken met een neef van hen. Mijn best gedaan om zo goed mogelijk Frans te praten. Mee de bossen in. Naar de markt – ergens in noord Frankrijk. Kamperen in een blokhut – ver weg van de bewoonde wereld. Op patrijzen-jacht. Mee de oude pastorie van Nismes helpen verbouwen. Een bijzondere paasvakantie.

10. Wat was de eerste plek die je bezocht buiten Europa?

Marokko. Afrika dus. Bijna vier weken met een vw-busje rondgetoerd. Voorjaar 1981. Vanuit Friesland via Ceuta – Fez – helemaal naar de Sahara – naar Marrakech – El Jadida – Casablanca – Rabat en via Melilla weer terug naar Spanje en weer terug naar Leeuwarden.

Vraag 11 beantwoord ik nog wel een andere keer. Beloofd.

Dertig dagen in de gevangenis

Tags

Acteur, Gevangenis, Het Klokhuis, Isabel, Leeuwarden, Rollenspel, Vrienden

Ik weet niet precies waarom ik gisteren aan Isabel begon te vertellen over mijn dagen in de gevangenis. Lang geleden, ik denk in 1987 of 1988. Volgens mij hadden we het over eten brengen aan familie in het ziekenhuis of de gevangenis. Nou ja, dat doet er niet toe. Ze keek me aan alsof ik van een andere planeet kwam. Haar man heeft een gevangenis-verleden. Ja, dat heb ik. Ik was dertig dagen ‘a prisoner‘. En ik werd er ook nog voor betaald …

Hahaha. Ik speelde ‘gevangene’ gedurende de ‘warming up’ van de Marwei, de nieuwe gevangenis in Leeuwarden. Ik werd – samen met oa Rob, Eric, Jack, John –  als rollenspelacteur ingehuurd voor diverse trainingen. Met dank aan Trienette overigens. (Zo, ben je alweer genoemd mevrouw Struik.) Ik besef dat dit een vreselijk blog moet zijn voor mijn geliefde collega blogger Zuster Klivia. Zij heeft niet alleen een bloedhekel aan stalkende ex’en maar minstens zo hard gruwelt ze van rollenspelen met acteurs. Grrr … bedrijfstrainingen met acteurs. Hahaha.

De Marwei (bron: ANP)

Ik vind het nog steeds één van de meest bijzondere weken uit mijn carrière. En ik denk nog steeds dat het heel zinnige trainingen waren. De Marwei was de eerste ‘nieuwe’ gevangenis die werd gebouwd in de tachtiger jaren. Het personeel was al twee maanden in dienst voordat de eerste (echte) gevangene zou worden geïnterneerd. In deze periode moest er heel veel geoefend worden. Veel van de oefeningen waren gericht op ‘techniek‘. Doen de bewakingscamera’s het? Hoe gaat het openen en sluiten van deuren en sluizen in het complex, etc …? En deze technische oefeningen moesten ook uitgeprobeerd worden met mensen. Soms met collega’s maar meestal werden wij daarvoor ingehuurd.

Dat ging ongeveer als volgt: wij kenden de doelstellingen van een oefening en handelden (acteren) zodanig dat de medewerkers konden oefenen / werken aan die doelstellingen. Elke oefening werd voorbereid en doorgesproken met de trainers en de acteurs. Het personeel wist enkel dat ze ons (acteurs) moesten behandelen als gedetineerden. Totdat de trainer duidelijk aangaf dat de oefening ten einde was. Daarna volgde een intensief nagesprek – steeds gericht op de doelstellingen van zo’n oefening. En de lessen die daaruit konden getrokken worden. Punten van verbetering, aanpassing of verandering.

Zo’n oefening kon een kwartier duren of een hele middag of nacht. Wij wisten het, de medewerkers (Penitentiair Inrichting Werkers) niet. Ik herinner me niet meer alles maar een paar hoogtepunten vertel ik graag. Een middag met vrouwelijk bezoek – ook actrices; het proberen binnen smokkelen van cocaïne – via een tongzoen, het laten fouilleren inclusief volledige visitatie (*) en dan achteraf toch het kokertje met (nep)poeder tevoorschijn halen uit mijn weelderige krullen. Of de ontsnapping met een helikopter vanaf de binnenplaats tijdens de recreatie. Dat is trouwens een paar jaren later écht gebeurd in de Marwei. Andere oefeningen die ik me herinner zijn een brand op de afdeling; een strafoverplaatsing met veel agressie; een tolkentelefoon; een gijzeling en ontsnapping met een afvalcontainer nadat ook de ME ingeschakeld was. En natuurlijk minder spectaculaire zaken zoals gesprekken met maatschappelijk werk; het vragen om overplaatsing naar een andere vleugel; uithuilen bij de nacht PIW’er; zeuren over een extra telefoon-moment, ruzie maken met een andere gedetineerde, een ongeluk met een zaagmachine in de werkplaats … enzovoort.

Deze training kreeg nog een mooi staartje. Voor mij althans. Het televisieprogramma ‘Het Klokhuis’ heeft een paar jaren later een aflevering gemaakt over ‘de testacteur’. Ik werd daarbij gevolgd en geïnterviewd tijdens een soortgelijke training in de gevangenis van Lelystad.

En vanochtend kreeg ik een (aangedikte) Portugese vertaling te horen van mijn gevangenis-avonturen toen Isabel mijn ‘verleden als prisoner‘ in geuren en kleuren vertelde aan haar collega die vaak met ons meerijdt naar de stad.

(*) In gevangenissen wordt onder visitatie verstaan dat gedetineerden fysiek volledig onderzocht worden op het bezit van contrabande (verboden zaken, zoals drugs, wapens, etc.). Doorgaans dient de gedetineerde zich volledig te ontkleden, hij zal zijn voetzolen moeten laten zien (of daar niets onder geplakt is), hij zal zijn mond moeten laten inspecteren en hij/zij zal een aantal kniebuigingen moeten doen (om verstopte waar tussen billen en in de vagina te ontdekken). Eventueel is het mogelijk met een speciale maatregel (art. 31 lid 1 Penitentiaire beginselenwet) om onderzoek te doen in lichaamsholtes, zoals (kunst) vagina en anus. Dit onderzoek vindt te allen tijde plaats door een arts (van de inrichting). Uit: Wikipedia

Taaldrukwerkplaats

Tags

Amsterdam, Bergen op Zoom, Drukken, Leeuwarden, Schrijven, Taaldrukken, Vrienden

Een bericht uit het verleden … het is zaterdagochtend, iets voor zessen in de ochtend. Zometeen vertrekken we voor een kort weekend-tripje – vooral shoppen – naar Nelspruit in Zuid Afrika. Nog vlug mijn emails bekijken. Een email met de titel ‘Taaldrukwerkplaats’. Dat is een verrassing. Dat woord heb ik lang niet gehoord en al helemaal niet gebruikt. ‘Taaldrukken’ … in mijn persoonlijke tijdscapsule vlieg ik 30 jaar terug in het verleden.

Schooljaar 1982 – 1983. Samen met Hanneke R reis ik elke twee weken van Leeuwarden naar Amsterdam. We volgen een bijscholing tot taaldrukker in de Staatsliedenbuurt. Hanneke meer met een insteek vanuit de beeldende vorming; ik vanuit taal en verhalen vertellen. Beiden werkten we als consulent kunstzinnige vorming. We krijgen les van Henk, Peter, Jos en Frederice. Het zijn zeer inspirerende bijeenkomsten. In Friesland proberen we vervolgens alles uit wat we geleerd hebben. In het volgende schooljaar was ‘taaldrukken’ een populair onderdeel van ons aanbod aan basisscholen. We ontwikkelden een eigen cursus met lesmaterialen. De volgende jaren was taaldrukken een belangrijk onderdeel van mijn dienstverband – eerst bij ‘De Blauwe Stoep’ en later bij de ‘SKVF’.

Eind 1989 verhuisden we naar Bergen op Zoom. Niet heel veel later vond ik een eerste briefje van Cootje en Kas in mijn brievenbus. En Gerald sprak me op de Monterssori-school aan over mijn taaldruk-verleden. Of ik wist dat er een ‘Taaldrukwerkplaats’ bestond in Bergen op Zoom? Ze waren op zoek naar versterking. Ik had Cootje en Kas een paar keer ontmoet op landelijke taaldrukkers-bijeenkomsten. Ik maakte een afspraak bij de schoolbegeleidingsdienst. En om het verhaal niet al te lang te maken … ik werd taaldrukker in Bergen op Zoom. Onder leiding van een altijd-enthousiaste Cootje.

En dan nu terug naar 2014. Na 25 jaar houdt de ‘Taaldrukwerkplaats Bergen op Zoom’ op met zijn activiteiten. Vandaar de email. Zij nodigen mij uit voor een etentje. Wat lief en attent. Wel een verdrietig bericht. Zeker als ik lees dat het de laatste werkplaats in Nederland was. ‘Schrijven wat je op je hart hebt.’ Ik ben het al die jaren blijven doen.

© BN/DeStem

Voor het artikel in de krant, klik HIER.

Ik zal waarschijnlijk niet bij het etentje aanwezig zijn. Wel hoop ik wat oude bekenden terug te vinden via internet. Nostalgie … nee … nou ja – een beetje. Mooie herinneringen … ja.