Tags
Baskenland, Beeldende kunst, Begrijpend lezen, Burgeroorlog, Guernica, Kunst, Madrid, MDM, Mural, Museo Reina Sofia, Museumbezoek, Pablo Picasso, Schilderij, Spanje, Surrealisme, Symbool, Vrede
Vorige week ben ik in de klas (groep 5 tm 8) begonnen met het project ‘KUNST KIJKEN’ als voorbereiding op ons museumbezoek op 17 mei. Ik koppel daar ook ‘begrijpend lezen’ aan vast. Deze week bespreken we het wereldberoemde schilderij GUERNICA van Pablo Picasso.
Guernica (1937) – Pablo Picasso – 3,49 meter hoog x 7,77 meter breed
Laat ik hier niet een nieuwe tekst produceren over GUERNICA maar kopiëren wat mijn leerlingen deze week voorgeschoteld krijgen van meester Koen.
Guernica is een wereldberoemd schilderij van Pablo Picasso. Het is een van ’s werelds grootste anti-oorlogsschilderijen. Het is een zeer groot schilderij (een muurschildering) dat het bombardement op de Spaanse (Baskische) stad Guernica in 1937 tijdens de Spaanse Burgeroorlog laat zien.
De Spaanse Republikeinse regering vroeg Pablo Picasso een grote muurschildering te maken voor een kunsttentoonstelling in Parijs. Het laat zien hoe zowel mensen als dieren lijden onder de tragedies van oorlog.
Het schilderij is niet realistisch en heeft veel achterliggende gedachtes. Picasso heeft hiermee vooral verschillende gevoelens willen uitdrukken. De sleutelwoorden van het schilderij (maar ook van de bomaanslag) zijn: paniek, angst, dood, verdriet en vooral chaos. Het moet te voelen zijn als je naar het werk kijkt.
Guernica toont een grote, open ruimte met mensen en dieren die lijden. Het surrealistische schilderij bestaat uit alleen zwart, wit en grijs om de oorlog uit te drukken en een achtergrond van lijnen en vlakken door elkaar om het chaotische te benadrukken.
Een stier staat boven een vrouw die huilt om een dood kind in haar armen. De moeder met haar dode kind toont het verdriet om de slachtoffers van de oorlog. Een paard lijdt vreselijke pijn als het sterft nadat het met een speer is doorboord. Het paard is het symbool voor onschuldige slachtoffers in de oorlog en laat zien hoeveel angst er op zo’n moment leeft. Onder het paard ligt een dode soldaat. De arm van de dode soldaat is afgehakt, maar de hand houdt een verbrijzeld zwaard vast waaruit een bloem groeit. Een gloeilamp schijnt sterk als een boos oog (het Spaanse woord voor ‘gloeilamp’ is ‘bombilla’, wat klinkt als ‘bom’). Een vrouwenfiguur zweeft naar binnen en houdt een lamp vast, een symbool van hoop.
“De dood en de weerzinwekkendheid van onze vijanden hebben de monotone kleur van de nacht.” (Gedicht naast het schilderij bij de eerste tentoonstelling in Parijs.)
Het schilderij is ook een symbool geworden van ‘vrede’ en is nu te zien in ‘Museo Reina Sofia’ in Madrid (Spanje).
Eerst bespreken we de moeilijke woorden. Mijn leerlingen krijgen een vragenlijst over wat ze zien, voelen en denken bij het schilderij. Ze vertellen dat aan hun medeleerlingen en aan meester Koen. Ook ‘mondelinge taalvaardigheid’ staat dus op het lesprogramma.
In de serie: MDM en BEELDENDE KUNST
Koen Schyvens 
Geweldig om dit met je leerlingen op te pakken
En wij als bloglezers krijgen ook een gratis les in kunst/geschiedenis/maatschappijleer
Misschien plaats ik de andere schilderijen die ik in de klas bespreek ook wel in mijn digitaal museum. Maar ik wil hier niet te meesterig zijn …
Hartstikke leuk! Ik zag de Guernica in Madrid. Diep onder de indruk
Ik was 2x in Madrid. De eerste keer als jong kind in 1964, daarna nog een keer in 1981. Het wordt tijd om Madrid weer op mijn to do lijstje te zetten en dan de Guernica in het echt zien, zeker op het programma staan.
Wat leuk, zo’n inkijkje in jouw manier van lesgeven! Inspirerend. Mijn lievelingstante en oom hadden een replica op enig moment boven hun bank hangen. Ik keek daar indertijd als kind altijd zeer gefascineerd naar, begreep er niets van. Ik vond het vooral ‘eng’, en snapte niet waarom dit in de gezellige Brabantse huiskamer hing. Het is een indrukwekkend en nog steeds actueel kunstwerk. Aan de hand hiervan leren te uiten wat je (erbij) voelt… waren er maar meer meesters Koen
Een van mijn leerlingen zei ook onmiddellijk ‘eng’. Heel begrijpelijk.
Wat uitleg kon ik wel gebruiken.
Daarom vind ik meestal een audio-tour in het museum een goede toevoeging aan een bezoek.
Die kan ik nooit verstaan met mijn slechthorendheid. Ik ben aangewezen op bordjes en op wat ik ondertussen op internet op zoek.
Ik ben eigenlijk benieuwd wat de kinderen er in zouden zien zónder eerst jouw uitleg te lezen. Voor mij is het nooit zo belangrijk wat de schilder er in heeft willen leggen, maar wat ik er in zie.
De eerste opdrachten waren ook (voordat ik iets uitlegde of vertelde):
In de eerste categorie schreven ze oa: chaos – oorlog – dood – eng – raar – Gaza
Perfect, je bent een prima leraar. De eerste woorden die bij mij opkomen zijn ; ” raar, nachtmerrie, drankmisbruik, “.
Mooi dat je op deze manier én de kunst én politieke problemen onder de aandacht van de jonkies brengt.
… en een beetje geschiedenis. Natuurlijk gebruikt deze meester zijn eigen interesses in de les. Zolang het schoolbestuur of de inspectie me niet op de vingers tikt, blijf ik dat doen.
Er zijn beslist slechtere meester dan Meester Koen!
Wat is dat een leuke manier om kunst te krijgen! Bij ons indertijd waren dat altijd verschrikkelijk saaie lessen en boeide het me helemaal niet. Pas toen ik een pak ouder was, heb ik het opnieuw een kans gegeven en nu kan ik er enorm van genieten
Ik volgde de afdeling ‘mens-wetenschappen’ in de hogere humaniora. Daar was (gelukkig) beperkt ruimte voor dit soort onderwerpen.