Tags
Vandaag is het verkiezingsdag in Mozambique. Het voelt als zondag want heel veel winkels zijn gesloten. Iedereen is vrij en kan gaan stemmen. Nou ja, niet iedereen. Ten eerste kunnen alleen Mozambikanen stemmen – dat is heel begrijpelijk. Maar een tweede voorwaarde is dat je moet geregistreerd staan als stemmer. Tijdens de registratie eerder dit jaar – een periode van enkele maanden – kon je met je ID-kaart een stempas aanvragen in het stembureau waar je vandaag wilt stemmen. Isabel heeft zich geregistreerd. Ook Todinho – onze huishoudelijke hulp – had zijn papieren op tijd in orde (na een kleine financiële hulp van ons). Hij ging vandaag voor het eerst – opgewonden – naar de stembus.
Isabel bij het stemlokaal in Bairro Jardim, Maputo
Ik schreef eerder over de drie kandidaten voor het presidentschap. Klik HIER als je dat nogmaals wilt lezen. Isabel vertrok vanochtend rond half negen naar het stembureau – in de lagere school in onze wijk. Er waren – zoals verwacht – lange rijen. Na ruim anderhalf uur had ze de eerste horde genomen – ze kreeg een nummer nadat de stembureau-commissie haar naam had teruggevonden op hun lijsten. Dan is het aanschuiven voor de controle van je vingers cq handen. Je moet namelijk ‘schone’ handen hebben om te mogen stemmen. In dit geval gaat het om ‘schone handen’ in de letterlijke betekenis van het woord. Daarna krijg je twee stemformulieren. Een blauw en een wit. Het blauwe voor de presidentsverkiezingen waarop je aankruist welke van de drie kandidaten je stem krijgt. Op het stemformulier staat de naam van de partij – het logo van de partij – een foto van de kandidaat – en daarachter een open vlak waarin je maximaal één kruisje mag zetten. Op het witte stembiljet kruis je de partij van je voorkeur aan.
Bij het binnenkomen van het gebouw moet je je telefoon (dus fototoestel) achterlaten. Daarna vraagt iemand of je voor de eerste keer komt stemmen of niet. Aan alle mensen die voor het eerst gaan stemmen wordt de stemprocedure uitgelegd. Daarna ga je naar een stemhokje – je kruist je keuze aan, je vouwt de formulieren dubbel en deponeert ze respectievelijk in de blauwe en witte stembus. Daarna moet je verplicht je rechterwijsvinger in een inktpot stoppen. Je vinger kleurt blauw. Je haalt je telefoon weer op en je gaat naar buiten. Einde stembeurt. Het is bijna half twaalf als ze weer thuiskomt. Al bij al bijna twee-en-half uur aanschuiven. Het valt Isabel op dat er voortdurend drie (blanke) mannen rondlopen met een hesje waarop staat ‘Internationale waarnemer. Verkiezingen 2014’ – in het Portugees uiteraard.
En Facebook staat vandaag vol met ‘blauwe vingers’.
Het bewijs dat je hebt gestemd.
Er heerst een uitgelaten stemming in de buurt. Het duurt waarschijnlijk een dag of tien voor de officiële uitslag bekend is.
Isabel heeft gestemd
Koen Schyvens 