Tags
Apollo, Arcadië, Atlas, Battus, Boodschapper, Caduceus, Cyllene, Danaë, Dictys, Griekenland, Handel, Hermes, Hervertellen, Lier, Maia, Mythe, Mythologie, Perseus, Peter Paul Rubens, Pijlsnel, Polydektes
Misschien had ik dit stukje Hermes moeten noemen. Maar ja, ik ben het verhaal van Perseus aan het vertellen en daarin speelt de god van handel en reizigers wel degelijk een rol. Een soort tussendoortje dus.
Hermes, boodschapper van de goden
Eerst maar eens luisteren naar het verhaal over Hermes dat Danaë haar zoon vertelt.
HERMES
Hermes wordt geboren in een grot op de berg Cyllene in Arcadië. Zijn moeder Maia is een dochter van Atlas, jullie vast wel bekend. Papa Zeus is bij de bevalling en wat hij ziet bevalt hem. Een gezonde zoon, een flauw woordgrapje. Al in de eerste week van zijn jonge leven kruipt de jonge knul rond, ontmoet een schildpad en steelt het schild van dit onschuldige beest. Hermes frommelt wat met een paar takken, hele dunne darmslierten en bouwt zo – als eerste in de Griekse geschiedenis – een lier, gebruikmakend van schild en snaren.
De lier van Hermes – nou ja … een replica (hahaha)
Hermes leert zichzelf muziek spelen maar dat verveelt hem algauw. Hij trekt erop uit. Hij ziet een weiland vol prachtige koeien. Vergeet niet … we zijn in Arcadië, je kunt je er vast iets moois bij voorstellen. De vijftig koeien zijn van zijn halfbroer Apollo. Een intimiderende knipoog naar de kudde is voldoende om hen zijn wil op te leggen. De beesten volgen hem gedwee. Een herder – Battus – heeft echter dit ontvoerings-tafereel gezien. Hermes laat zijn gezag gelden en Battus moet zweren dat hij niets heeft gezien en niets zal verraden. Vervolgens verstopt onze zuigeling alle koeien voordat Maia ook maar iets in de gaten heeft. Hij kruipt terug naar zijn geboortegrot. Veilig in zijn wieg steekt hij zijn duim in z’n mond en speelt hij de onnozele onschuld zelve. Hij hoort namelijk een boze Apollo naderen.
Apollo in de grot van Maia eist zijn runderen terug
Hermes moest de runderen teruggeven aan Apollo. Battus heeft zijn mond voorbijgepraat. Op weg naar de verstopplaats van de dieren tokkelt Hermes wat op zijn lier. Apollo heeft nog nooit zoiets moois gehoord. Hij wil het muziekinstrument voor zichzelf. Hermes gaat akkoord als hij zelf de koeien mag houden. Een stevige handshake volgt. De eerste handelsovereenkomst in de geschiedenis is een feit. De broers worden vrienden. Hij zal hem later zijn caduceus, de met slangen omwonden staf, cadeau doen. Apollo poseert op bijna alle foto’s tekeningen met zijn verworven lier. Met Battus loopt het slechter af. Hermes verandert de herder vanwege zijn ontrouw in een rotsblok.
Later wordt Hermes de pijlsnelle boodschapper van zijn vader. Zijn andere avonturen vertelt Danaë een andere keer. Bijvoorbeeld hoe hij Argos, een reusachtige herder met honderd ogen, doodt. Ja, die van de argusogen. Hoe hij Zeus helpt om de bloedmooie Io, die veranderd is in een koe, te bevrijden.
Hermes, zoon van oppergod Zeus en bergnimf Maia
Perseus smult van de verhalen over zijn held. De altijd slimme, handige en pijlsnelle Hermes. Ook de Grieken vinden hem geweldig. Hij wordt gezien als de boodschapper van de goden. Door zijn constante heen en weer reizen wordt hij patroonheilige van reizigers. Zijn atletische en jonge uiterlijk maakt hem zeer geschikt als beschermer van atleten. Maar ook – door zijn jeugdige escapades – wordt Hermes gezien als patroon van de dieven. Doordat hij – met behulp van zijn gevleugelde attributen – constant door de lucht zweeft, wordt Hermes god van het verkeer en de handel en ook zijn welbespraaktheid levert Hermes verering op. En alsof het nog niet genoeg is wordt Hermes ook beschouwd als god van de slaap en dromen. Door aanraking met zijn caduceus kan hij mensen doen inslapen of laat hij ze wakker worden.
Hermes en de slapende herder – Peter Paul Rubens
Nu is het de hoogste tijd dat Perseus weer een tukje doet. Polydektes is namelijk onderweg. Hij heeft een oogje op de mooie Danaë. Hij is de machtige koning van Serifos, een machtswellusteling. In alles het tegenbeeld van zijn broer Dictys, Perseus‘ pleeg-grootvader.
Wordt vervolgd
In de serie: PERSEUS en BEELDENDE KUNST